Σε ένα σπήλαιο περίπου 5 χλμ ΝΑ από την Καλαμπάκα, δίπλα στο χωριό Θεόπετρα, στη βάση ενός βράχου σαν αυτούς στα Μετέωρα, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως πλούσια ευρήματα από ανθρώπινη κατοίκηση που φαίνεται να ξεκινάει στη Μέση Παλαιολιθική εποχή (δηλαδή περίπου 130.000 χρόνια πριν από σήμερα!) και φτάνει με αδιατάρακτη συνέχεια μέχρι το τέλος της Νεολιθικής περιόδου, δηλαδή ως το 3000 π.Χ. Σε αυτό το σπήλαιο λοιπόν, και πιθανότατα και σε άλλα σπήλαια στην περιοχή των Μετεώρων, έζησαν ομάδες Νεάντερταλ και στη συνέχεια Homo Sapiens.
Παρά την εντυπωσιακή τους μορφή, οι αρχαίες φιλολογικές πηγές δεν κάνουν καμία αναφορά στα βράχια των Μετεώρων. Στην περιοχή αυτή, στη θέση της σημερινής Καλαμπάκας, βρισκόταν η αρχαία πόλη Αιγίνιον, η μεγαλύτερη πόλη των αρχαίων Τυμφαίων, ενός ηπειρωτικού φύλου ορεσίβιων κτηνοτρόφων. Η χώρα των Τυμφαίων κυριεύτηκε από τους Μακεδόνες και ενσωματώθηκε στο μακεδονικό βασίλειο τον 4ο αιώνα π.Χ., αλλά το Αιγίνιον συνέχισε να υπάρχει και να μεγαλώνει, και κάποια εποχή γύρω στον 9ο αιώνα μ.Χ. άλλαξε όνομα – άγνωστο γιατί – και πλέον αναφερόταν ως Σταγοί. Στους επόμενους βυζαντινούς αιώνες η πόλη άνθησε και μεγάλωσε, και μάλιστα έγινε και έδρα Επισκοπής. Από τότε χρονολογείται και η κυριαρχία της Εκκλησίας σε αυτό το μαγευτικά όμορφο φυσικό τοπίο.
Όταν καταλύθηκε η βυζαντινή αυτοκρατορία από τους Φράγκους, το 1204, οι Σταγοί πέρασαν στην εξουσία του Δεσποτάτου της Ηπείρου, ενός κράτους που ιδρύθηκε από εξόριστους βυζαντινούς άρχοντες στην περιοχή της Ηπείρου και της Θεσσαλίας. Όμως η μεγάλη άνθηση ήρθε στα χρόνια που όλη η Θεσσαλία και η Ήπειρος κυριεύτηκαν από τους Σέρβους και ανήκαν στο Βασίλειο των Σέρβων, από το 1343 ως το 1417. Οι Σέρβοι, ως ευσεβείς ορθόδοξοι, ενίσχυσαν ιδιαίτερα την ανάπτυξη των μοναστηριών στα Μετέωρα. Ο τελευταίος βασιλιάς τους μάλιστα, ο Ιωάννης Ούρεσης Παλαιολόγος, εγκατέλειψε την κοσμική εξουσία και έγινε μοναχός (και αργότερα ηγούμενος) στο μεγαλύτερο μοναστήρι των Μετεώρων, τη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος (ή Μεγάλο Μετέωρο).
Όταν οι Οθωμανοί Τούρκοι κατέλαβαν την Κωνσταντινούπολη το 1453 και κατέλυσαν οριστικά τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία, άφησαν τα μοναστήρια στην ησυχία τους, και μάλιστα σεβάστηκαν τα προνόμια και την τεράστια περιουσία τους, η οποία όλο και μεγάλωνε. Ο 16ος αιώνας ήταν ο Χρυσός Αιώνας των Μετεώρων: οι ναοί αγιογραφήθηκαν από τους διασημότερους αγιογράφους της εποχής, τα κτίρια ανακαινίστηκαν και επεκτάθηκαν, οι Μονές επανδρώθηκαν με μορφωμένους μοναχούς που ασχολήθηκαν ιδιαίτερα με την παραγωγή χειρόγραφων, και όλα τα μοναστήρια -συνολικά 30- απέκτησαν τεράστιες κτηματικές περιουσίες από δωρεές πιστών, όχι μόνο στην περιοχή των Μετεώρων και του θεσσαλικού κάμπου αλλά και σε μακρινές περιοχές όπως οι παραδουνάβιες χώρες. Αυτός ο πλούτος, όπως ήταν φυσικό, προσέλκυσε το ενδιαφέρον κάθε είδους ληστών, οι οποίοι, στα χρόνια που αποδυναμώθηκε η ισχύς των Τούρκων, λεηλάτησαν τον τόπο σε σημείο που, κατά τον 18ο αιώνα, οι περισσότερες Μονές ερήμωσαν και τα Μετέωρα ήταν πια ένας τόπος εξορίας. Μεγάλη λεηλασία υπέστησαν και από τους Γερμανούς στα χρόνια της γερμανικής κατοχής της Ελλάδας (1941-1944) αλλά και από τους ίδιους τους Έλληνες τα χρόνια του εμφυλίου (1945-1950), Από το 1960 και μετά ξεκίνησε η τιτάνια προσπάθεια διάσωσης και αναστήλωσης των μοναστηριών, με κονδύλια του υπουργείου Πολιτισμού και φυσικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σήμερα λειτουργούν και είναι επισκέψιμα έξι μοναστήρια, τα οποία, από το 1988, περιλαμβάνονται στον κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Φυσικό περιβάλλον
Τα Μετέωρα είναι προστατευόμενος βιότοπος του δικτύου Natura 2000 με τον κωδικό GR1440005. Το τοπίο περιλαμβάνει δασωμένους λόφους με εντυπωσιακούς απόκρημνους βράχους, την παραποτάμια κοιλάδα του Πηνειού και του Ληθαίου, δάση πλατανιών και βελανιδιάς, θαμνώνες και καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στη σημαντική χλωρίδα περιλαμβάνονται τα ενδημικά είδη: Κενταύρια της Καλαμπάκας (Centaurea kalambakensis), Κενταύρια η γαλακτόχρους (Centaurea lactiflora) και το προστατευόμενο είδος Άνθεμις η Κρητική (Anthemis cretica). Η περιοχή είναι σημαντική για την αναπαραγωγή της ορνιθοπανίδας και περιλαμβάνει πληθυσμούς από προστατευόμενα είδη όπως ο ασπροπάρης (Neophron percnopterus), κουκουβάγιες, αετούς και άλλα αρπακτικά πτηνά. Στην περιοχή των Μετεώρων ζουν επίσης βίδρες (Lutra lutra) και λύκοι, νυχτερίδες (μυωτίδες και ρινόλοφοι), χελώνες, σπιτόφιδα, δενδρομυωξοί, τρανόσαυρες, πιπιστρέλλοι, αλπικοί τρίτωνες, οχιές, δεντρογαλιές, ασινόφιδα, κρασπεδωτές χελώνες, κ.α. Ο βιότοπος απειλείται από την υλοτόμηση των δασών βελανιδιάς, την επέκταση του οδικού δικτύου, το παράνομο κυνήγι, την υπερβόσκηση, τον φωτισμό των βράχων με γιγαντιαίους προβολείς, και το μαζικό τουρισμό που προσελκύουν τα μοναστήρια της περιοχής.
Μοναστήρια
Μονή Μεταμορφώσεως Σωτήρος (Μεγάλο Μετέωρο): Τυπικά είναι μοναστήρι αλλά στην πραγματικότητα είναι μουσείο. Καθετί εδώ μέσα είναι ένα πολύτιμο έκθεμα. Ο πρώτος ναός που έχτισε εδώ πάνω ο Όσιος Αθανάσιος, γύρω στα 1340, ήταν αφιερωμένος στη Θεοτόκο, αργότερα όμως (1387-1388) έχτισε άλλο ναό, που τον αφιέρωσε στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. Αυτό το δεύτερο ναό ανακαίνισε μερικά χρόνια αργότερα ο βασιλιάς-μοναχός Ιωάσαφ. Από αυτόν το δεύτερο ναό σώζεται μόνο ένα τμήμα του, που ενσωματώθηκε στο μεταγενέστερο (τρίτο) ναό που χτίστηκε το 1544-1545 και αποτελεί το ιερό του. Οι πρώτες τοιχογραφίες όμως δεν σώζονται. Οι παλαιότερες είναι του 1483, και βρίσκονται κι αυτές στο Ιερό. Το εντυπωσιακό είναι ότι σώζονται και τμήματα των ίδιων των κτητόρων. Συγκεκριμένα, η κάρα του Οσίου Αθανασίου και η κάρα του Ιωάσαφ, φυλαγμένες σε ασημένιες λειψανοθήκες. Όπου και να κοιτάξετε γύρω σας, θα δείτε πράγματα μαγικά και πανέμορφα. Το ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο του 18ου αιώνα, οι τοιχογραφίες που σκεπάζουν όλο το ναό, τα ξυλόγλυπτα προσκυνητάρια, οι εικόνες του τέμπλου (του 16ου αιώνα), ο δεσποτικός θρόνος που είναι διακοσμημένος με φίλντισι, τα αναλόγια των ψαλτών, τα καντήλια -τι να πρωτοθαυμάσει κανείς. Στη βιβλιοθήκη της Μονής, φυλάσσονται 640 χειρόγραφοι κώδικες, βυζαντινά αυτοκρατορικά χρυσόβουλα με τις υπογραφές βυζαντινών αυτοκρατόρων, και βιβλία από τον 16ο αιώνα. Στο εστιατόριο του μοναστηριού, την τράπεζα όπως λέγεται στη μοναστική γλώσσα, που σήμερα έχει μετατραπεί σε μουσείο, θα δείτε ανεκτίμητης αξίας θησαυρούς, εικόνες, άμφια, ιερά σκεύη, αλλά και η ίδια η τράπεζα είναι παλαιότατη, κτίσμα του 1557. Αν δεν έχετε χρόνο για επίσκεψη στα άλλα μοναστήρια, τουλάχιστον εδώ πρέπει να έρθετε οπωσδήποτε.
Μονή Βαρλαάμ: Ονομάστηκε έτσι από τον πρώτο ασκητή που σκαρφάλωσε και έζησε πάνω σε αυτόν το βράχο το 1350, τον Όσιο Βαρλαάμ. Ο Βαρλαάμ το μόνο που έχτισε ήταν ένα ταπεινό εκκλησάκι αφιερωμένο στους Τρεις Ιεράρχες, και τίποτα άλλο. Όταν πέθανε, ο βράχος έμεινε έρημος για πολλά χρόνια και το εκκλησάκι ερειπώθηκε. Ήρθαν όμως δυο αδέλφια καλόγεροι εδώ το 1517, ο Θεοφάνης και ο Νεκτάριος Αψαράς από τα Ιωάννινα, και με πολλή ευλάβεια αναστήλωσαν το εκκλησάκι. Στη συνέχεια ίδρυσαν μοναστήρι και ήρθαν κι άλλοι μοναχοί. Το καθολικό του μοναστηριού χτίστηκε μερικά χρόνια αργότερα, το 1541-1542, και αγιογραφήθηκε το 1548 και το 1566. Μέσα στο ναό θα θαυμάσετε το ξυλόγλυπτο και χρυσοποίκιλτο τέμπλο και την εικόνα της Παναγίας Βρεφοκρατούσας που φιλοτέχνησε ο κρητικός αγιογράφος Εμμανουήλ Τζάνες το 1688. Αυτό το μοναστήρι δέχεται τους λιγότερους επισκέπτες, γιατί έχει την πιο δύσκολη πρόσβαση (195 σκαλοπάτια σκαλισμένα στο βράχο).
Μονή Ρουσάνου: Κανείς δεν ξέρει γιατί ονομάζεται Ρουσάνου (ίσως από τον πρώτο ασκητή σ’ αυτό το βράχο), ούτε πότε ανέβηκαν για πρώτη φορά εδώ πάνω ασκητές. Ο ναός πάντως που είχε πρωτοχτιστεί εδώ, η Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ήταν ένα εγκαταλειμμένο ερείπιο γύρω στα 1530, όταν ήρθαν εδώ δύο αδέλφια από τα Ιωάννινα, ο Ιωάσαφ και ο Μάξιμος, και τον ξανάχτισαν εκ θεμελίων. Έχτισαν επίσης και τα κελιά και έπεισαν κι άλλους μοναχούς να έρθουν να ασκητέψουν εδώ. Ο ναός αγιογραφήθηκε το 1560 με εξαιρετικές τοιχογραφίες.
Μονή Αγίου Νικολάου Αναπαυσά: Είναι χτισμένη στη στενή κορυφή ενός ψηλού βράχου που δεν αφήνει πολλά περιθώρια για χτίσιμο κατά πλάτος, οπότε είναι χτισμένη καθ’ ύψος. Πάνω από το καθολικό του μοναστηριού, που είναι παράγωνο γιατί ακολουθεί τη γεωμετρία του βράχου, είναι χτισμένα τα κελιά, γι’ αυτό και ο ναός έχει ένα πολύ μικρό τρούλο χωρίς παράθυρα. Το διαμάντι εδώ είναι η εκπληκτική αγιογράφηση που με την οποία στόλισε το καθολικό του μοναστηριού στα 1527 ο περίφημος αγιογράφος Θεοφάνης ο Κρης (Θεοφάνης Στρελίτζας Μπαθάς), ο κορυφαίος αγιογράφος της κρητικής σχολής. Πραγματικά, μπορείτε να μείνετε καθηλωμένοι επί ώρες μπροστά στο έργο του. Ειδικά η τοιχογραφία με τον Αδάμ που καλεί τα ζώα και τα πτηνά για τους δώσει όνομα, είναι υπέροχη. Γιατί λέγεται Αναπαυσάς αυτό το μοναστήρι κανείς δεν ξέρει. Οι πρώτοι ασκητές που ανέβηκαν πάνω σ’ αυτό το βράχο έχτισαν γύρω στις αρχές του 14ου αιώνα ένα μικρό εκκλησάκι, αφιερωμένο στον Άγιο Αντώνιο. Στις αρχές του 16ου αιώνα χτίστηκε ένας μεγαλύτερος ναός αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο, καθώς και τα βοηθητικά κτίρια του μοναστηριού. Το μοναστήρι ήταν εγκαταλειμμένο και κλειστό μέχρι το 1960, οπότε ήρθε εδώ η αρχαιολογική υπηρεσία, συντήρησε τις τοιχογραφίες και επισκεύασε το κτίριο.
Μονή Αγίου Στεφάνου: Είναι η πιο ξεκούραστη Μονή για να την επισκεφτεί κανείς, αφού δεν έχει καθόλου σκαλιά και το αυτοκίνητο φτάνει ως την αυλόπορτά της. Οι πρώτοι μοναχοί που ασκήτεψαν εδώ πάνω έχτισαν γύρω στα μέσα του 15ου αιώνα το μικρό ναό του Αγίου Στεφάνου με την ωραία ξύλινη στέγη, που σώζεται μέχρι σήμερα στη νότια άκρη αυτού του βράχου. Στα μέσα του 16ου αιώνα έγιναν οι ωραίες αγιογραφίες που σώζονται μέχρι σήμερα. Στις αρχές του 19ου αιώνα το ταπεινό αυτό καθολικό φαίνεται ότι δεν ικανοποιούσε ή δεν αρκούσε για τις ανάγκες των μοναχών, και ο τότε οι μοναχοί έχτισαν (χωρίς ευτυχώς να γκρεμίσουν το παλιό) ένα καινούριο καθολικό που το αφιέρωσαν στο όνομα του Αγίου Χαραλάμπους, αυτό που στέκει στο κέντρο του μοναστηριού. Γύρω τριγύρω είναι χτισμένα τα πέτρινα κελιά όπου μένουν οι καλόγριες, και τα άλλα βοηθητικά κτίρια του μοναστηριού, δίνοντας απέξω την εντύπωση ενός απόρθητου κάστρου.
Μονή Αγίας Τριάδος: Αυτό το μοναστήρι είναι το πιο δύσκολο να το επισκεφθεί κανείς γιατί έχει μια κουραστική σειρά από σκαλιά, γι’ αυτό και έχει την περισσότερη ησυχία από όλα τα μοναστήρια των Μετεώρων και διατηρεί περισσότερο απ’ όλα τα άλλα την αληθινή ατμόσφαιρα ενός μοναστηριού. Έχει επίσης ένα πολύ ωραίο καθολικό, χτισμένο το 1475. Οι τοιχογραφίες του όμως είναι πολύ νεότερες: τις φιλοτέχνησαν δύο αδέλφια, ο ιερέας Αντώνιος και ο Νικόλαος το 1741.
Μονή Υπαπαντής. Ήταν εγκαταλειμμένη για πολλά χρόνια και σήμερα ακόμα παραμένει έρημη χωρίς μοναχούς και με ελάχιστους επισκέπτες, αλλά έχει αναστηλωθεί από την αρχαιολογική υπηρεσία και έτσι σώθηκε από την καταστροφή.
Είναι κυριολεκτικά γαντζωμένη στο βράχο, σε μια σπηλαιώδη κοιλότητα όπου σφηνωτά είχαν χτιστεί τα κελιά, το μικρό εστιατοράκι, το καθολικό και το μαγειρείο. Το μοναστήρι αυτό το ίδρυσε ο Όσιος Νείλος, ο Πρώτος της Σκήτης της Δούπιανης, το 1366 και το αγιογράφησε εκείνη την ίδια χρονιά. Το κτίριο που σώζεται και τοιχογραφίες του είναι οι αρχικές.
Tα μονοπάτια των Μετεώρων
Είναι πραγματικά κρίμα που δεν υπάρχει καμία απολύτως σηματοδότηση στα μονοπάτια των Μετεώρων. Αυτή η περιοχή θα μπορούσε να ήταν ο κορυφαίος προορισμός για πολιτιστική πεζοπορία στην Ελλάδα αφού συνδυάζει ένα μοναδικό φυσικό τοπίο με έναν εντυπωσιακό πολιτιστικό πλούτο (τα βυζαντινά μοναστήρια). Ο πεζοπορικός χάρτης της TERRAIN αποτυπώνει με ακρίβεια όλα τα βατά μονοπάτια στην περιοχή των Μετεώρων, αλλά θα χρειαστείτε κι ένα καλό βηματόμετρο (app στο κινητό σας) για να υπολογίζετε τις αποστάσεις, μια πυξίδα, και μια καλή αίσθηση προσανατολισμού για να μην χαθείτε. Όπου και να περπατήσετε στα Μετέωρα θα μαγευτείτε από την ομορφιά του τοπίου, αλλά αν θέλετε το καλύτερο, παρακάτω σας προτείνουμε επτά διαδρομές που προσφέρουν την καλύτερη πεζοπορική εμπειρία σε αυτή την περιοχή.
1. Καστράκι-Άγιο Πνεύμα-Μονή Βαρλαάμ-Μεγάλο Μετέωρο (Συνολική απόσταση: 2,4 χλμ. Χρόνος πορείας: 1 ώρα και 10 λεπτά)
Μια πανέμορφη και σχετικά εύκολη πεζοπορική διαδρομή που θα σας φέρει σε δύο από τα πιο όμορφα μοναστήρια των Μετεώρων. Ξεκινάει από την ανατολική άκρη του οικισμού, από το τέλος του καλντεριμιού πίσω από το Μουσείο Γεωλογικών Σχηματισμών. Το μονοπάτι ανηφορίζει στη σκιά της κάθετης νότιας πλευράς του εντυπωσιακού βράχου που λέγεται Άγιο Πνεύμα. Πάνω εκεί είναι χτισμένη μια από τις παλαιότερες σκήτες των Μετεώρων και έτσι όπως βλέπετε από κάτω τον βράχο, δεν μπορείτε να φανταστείτε πώς κατάφεραν και ανέβηκαν εκεί πάνω μοναχοί, αλλά μετά από 500 μέτρα (από την αρχή του μονοπατιού) θα δείτε το παρακλάδι του μονοπατιού που είναι σκαλισμένο στο βράχο και ανηφορίζει μέχρι την κορυφή, απ’ όπου έχετε μια μαγευτική θέα (έχει όμως πολλά εκτεθειμένα και επικίνδυνα σημεία, και θέλει πολλή προσοχή).
Μόλις διασχίσετε τον κεντρικό ασφαλτόδρομο, θα μπείτε στο πιο όμορφο τμήμα της διαδρομής, ένα χτιστό μονοπάτι ανάμεσα στους βράχους των Μετεώρων, μέσα στην πυκνή βλάστηση. Περίπου 400 μ. μετά τον δρόμο θα δείτε τη διασταύρωση του μονοπατιού που ανηφορίζει δεξιά (ανατολικά) και μετά από 300 μ. καταλήγει στη Μονή Βαρλαάμ. Το κεντρικό μονοπάτι συνεχίζει βόρεια και ανηφορίζει ανάμεσα στα ανοίγματα των θεόρατων βράχων για να καταλήξει μετά από 200 μέτρα στη Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος.
2.Δούπιανη-Μονή Υπαπαντής (Συνολική απόσταση: 2,42χλμ. Χρόνος πορείας: 50 λεπτά)
Αφήστε το όχημά σας –ή πηγαίνετε περπατώντας– στο πλάτωμα δίπλα στο δρόμο αμέσως μετά τον επιβλητικό βράχο της Δούπιανης, ένα εκπαιδευτικό αναρριχητικό πεδίο όπου μπορείτε να χαζέψετε τους αναρριχητές που κάνουν τις πρώτες τους προσπάθειες στο βράχο. Το μονοπάτι ξεκινάει περίπου 100 μ. μετά τη διασταύρωση με τον ασφαλτόδρομο και 200 μ. πριν τη διασταύρωση για Μονή Αναπαυσά.
Στο μεγαλύτερο μήκος του το μονοπάτι διασχίζει ένα πυκνό δάσος βελανιδιάς και προσφέρει πολύ ωραία θέα προς τους εντυπωσιακούς βράχους στη βόρεια άκρη των Μετεώρων. Από τη Μονή Υπαπαντής μπορείτε να συνεχίσετε προς τα ανατολικά μέχρι το τέλος του χωματόδρομου, και από εκεί να ακολουθήσετε ένα τμήμα της Διαδρομής 6 προς τα νότια, και εν συνεχεία τη Διαδρομή 1 για να επιστρέψετε στο Καστράκι (συνολικό μήκος κυκλικής διαδρομής: 6 χλμ.).
3. Καλαμπάκα-Μονή Αγίας Τριάδας (Συνολική απόσταση: 1,3 χλμ. Χρόνος πορείας: 50 λεπτά)
Το μονοπάτι ξεκινάει από τη βορειοανατολική άκρη της Καλαμπάκας, από το τέλος της οδού Αγίας Τριάδος. Είναι μια εύκολη διαδρομή σε φαρδύ και καθαρό μονοπάτι, ανάμεσα στους εντυπωσιακούς βράχους στη νότια άκρη των Μετεώρων. Περίπου 400 μ. μετά την αφετηρία θα βρεθείτε σε μια διασταύρωση μονοπατιών: για να πάτε στη Μονή Αγίας Τριάδας ακολουθείτε το δεξιό σκέλος (προς τα ανατολικά) και μετά από 900 μέτρα έχετε φτάσει στο μοναστήρι. Αν συνεχίσετε ευθεία, μετά από 700 μ. ανηφορικής διαδρομής μέσα στο πυκνό δάσος και ανάμεσα σε εντυπωσιακούς βράχους, θα συναντήσετε το μονοπάτι της Διαδρομής 5 το οποίο μπορείτε να ακολουθήσετε προς τα αριστερά (βορειοδυτικά) για να πάτε στη Μονή Ρουσάνου, στη Μονή Βαρλαάμ ή το Μεγάλο Μετέωρο.
4. Καλαμπάκα-Μονή Αγίου Στεφάνου (Συνολική απόσταση: 4 χλμ. Χρόνος πορείας: 2 ώρες)
Στην ανατολική είσοδο της Καλαμπάκας ακολουθείτε την κεντρική οδό Τρικάλων, και αμέσως μετά το ξενοδοχείο Divani στρίβετε δεξιά και ακολουθείτε την οδό Ζαχαρία Ψείρα προς τα βορειοανατολικά μέχρι το τέλος της, και από εκεί τον χωματόδρομο προς τα ανατολικά. Περίπου στα 1200 μ. από την οδό Τρικάλων θα δείτε το μονοπάτι στα αριστερά σας, που ανηφορίζει προς τα βόρεια. Μετά από 400 μ. θα φτάσετε στο άχαρο ξωκλήσι της Ανάληψης, θα συνεχίσετε προς τα βόρεια στο χωματόδρομο, και στα 50 μ. μετά από το ξωκλήσι θα στρίψετε αριστερά στο μονοπάτι. Αυτό το σκέλος του μονοπατιού, μέχρι τη Μονή Αγίου Στεφάνου, είναι μαγευτικά όμορφο, ιδιαίτερα το φθινόπωρο, μέσα από πυκνό δάσος βελανιδιάς. Το μονοπάτι καταλήγει στην πίσω αυλή του μοναστηριού, όπου δυστυχώς οι καλόγριες έχουν βάλει μια μεγάλη σιδερένια πόρτα η οποία σας εμποδίζει να φτάσετε στο μοναστήρι που το βλέπετε στα 100 μέτρα μπροστά σας. Αναγκαστικά θα πρέπει να ανηφορίσετε ως την κορυφή Πύργος βόρεια από το μοναστήρι (εξαιρετική θέα από εκει πάνω) και από εκεί να προσεγγίσετε το μοναστήρι κατηφορίζοντας ως τον ασφαλτόδρομο. Τα τρία σκέλη μονοπατιών που συνεχίζουν βόρεια από την κορυφή Πύργος σας δίνουν τη δυνατότητα να συνεχίσετε την πεζοπορία σας στη Διαδρομή 5 προς άλλα μοναστήρια των Μετεώρων. Μια άλλη καλή επιλογή είναι να πάτε στη Μονή Αγίας Τριάδας και από εκεί να ακολουθήσετε τη Διαδρομή 3 για να γυρίσετε στην Καλαμπάκα.
5. Μεγάλο Μετέωρο-Μεγάλη κυκλική (Συνολική απόσταση: 5,9 χλμ. Χρόνος πορείας: 2 ώρες και 15 λεπτά)
Αυτή είναι η πιο απολαυστική πεζοπορία στα Μετέωρα, αν σας αρέσει να περπατάτε μέσα στο δάσος. Ξεκινάτε από το πάρκινγκ του Μεγάλου Μετεώρου και ακολουθείτε το μονοπάτι που ανηφορίζει στο βράχο, προς τα βορειοανατολικά. Μετά από 300 μ. έχετε φτάσει σε μια διασταύρωση με πέντε κατευθύνσεις, και εσείς ακολουθείτε την ανατολική. Ένα πολύ καλό σημείο για στάση ξεκούρασης είναι το ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου, περίπου στα μισά της διαδρομής, που το προσεγγίζετε με μια μικρή παράκαμψη 400 μ.
6. Μεγάλο Μετέωρο-Μνημείο Βλαχάβα-Μετόχι Μονής Βαρλαάμ (Συνολική απόσταση: 2,1 χλμ. Χρόνος πορείας: 35 λεπτά)
Μια θαυμάσια πεζοπορία πάνω στους βράχους Μετεώρων, με εξαιρετική θέα προς πυκνό δρυοδάσος και την πλατανοσκεπασμένη κοίτη του ποταμού Τρανός Λάκκος στα βόρεια. Με μια μικρή παράκαμψη μπορείτε να επισκεφθείτε το εγκαταλειμμένο μοναστήρι της Υπαπαντής και τα ερείπια της Μονής Αγίου Δημητρίου δίπλα της, καθώς και την κορυφή του βράχου Φτελιάς με την μαγευτική θέα.
7. Παναγία Καναλιώτισσα κυκλική (Συνολική απόσταση: 3,1 χλμ. Χρόνος πορείας: 1 ώρα και 10 λεπτά)
Πηγαίνετε με το όχημά σας προς το Μετόχι της Μονής Βαρλαάμ, και περίπου 300 μ. πριν το μοναστήρι ακολουθείτε προς τα δεξιά (ανατολικά) τον χωματόδρομο, μέχρι το τέλος του. Από εκεί ξεκινάει μια πανέμορφη κυκλική διαδρομή μέσα στο πυκνό βελανιδόδασος που θα σας φέρει στο πέτρινο ξωκλήσι της Παναγιάς Καναλιώτισσας, από εκεί ανηφορίζει στη δασωμένη βουνοπλαγιά προς τα νοτιοδυτικά, και στη συνέχεια ακολουθεί τη ρεματιά προς τα βορειοδυτικά, ώσπου το μονοπάτι σάς ξαναφέρνει στο σημείο της αφετηρίας σας.
8. Μεγάλο Μετέωρο-Μικρή κυκλική (Συνολική απόσταση: 1 χλμ. Χρόνος πορείας: 20 λεπτά)
Μια σύντομη και πολύ ξεκούραστη πεζοπορία – περισσότερο βόλτα – που όμως θα σας δώσει μια πολύ καλή εικόνα της πανέμορφης φύσης των Μετεώρων. Θα διασχίσετε ένα μικρό τμήμα βελανιδόδασους, θα περπατήσετε πάνω στην κορυφή ενός βράχου, θα απολαύσετε μαγευτική θέα προς τα δάση και τις ρεματιές στα βόρεια, θα δείτε μοναστήρια από ψηλά, και όλα αυτά σε μια απόσταση λίγο μεγαλύτερη από 1.000 μέτρα.
9. Καλαμπάκα-Καστράκι (Συνολική απόσταση: 2,1 χλμ. Χρόνος πορείας: 1 ώρα)
Το πρώτο σκέλος της είναι ένα πανέμορφο μονοπάτι ακριβώς στη ρίζα των θεόρατων βράχων Μπάντοβα, Αγιά και Αμπάρια. Στο δεύτερο σκέλος θα χρειαστεί να περπατήσετε λίγο σε ασφαλτόδρομο και χωματόδρομο, αλλά το τρίτο και τελευταίο σκέλος είναι κι αυτό ένα πανέμορφο μονοπάτι στη σκιά των βράχων Πυξάρι και Μάρμαρα. Αξίζει να κάνετε και τη μικρή παράκαμψη για να επισκεφτείτε τη Μονή Αγίου Νικολάου Κοφινά, ένα μεγάλο σπήλαιο μέσα στο οποίο έχει διαμορφωθεί ένα εξαώροφο ασκητήριο.
Αναρρίχηση
Τα εντυπωσιακά βράχια των Μετεώρων είναι ένας αναρριχητικός προορισμός που όμοιός του δεν υπάρχει πουθενά αλλού στον κόσμο. Ο συνδυασμός του κροκαλοπαγούς βράχου, του πανέμορφου τοπίου, και της κατάληξης κάθε αναρριχητικής διαδρομής πάνω στην κορυφή αυτών των πέτρινων γιγάντων με τη μαγευτική θέα, αλλά και του πολιτιστικού φορτίου της περιοχής, είναι μοναδικός! Σχεδόν 800 αναρριχητικές διαδρομές σε 15 αναρριχητικά πεδία, όλων των βαθμών δυσκολίας, προσφέρουν μια μοναδική εμπειρία αναρρίχησης. Αναλυτικές τεχνικές πληροφορίες για τα αναρριχητικά πεδία των Μετεώρων θα βρείτε στον αναρριχητικό οδηγό «Sport Climbing Guide/Meteora and Theopetra», του ντόπιου αναρριχητή Βαγγέλη Μπάτσιου, και στον αναρριχητικό οδηγό «Greece Sport Climbing/The best of» του Άρη Θεοδωρόπουλου.
Για τα Μετέωρα, η TERRAIN μόλις κυκλοφόρησε έναν λεπτομερέστατο πεζοπορικό χάρτη στην κλίμακα 1:12.500, στον οποίο αποτυπώνονται όλα τα μονοπάτια της περιοχής, οι ξενώνες, οι ναοί, τα μοναστήρια, τα μουσεία και όλα τα αξιοθέατα, με μέγιστη ακρίβεια.
Θα τον βρείτε στα καταστήματα της Καλαμπάκας, ή μπορείτε να τον προμηθευτείτε εδώ: http://www.terrainmaps.gr/#products. Μπορείτε επίσης να τον «κατεβάσετε» σε ηλεκτρονική μορφή στο κινητό σας από την ιστοσελίδα της Avenza Maps (www.avenzamaps.com)
