Η πλατεία Μιαούλη είναι η κεντρική πλατεία της Ερμούπολης που αρχιτεκτονικά συνθέτει ένα παραμυθένιο σκηνικό του 19ου αιώνα, με κτίρια που μαρτυρούν την ύπαρξη ενός σπουδαίου πολιτισμού.
Εκεί, δεσπόζει ο ανδριάντας του ναυάρχου της Επανάστασης του 1821, Ανδρέα Μιαούλη, ενώ μια εντυπωσιακή εξέδρα μουσικής με ανάγλυφες παραστάσεις του Απόλλωνα και των Μουσών μεταμορφώνει τον χώρο στο απόλυτο σημείο συνάντησης του νησιού. Το Δημαρχείο της Ερμούπολης που κοσμεί την πλατεία Μιαούλη είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο επιβλητικά δημαρχεία της Ελλάδος και χτίστηκε το 1876 σε σχέδιο του Ernst Ziller. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο κτίριο με εντυπωσιακές λεπτομέρειες, προεξοχές, πύργους και γενικότερα μια χαρακτηριστική αρχιτεκτονική εμπνευσμένη από 3 διαφορετικούς ρυθμούς. Άλλα αξιοσημείωτα στοιχεία του Δημαρχείου αποτελούν η κρεμαστή σκάλα της εισόδου, η προτομή του Δ. Βαφιαδάκη και η αίθουσα συνεδριάσεων.
Το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων είναι ένα έργο τέχνης που μαρτυρά την πολιτιστική ανάπτυξη της Ερμούπολης. Χτίστηκε το 1864 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Pietro Sampo και φέρει αρχιτεκτονικές επιρροές από την ιταλική και τη γαλλική κουλτούρα, ενώ συχνά προσομοιάζεται με μικρογραφία της Σκάλας του Μιλάνου.
Το Γυμνάσιο της Σύρου αποτελεί ιστορικό πρότυπο, καθώς ήταν και το πρώτο Γυμνάσιο του Ελληνικού Έθνους. Το 1829 γεννήθηκε το όραμα μιας καλύτερης εκπαίδευσης που με τη βοήθεια του Νεόφυτου Βάμβα έγινε πραγματικότητα. Από τα θρανία του πέρασαν μεγάλα ονόματα των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών, όπως ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Ανδρέας Συγγρός, ο Μάνος Ελευθερίου, ο Γιαννούλης Χαλεπάς, ο Κώστας Μπέης και ο Κωνσταντίνος Βολανάκης. Σήμερα στεγάζει το Τμήμα Μηχανικών Σχεδίασης Προϊόντων και Συστημάτων του Πανεπιστημίου Αιγαίου.
Το Πνευματικό Κέντρο της Ερμούπολης χτίστηκε το 1863 υπό την επιμέλεια του Ιταλού αρχιτέκτονα Pietro Sampo. Η μνημειακή του όψη ξεχωρίζει για το μαρμάρινο στηθαίο, τον εξώστη, τις τοιχοποιίες, τους τοσκανικούς κίονες, την αρμολογημένη λιθοδομή και τα γείσα. Έως το 1970 στους χώρους του στεγαζόταν η Λέσχη Ελλάς, ενώ έκτοτε η Λέσχη παραχώρησε το κτίριο για να φιλοξενηθεί στους χώρους του το Πνευματικό Κέντρο της Ερμούπολης που οργάνωνε διαφόρων ειδών εκδηλώσεις μέχρι και το 1998, οπότε ανακαινίστηκε και άρχισε να στεγάζει και το Συνεδριακό Κέντρο.
Το Δημαρχείο της Ερμούπολης στην πλατεία Μιαούλη είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο επιβλητικά δημαρχεία της Ελλάδος και χτίστηκε το 1876 σε σχέδιο του Ernst Ziller
Η Δημοτική Βιβλιοθήκη στεγάζεται στο ισόγειο του Πνευματικού Κέντρου και φιλοξενεί από το 1926 την πρώτη συλλογή βιβλίων με 2.000 τόμους από τη βιβλιοθήκη του Γυμνασίου της Σύρου, τη βιβλιοθήκη του Ι. Ρώτα και του Επισκόπου Κυκλάδων Άνθιμου Κομνηνού, καθώς και χιλιάδες τίτλους που δώρισε ο ποιητής, στιχουργός και πεζογράφος Μάνος Ελευθερίου.
Η συνοικία Βαπόρια φημίζεται ως η πιο αριστοκρατική συνοικία. Εκεί, οι πρόσφυγες έκτισαν, δίπλα στη θάλασσα, μοναδικά ψηλοτάβανα αρχοντικά με εντυπωσιακές τοιχογραφίες, ξυλόγλυπτες πόρτες, μαρμάρινα μπαλκόνια και ξύλινα πατώματα, δημιουργώντας έτσι τα δικά τους καπετανόσπιτα, τα δικά τους “βαπόρια” που έμοιαζαν να αιωρούνται επάνω από τα βράχια.
Το Μαυσωλείο του Αγ. Γεωργίου αποτελεί το πρώτο οργανωμένο κοιμητήριο της Σύρου από το 1824 και καθρεφτίζει την ιστορία και τον μεγαλοπρεπή πολιτισμό του νησιού στα περίτεχνα επιβλητικά μαυσωλεία και τις όμορφα διακοσμημένες επιτύμβιες πλάκες. Ξεχωρίζουν τα μαρμάρινα επιτάφια μνημεία, οι λάρνακες, οι ολόγλυφες μορφές αγγέλων, οι σταυροί, οι ναΐσκοι, τα κιβώρια, οι επιτύμβιες πλάκες και τα επιτύμβια επιγράμματα.
Η Έπαυλη Τσιροπινά στην Ποσειδωνία είναι ένα πετρόκτιστο ιστορικό κτίριο, δείγμα μεγαλοαστικής θερινής κατοικίας που αντανακλά την αίγλη μιας άλλης εποχής. Κατασκευάστηκε το 1916 και αποτελεί έργο τέχνης, με χώρους υποδοχής, σαλόνια, τραπεζαρίες, τζάκια, υπνοδωμάτια, αποθήκες, κουζίνα και μοναδικές τοιχογραφίες. Την έπαυλη αγκαλιάζει ένας κατάφυτος κήπος, καθώς και βοηθητικά κτίρια που δημιουργήθηκαν για τη φύλαξη των αμαξών εκείνης της εποχής. Σήμερα είναι ένας πολιτιστικός πολυχώρος που φιλοξενεί εκθέσεις και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Το Βιομηχανικό Μουσείο της Ερμούπολης φιλοξενεί μια συλλογή εργαλείων, εξοπλισμού και μηχανημάτων της χρυσής βιομηχανικής εποχής από εργαστήρια λουκουμοποιίας, κλωστοϋφαντουργίας, βυρσοδεψίας, τυπογραφίας, μηχανουργίας, υαλουργίας, καθώς και ένα ψηφιακό αρχείο εικόνας και ήχου. Ανάμεσα στα εκθέματα είναι και το θρυλικό Enfield 8000, το πρώτο ηλεκτρικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε στην Ελλάδα και ευρήματα από το ναυάγιο του ατμόπλοιου Πατρίς. Το Ιστορικό Αρχείο Κυκλάδων, στην πλατεία Μιαούλη, συγκεντρώνει πλούσιο διοικητικό, τεχνικό και οικονομικό αρχειακό υλικό από τον νομό Κυκλάδων, που χρονολογείται από το 1821.
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Σύρου, ένα από τα παλαιότερα μουσεία του Ελλαδικού χώρου, διαθέτει συλλογές που περιλαμβάνουν Πρωτοκυκλαδικά και Βυζαντινά εκθέματα, γλυπτά και επιγραφές. Στον χώρο του μουσείου λειτουργεί και έκθεση του αρχαιολόγου Χρήστου Τσούντα. Το Μουσείο Αντιγράφων Κυκλαδικής Τέχνης ιδρύθηκε το 1993 από τους Γιάννη και Ελένη Βάτη και φιλοξενεί αντίγραφα του Μουσείου Γουλανδρή στην Αθήνα. Διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα ζωγραφικής, παιχνιδιού και δημιουργίας, καθώς και ξεναγήσεις στον Κυκλαδικό Πολιτισμό της 3ης χιλιετίας π.Χ.
Το Μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη φιλοξενείται σε ένα ανακαινισμένο, αλλά παλαιό σπίτι στην καρδιά της Άνω Σύρου και παρουσιάζει τη ζωή του πολυαγαπημένου ρεμπέτη, μέσα από φωτογραφίες, προσωπικά του αντικείμενα, χειρόγραφα κείμενα και στίχους, αλλά και μέσα από ένα ημίωρο ντοκιμαντέρ προς τιμήν του, που προβάλλεται καθ’ όλη τη διάρκεια λειτουργίας του μουσείου.
Η Έκθεση Παραδοσιακών Επαγγελμάτων στην Άνω Σύρο περιλαμβάνει αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι Απανωσυριανοί στην καθημερινότητά τους. Από τα ψαλίδια του μπαρμπέρη, τον πάγκο του ψαρά, τα εργαλεία του ξυλουργού, τα αγροτικά σύνεργα των γεωργών, το καπνιστήρι των μελισσοκόμων, αλλά και διάφορα αντικείμενα οικιακής χρήσης. Το Μουσείο Αλιευτικών Σκαφών, Υδρόβιων Οργανισμών και Οστράκων (Ενυδρείο) στο Κίνι είναι ένα από τα πλέον αγαπημένα αξιοθέατα μικρών και μεγάλων, καθώς δίνει τη δυνατότητα στους επισκέπτες να γνωρίσουν από κοντά το μαγευτικό θαλάσσιο κόσμο του Αιγαίου Πελάγους και να μελετήσουν εις βάθος τη θαλάσσια χλωρίδα και πανίδα.
