Καμιά φορά, προκειμένου να βρεθείς στον πολυπόθητο καλοκαιρινό επίγειο παράδεισο για τις διακοπές που με κόπο και λαχτάρα σχεδίαζες τόσο καιρό, δεν χρειάζεται να μπεις σε κατάμεστα βαπόρια. Το ξαναθυμηθήκαμε αυτό τα τελευταία δύο χρόνια.
Μπήκαμε νωρίς το πρωί στο αυτοκίνητο. Ξεκινήσαμε στον δικό μας ρυθμό, ήρεμα κι ωραία, χωρίς το άγχος της κίνησης για το λιμάνι, τον πανικό μήπως και χάσουμε το πλοίο. Επιβιβαστήκαμε σε μια κρουαζιέρα σε τέσσερις τροχούς με τελικό προορισμό το μικρό δαχτυλάκι του πρώτου ποδιού της Πελοποννήσου. Δηλαδή, την Ελαφόνησο. Ο δρόμος μέχρι τη Σπάρτη είναι άνετος. Τόσο άνετος που αναρωτιέσαι γιατί όλοι σου λέγανε πως είναι μακρύς ο δρόμος για το μοναδικό νησάκι της Λακωνίας. Κι εκεί που έχεις αρχίσει να το απολαμβάνεις, στρίβεις για Μονεμβάσια – Νεάπολη.
Μετά τη Σπάρτη είσαι πια πολύ μακριά από την πραγματικότητα της Αθήνας. Χαμηλώνεις ταχύτητα, κλείνεις τη μουσική, σκας λίγο τα παράθυρα του αυτοκινήτου και εισπνέεις βαθιά την αυθεντική αύρα της Λακωνίας, συλλέγεις εικόνες, ήχους, οσμές κι αρώματα. Και κάπως έτσι, με τεταμένες όλες τις αισθήσεις, διασχίζεις κάθετα το ανατολικό πόδι της λακωνικής φουρκέτας, ώσπου φτάνεις στη Νεάπολη κι από εκεί στην Πούντα. Το φέρυ για Ελαφόνησο αναχωρεί κάθε μισή ώρα και, κινούμενο πραγματικά στο ρελαντί, δεν κάνει πάνω από εννιά λεπτά να φτάσει απέναντι. Αριστερά της μικρής προβλήτας της Πούντας εκτείνεται μια φανταστική αμμουδερή παραλία με συγκλονιστικά νερά που αξίζει να ρίξεις μια βουτιά – και δυο – προτού επιβιβαστείς στο καραβάκι.
Κατά τον πλου μαθαίνουμε πως η Ελαφόνησος κατοικήθηκε ήδη από την αρχαιότητα, όταν ακόμα δεν ήταν νησί αλλά χερσόνησος με το όνομα Όνου Γνάθος, καθώς, σύμφωνα με τον Παυσανία, το τότε σχήμα της θύμιζε γαϊδουρινή μασέλα. Το σημερινό όνομα δε του νησιού οφείλεται στους πληθυσμούς μικροκαμωμένων κόκκινων ελαφιών που ζούσαν κάποτε εδώ, όπως γράφει ο αρχαίος Έλληνας περιηγητής και γεωγράφος. Καθώς πλησιάζουμε το νησί, μας καλωσορίζει από μακριά το γραφικό εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα, πολιούχου του νησιού, που στέκει σε μια βραχονησίδα από το 1858 παρέα με έναν ερειπωμένο ανεμόμυλο. Στο μικροσκοπικό λιμάνι και κύριο οικισμό του νησιού, τα ψαροκάικα λικνίζονται ανεπαίσθητα στα διάφανα γαλαζοπράσινα νερά, ολόλευκα κεραμιδοσκέπαστα σπιτάκια αντανακλούν το εκτυφλωτικό καλοκαιρινό φως του ήλιου και πλήθος από ουζερί και ψαροταβερνάκια στρώνουν τα τραπεζάκια τους δίπλα από τη θάλασσα.
Όλο κι όλο το νησί έχει έκταση 18 τετραγωνικά χιλιόμετρα, 4 μικρούς οικισμούς συνολικά και περίπου 750 μόνιμους κατοίκους. Χτισμένος στη βόρεια μύτη της Ελαφονήσου, ο ομώνυμος οικισμός που αποτελεί πρωτεύουσα ή αλλιώς Χώρα του νησιού είναι διάσπαρτος με παραδοσιακά αλλά και λίγα πιο μοντέρνα σπίτια με όμορφες αυλές, περιποιημένα σοκάκια, κάποια καταλύματα, ενώ η παραλιακή οδός είναι γεμάτη καφέ και ταβερνάκια. Οι άλλοι τρεις οικισμοί του νησιού – το Καπάρι λίγο μετά τον οικισμό του λιμανιού, η Λεύκη με την διάσημη παραλία του Σίμου και το Κάτω Νησί με την υπέροχη παραλία της Παναγιάς – είναι ακόμα μικρότεροι. Η ατμόσφαιρα χαλαρή, εντελώς ανεπιτήδευτη. Εδώ η ζωή κυλά ανέμελα, ξεκούραστα. Και ειδικά μόλις αντικρίσεις το δυνατό χαρτί αυτού το νησιού, που δεν είναι άλλο από τις παραλίες του, το μυαλό αυτόματα αδειάζει από σκέψεις, ο χρόνος διαστέλλεται κι η ομορφιά σε καταπίνει.
Θρυλικές αμμουδιές, ονειρεμένα νερά
Κατά πάσα πιθανότητα, την πρώτη φορά που θα επισκεφτείς την Ελαφόνησο θα έχεις φτάσει ως εδώ μόνο και μόνο για να κολυμπήσεις στην διάσημη για την εξωτική ομορφιά της ιόκολπου παραλίας του Σίμου. Η απέραντη παχιά αμμουδιά, οι εξωτικοί αμμόλοφοι με τα θαλασσόκεδρα και τα κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά των δυο πανέμορφων όρμων – Σαρακίνικο και Φράγκος – στα νότια του νησιού, κοντά στον οικισμό της Λεύκης, έκαναν διάσημη την Ελαφόνησο σε ολόκληρη την Ευρώπη. Αξίζει να εξερευνήσεις την περιοχή γύρω από την πανέμορφη παραλία, να περπατήσεις στους αμμόλοφους, να εισπνεύσεις βαθιά τη χαρακτηριστική ζεστή μυρωδιά του κέδρου, η οποία είναι αρκετή για να ηρεμήσει τα μέσα σου, να κάνει επανεκκίνηση στους νευρώνες του εγκεφάλου – ό,τι ακριβώς δηλαδή αναζητάμε όλοι στις διακοπές μας. Κι έπειτα, με τις παντόφλες να βουλιάζουν στην καυτή πούδρα άμμου, σηκώνοντας μικρά ιβουάρ κύματα στο διάβα σου, να τρέξεις για την πρώτη πολυπόθητη βουτιά σε αυτά τα δικαίως πολύφημα νερά.
Το νησί έχει κι άλλες, εξίσου υπέροχες παραλίες κι ας τους έχει κλέψει όλη τη δόξα ο Σίμος. Πολύ κοντά του, η μικρή ήρεμη παραλία της Λεύκης παραγκωνίζεται συχνά, όμως έχει εξίσου υπέροχη αμμουδιά και σμαραγδένια νερά. Στα δυτικά του νησιού, η παραλία της Παναγιάς στον οικισμό Κάτω Νησί χαρακτηρίζεται κι αυτή από αμμόλοφους, κέδρους και ζηλευτά καταγάλανα νερά. Στην παραλία της Παναγιάς αξίζει να μείνεις ως το δείλι για να απολαύσεις τα συγκλονιστικά χρώματα που βάφεται ο ουρανός καθώς ο ήλιος χάνεται στη θάλασσα, να προσπαθήσεις να δεις την πράσινη αχτίδα του ηλιοβασιλέματος που, σύμφωνα με τον Ιούλιο Βερν, χαρίζει διαύγεια ως δια μαγείας. Από το Αυλάκι της Παναγίας ξεκινά καλά κρυμμένο και αρκετά δύσβατο αμμώδες μονοπάτι που οδηγεί στο καλά κρυμμένο μυστικό του νησιού, την βοτσαλωτή παραλία του Αγλύφτη. Εναλλακτικά, μπορείτε να επισκεφθείτε τον γραφικό όρμο με τα ρηχά νερά και το ολόλευκο ξωκλήσι του Αγίου Παταπίου δια θαλάσσης. Επίσης πανέμορφη και αμμουδερή, παρά την εγγύτητά της στον οικισμό του λιμανιού της Ελαφονήσου, η παραλία Κοντογόνι προτιμάται κυρίως από τους ντόπιους. Ιδανική λύση για όταν φυσούν νότιοι άνεμοι στο νησί, το Κοντογόνι διαθέτει φανταστικά νερά, μερικά σκιερά αρμυρίκια, ομπρέλες, ξαπλώστρες και αρκετά μαγαζιά.
Ανακαλύψτε τα κρυμμένα μυστικά του νησιού
Παρά το μέγεθός της, η Ελαφόνησος διαθέτει έξι πεζοπορικές διαδρομές και τρεις ποδηλατικές. Εάν, λοιπόν, είσαι λάτρης της εξερεύνησης και της περιπέτειας, μπορείς να δεις το νησί σπιθαμή προς σπιθαμή, να ανακαλύψεις τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά του, όπως για παράδειγμα την σπηλιά του Σίμου που ο μύθος λέει πως γέννησε ολόκληρο το νησί. Βρίσκεται πάνω από την πελαγόκλυστη ομώνυμη παραλία και απαιτεί ανάβαση διάρκειας περίπου είκοσι λεπτών, όμως προσφέρει υπέροχη θέα. Όλες οι διαδρομές του νησιού είναι χαρτογραφημένες και περιλαμβάνονται στην εφαρμογή Ελαφόνησος topoGuide.
Με υπέροχα διάφανα νερά και άφθονο υποθαλάσσιο πλούτο, η Ελαφόνησος είναι ιδανική για snorkeling και υποβρύχιες καταδύσεις. Περιμετρικά του νησιού, ο βυθός παρουσιάζει τεράστιο ενδιαφέρον ακόμη και στα λίγα μέτρα βάθος. Επιπλέον, στο νησί επικρατούν οι ιδανικές συνθήκες για να επιδοθείς και σε πιο απαιτητικές θαλάσσιες δραστηριότητες, όπως surf, wind surf και kite. Και φυσικά μπορείς να νοικιάσεις καραβάκι ή να κάνεις οργανωμένο τουρ του νησιού με ντόπιο βαρκάρη, προκειμένου να επισκεφθείς μέρη που δεν είναι προσβάσιμα αλλιώς, να κολυμπήσεις σε υπέροχα νερά και να θαυμάσεις ιδιαίτερα γεωλογικά φαινόμενα όπως το σπήλαιο του Καραντρέα, μια σπηλιά μέσα στη θάλασσα.
Το σημαντικότερο αξιοθέατο της Ελαφονήσου δεν είναι άλλο από το βυθισμένο αρχαίο οικισμό στο Παυλοπέτρι. Βρίσκεται στον υποθαλάσσιο χώρο ανάμεσα από την πανέμορφη παραλία της Πούντας και στην νησίδα Παυλοπέτρι, βορειοανατολικά της Ελαφονήσου. Πρόκειται για μοναδική στο είδος της πολιτεία, καθώς διατηρείται μέχρι και σήμερα ανέπαφο το σχέδιό της. Πρόκειται για μία από τις αρχαιότερες βυθισμένες πολιτείες στον κόσμο και περιλαμβάνει ακέραιες κατόψεις κτιριακών συγκροτημάτων, δρόμους και αυλές. Το πιο εντυπωσιακό είναι ότι όλα αυτά βρίσκονται σε βάθος που δεν ξεπερνά τα τρία μέτρα, καθιστώντας το Παυλοπέτρι εύκολα επισκέψιμο για τον καθένα. Μια μάσκα και ένα ζευγάρι βατραχοπέδιλα είναι αρκετά για να πάρεις μια γεύση της μαγείας μια αρχαίας βυθισμένης πολιτείας που λέγεται ότι ενέπνευσε τον μύθο της χαμένης Ατλαντίδας.
Θαλασσινή γαστρονομία
Ως γνήσιο ψαρονήσι, τη γαστρονομική ταυτότητα της Ελαφονήσου καθορίζει η αλιεία. Έτσι, το φρέσκο ψάρι και τα θαλασσινά βρίσκονται καθημερινά στο παραδοσιακό Λαφονησιώτικο τραπέζι. Επιπλέον, στο μοναδικό νησί της Λακωνίας καλλιεργούνται πάνω από 500 στρέμματα με ελιές που παράγουν ετησίως άφθονο, φίνο και ελαφρύ ελαιόλαδο, αλλά και ελιές που φτιάχνονται τσακιστές, χαραχτές με ξύδι και παστές. Πολλοί Λαφωνησιώτες καλλιεργούν σιτάρι, βρώμη, κριθάρι και όσπρια στις απέναντι εύφορες ακτές της Λακωνίας. Η Ελαφόνησος είναι πλούσια σε αυτοφυή μελισσοκομικά φυτά όπως το θυμάρι, το ρείκι, το θρούμπι και το φασκόμηλο που θρέφουν τις μέλισσες του νησιού και έτσι το νησί παράγει άφθονο εξαιρετικής ποιότητας μέλι.
Σπεσιαλιτέ του νησιού είναι η κακαβιά, η ντόπια βελούδινη ψαρόσουπα με έντονη γεύση και άρωμα από χορταρικά. Δοκίμασε χταπόδι κοκκινιστό με πατάτες ή κοφτό μακαρονάκι – το κάνουν και ψητό ή ξιδάτο – και πεντανόστιμη αστακομακαρονάδα. Πολύ αγαπητές στους Λαφωνησιώτες είναι και οι πίτες που φτιάχνονται σε διάφορες παραλλαγές. Δοκίμασε το τσαΐτι, μια παραδοσιακή πίτα από τα Βάτικα της Λακωνίας που έφτιαχναν οι τσοπάνοι με φρέσκο κατσικίσιο τυρί και δυόσμο. Εξαιρετικά είναι και τα αφράτα αρωματικά παξιμάδια που φτιάχνονται στο νησί, τα λεγόμενα εφτάζυμα, καθώς και τα παραδοσιακά σιροπιαστά γλυκά της Ελαφονήσου που γίνονται στο τηγάνι, οι σαμουσάδες και τα λυχναράκια.
Δίπλα στα γραφικά ψαροκάικα με θέα το εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα, η ψαροταβέρνα Αντώνης σερβίρει εξαίσια πιάτα με ολόφρεσκα ψάρια κι εκλεκτά θαλασσινά, βασισμένα σε παραδοσιακές συνταγές, μαγειρεμένα με μεράκι και ντόπιο παρθένο ελαιόλαδο (27340 61006).
Σε μια καταπληκτική τοποθεσία, πάνω από την πανέμορφη παραλία της Παναγίας, Τα Νησιά της Παναγίας σερβίρουν φρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά, αλλά και υπέροχα μαγειρευτά όπως πεντανόστιμο κόκορα κρασάτο, σπεσιαλιτέ του μαγαζιού. Το υπέροχο μπαλκόνι του μαγαζιού είναι ιδανικό για να απολαύσεις το ηλιοβασίλεμα (6974 316434).
Ο Νταγιαντάς προσφέρει κι αυτός με τη σειρά του φρεσκότατα ψάρια και θαλασσινά πάνω στη θάλασσα, αλλά και αρκετά εξίσου εξαιρετικά κρεατοφαγικά πιάτα με εξαιρετικά κρεατικά από την Λακωνία. Επίσης, εδώ μπορείς να δοκιμάσεις το τσαΐτι (27340 61384). Σε μια όμορφη πλακόστρωτη αυλή “κρυμμένη” σε ένα σοκάκι πίσω από την παραλιακή περαντζάδα, η ταβέρνα Στα καλά καθούμενα σερβίρει πεντανόστιμο σπιτικό φαγητό και ολόφρεσκα ψάρια και θαλασσινά απευθείας από το καΐκι (6974 686730).
Διαβάστε ακόμα:
Φούρνοι Ικαρίας: Τα «πράσινα» νησάκια του βορείου Αιγαίου με την απέραντη, καταγάλανη ακτογραμμή
Μόλυβος: Ινσταγκραμική ομορφιά σε ένα από τα τοπ παραθαλάσσια χωριά του Αιγαίου
To Kανάλι της Αγάπης: Η ρομαντική παραλία της Κέρκυρας με τα διάφανα νερά και τον όμορφο μύθο
