Πριν από μερικούς μήνες, βρέθηκα στην Καστοριά, στην προετοιμασία της έκθεσης του street artist Πάνου Ζήζου. Μιλώντας με τον Πάνο για την πόλη και την εξέλιξή της, μου συστήνει τρία παιδιά από την ομάδα των Lemon Skates.
Είναι δραστήριοι και παίρνουν σημαντικές πρωτοβουλίες που ενδυναμώνουν το κοινωνικό αποτύπωμα της κίνησής τους, η οποία εκτός των άλλων, έρχεται να ενώσει όλους τους λάτρεις των extreme sports και της street κουλτούρας στην περιοχή. Στη συνέντευξη που ακολουθεί, αποκαλύπτεται πώς το εγχείρημα εξελίχθηκε σε μια δυναμική κοινότητα που προωθεί την ελευθερία της έκφρασης, την κοινωνικοποίηση και την αλληλεγγύη μέσω αθλημάτων, όπως το skateboarding, το BMX και το parkour.
Θα συζητήσουμε για τις προκλήσεις που αντιμετώπισαν, αρχικά, από την τοπική κοινωνία αλλά και πώς κατάφεραν τελικά να κερδίσουν μεγάλη αποδοχή με σκληρή δουλειά και αφοσίωση. Σήμερα, το Lemon Skates έχει γίνει πόλος έλξης για νέους αθλητές και επισκέπτες από όλη την Ελλάδα. Στα επόμενα σχέδιά τους, περιλαμβάνονται εκδηλώσεις αλλά και μεγάλες διοργανώσεις, όπως το επερχόμενο 3ο Skateday. Με συνεργασίες σε τοπικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, η κοινότητα ονειρεύεται να αναδείξει την Καστοριά ως έναν μοναδικό, εναλλακτικό προορισμό για extreme sports και street culture. Μιλήσαμε με τον Δημήτρη Νατσούλη, «ψυχή» του εγχειρήματος, στην προσπάθειά μας, να αποκρυσταλλώσουμε τις μέχρι τώρα, αλλά και τις επόμενες κινήσεις τους.
–Τι είναι το Lemon Skates, πώς και πότε ξεκίνησε αυτό το εγχείρημα;
Όλα ξεκίνησαν το καλοκαίρι του 2021. Η πρωτοβουλία ήρθε μέσα από την skate σκηνή της Καστοριάς, με κεντρική ιδέα την ενότητα όλων των extreme αθλητών και αθλητριών της ευρύτερης περιοχής και την ανάδειξη της street κουλτούρας της πόλης, όχι μόνο μέσω των αθλημάτων, αλλά και μέσω της τέχνης. Όσο για το «τι είναι το Λέμον», ειλικρινά δυσκολεύομαι να απαντήσω, ωστόσο θα δανειστώ τα λόγια της Μαρίας Παπαλαμπροπούλου, υποψήφιας δρ. στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας από την τοποθέτησή της σε μια εκδήλωση που είχαμε πραγματοποιήσει τον περασμένο Οκτώβρη.
«Η κοινότητα της Λέμον είναι ένας «ωκεανός» που δεν έχει ιεράρχηση, που μπορεί να κατανοήσει τη διαφορετικότητα, την ανάγκη της κοινωνικοποίησης, την ελευθερία της έκφρασης και την έννοια του ανθρώπου και της αλληλεγγύης». Αυτά είχε αναφέρει, μεταξύ άλλων, η αγαπημένη μας Μαρία και η αλήθεια είναι ότι δεν θα μπορούσε να περιγράψει πιο εύστοχα όλο αυτό που ζούμε από την πρώτη μέρα μέχρι και σήμερα.
–Ακούγεται αρκετά φιλόδοξο project. Η τοπική κοινωνία πώς είχε ανταποκριθεί αρχικά σε όλο αυτό;
Κοιτάζοντας πίσω στο χρόνο, θεωρώ ότι υπήρχαν δύο κατηγορίες. Υπήρχε μία μεγάλη μερίδα που στήριξε δυνατά το εγχείρημα από τις πρώτες στιγμές. Από την άλλη, υπήρχε μια μερίδα που έβλεπε την προσπάθεια με σκεπτικισμό, το οποίο είναι απολύτως κατανοητό και, αν με ρωτάς, καλώς ήταν έτσι. «Λιώνουμε» στους δρόμους με παιδιά όπως ο Μπίλης ο Σιούτκας, ο Δημήτρης ο Κεραμιδάς, ο Τάκης ο Γούλιος (και άλλοι) από τη δεκαετία του 2000. Δεν θα κάναμε τίποτα «δήθεν» γιατί τίποτα δεν μας χαρίστηκε. Το μόνο που ξέραμε εξ αρχής, ήταν ότι θα δίναμε τους καλύτερους εαυτούς μας για όλα αυτά που αγαπάμε στην πράξη.
–Δυόμισι χρόνια μετά, τι έχει αλλάξει;
Γυρνώντας στο σήμερα, αυτό που ζούμε δεν ξέρω αν περιγράφεται με λόγια. H κοινότητα έχει μεγαλώσει σημαντικά και έχει ενσωματώσει πάρα πολλά «ανήσυχα» και ενεργά άτομα, ενώ, παράλληλα, αυτό που μας κάνει εξίσου χαρούμενους είναι ότι, μέσα από αυτή την προσπάθεια, «γεννήθηκαν» νέες αθλήτριες και αθλητές που, σε άλλη περίπτωση, δεν θα είχαν την ευκαιρία να μάθουν τι είναι το skate, το BMX, τα rollers, το parkour, το scooter και εντέλει να ασχοληθούν με αυτά. Έχουμε τεράστια ευθύνη απέναντι σε αυτά τα παιδιά και στους γονείς τους, οι οποίοι μας εμπιστεύονται και μας υποστηρίζουν κυριολεκτικά με κάθε τρόπο και τους ευχαριστούμε πολύ γι’ αυτό. Επίσης, πολλά άτομα βρήκαν ένα περιβάλλον απολύτως ελεύθερο, στο οποίο εντάχθηκαν, δημιούργησαν, κοινωνικοποιήθηκαν χωρίς να δεχθούν την παραμικρή διάκριση. Μετά από μία σειρά επιτυχημένων δράσεων και εκδηλώσεων, πλέον δεχόμαστε μια τεράστια αγκαλιά από την πόλη μας.
–Και όχι μόνο για τα στενά όρια της πόλης της Καστοριάς;
Είναι αυτή η αγάπη των νέων ανθρώπων (και όχι μόνο) που μας γεμίζει με δύναμη να συνεχίζουμε αυτό το δύσκολο, αλλά πανέμορφο ταξίδι. Δυόμισι χρόνια μετά, οι κόποι μας ανταμείβονται και αναγνωρίζονται τόσο στη Δυτική Μακεδονία, όσο και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, από την Ξάνθη μέχρι και την Κρήτη. Εργαζόμαστε καθημερινά για να βάλουμε την Καστοριά ψηλά στον χάρτη των extreme sports και πράγματι βλέπουμε ότι «κάτι γίνεται» εδώ πάνω. Υποδεχόμαστε πολύ τακτικά επισκέπτες από άλλους νομούς που θέλουν να δουν την προσπάθεια από κοντά και να γνωρίσουν την αθέατη πλευρά της πόλης. Είμαστε σε καλό δρόμο, ωστόσο, είναι αυτονόητο ότι δεν θα σταματήσουμε την προσπάθεια μέχρι να πάρει η «εναλλακτική» σκηνή της Καστοριάς όλα όσα της αξίζουν.
–Ας σταθούμε στο τελευταίο κομμάτι. Φαίνεται πως η Καστοριά θέλει να επενδύσει στο κομμάτι του τουρισμού. Εσείς τι έρχεστε να προσθέσετε σε αυτό;
Η Καστοριά έχει πολιτιστικό πλούτο και μοναδική ομορφιά. Αυτό είναι δεδομένο. Έχει τη λίμνη της, έχει και τα βουνά της. Έχει ωραία αύρα και ωραίους ανθρώπους που τρέχουν πολύ για αυτήν. Η άποψή μας είναι ότι θα πρέπει να παρθεί η απόφαση να γίνουν μεγάλες και σοβαρές προτάσεις για την νεολαία και τον πολιτισμό της πόλης. Από τη δική μας μεριά προσπαθούμε για την ανάπτυξη και την προώθηση μιας άλλης Καστοριάς, μιας street Καστοριάς με πολύ καλά αποτελέσματα.
–Έχεις να μας δώσεις ένα παράδειγμα;
Η τελευταία ενέργεια που κάναμε σε σχέση με αυτό το κομμάτι είναι, ότι στο πλαίσιο του προγράμματος «Τοπικά Έργα Αλληλεγγύης» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώσαμε τις δυνάμεις μας με την καλλιτεχνική ομάδα νέων SAN Team (Street Art in the Neighborhoods) από την γειτονική Κοζάνη και συνθέσαμε συλλογικά την πρόταση «San’ Lemon», την οποία καταθέσαμε μαζί και μέσω της ΑΡΣΙΣ Κοζάνης στο Ευρωπαϊκό Σώμα Αλληλεγγύης. Πρόκειται για μία πρόταση διάρκειας ενός έτους που περιλαμβάνει 12 δράσεις, με στόχο την ανάδειξη της κουλτούρας του δρόμου, των extreme sports, αλλά και την προοπτική αξιοποίησης του δημόσιου χώρου μέσω της τέχνης. Με τα παιδιά υπάρχει πλήρης ταύτιση νοοτροπίας και αξιών. Οραματιζόμαστε με τον ίδιο τρόπο τη Δυτική Μακεδονία της επόμενης ημέρας.
–Υπάρχουν και άλλες ενέργειες;
Από εκεί και πέρα, υπάρχουν και άλλες ενέργειες -από αυτές που δεν φαίνονται- όπως το Δίκτυο Ενότητας, Συνεργασίας και Αλληλεγγύης, το οποίο χτίζεται σταθερά με τον καιρό και πιστεύουμε ότι μπορεί να φέρει μακροπρόθεσμα θετικές αλλαγές σε τοπικό επίπεδο. Η Καστοριά μπορεί να αποτελέσει έναν μοναδικό εναλλακτικό προορισμό, διότι μπορεί να συνδυάσει τους δρόμους, την λίμνη, τα βουνά της και τελικά να προσφέρει μια ξεχωριστή και ολοκληρωμένη εμπειρία στους επισκέπτες. Υπάρχουν άνθρωποι στην πόλη που γνωρίζουν πολύ καλά τα παραπάνω και έχουν δώσει πάρα πολλά σε αυτόν τον τομέα. Γι’ αυτό και χρειαζόμαστε την στήριξη όσων έχουν τη δύναμη να την παρέχουν.
–Λέω να πάμε προς το skatepark. Τι σημαίνει για εσάς το πάρκο της Χλόης;
Το πάρκο, στην κυριολεξία, είναι το δεύτερο σπίτι μας. Είναι ένα μέρος που «πονάμε» και αγαπάμε πολύ. Είναι ένα μέρος που, από την πλήρη εγκατάλειψή του, έχει μετατραπεί, μέσα από τις εθελοντικές ενέργειες της κοινότητας, στο πιο ζωντανό μέρος της πόλης. Τολμάμε να πούμε ότι είναι το σημείο εκείνο που ενώνει τις τέχνες του δρόμου, ένας χώρος ελεύθερης έκφρασης, συμπερίληψης και δημιουργίας. Είναι ένα πάρκο τελείως φιλικό και ευπρόσδεκτο για κάθε παρέα: να έρθει, να αράξει, να γνωριστούμε, να ανταλλάξουμε ιδέες και τελικά μεγαλώσουμε ακόμη περισσότερο την όλη προσπάθεια. Έχει αναβαθμιστεί σε όλα τα επίπεδα. Παράλληλα, έχουμε καταθέσει στον Δήμο την πρότασή μας για την περαιτέρω ανάπτυξη του χώρου και περιμένουμε με αγωνία τις εξελίξεις. Είναι ένα πολύ δίκαιο αίτημα και ευελπιστούμε ότι θα προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Γενικά, το πάρκο της Χλόης είναι το μέρος που φέρνει την κοινότητα κοντά σε καθημερινή βάση και το μέρος που εξασκούμε τα χόμπι μας.
–Και σε ό,τι έχει να κάνει με την πόλη; Πώς βλέπετε εσείς την Καστοριά;
Η αλήθεια είναι ότι όσα άτομα είναι αυτής της κουλτούρας, βλέπουν την πόλη με έναν διαφορετικό τρόπο. Βλέπουμε την προοπτική εκεί που οι περισσότεροι δεν παρατηρούν κάτι «αξιόλογο». Υπάρχουν τέτοια μέρη στην Καστοριά, τα οποία παίρνουν «ζωή» μέσα από τα extreme sports. Μερικά από αυτά, προσπαθήσαμε να τα αναδείξουμε μέσω του ντοκιμαντέρ μικρού μήκους που ετοιμάσαμε με τίτλο «ABEC 52.100 | a film about Kastoria’s skateboarding». Η Καστοριά κρύβει πολλές δυσκολίες, ωστόσο αυτό το γεγονός αποτελεί και την πιο βασική πηγή της έμπνευσής μας.
–Ποιες στιγμές θα ξεχώριζες ως τις σημαντικότερες στην μέχρι τώρα πορεία σας;
Μου είναι πολύ δύσκολο να ξεχωρίσω στιγμές. Βασικά είναι οι μικρές, καθημερινές ιστορίες που έχουν συνθέσει όλο αυτό που λέμε Lemon Skates. Αυτές είναι αμέτρητες και πίστεψέ με τις θυμάμαι όλες με κάθε λεπτομέρεια. «Μεγάλες» στιγμές για την local ιστορία σίγουρα είναι τα «skateday» που, μετά από πάρα πολλά χρόνια, τα επαναφέραμε και έτσι γιορτάζουμε δυναμικά το skate και όλη την street κουλτούρα. Σε πολιτιστικό επίπεδο, η εκδήλωση «Γεννάνε Όνειρα οι Δρόμοι» που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας στην Καστοριά. Σε κοινωνικό επίπεδο έχουμε κάνει κάποια πράγματα, αλλά δεν χρειάζεται να δώσουμε περισσότερη βαρύτητα. Το πιο σημαντικό είναι ότι, μέσα από αυτή την προσπάθεια, έχει δημιουργηθεί ένα μικρό «χωριό», στο οποίο τα άτομα νιώθουν ελεύθερα, συζητούν, συνεργάζονται και αλληλεπιδρούν με ισότητα και ενότητα. Χαιρόμαστε με τις χαρές του κάθε ατόμου, και στην περίπτωση που κάποια ή κάποιος χρειαστεί ένα χέρι βοηθείας, θα απλωθούν δεκάδες. Αν ένα πράγμα κρατούσα από το εγχείρημα, θα ήταν αυτό.
–Από εδώ και πέρα, ποια είναι τα πλάνα της κοινότητας για φέτος;
Σε σχέση με τον προγραμματισμό του 2024, ένας βασικός στόχος είναι να οργανώσουμε workshops και να γνωρίσουν τα μικρότερα παιδιά τα οφέλη αυτών των αθλημάτων, αλλά και όλα τα υπόλοιπα που έχουν να δώσουν, που, κατά την άποψή μου, είναι πιο σημαντικά. Έννοιες όπως η έκφραση, η ελευθερία, οι φιλίες, η αλληλοϋποστήριξη, η ισότητα, η ενότητα.
Επίσης, σε αυτό το σημείο, θα ήθελα να αναφέρω ένα εξαιρετικό νέο για την περιοχή μας: αυτό είναι το νέο skatepark που φτιάχτηκε στο Άργος Ορεστικό, από το οποίο λαμβάνουμε επίσης πολύ μεγάλη υποστήριξη. Αυτή την αγάπη θέλουμε να την ανταποδώσουμε σε συνεργασία με την Φεμινιστική Συλλογικότητα Άργους Ορεστικού «Femmess» με μια μεγάλη εκδήλωση στο νέο πάρκο της πόλης. Αυτή την στιγμή είμαστε στο στάδιο των συζητήσεων και πολύ σύντομα θα έχουμε όλες τις εξελίξεις γι’ αυτή την εκδήλωση που την αναμένουμε με ανυπομονησία. Τέλος, έχουμε ήδη ξεκινήσει να προετοιμαζόμαστε για το 3ο Skateday, το οποίο θα πραγματοποιηθεί στις 21 Ιουνίου. Πρόκειται για ένα event που, αν όλα πάνε όπως τα σκεφτόμαστε, θα δώσει πολλά στην πόλη και θα αφήσει ωραίες αναμνήσεις σε όσους μπορέσουν να έρθουν.
–Κλείνοντας, ποιο είναι το μήνυμα που θα ήθελες να στείλεις;
Το μήνυμα που στέλνουμε είναι πάντα ενωτικό. Αγαπάμε πολύ την Καστοριά και προσφέρουμε όπως μπορούμε, χωρίς να περιμένουμε τίποτα πίσω. Πορευόμαστε με συλλογικές αποφάσεις και έχουμε «οδηγό» την συνεργασία. Λίγοι πίστευαν ότι θα μπορούσε να πετύχει ένα τέτοιο εγχείρημα. Δεν ακούσαμε τον όχλο, παρά μόνο τις καρδιές μας και σήμερα φτάσαμε εδώ που φτάσαμε. Καθ’ όλη τη διάρκεια δεν σταματήσαμε να ονειρευόμαστε. Το ίδιο να κάνουν όλοι. Για να το καταφέραμε εμείς, μπορεί να το καταφέρει ο καθένας. Ευχαριστούμε από καρδιάς για το βήμα και την μεγάλη ευκαιρία που μας δώσατε να επικοινωνήσουμε στο ευρύ κοινό όλα αυτά τα ωραία που συμβαίνουν στην μακρινή Καστοριά και ελπίζω σύντομα να τα ξαναπούμε από κοντά.
Διαβάστε ακόμα:
Αποστολή στην Καστοριά: Μέσα σε ένα αρχοντικό που αντανακλά την ιστορία της πόλης
Αποστολή στην Καστοριά: Πλούσια ιστορία, εμβληματικά αρχοντικά και βυζαντινές εκκλησίες
Αποστολή στην Καστοριά: Πώς είναι η ζωή ενός μελισσοκόμου στα Κρύα Νερά
