Οι ιστορίες που γνωρίζουμε για τον Σκορπιό αφορούν σχεδόν πάντα την οικογένεια Ωνάση. Κι όμως, στο νησάκι των Πριγκιπονήσων της Λευκάδας στη διάρκεια των αιώνων έχουν ξετυλιχτεί πολλές ακόμη συναρπαστικές ιστορίες ανθρώπων. Το μέλλον του απεικονίζεται σε σύνθετα master plans και έργα που εξελίσσονται όλο αυτό τον καιρό. Προβλέπεται να γίνει και πάλι ένας υπερ-πολυτελής, παραδεισένιος προορισμός για λίγους και εκλεκτούς. Τι κάρμα κι αυτό.
Καλοκαίρι 2024. Τότε προβλέπεται να υποδεχθεί ο Σκορπιός τους νέους του ενοίκους. Πάμπλουτους ανθρώπους από όλο τον κόσμο που γράφεται ότι θα πληρώνουν από 950.000-1,8 εκατομμύρια ευρώ για να μείνουν μια εβδομάδα στις υπερπολυτελείς εγκαταστάσεις του νησιού, το οποίο από το 2013 ανήκει στον Ρώσο μεγιστάνα Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ.
Όποια μεταμόρφωση και να γίνει στον Σκορπιό, το όνομα της οικογένειας Ωνάση δεν θα πάψει ποτέ να συνδέεται αναπόσπαστα μαζί του -άλλωστε οι τάφοι του Αριστοτέλη, του Αλέξανδρου και της Χριστίνας βρίσκονται εκεί. Τα έργα και οι ημέρες τους εκεί έχουν καταγραφεί σε χιλιάδες φωτογραφίες της εποχής, έχουν γίνει ντοκιμαντέρ, ταινίες, βιβλία και εκατομμύρια άρθρα. Όσο για τις υπόλοιπες ιστορίες, δεν θα τις μάθουμε ποτέ. Χάθηκαν για πάντα μαζί με τους πρωταγωνιστές που μοιάζουν σαν να αναδύθηκαν από αρχαία ελληνική τραγωδία.
Όποιος ψάξει ωστόσο, θα ανακαλύψει ότι η ιστορία του νησιού των 830 στρεμμάτων που απέχει μόλις 3 ναυτικά μίλια από το Νυδρί και ανήκει στα Πριγκιπόνησα, πάει πολύ πιο πίσω στον χρόνο. Άνθρωποι φαίνεται πως εγκαταστάθηκαν εκεί από το 625 π.Χ. Υπήρξε νησί πειρατών και ιδιοκτησία των Ενετών ευγενών Settini. Έγινε δώρο γάμου σε μια πανέμορφης Κερκυραία νύφη, την Μαρία Μουστοξύδη- Μαυροειδή. Στη διάρκεια των επόμενων χρόνων παρήκμασε, ξαναζωντάνεψε, πουλήθηκε, αγοράστηκε. Μέχρι να φτάσουμε στον Αριστοτέλη Ωνάση.
Το νησί των πειρατών
Αναλυτική έρευνα της ιστορίας του Σκορπιού χρησιμοποιώντας πλούσια βιβλιογραφία έχει δημοσιεύσει η Πηνελόπη Κοψιδά στο portal aromalefkadas. Σύμφωνα με αυτήν, τάφοι και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν σχέση με μικρές εγκαταστάσεις ανθρώπων στον Σκορπιό, έχουν χρονολογηθεί από το 625 π.Χ. -όταν στη Λευκάδα εγκαταστάθηκαν Κορίνθιοι-, έως την εποχή της ρωμαιοκρατίας.
Προς το τέλος του 12ου αι. ο Σκορπιός και τα γύρω νησάκια αναφέρεται ότι ήταν υπό τον έλεγχο των πειρατών, που είχαν βρει εκεί καταφύγιο. Μεταξύ 1573-1644, τα νερά αυτά ήταν από τα πιο επικίνδυνα για τη ναυσιπλοΐα -μάλιστα σε άρθρο ενός περιοδικού του 1866 ο Σκορπιός χαρακτηρίζεται ως «καταγώγιον πειρατείας». Φαίνεται επίσης ότι ένας από τους αρχιληστές είχε κτίσει πύργο στη θέση Καστρί.
Όταν ήρθαν οι Ενετοί, τμήματα του Σκορπιού παραχωρήθηκαν σε ιδιώτες. Μετά πέρασε στην οικογένεια των Settini, που ήρθε από τη Βενετία για να εγκατασταθεί στην Λευκάδα καταλαμβάνοντας μεγάλα αξιώματα. Οι τελευταίοι κληρονόμοι πούλησαν όλη την περιουσία των Settini, μεταξύ αυτών και τον Σκορπιό που αγοράστηκε από τους μεγαλέμπορους αδερφούς Μαυροειδή.
Η πρώτη οικοδέσποινα του Σκορπιού
Οι Μαυροειδήδες αγόρασαν τον Σκορπιό το 1892 ως δώρο στην όμορφη Κερκυραία αρχοντοπούλα Μαρία Μουστοξύδη, εγγονή του γνωστού λόγιου και πολιτικού Ανδρέα Μουστοξύδη, που μπήκε στο σπίτι τους ως σύζυγος ενός από τους αδερφούς, του Σπυρίδωνα. Έγινε «ρήγισσα της φαμίλιας και του Σκορπιού». Το νησί άλλαξε. Η οικογένεια ξόδεψε πολλά χρήματα για να διανοιχτούν νέοι δρόμοι, να φυτευτούν κλήματα και οπωροφόρα και να κτιστεί το αρχοντικό τους. Παράλληλα, φτιάχτηκαν σπίτια για τους εργάτες και η μικρή εκκλησία της Παναγίας, όπου βρίσκονται σήμερα οι τάφοι των Ωνάσηδων.
Το νησί γνώρισε ημέρες δόξας, αφού οργανώνονταν εκεί ξακουστές γιορτές, με προσκεκλημένη την υψηλή κοινωνία της Λευκάδας. Για χρόνια, μάλιστα, θυμούνταν οι Λευκαδίτες ότι κάθε Δεκαπενταύγουστο, στη γιορτή της καλλονής Μαρίας, «πλήθος ήταν οι καλεσμένοι. Υπήρχαν ορχήστρες, χοροστασό, πλούσιο φαγοπότι, άπλετη φωτοχυσία -μέχρι και πυροτεχνήματα». Μετά τον θάνατο των υπόλοιπων μελών της οικογένειας Μαυροειδή, ο Σκορπιός πέρασε στον Θεοδόση Μουστοξύδη -που πήρε το επίθετο της μητέρας του, αντί για Μαυροειδής. «Ήταν άνθρωπος του πνεύματος, με λαμπρές σπουδές στη Γενεύη και στο Παρίσι, συγγραφέας σημαντικών έργων που εκδόθηκαν κυρίως στα Γαλλικά», γράφει το άρθρο του aromalefkadas.gr.
Το 1938 ο Θεοδόσης εγκαταστάθηκε στον Σκορπιό, αλλά η ζωή εκεί δεν του ταίριαζε τελικά. Στην περίοδο της Κατοχής πούλησε το νησί σε μια ελληνοϊταλική εταιρεία εμπορίου αντί 15 εκατομμυρίων κατοχικών δραχμών. Το 1943 ωστόσο η οικογένεια με αγωγή εναντίον της εταιρείας κατάφερε να κηρυχθεί άκυρη η αγοραπωλησία. Λόγω της κακοδιαχείρισης η οικονομική πίεση έγινε δυσβάσταχτη για τον Μουστοξύδη. Έτσι, τον Φεβρουάριο του 1953 έβγαλε τον Σκορπιό στο σφυρί, διαφημίζοντας ότι ήταν «λαδότοπος» και διατίθετο σε 14 κομμάτια, με ευκολίες πληρωμής.
Το γαϊτανάκι συνεχίζεται: Από τον Μαυροειδή, στον «Τρούμαν» και στον Ωνάση
Η παράλογη πώληση των τεμαχίων του Σκορπιού δεν έγινε ποτέ. Στις 15 Οκτωβρίου του 1953, το νησάκι αγοράστηκε από την οικογένεια Φίλιππα. Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, το τίμημα των 740 εκατομμυρίων κατοχικών δραχμών, κατέβαλε ο Ελληνοαμερικανός συγγενής τους Γεώργιος Φίλιππας -Νιάουρας, ο επονομαζόμενος «Τρούμαν». Οι Φιλιππαίοι, εγκαταστάθηκαν στο Σκορπιό με σκοπό την γεωργική του εκμετάλλευση -ωστόσο άφηναν τους Λευκαδίτες να κάνουν εκεί εκδρομές και να οργανώνουν εντυπωσιακές γιορτές, χορούς και φεστιβάλ. Ποιος ήταν όμως ο χρηματοδότης «Τρούμαν», το όνομα του οποίου παραπέμπει στον τότε πρόεδρο της Αμερικής Χάρι Τρούμαν; Μέλος της οικογένειας Φίλιππα, ο Γ. Φιλίππας μετανάστευσε στην Αμερική και έκανε τεράστια περιουσία -γι’ αυτό οι συντοπίτες του του έδωσαν το συγκεκριμένο προσωνύμιο. Ο Φίλιππας έζησε όλη του τη ζωή στην Αμερική όπου και πέθανε. Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες, εκεί γνωρίστηκε με τον Αριστοτέλη Ωνάση, ίσως επειδή είχαν αναπτύξει μαζί επιχειρηματικές δραστηριότητες στα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Όπως έχει γραφτεί πολλές φορές, η επιθυμία του Ωνάση να αγοράσει τον Σκορπιό ήταν μεγάλη, από την πρώτη φορά που τον είδε πλέοντας στο Ιόνιο με την περίφημη θαλαμηγό «Χριστίνα». Κάτι σαν έρωτας με την πρώτη ματιά. Η συμφωνία αγοραπωλησίας λέγεται ότι έγινε στο Σικάγο. Έτσι στις 8 Ιουνίου 1963, ο Σκορπιός περνάει στην ιδιοκτησία της εταιρείας «Μυκήναι Α.Ε.», συμφερόντων Αριστοτέλη Ωνάση. Από τότε και μετά αρχίζουμε να ξεφυλλίζουμε τις σελίδες της ιστορίας που δένουν αμετάκλητα τον Σκορπιό με την οικογένεια.
Η μεταμόρφωση του Σκορπιού και η οικοδέσποινα Μαρία Κάλλας
Τα έργα που έκανε ο Ωνάσης στον Σκορπιό μέσα σε μια πενταετία το μεταμόρφωσαν. Το νησάκι απέκτησε αυτονομία σε ηλεκτρικό ρεύμα, και νερό. Φυτεύτηκαν εκατοντάδες φυτά, λουλούδια και δέντρα που τα έφεραν από διάφορα σημεία του κόσμου. Ο Σκορπιός έγινε ένας μικρός παράδεισος, που τον κατοίκησαν, εκτός από τους ανθρώπους, δεκάδες ζώα και εξωτικά πουλιά. Ο περιμετρικός δρόμος ανοίχθηκε με συγκεκριμένες προδιαγραφές ώστε να μπορούν να κυκλοφορούν κάμπριο αυτοκίνητα Morris. Στις παραλίες μεταφέρθηκαν τόνοι άμμου από τη Σαλαμίνα. Κατασκευάστηκαν ελικοδρόμιο και μαρίνες, πολυτελή σπίτια για τους καλεσμένους, καταλύματα για τους εργάτες και τους υπηρέτες και η περίφημη «Ροζ Βίλα». Αργότερα η Τζάκι θα την επαναδιακοσμούσε με τη βοήθεια του διάσημου, τότε, σχεδιαστή Μπίλι Μπάλτουιν. Η εμπειρία της από τη διακόσμηση του Λευκού Οίκου, άλλωστε, ήταν μεγάλη.
Σύντροφος του Ωνάση τα χρόνια εκείνα ήταν η Μαρία Κάλλας και, ζώντας τη θυελλώδη σχέση της μαζί του στον Σκορπιό, θεωρούσε τον εαυτό της οικοδέσποινά του. Όταν μάλιστα βρέθηκαν οι δυο τους στην πλατεία της Λευκάδας, το Αύγουστο του 1964, για να παρακολουθήσουν το Φεστιβάλ Φολκλόρ, η διάσημη υψίφωνος ανέβηκε στη σκηνή και τραγούδησε την Καβαλερία Ρουστικάνα μπροστά στους Λευκαδίτες. Όπως όλοι γνωρίζουμε, το όνειρο της Κάλλας να παντρευτεί τον Ωνάση δεν έγινε ποτέ πραγματικότητα -γεγονός που την βύθισε σε βαριά κατάθλιψη.
Νέα οικοδέσποινα του Σκορπιού έγινε η Τζάκι Ωνάση. Ο «γάμος του αιώνα» πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 1968 και ο Σκορπιός στολίστηκε για να τελεστεί το μυστήριο σε κλειστό κύκλο -ωστόσο έγινε εξώφυλλο στο περιοδικό Life. Εκεί ήταν και ο Αλέξανδρος με τη Χριστίνα, τα παιδιά του Ωνάση από τον πρώτο του γάμο με την Τίνα Λιβανού. Είχαν περάσει πέντε χρόνια από τη δολοφονία του Αμερικανού προέδρου Τζον Φ. Κένεντι, ωστόσο οι Αμερικανοί δεν συγχώρησαν ποτέ την Τζάκι και πολλά ΜΜΕ τον κατέκριναν θεωρώντας τον ως γάμο αμοιβαίου συμφέροντος.
Λάμψη, έρωτες, πάρτι, πένθος, θάνατος
Τα επόμενα λίγα χρόνια η χρυσόσκονη ραίνει το μικρό νησί του Σκορπιού που γίνεται διάσημο στα πέρατα του κόσμου. Πρίγκιπες, βασιλιάδες, αρχηγοί κρατών, πρωθυπουργοί, αστέρες του σινεμά και κάθε είδους celebrities προσκαλούνται και φιλοξενούνται στο Σκορπιό και τη θαλαμηγό «Χριστίνα».
Η Τζάκι θα μείνει στην ιστορία ως εξαιρετική οικοδέσποινα. Οι VIP επισκέπτες θα απολαύσουν στον Σκορπιό σπουδαία φιλοξενία, πολυτέλεια και ξέφρενη διασκέδαση. Ο Ωνάσης, πάλι, πολλές φορές επιλέγει να συγχρωτίζεται με τους απλούς ανθρώπους του Νυδριού, να συζητάει και να τρώει μαζί τους στα ταβερνάκια.
Η λάμψη θα σβήσει το 1973 με τον θάνατο του 25χρονου γιου του Ωνάση, Αλέξανδρου όταν το αμφίβιο αεροσκάφος του θα συντριβεί αμέσως μετά την απογείωση. Ο πατέρας του, μοιάζοντας να μην το πιστεύει, θα καθυστερήσει μέρες να θάψει το ταριχευμένο πτώμα στον Σκορπιό. Και δεν θα αντέξει να παρευρεθεί στην κηδεία. Το 1973 η σχέση του Ωνάση με τη Τζάκι θα τελειώσει. Καταρρακωμένος από το χαμό του γιού του, στις 15 Μαρτίου του 1975 ο Ωνάσης θα πεθάνει σε νοσοκομείο του Παρισιού. Ωστόσο δεν θα πάψει από τότε και μετά να παραμένει στα φώτα της δημοσιότητας για τα έργα και τις ημέρες του. Η Τζάκι θα πάρει 26 εκατομμύρια δολάρια για να παραιτηθεί κάθε αξίωσης στην περιουσία του Ωνάση και θα εξοριστεί από τον Σκορπιό.
Η τελευταία οικοδέσποινα του Σκορπιού
Όπως συνέβη και στο παρελθόν, μια γυναίκα θα γίνει ξανά οικοδέσποινα του Σκορπιού. Στη διάρκεια της δεκαετίας του ’80, η Χριστίνα Ωνάση θα κάνει καίριες αλλαγές στον Σκορπιό και ειδικά στη Ροζ Βίλα. Μαζί με τον τότε σύζυγό της Τιερί Ρουσέλ θα διοργανώσει με τη σειρά της μεγάλα και φανταχτερά πάρτι με επώνυμους προσκεκλημένους. Το 1985 στον Σκορπιό θα γεννηθεί και θα βαφτιστεί η κόρη της Χριστίνας, Αθηνά. Τρία χρόνια μετά, η 37χρονη Χριστίνα, επιβαρυμένη από τη χρόνια κατάθλιψη και τη χρήση φαρμάκων, θα πεθάνει μυστηριωδώς στο Μπουένος Άιρες, έχοντας δίπλα της ένα άδειο μπουκάλι ηρεμιστικών. Τα αποτελέσματα της νεκροψίας δεν θα ανακοινωθούν ποτέ.
Η Αθηνά, αντί να γίνει με τη σειρά της οικοδέσποινα του Σκορπιού, είναι αυτή που θα κόψει για πάντα τον ομφάλιο λώρο. Όπως και κάθε σχέση με την Ελλάδα. Θα έρθει ελάχιστες φορές στο νησί -κυρίως για να τιμήσει τον τάφο της μητέρας της. Οι πρωταγωνιστές έχουν εισπράξει το χειροκρότημα. Οι προβολείς σβήνουν, η αυλαία πέφτει για να ξανασηκωθεί το 2024 στα εγκαίνια του επόμενου έργου που θα διαδραματιστεί στον Σκορπιό. «Φώτα, κάμερα και πάμε».
Backtothefuture: Νέο χρήμα, χλιδή και ατέλειωτες επενδύσεις στον Σκορπιό
Λέγεται ότι σε κάποιους ιππικούς αγώνες η Αθηνά Ωνάση ήρθε σε επαφή με την Αικατερίνα, κόρη του Ρώσου μεγιστάνα Ντιμίτρι Ριμπολόβλεφ κι εκείνη της εξέφρασε το ενδιαφέρον της για τον Σκορπιό. Τον Απρίλιο του 2013, εταιρεία συμφερόντων της ρωσικής οικογένειας εξαγόρασε όμιλο εταιριών που ανήκαν στην Αθηνά Ωνάση. Τότε διευκρινιζόταν ότι επρόκειτο για μια «μακροπρόθεσμη χρηματοοικονομική επένδυση». Το σύνολο της συναλλαγής ήταν 100.000.000 ευρώ. Ο Σκορπιός γράφτηκε πως ήταν δώρο γενεθλίων του πατέρα της προς την Αικατερίνα -ένα μάλλον σεμνό δώρο, ειδικά αν σκεφτεί κανείς ότι διαθέτει περιουσία που θεωρείται ότι ξεπερνάει τα 5.5 δισ. ευρώ. Ο αναγεννημένος Σκορπιός προβλέπεται να υποδεχθεί τους πρώτους πάμπλουτους επισκέπτες του το 2024. Πλέον ως VIP Exclusive Club, μια επένδυση που αναπτύσσεται από την εταιρεία «Μυκήναι Α.Ε.». Σύμφωνα με δημοσιεύματα, το επενδυτικό σχέδιο, αναθεωρήθηκε φθάνοντας τα 200 εκατομμύρια ευρώ με 10. 000 τ.μ. μεγαλύτερης δομήσιμης επιφάνειας.
Πώς θα είναι ο μελλοντικός Σκορπιός; Έχει δημοσιοποιηθεί μέρος των σχεδίων που έκανε το νορβηγικό αρχιτεκτονικό γραφείο Snøhetta και τα γραφεία Populous UK και Peter Marino Architects. Στο portfolio του πρώτου περιλαμβάνονται σπουδαία projects όπως η νέα Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας στην Αίγυπτο και το πρώτο υποβρύχιο εστιατόριο στην Ευρώπη, το Under, στο Lindesnes της Νορβηγίας. Κάποιοι γράφουν ότι ο Σκορπιός θα γίνει Art Island, όπου ο Ρώσος μεγιστάνας θα μεταφέρει μέρος της συλλογής του, ή ότι η «Ροζ Βίλα» θα γίνει μουσείο. Οι εκπρόσωποι όμως του Ριμπολόβλεφ το έχουν διαψεύσει.
Το νέο facelift του Σκορπιού
Η επένδυση που αναπτύσσεται στον Σκορπιό περιλαμβάνει το κύριο τουριστικό συγκρότημα δυναμικότητας 84 κλινών, υποδομές ψυχαγωγίας με δυναμικότητα εξυπηρέτησης 250 επισκεπτών και άλλες για την εξυπηρέτηση του προσωπικού.
Θα υπάρχουν νέα κτίσματα μαζί με υφιστάμενα που θα ανακαινιστούν πλήρως. Όπως γράφει το portal του CNN, θα υπάρχουν: προεδρική σουίτα, υπερπολυτελείς βίλες, αθλητικές εγκαταστάσεις, εξωτερικό αμφιθέατρο, συνεδριακό κέντρο, spa, αγρόκτημα και αμπελώνας για την αυτάρκεια του νησιού σε πρώτες ύλες, στάβλοι, ιπποδρόμιο και χώροι φιλοξενίας ζώων, ελικοδρόμιο. Η μαρίνα θα εκσυγχρονιστεί για να φιλοξενεί μεγάλα γιοτ.
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα The Art Newspaper, οι εργαζόμενοι φτάνουν στον Σκορπιό με βάρκες από τη Λευκάδα, τα τηλέφωνά τους κατάσχονται και δεν μπορούν να φωτογραφίσουν. Το νησί παρακολουθείται όλο το εικοσιτετράωρο από κάμερες ασφαλείας και υπάρχουν ελεύθεροι σκοπευτές. Πληροφορίες λένε επίσης ότι μόλις ανοίξει το θέρετρο οι 50 επισκέπτες που θα επιτρέπονται ανά εβδομάδα θα πληρώνουν γι’ αυτό το χρονικό διάστημα 950.000 -1.8 εκατομμύρια δολάρια -ή και περισσότερα.
Η μόδα των ιδιωτικών νησιών και των Art islands
Ο Αριστοτέλης Ωνάσης ήταν πρωτοπόρος στην αγορά ιδιωτικών νησιών στον πλανήτη. Ακολούθησε το 1979 ο σερ Ρίτσαρντ Μπράνσον, ιδιοκτήτης της Virgin, αγοράζοντας το νησί Necker στην Καραϊβική. Σήμερα, υπάρχουν αρκετοί δισεκατομμυριούχοι και σταρ του σινεμά που είναι ιδιοκτήτες μικρών νησιών. Όπως ο Λεονάρντο ντι Κάπριο (Blackadore Caye στις ακτές του Μπελίζ), ο Τζόνι Ντεπ (Little Halls Pond Cay στις Μπαχάμες), ο Νίκολας Κέιτζ (Exumas island στις Μπαχάμες), ο Έντι Μέρφι (Rooster Cay στις Μπαχάμες), ο Στίβεν Σπίλμπεργκ (νησί στο αρχιπέλαγος της Μαδέιρα), ο Μελ Γκίμπσον (Mago στα Φίτζι) και άλλοι σαν τους Τζορτζ Κλούνεϊ, Ρίκι Μάρτιν, Τζιν Χάκμαν, Φράνσις Φορντ Κόπολα. Και επειδή το έκαναν τόσοι πολλοί, οι ζάμπλουτοι έχουν προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα, επενδύοντας σε ιδιωτικά Art islands. Εκεί θα μεταφέρουν τις συλλογές τους με έργα τέχνης μεγάλης αξίας, είτε για φύλαξη, είτε προς επίδειξη στους προσκεκλημένους τους.
«Και μόνο το γεγονός ότι διασχίζεις θάλασσα για να φτάσεις εκεί, σε αποσυνδέει από την καθημερινότητα και σε κάνει πιο δεκτικό στην κατανόηση και απόλαυση της τέχνης», γράφουν οι Times, που τα στηλιτεύουν θεωρώντας τη νέα τάση «γελοία, αλλά της μόδας». Σαν το σενάριο της κωμωδίας «Glass Onion» με τον Ντάνιελ Κρεγκ, που φαίνεται ότι γίνεται πραγματικότητα.
Διαβάστε ακόμα:
Οι καλύτερες επιλογές διαμονής στη Λευκάδα
