Η Αττική είναι γεμάτη σημαντικά αρχαιολογικά μνημεία, ανάμεσά τους και οι αρχαιολογικοί χώροι του Ραμνούντα και της Βραυρώνας με δυο από τα πιο σεβάσμια ιερά της εποχής τους, αυτά της θεάς Νέμεσης και της θεάς Άρτεμης.
Το κάθε ένα έχει τη δική του αξιόλογη ιστορία που μπορείτε να ανακαλύψετε κάνοντας ταυτόχρονα μια όμορφη βόλτα στην παραθαλάσσια εξοχή της Αττικής καθώς είναι ένας ασφαλής κι ελκυστικός πολυδιάστατος προορισμός που σας προσκαλεί να ζήσετε αξέχαστες εμπειρίες καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Αρχαιολογικός χώρος Ραμνούντα
Το φρούριο και ο οικισμός του Ραμνούντα απλώνονται στην κορυφή ενός λόφου με θέα τη θάλασσα στα βορειοανατολικά της Αττικής, στην κοιλάδα του Λιμικού. Η περιοχή αποτελούσε ακριτικό δήμο της Αθήνας στον οποίο κατοικούσε μια από τις 10 φυλές της, η Αιαντίδα και είναι ο καλύτερα σωζόμενος οικισμός στην Αττική. Το φρούριο είναι χτισμένο σε στρατηγικό σημείο από το οποίο μπορούσε να ελέγχει το πέρασμα των πλοίων που μετέφεραν τα σιτηρά στην Αθήνα, υπολογίζεται πως χτίστηκε κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου όπως και το αντίστοιχο του Σουνίου. Πήρε πιθανότατα το όνομά του από το φυτό ράμνος το οποίο φύεται στην περιοχή και υπάρχει ακόμα και σήμερα. Σύμφωνα με ευρήματα της περιοχής, ο Ραμνούντας κατοικούταν από τη νεολιθική εποχή.
Στον ίδιο χώρο βρίσκεται και το ιερό της Νεμέσεως το οποίο μάλιστα αποτελεί και τον σημαντικότερο ναό της θεότητας στον ελλαδικό χώρο. Ιδρύθηκε το πιθανότερο στις αρχές του 6ου αι. π.Χ. ενώ άκμασε κατά τον 4ο και 5ο αι. π.Χ. Ο αρχαϊκός ναός της Νεμέσεως, πώρινος σε δωρικό ύφος, καταστράφηκε από τους Πέρσες το 480 π.Χ. και στη θέση του χτίστηκε αργότερα νέος πολύ κοντά στη θέση του αρχικού. Ο νέος ναός ήταν δωρικός περίπτερος με έξι κίονες στις στενές πλευρές και δώδεκα κίονες στην μακρές με διαστάσεις 21,40 x 10,05 μ. σήμερα σώζονται μόνο λίγα τμήματα του ναού αυτού. Στο εσωτερικό του υπήρχε και το άγαλμα της θεάς το οποίο φιλοτέχνησε σε παριανό μάρμαρο, ο μαθητής τους Φειδία, Αγοράκριτος. Το μάρμαρο μάλιστα λέγεται πως το είχαν φέρει οι Πέρσες προκειμένου να φτιάξουν τρόπαιο, σίγουροι ότι θα καταλάβουν την Αττική. Ωστόσο δεν τα κατάφεραν. Η ήττα τους θεωρείται και μια θεία τιμωρία απέναντι στην αλαζονεία που είχαν, ότι σίγουρα θα νικήσουν την Αθήνα.
Από τον 4ο αι. π.Χ. σταδιακά ο τόπος αρχίζει να εγκαταλείπεται αλλά ο ναός της Νέμεσις εξακολουθεί να διατηρείται μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ. ενώ στα τέλη του ίδιου αιώνα τοποθετείται και η καταστροφή του αγάλματος της θεάς Νέμεσης από τους χριστιανούς. Σήμερα στο χώρο σώζονται το φρούριο με το τείχος που περιβάλλει τον οικισμό, μικρά ιερά, το θέατρο και το γυμνάσιο της πόλης. Κάτω από το ναό βρίσκονται και δυο μικρά λιμάνια, το ανατολικό και το δυτικό, που χρησίμευαν για τα πλοία που έλεγχαν το πέρασμα του Ευβοϊκού. Από τις ανασκαφές ανακαλύφτηκε και τμήμα της αρχαίας οδού που οδηγούσε στον Ραμνούντα, κατά μήκους της οποίας βρέθηκαν πολυτελείς ταφικοί περίβολοι που ανάγονται στους κλασικούς χρόνους και έφεραν ανάγλυφα, ναϊσκους και στήλες. Δίπλα στο ναό της Νέμεσης υπήρχε και μικρότερος ναός που πιστεύεται πως ήταν αφιερωμένος στη Θέμιδα ο οποίος αρχικά ήταν θησαυρός και στη συνέχεια ιερό. Ο αρχαιολογικός χώρος εκτείνεται σε αρκετά μεγάλη έκταση οπότε δώστε του χρόνο.
Για να δείτε το θριγκό του ναού και την αρχαία πόλη πρέπει πρώτα να κάνετε αίτηση στην Εφορία Αρχαιοτήτων Ανατολικής Αττικής. Ο υπόλοιπος αρχαιολογικός χώρος είναι ανοιχτός τις παρακάτω ημέρες και ώρες.
Καθημερινά 08:30-14:00 εκτός Τρίτης
odysseus.culture.gr
Αρχαιολογικός χώρος Βραυρώνας
Στη νότια ακτή της Αττικής, στην περιοχή της Βραυρώνας βρίσκεται το ιερό της Βαυρωνίας Αρτέμιδος, ένα από τα αρχαιότερα και σημαντικότερα ιερά της Αττικής. Ο αρχαιολογικός χώρος αναπτύσσεται σε έναν μικρό λόφο που διασχίζεται από τον ποταμό Εράσινο. Σύμφωνα με τον μύθο στο ιερό υπήρχε άγαλμα της θεάς Άρτεμις που είχε μεταφερθεί από την Ταυρίδα από τον Ορέστη και την Ιφιγένεια ύστερα από εντολή της ίδια της θεάς. Το ιερό άρχισε να έχει μεγάλη ανάπτυξη και φήμη από το 700 π.Χ. μέχρι τον 4ο αι. π.Χ. ενώ η ακμή του παρατηρείται το δεύτερο μισό του 5ου αι. π.Χ.
Η περιοχή φαίνεται να κατοικείται ήδη από τα νεολιθικά χρόνια καθώς το σημείο ήταν κομβικό αφού διευκόλυνε την επικοινωνία με τα νησιά του Αιγαίου αλλά και τη Μ. Ασία. Η παρακμή του χώρου αρχίζει προς το τέλος της μυκηναϊκής εποχής και οι κάτοικοι αρχίζουν να την εγκαταλείπουν σταδιακά περίπου από το 1300 έως το 900 π.Χ. πιθανόν λόγω συχνών επιθέσεων. Όταν μετά από χρόνια οι κάτοικοι άρχισαν να επιστρέφουν στην περιοχή, δεν εγκαταστάθηκαν στον παλιό οικισμό αλλά τρία χιλιόμετρα μακριά, πίσω από χαμηλούς λόφους έτσι ώστε η πόλη να μην είναι εύκολα ορατή από τη θάλασσα.
Ο παλαιότερος ναός της Αρτέμιδας -που βρισκόταν εκεί που σήμερα είναι το εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου – τοποθετείται στην αρχαϊκή περίοδο ενώ ο νεότερος που τον αντικατέστησε κατασκευάστηκε στα τέλη του 5ου αι. π.Χ. από ντόπιο πωρόλιθο. Σήμερα από το ναό σώζονται μόνο κάποια τμήματα της θεμελίωσής του. Στο ιερό εκτός από την Άρτεμη, λατρεύονταν η Ιφιγένεια, η Λητώ, ο Απόλλων και ο Διόνυσος. Τα πλούσια αναθήματα που βρέθηκαν και εκτίθενται στο Μουσείο αποδεικνύουν τη λατρεία της Αρτέμιδας ως θεάς της φύσης, κουροτρόφου, προστάτιδας των παιδιών, καθώς και των μικρών ζώων. Στο κέντρο του αρχαιολογικού χώρου δεσπόζει η Στοά, ένα κτίριο δωρικού ρυθμού το οποίο ήταν πιθανόν, ένας μεικτός λειτουργικός χώρος εστιατορίου και διαμονής.
Δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο βρίσκεται και το μουσείο το οποίο εγκαινιάστηκε το 1969 και περιλαμβάνει ευρήματα από το Ιερό της Βραυρώνας αλλά και της ευρύτερης περιοχής της Μεσογαίας. Η ιστορία της περιοχής ξεδιπλώνεται σε πέντε αίθουσες και ένα αίθριο. Από τα σημαντικότερα εκθέματα είναι το μαρμάρινο «Ανάγλυφο των Θεών» το οποίο αφηγείται το μύθο της ίδρυσης του ιερού, τα αναθηματικά ανάγλυφα του 5ου και 4ου αι. π.Χ. με πομπές οικογενειών οι οποίες ετοιμάζονται να πραγματοποιήσουν θυσία, μαρμάρινα άκρα από τα ακρόλιθα λατρευτικά αγάλματα της Αρτέμιδος, τα οποία έφεραν πραγματικά ενδύματα αλλά και διάφορα τελετουργικά αγγεία που ήταν συνδεδεμένα με τη λατρεία της θεάς.
Αρχαιολογικός Χώρος και μουσείο
Καθημερινά 8:30 – 15:30, εκτός Τρίτης
odysseus.culture.gr
odysseus.culture.gr
