Έχουν περάσει σχεδόν 190 χρόνια από τότε που το χέρι ενός Βαυαρού πολεοδόμου χάραζε το πρώτο σχέδιο της σύγχρονης Αθήνας και τοποθετούσε τα ανάκτορα του πρώτου βασιλιά της Ελλάδας σε ένα μικρό ύψωμα έξω από τα τείχη της οθωμανικής πόλης, στην περιοχή Περιβολάκια.
Και εγένετο, λοιπόν, ένα καινούριο κέντρο για την πιο παλιά πρωτεύουσα της Ευρώπης. Και από την αυλή των ανακτόρων, έπειτα, χάραξαν τον κυρίως εμπορικό δρόμο της Αθήνας, αφιερώνοντάς τον, φυσικά, στον αρχαίο θεό του εμπορίου –τον Ερμή. Από τότε, για σχεδόν 2 αιώνες, η Ερμού παραμένει μία από τις σημαντικότερες οδούς της χώρας.
Η πλατεία μπροστά από τα ανάκτορα βαφτίστηκε Πλατεία Συντάγματος το 1843, όταν ο βασιλιάς Όθωνας παραχώρησε το πρώτο Σύνταγμα στους Έλληνες. Εδώ, επίσης, δίπλα στο παλάτι, στροβιλιζόταν η οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ζωή της μικρής πρωτεύουσας. Μεγάλα ξενοδοχεία, εμπορικοί οίκοι, τα πρώτα θέατρα, αυλικοί, αξιωματικοί, αλλά και σημαντικοί επιχειρηματίες που ήθελαν να γειτνιάσουν με τους βασιλείς, δημιούργησαν με το πέρασμα των δεκαετιών το κέντρο της πόλης όπως το γνωρίζουμε σήμερα. Πλέον, η Αθήνα μπορεί να μεταμορφώνεται διαρκώς, αλλά η Πλατεία Συντάγματος και οι γύρω τοποθεσίες δεν χάνουν στιγμή την αίγλη τους.
Το κτίριο της Βουλής και η αλλαγή της φρουράς
Το επιβλητικό νεοκλασικό κτίριο όπου στις μέρες μας στεγάζεται το Κοινοβούλιο έχει θέα στην Πλατεία Συντάγματος και κατασκευάστηκε το 1843, αποτελώντας, από τότε, βασική τοποθεσία για τις πολιτικές εξελίξεις της χώρας. Αρχικά λειτούργησε ως κατοικία της βασιλικής οικογένειας της Ελλάδας, ωστόσο, μετά την πρώτη κατάργηση της μοναρχίας (1924) –και αφού μεσολάβησαν κάποια χρόνια στα οποία απέκτησε διάφορες χρήσεις– ορίστηκε ως έδρα της Βουλής από την κυβέρνηση του 1929. Μετά τον Παρθενώνα είναι ίσως το πιο αναγνωρίσιμο κτίριο της Αθήνας, αλλά κι ένα από τα πιο πολυφωτογραφημένα της μνημεία.
Στη δυτική του πλευρά βρίσκεται το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, όπου, κάθε μία ώρα, γίνεται η αλλαγή της φρουράς. Οι Εύζωνες, δηλαδή, επίλεκτα μέλη της Προεδρικής Φρουράς ντυμένα με παραδοσιακές στολές, κινούνται με χαρακτηριστικό συντονισμό βημάτων, προσφέροντας ένα ενδιαφέρον θέαμα, που αξίζει να δείτε.
Η Πλατεία Συντάγματος
Πλατεία Συντάγματος δεν ονομάζουμε μόνο το τμήμα μπροστά ακριβώς από τη Βουλή, όπου βρίσκεται και το μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, αλλά και τη λεγόμενη «Κάτω Πλατεία», η οποία απλώνεται αφού κατεβούμε τα σκαλοπάτια απέναντι από τον Άγνωστο Στρατιώτη, βγαίνοντας στον σταθμό μετρό «Σύνταγμα». Μαζί με την Ομόνοια λογίζονται ως οι δύο κεντρικές πλατείες της Αθήνας. Μάλιστα, το Σύνταγμα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πλατεία όλης της Ελλάδας, μετά από τη Σπιανάδα της Κέρκυρας.
Όπως ήδη είπαμε, η Πλατεία Συντάγματος οφείλει το όνομά της στην αναγκαστική παραχώρηση Συντάγματος από τον βασιλιά Όθωνα (1843), μετά από τεράστιες κινητοποιήσεις, με πλήθος κόσμου να διαδηλώνει μπροστά από τα τότε βασιλικά ανάκτορα. Η εξέγερση αυτή έχει μείνει στην ιστορία ως Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου.
Ο σταθμός του μετρό και το open museum
Στην Κάτω Πλατεία, λοιπόν, βρίσκουμε τον σταθμό «Σύνταγμα», έναν από τους κεντρικότερους του αθηναϊκού μετρό, στον οποίον συνδέονται οι δύο κύριες γραμμές του όλου δικτύου –η κόκκινη και η μπλε. Από εδώ μπορεί κανείς να κινηθεί εύκολα σχεδόν σε ολόκληρο το λεκανοπέδιο Αττικής, με τις κατάλληλες ανταποκρίσεις. Αλλά ο σταθμός είναι σημαντικός και για μία ακόμη αιτία.
Κατά τις εργασίες κατασκευής του ανακαλύφθηκαν οι εγκαταστάσεις χάλκευσης των αρχαίων αγαλμάτων της Κλασικής Εποχής, αλλά κι ένα νεκροταφείο, το οποίο λειτούργησε από τους υπομυκηναϊκούς χρόνους έως και τους Βυζαντινούς. Παράλληλα, βρέθηκε και τμήμα του Πεισιστράτιου υδραγωγείου, αλλά και τμήμα της κοίτης του Ηριδανού ποταμού. Αυτά τα ευρήματα δημιούργησαν την ανάγκη ώστε να φτιαχτεί ένα «ανοιχτό μουσείο»: ένας χώρος επισκέψιμος χωρίς κάποιο εισιτήριο, πολύ όμορφος και μοντέρνος, στον οποίον μπορείτε να δείτε πολλές ιστορικές λεπτομέρειες.
Ο Εθνικός Κήπος
Στην καρδιά της Αθήνας, λίγα μέτρα από την Πλατεία Συντάγματος, δίπλα στο Κοινοβούλιο, μπορεί κανείς να χαθεί μέσα στον ατελείωτο Εθνικό Κήπο. Είτε για να διαβάσει ένα βιβλίο κάτω από τη σκιά των δέντρων, είτε για έναν σύντομο περίπατο, κάποιες φορές απλώς για να αποφύγει τη φασαρία των αυτοκινήτων και να κόψει δρόμο, ώστε να φτάσει στο γειτονικό Καλλιμάρμαρο Στάδιο, αλλά και σε έναν από τους πιο ακριβούς δρόμους της Αθήνας –την Ηρώδου Αττικού, όπου βρίσκεται και το Προεδρικό Μέγαρο.
Αγοράζοντας το φημισμένο κουλούρι Θεσσαλονίκης από την είσοδο της Λεωφόρου Αμαλίας θα περάσετε έπειτα κάτω από επιβλητικές ουασινγκτόνιες: εξωτικά δέντρα που ξεπερνούν τα 25 μέτρα ύψος, τα οποία φυτεύτηκαν κατά την ίδρυση του Εθνικού Κήπου από τη βασίλισσα Αμαλία (τη σύζυγο του Όθωνα). Στη συνέχεια, ακολουθώντας τα χαραγμένα μονοπάτια, έχετε την ευκαιρία να δείτε μερικά από τα συνολικά 519 είδη φυτών και δέντρων. Υπολογίζεται ότι το σημερινό πάρκο φιλοξενεί περίπου 7.000 δέντρα (και κάμποσες χιλιάδες θάμνων), ενώ διαθέτει και λίμνη με πάπιες και άλλα ζώα.
Διάσπαρτα μέσα στον κήπο, επίσης, βρίσκονται και αξιόλογα έργα γλυπτικής, κυρίως αγάλματα ιστορικών προσωπικοτήτων που η ζωή τους συνδέθηκε με την πόλη της Αθήνας. Ένα από τα πιο όμορφα μυστικά, ας πούμε, παραμένει το άγαλμα με την Ελλάδα να στεφανώνει τον Λόρδο Βύρωνα, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης και τιμής απέναντι στον Άγγλο ποιητή για τη συμβολή του στην Επανάσταση του 1821.
Ο πεζόδρομος της Βουκουρεστίου – Αέρας κοσμοπολιτισμού
Φιλοξενεί όλα τα διεθνή brands και δίνει στην Αθήνα έναν κοσμοπολίτικο αέρα, αντίστοιχο με εκείνον που δίνει η Bond Street στο Λονδίνο και η Place Vendome στο Παρίσι. Η Βουκουρεστίου είναι η πρώτη οδός της Αθήνας που πεζοδρομήθηκε (1978), ενώ, εκτός από μαγαζιά με γνωστές μάρκες ρούχων, έχει και πολλά χρυσοχοΐα. Για την ακρίβεια, είναι ο «δρόμος με τα χρυσοχοΐα», όπως λένε οι Αθηναίοι.
Πανέμορφες βιτρίνες που αξίζει να δείτε, αρκετά θέατρα, αλλά και πασίγνωστα εστιατόρια δημιουργούν τον χαρακτήρα της Βουκουρεστίου. Μάλιστα, αν περπατήσετε ολόκληρο τον πεζόδρομο, θα δείτε ότι η φυσιογνωμία του από την οδό Ακαδημίας και πάνω αλλάζει, καθώς γίνεται ξανά δρόμος για τροχοφόρα. Από την άλλη, πλησιάζοντας προς τον Λυκαβηττό, δίνει τη θέση του σε σκαλοπάτια και σε όμορφες εισόδους πολυκατοικιών.
Ανάμεσα στην Πανεπιστημίου και στην Ακαδημίας, τη Βουκουρεστίου διατρέχει κάθετα ένας ακόμη μικρός πεζόδρομος που έχει γράψει τη δική του ιστορία –αυτός της Βαλαωρίτου. Για δεκαετίες αποτέλεσε σημείο συνάντησης πολιτικών, δικηγόρων, δημοσιογράφων και τραπεζιτών, καθώς ένας πρωινός καφές εκεί αποτελούσε «must do» για την καθημερινότητα πολλών Αθηναίων. Σήμερα η φυσιογνωμία της οδού αλλάζει σταδιακά, ωστόσο δεν παύει να διατηρεί κάτι από την αίγλη του παρελθόντος. Δύο ιστορικές γκαλερί σε μία μικρή εσοχή του δρόμου, ας πούμε, είναι σημεία αναφοράς για τους φιλότεχνους της πόλης.
Παραμένοντας στα …χαμηλά της Βουκουρεστίου, μεταξύ των οδών Σταδίου & Πανεπιστημίου, αντικρίζουμε το Μέγαρο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, το οποίο χτίστηκε το 1929. Εκεί βρίσκεται και η Στοά Σπυρομήλιου, η οποία φιλοξενεί πολυτελή μαγαζιά, διαθέτοντας καθαρόαιμο urban χαρακτήρα. Μία σύντομη βόλτα ή μια στάση για έναν γρήγορο καφέ λίγο πριν ή λίγο μετά τα ψώνια σας, είναι ό,τι πιο ιδανικό για να ζήσετε τον μύθο μιας Αθήνας με πολλά πρόσωπα.
Το «Attica» και το Νομισματικό Μουσείο
Το μέγαρο όπου φιλοξενείται το «Attica» –το πιο δημοφιλές εμπορικό κέντρο της Αθήνας, με δεκάδες γνωστές φίρμες από όλον τον κόσμο– καλύπτει ολόκληρο το οικοδομικό τετράγωνο στο οποίο βρίσκεται. Εδώ, ασφαλώς, υπάρχει κι ένα από τα πιο διάσημα θέατρα της πρωτεύουσας, το πολυτελές «Παλλάς», καθώς και το «Μικρό Παλλάς» παραδίπλα. Ανάμεσα δε στις υπόλοιπες επιχειρήσεις που λειτουργούν σε αυτό το δαιδαλώδες κτίριο θα δείτε και luxury μαγαζιά διεθνών οίκων μόδας, όπως κι ένα φημισμένο γυμναστήριο.
Παραμένοντας στην οδό Πανεπιστημίου, τώρα, ένα εμβληματικό της κτίριο είναι αυτό που στεγάζει το Νομισματικό Μουσείο –ένα από τα σημαντικότερα του είδους του σε όλον τον κόσμο. Έργο του διάσημου Γερμανού αρχιτέκτονα Ερνστ Τσίλλερ, αποτέλεσε αρχικά κατοικία του φημισμένου αρχαιολόγου Ερρίκου Σλήμαν. Στις δικές μας ημέρες, με μια επίσκεψη εκεί θα μάθετε τα πάντα για την ιστορία του νομίσματος. Στη συλλογή του μουσείου περιλαμβάνονται 500.000 αρχαία νομίσματα, αλλά και σχετικά αντικείμενα από τον 14ο αιώνα π.Χ.
Τα σπίτια του Χατζηκυριάκου-Γκίκα και των Κατακουζηνών
Στην οδο Κριεζώτου, στην Πινακοθήκη Χατζηκυριάκου-Γκίκα, συναντά κανείς το πιο συμπυκνωμένο και περιεκτικό πανόραμα του σύγχρονου εγχώριου πολιτισμού. Το σπίτι-ατελιέ του Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα έγινε δωρεά στο Μουσείο Μπενάκη και πλέον είναι χώρος που φιλοξενεί εξαιρετικά του έργα, π.χ. πίνακες, σχέδια, γλυπτά, σκηνικά, αλλά και φωτογραφίες και χειρόγραφά του. Η επίσκεψη εδώ θα σας φέρει πιο κοντά στην πνευματική και καλλιτεχνική δημιουργία της Ελλάδας από το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου μέχρι λίγο πριν τη Δικτατορία του 1967. Στο ισόγειο του κτιρίου λειτουργεί το πωλητήριο του Μουσείου Μπενάκη, ενώ ακριβώς απέναντι βρίσκεται η γκαλερί Ζουμπουλάκη, φιλοξενώντας πρωτότυπες δημιουργίες.
Λίγες εκατοντάδες μέτρα πιο νότια, στην οδό Βασιλίσσης Αμαλίας, σε μια αστική πολυκατοικία, βρίσκεται ένα ακόμη μουσείο, του Άγγελου και της Λητούς Κατακουζηνού. Και αυτό είναι διαμορφωμένο στο κάποτε σπίτι τους, το οποίο υπήρξε ένα από τα πιο σημαντικά φιλολογικά σαλόνια της Γενιάς του ’30. Ερχόμενοι εδώ, θα βιώσετε κάτι από την ατμόσφαιρα του Μεσοπολέμου στην Ελλάδα.
Τα ξενοδοχεία της Πλατείας Συντάγματος
Διαγώνια από το Κοινοβούλιο, το επιβλητικό κτίριο της Πλατείας Συντάγματος στεγάζει ένα από τα πιο πολυτελή ξενοδοχεία της Αθήνας –το «Μεγάλη Βρεταννία». Η αρχική μορφή του κατασκευάστηκε το 1842, ενώ το ξενοδοχείο μεταφέρθηκε εκεί το 1874. Στο διάβα της ιστορίας έχει φιλοξενήσει ξένους ηγέτες, αλλά και προσωπικότητες διεθνούς βεληνεκούς. Είναι τοπόσημο για την Αθήνα, ενώ, μαζί με τα γειτονικά του «King George» και «NJV Athens Plaza», αποτελούν τρία ορόσημα της ελληνικής φιλοξενίας.
Λίγα μέτρα πιο πάνω, στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας, σε ένα κτίριο του Μεσοπολέμου, βρίσκεται ένα μέγαρο τεχνών για μικρούς και μεγάλους: το Ίδρυμα Βασίλη & Μαρίνας Θεοχαράκη. Στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων του βρίσκονται οι εικαστικές τέχνες, αλλά και η μουσική.
Ο πεζόδρομος της Ερμού και ο κρυμμένος πεζόδρομος της Ηπίτου
Ένα από το πιο «ζωντανά» σημεία της Αθήνας, ο πεζόδρομος της Ερμού, κατακλύζεται από κόσμο που έρχεται εδώ και για να δει τις βιτρίνες των εμπορικών καταστημάτων, αλλά και για να απολαύσει μία βόλτα στο πλακόστρωτο. Κατηφορίζοντας την Ερμού θα φτάσετε στο Μοναστηράκι και στου Ψυρρή, δύο πολύ ζωντανά κύτταρα διασκέδασης στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ο πεζόδρομος αυτός έχει έντονη κίνηση σχεδόν όλο το 24ωρο, ενώ, περπατώντας τον, θα έχετε την ευκαιρία να ακούσετε και διάφορους μουσικούς του δρόμου.
Σαν να είναι κρυμμένος, ο πεζοδρόμος της Ηπίτου, σχηματισμένος σαν Γ, βρίσκεται μία ανάσα από την Πλατεία Συντάγματος, φιλοξενώντας μερικά από τα πιο όμορφα μπαρ της περιοχής. Πανέμορφα νεοκλασικά, ένα σχολείο, αλλά και νεραντζιές που την περίοδο της ανθοφορίας τους κάνουν όλο τον δρόμο να μοσχοβολάει, δημιουργούν μαγευτική ατμόσφαιρα. Πάρτε λοιπόν μια ανάσα και απολαύστε έναν ευωδιαστό καφέ ή ένα ποτήρι κρασί.
Λίγα βήματα πιο πέρα, στην οδό Μητροπόλεως, βρίσκεται και το χαρακτηριστικό εκκλησάκι της Αγίας Δύναμης, το οποίο κατασκευάστηκε πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού τον 16ο αιώνα και είναι πρόσφατα ανακαινισμένο. Η εικόνα του είναι πολύ χαρακτηριστική, αφού εντοπίζεται κάτω από το κτίριο που στο παρελθόν φιλοξενούσε το Υπουργείο Παιδείας (πλέον είναι πολυτελές ξενοδοχείο).
Οι εκκλησίες στη Φιλελλήνων
Περπατώντας την οδό Φιλελλήνων, τέλος, τον δρόμο που ξεκινάει από την κάτω πλευρά της Πλατείας Συντάγματος, φτάνουμε στη Ρωσική εκκλησία: έναν χριστιανικό ναό αφιερωμένο στην Αγία Τριάδα, χτισμένο από τη ρωσική παροικία της Αθήνας. Στην ίδια κατεύθυνση, λίγο παραδίπλα, συναντάμε και τον νεογοτθικό αγγλικανικό ναό του Αγίου Παύλου, ο οποίος οικοδομήθηκε γύρω στο 1840.
Διαβάστε ακόμα:
Τα φυτά και τα βότανα του Εθνικού Κήπου της Αθήνας -Μια όαση στο κέντρο της πόλης
Περίπατος στη Διονυσίου Αρεοπαγίτου, έναν από τους ομορφότερους πεζόδρομους της Αθήνας
Περπατώντας τη Βασιλίσσης Σοφίας, τη λεωφόρο με τα εμβληματικά κτίρια
