Αν και οι εικόνες των στολισμένων ολοφώτιστων δρόμων στις μεγαλουπόλεις, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και του κόσμου ολόκληρου, μονοπωλούν το καθημερινό ενδιαφέρον, έχετε αναρωτηθεί πώς είναι τα Χριστούγεννα στις απομακρυσμένες και αραιοκατοικημένες εσχατιές της χώρας, εκεί όπου τίποτα δεν είναι δεδομένο και οι άνθρωποι ζουν με την ανάμνηση ενός περασμένου καλοκαιριού;
Ταξιδεύοντας στις ανατολικές ακτές του Αιγαίου και φθάνοντας στην Ικαρία, ο νους όλων πηγαίνει στα κατάμεστα καλοκαιρινά γλέντια, στις ολοκάθαρες παραλίες με τα γκρίζα βότσαλα και στους αιωνόβιους κατοίκους που διεκδικούν την μακροζωία κάνοντας τον πλανήτη ολόκληρο να απορεί πώς και τι. Αν και η τόσο δελεαστική έως και στερεοτυπική εικόνα είναι κάτι παραπάνω από αρκετή, για να τραβήξει τον καθένα και την καθεμία από εμάς στην Ικαρία, πώς είναι άραγε τα Χριστούγεννα σε μια χειμωνιάτικη Ικαρία; Σε μια Ικαρία ήρεμη, ψυχρή που δεν έχει καμία σχέση με τον τουριστικό παράδεισο του καλοκαιριού;
Τα Χριστούγεννα, όπως και σχεδόν όλες οι γιορτές σε αυτήν την τόσο ιδιαίτερη γωνιά της Ελλάδας, έχουν μια διαφορετική υπόσταση. Οικογενειακή, μα και κάπως τρομακτική και αρκετά συμβολική. Πώς αλλιώς να περάσει μια γιορτή κάτω από έναν ερμητικά συννεφιασμένο ουρανό παρέα με μια φουρτουνιασμένη θάλασσα και έναν μανιασμένο άνεμο που σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά του;
Η χριστουγεννιάτικη λειτουργία
Καθόλου απορίας άξιο, λοιπόν, γιατί για τους Ικαριώτες το πνεύμα των Χριστουγέννων φθάνει σχετικά αργά. Για την ακρίβεια, μόλις μια ανάσα πριν τα Χριστούγεννα. Ο θρύλος λέει πως ανήμερα της μεγάλης γιορτής του χειμώνα, οι «Μυκονιάτες» -οι μανιασμένοι ανθρωπόμορφοι καλικάντζαροι από την Μύκονο με τα καρυδότσουφλα- φθάνουν στις νότιες ακτές του νησιού και ξεκινούν να σπέρνουν τον τρόμο στους Ικαριώτες βουλώνοντας πηγάδια, αναποδογυρίζοντας πιθάρια με αλεύρι, σκαρφαλώνοντας στις στέγες των σπιτιών και τρομάζοντας ανελέητα τα μικρά παιδιά.
Γιορτινοί στολισμοί στα σοκάκια
Μάλιστα, η ιστορία γίνεται ακόμα πιο τρομακτική, καθώς πολλοί από τους καλλιτσαντέρους -όπως προτιμούν να λένε οι Ικαριώτες στη διάλεκτό τους- μπαίνουν στους γραφικούς μύλους του νησιού χοροπηδώντας και καταστρέφοντας τα πάντα στο πέρασμά τους τρομάζοντας τους ντόπιους και αναγκάζοντας τους να κλειστούν στα σπίτια τους μέχρι να περάσει το κακό.
Ο θρύλος, λοιπόν, λέει ότι οι Ικαριώτες φοβισμένοι από την μανία των ξωτικών κλειδαμπαρώνονται στα σπίτια τους μέχρι τα Φώτα και οι νοικοκυρές ξεκινούν να ετοιμάζουν τα ζυμωτά των εορτών κρατώντας αρκετό προζύμι μέχρι και το τέλος της μακράς εορταστικής περιόδου περιμένοντας υπομονετικά μέχρι να τελειώσουν οι σκόλες, οι μαζεμένες γιορτές από τα Χριστούγεννα μέχρι τα Φώτα, όπως άλλωστε προτιμούν να λένε οι Ικαριώτες.
Ιδιαίτεροι στολισμοί
Επειδή, όμως, οι γιορτές δεν τελειώνουν στα Χριστούγεννα, λίγο πριν φθάσει η Πρωτοχρονιά και σχεδόν σε όλα τα χωριά της Ικαρίας, κάτι διαφορετικό συμβαίνει. Οι άντρες του χωριού μαζεύονται σε παρέες και ξεκινάνε να πηγαίνουν στα σπίτια της γειτονιάς χτυπώντας πόρτες και λέγοντας τα παραδοσιακά ικαριώτικα κάλαντα. Εκεί, οι γυναίκες κυρίες του σπιτιού υποδέχονται τους πλανόδιους τροβαδούρους, τους φιλοξενούν στο σπίτι και τους κερνάνε μεζέδες, εορταστικά γλυκάκια και, κυρίως, κρασί που παρά την συννεφιά και την μουντίλα του χειμώνα, είναι υπεραρκετό για να ανάψει το κέφι και το γλέντι. Επειδή, όμως, στην Ικαρία το γλέντι δεν σταματά τόσο εύκολα, την επόμενη μέρα αναλαμβάνουν οι γυναίκες, οι οποίες κάνουν ακριβώς το ίδιο πράγμα συνεχίζοντας το γαϊτανάκι της γιορτής για την υποδοχή του νέου χρόνου.
Εξίσου εντυπωσιακό είναι, ακόμη, πως ένα αντίστοιχο «πάρτι» γεμάτο μεζέδες, κάλαντα, κρασί και γλέντι λαμβάνει χώρα και στα Φώτα. Και ποιο καλύτερο μέρος να βουτήξει κανείς να πάρει τον σταυρό εκτός από την Ικαρία που παρά τον κρύο χειμώνα, εξακολουθεί να κρατάει ζωντανή και ζεστή τη φιλόξενη ψυχή της;
Διαβάστε ακόμα:
Περιήγηση στα θρυλικά Πειρατόσπιτα της Ικαρίας
Ικαρία: Τα τοπικά πιάτα που συνθέτουν την κουζίνα της μακροζωίας
