Τζια: 14 μαγευτικές πεζοπορικές διαδρομές μόλις μία ώρα από την Αττική

Τα τελευταία χρόνια, περιοχές που διασώθηκαν από την τουριστική και οικιστική ανάπτυξη, κρίθηκαν εξαιρετικής περιβαλλοντικής σημασίας και εντάχθηκαν στο ευρωπαϊκό δίκτυο NATURA 2000 «για τη διατήρηση των φυσικών οικοτόπων και της άγριας χλωρίδας και πανίδας». Το πρόγραμμα αφορά 264 περιοχές, 52 από τις οποίες έχουν δηλωθεί ως Ζώνες Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας, σύμφωνα με την Οδηγία 79/409/ΕΟΚ. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκεται και η ανατολική Τζια.

Κατά μήκος των ακτών η βλάστηση είναι χαμηλή και θαμνώδης. Βότανα και σπάνια ενδημικά φυτά με φαρμακευτική αξία, όπως είναι ο μανδραγόρας και το κώνειο, ευδοκιμούν στα άγονα εδάφη. Άγριες ορχιδέες, λειχήνες, ανεμώνες, ίριδες, καμπανούλες, αγριοτριανταφυλλιές, ζουμπούλια, άγριες γλαδιόλες και σπάνια μανιτάρια φυτρώνουν σε αφθονία στο νησί. Μικρά ζώα, όπως λαγοί και κουνάβια, κάνουν συχνά την εμφάνισή τους στην ύπαιθρο, καθώς και μερικά είδη ερπετών, όπως είναι ο λαφιάτης και το σπιτόφιδο. Στις απότομες βουνοκορφές και χαράδρες του νησιού φωλιάζουν πετρίτες και αετοί, ενώ οι πέρδικες προτιμούν τις λαγκαδιές και χαίρονται την πυκνή βλάστηση. Και το βέβαιο είναι πως θα τη χαίρονταν περισσότερο, αν η απαγόρευση του κυνηγιού δεν είχε περιοδικό αλλά μόνιμο χαρακτήρα.

Τα κυριότερα παραδοσιακά προϊόντα της Τζιας είναι τα αμυγδαλωτά, το μέλι, τα παστέλια και τα ντόπια τυριά (ξινό, χλωρό, μυζήθρα, κοπανιστή). Ένα ενδιαφέρον τοπικό κρασί είναι το Μαυρούδι, το οποίο εξαγόταν στην Κωνσταντινούπολη και στη Μασσαλία στα τέλη του 19ου αιώνα, αλλά σήμερα έχει πολύ περιορισμένη παραγωγή. Ανάμεσα στις πλουτοπαραγωγικές δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν στην Κέα ήταν η εξαγωγή βελανιδιών και κριθαριού, η προμήθεια κάρβουνου για τα ατμοκίνητα πλοία και η παραγωγή και εμπορία των προϊόντων του εργοστασίου Εμαγιέ και μεταλλοτεχνίας.

Στην Τζια υπάρχει ένα δίκτυο 14 σηματοδοτημένων πεζοπορικών διαδρομών που δημιούργησε η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Οι διαδρομές αυτές σημειώνονται με χρωματική σκίαση και την επίσημη αρίθμησή τους στο χάρτη της TERRAIN, που είναι το απαραίτητο εργαλείο για να μπορέσετε να τις περπατήσετε. Έχετε υπόψη σας ότι σε κάποιες από τις «σηματοδοτημένες» διαδρομές δεν υπάρχει καθόλου σήμανση (π.χ. διαδρομή 9a), αλλού είναι εξαιρετικά αραιή ή ελλιπής (π.χ. διαδρομή 9), και αλλού είναι τόσο πυκνή που αποτελεί ενόχληση. Επίσης είναι απαραίτητο να φοράτε μακρύ παντελόνι και μποτάκια πεζοπορίας, διότι σε καμία διαδρομή δεν έχει γίνει καθαρισμός της οχλούσας βλάστησης και του καταστρώματος του μονοπατιού από τις πέτρες.

Διαδρομή 1: Ιουλίδα – Λέων – Οτζιάς 5,5 χιλιόμετρα/ 1 ώρα 50΄

Αυτή είναι η πιο δημοφιλής και πιο περπατημένη πεζοπορική διαδρομή στην Τζια. Είναι μια ξεκούραστη και πολύ ευχάριστη διαδρομή σε βατό μονοπάτι, που περνάει από όμορφα τοπία, κρήνες, και το διάσημο πέτρινο λιοντάρι της αρχαίας Ιουλίδας. Το πρώτο τμήμα αυτής της διαδρομής διασχίζει τη γραφική Ιουλίδα, όπου μπορείτε να επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο και να περπατήσετε στα υπέροχα σοκάκια της με τα παραδοσιακά κυκλαδίτικα σπίτια, ξεκινώντας από το δημοτικό χώρο στάθμευσης. Ανηφορίζετε στο κεντρικό καλντερίμι του οικισμού ακολουθώντας τη σήμανση, περνάτε τα τελευταία σπίτια, περνάτε το νεκροταφείο, συναντάτε μια κρήνη, και έπειτα από 500 μέτρα περίπου φτάνετε πάνω από την τοποθεσία του αρχαίου νεκροταφείου όπου βρίσκεται και ο σκαλιστός πέτρινος Λέων. Το καλντερίμι συνεχίζει και σε λίγο φτάνετε στη βρύση Βενιαμίν. Πρόκειται για μια κρηνική κατασκευή του 1863 κάτω από την πυκνή σκιά ενός αιωνόβιου πλάτανου. Λίγο πιο κάτω το μονοπάτι διχάζεται. Η δεξιά διακλάδωση είναι η σηματοδοτημένη διαδρομή 10 που οδηγεί στην παραλία Σπαθί. Εδώ συνεχίζετε αριστερά στο κατηφορικό καλντερίμι ώσπου συναντάτε ένα χωματόδρομο. Ακολουθείτε τον χωματόδρομο για μερικά μέτρα προς τα βόρεια, και μετά ξαναπιάνετε το μονοπάτι που συνεχίζει στα δεξιά σας. Υπάρχει πολύ καλή σήμανση και το μονοπάτι προχωρά μέσα σε αρκετά πυκνή βλάστηση και περιβόλια, προσφέροντας ωραία θέα προς τον κόλπο του Οτζιά.

Διαδρομή 2: Ιουλίδα – Φλέα 7,7 χιλιόμετρα / 2 ώρες 30΄

Έτσι όπως είναι σχεδιασμένη αυτή η διαδρομή, κατηφορίζετε από την Ιουλίδα στη ρεματιά του ποταμού προς τα βόρεια, ανηφορίζετε στην πλαγιά του Ρούκουνα, κατηφορίζετε ξανά στη ρεματιά του ποταμού, ανηφορίζετε ξανά στην απέναντι πλαγιά, και περπατάτε για λίγο και στον κεντρικό ασφαλτόδρομο για να πάτε στο ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου. Μια πολύ πιο φυσική και ξεκούραστη διαδρομή που εμείς προτείνουμε, που μάλιστα προσφέρει εξαιρετική θέα και επισκέπτεται ωραία αξιοθέατα, είναι το καλντερίμι που οδηγεί από την επάνω γειτονιά της Ιουλίδας στο παλιό δημοτικό σχολείο του Τσίλερ, από εκεί στη βρύση Τρία Πηγάδια, και συνεχίζει προς τα δυτικά, μέχρι που κόβεται από τον κεντρικό ασφαλτόδρομο προς Ποίσσες. Διασχίζετε το δρόμο, και ακριβώς απέναντι θα δείτε μια σιδερένια πόρτα που φράζει έναν δύσβατο χωματόδρομο. Την ανοίγετε, περνάτε, και κατηφορίζετε προς την εγκαταλειμμένη Μονή Δάφνης, όπου αξίζει να δείτε τις πολύ ιδιαίτερες τοιχογραφίες της.

Από εκεί, ένα μονοπάτι που κατηφορίζει ανάμεσα στις ξερολιθιές που ορίζουν τα παλιά περιβόλια, σας βγάζει κατευθείαν στο ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου. Αυτό το τμήμα όμως είναι πνιγμένο στα αγριόχορτα, και σε μερικά σημεία είναι καλύτερα να αποφύγετε τα εμπόδια πηδώντας πάνω από τις ξερολιθιές και περπατώντας στα διπλανά κτήματα. Από τον Άγιο Κωνσταντίνο ως το ρέμα του Μυλοποτάμου, θα απολαύσετε πεζοπορία στο παλιό καλντερίμι που ακολουθεί το ίχνος του αρχαίου δρόμου που ένωνε την Ιουλίδα με την Κορησσία. Στη συνέχεια, το μονοπάτι ακολουθεί το ρέμα του Μυλοποτάμου από την ανατολική πλαγιά του, περνώντας δίπλα από τους παλιούς νερόμυλους.

Διαδρομή 3: Ιουλίδα – Αρχαία Καρθαία 12,5 χιλιόμετρα / 5 ώρες 30΄

Μεγάλου μήκους διαδρομή με πολλά τμήματα σε ασφαλτόδρομο και χωματόδρομο, που όμως μπορείτε να την περπατήσετε και τμηματικά για να αποφύγετε τα άχαρα τμήματά της. Το πρώτο τμήμα της (μήκους 1,2 χιλιόμετρα) και το τελευταίο (μήκους 2,5 χιλιόμετρα), είναι τα πιο ενδιαφέροντα. Διασχίζετε την Ιουλίδα από το κεντρικό καλντερίμι της και ανηφορίζετε προς τους παλιούς ανεμόμυλους. Διασχίζετε τον κεντρικό ασφαλτόδρομο νότια από την Ιουλίδα και ακολουθείτε τα σήματα προς την περιοχή Μεσαριά, όπου υπάρχει και μια βρύση με δροσερό νερό. Αμέσως μετά τη βρύση το μονοπάτι διχάζεται (το αριστερό σκέλος είναι η διαδρομή 4 προς την παραλία της Συκαμινιάς), και εσείς ακολουθείτε το δεξιό σκέλος που ανηφορίζει στην πλαγιά και σας ξαναβγάζει στον κεντρικό ασφαλτόδρομο. Τον ακολουθείτε για λίγα μέτρα προς τα δυτικά (δεξιά) και μόλις φτάσετε στο ξωκλήσι του Αγίου Τιμόθεου μπαίνετε στο καλντερίμι που ανηφορίζει προς τα νότια, προς την ψηλότερη κορυφή του νησιού, τον Προφήτη Ηλία (562 μέτρα υψόμετρο). Αυτό είναι το πιο όμορφο σκέλος της διαδρομής 3, μήκους 1,2 χιλιόμετρα, που διασχίζει ένα πανέμορφο δάσος με γέρικες βελανιδιές.

Το καλντερίμι σας βγάζει και πάλι στον κεντρικό ασφαλτόδρομο, και από δω και κάτω, τα επόμενα 5 χιλιόμετρα είναι ένα άχαρο τμήμα σε ασφαλτόδρομους και χωματόδρομους, μέχρι να φτάσετε στο ξωκλήσι του Αγίου Αθανασίου (δυτικά από τον Άγιο Συμεών). Από εδώ ξεκινάει το τελευταίο και πολύ όμορφο σκέλος της διαδρομής 3, μήκους 2,5 χιλιόμετρα, σε χτιστό καλντερίμι και σε σαφές μονοπάτι. Το μονοπάτι ξεκινάει πάνω σε μια κλειστή στροφή του χωματόδρομου και γύρω στα 250 μέτρα πιο κάτω, στο πλάτωμα όπου θα δείτε μια παλιά αγροικία, ένα ωραίο αλώνι και μια γέρικη βελανιδιά, το μονοπάτι διχάζεται. Το αριστερό (νότιο) σκέλος του κατηφορίζει ομαλά δίπλα σε εγκαταλειμμένα χωράφια και καταλήγει σ’ έναν αδιέξοδο χωματόδρομο, ενώ το δεξιό (νοτιοδυτικό) σκέλος οδηγεί στην αρχαία Καρθαία. Η πλαγιά κατηφορίζει απότομα και το μονοπάτι, σε αυτό το τμήμα του, είναι λίγο χορταριασμένο, με πολλές πέτρες που έχουν κυλήσει από τα πρανή. Η θέα προς την Καρθαία και τη θάλασσα είναι εξαιρετική. Φτάνοντας πολύ χαμηλά, σχεδόν στα 20 μέτρα υψόμετρο, συναντάτε ένα ερειπωμένο ξωκλήσι στα δεξιά σας, κατηφορίζετε προς τα νότια και στη συνέχεια ακολουθείτε τη ρεματιά με τις πικροδάφνες, προς τη θάλασσα, για να βγείτε στη βόρεια παραλία της αρχαίας Καρθαίας.

Διαδρομή 4: Μονή Επισκοπής – Συκαμινιά 5,2 χιλιόμετρα / 1ώρα 30΄

Η διαδρομή αυτή ξεκινάει από τη Μονή Επισκοπής – σημαντικό βυζαντινό μνημείο – και καταλήγει στην παραλία της Συκαμινιάς. Διασχίζει ένα από τα ωραιότερα δρυοδάση του νησιού, περνάει από την πηγή της Σωτήρας όπου μπορείτε να γεμίσετε το παγούρι σας με δροσερό νερό, και περίπου 800 μέτρα παρακάτω καταλήγει σ’ έναν χωματόδρομο, τον οποίο ακολουθείτε προς τα νότια μέχρι να φτάσετε στον ασφαλτόδρομο όπου υπάρχει ένα αλώνι και άλλη μια δεξαμενή. Λίγο πιο δεξιά, συνεχίζει το μονοπάτι προς Συκαμινιά. Στο 1,1 χιλιόμετρο από τον ασφαλτόδρομο θα δείτε μια διασταύρωση με ένα μονοπάτι που οδηγεί στους Αγίους Ανάργυρους, ευδιάκριτο ανάμεσα σε δύο ξερολιθιές. Μετά τη βρύση στα Τρία Μαδερικά οι βελανιδιές δίνουν τη θέση τους σε ένα γυμνό βραχώδες τοπίο. Η κατάβαση στην απότομη πλαγιά είναι λίγο κουραστική, αλλά η παραλία της Συκαμινιάς θα σας αποζημιώσει με την ομορφιά και τα κρυστάλλινα νερά της.

Διαδρομή 5: Κάτω Μεριά – Αρχαία Καρθαία 3,8 χιλιόμετρα / 1 ώρα 10΄

Η λιγότερο περπατημένη πεζοπορική διαδρομή προς την Αρχαία Καρθαία. Βατό και εύκολο μονοπάτι, που περνάει δίπλα από δύο πηγές νερού. Από τον οικισμό Κάτω Μεριά ακολουθείτε προς τα νότια το χωματόδρομο που οδηγεί στο ξωκλήσι της Αγίας Βαρβάρας. Λίγο πριν το τέλος του, θα δείτε στα αριστερά σας ένα αλώνι και μια εγκαταλειμμένη αγροικία. Το μονοπάτι ξεκινάει ακριβώς βόρεια από το αλώνι και σηματοδοτείται με μια κόκκινη και λευκή βούλα, ζωγραφισμένη πάνω σε μια πέτρα. Σε διάφορα σημεία του μονοπατιού υπάρχει σήμανση με κόκκινη βούλα. Το μονοπάτι κατηφορίζει ομαλά ανάμεσα στις πεζούλες. Φτάνοντας στη ρεματιά, ακολουθείτε για καμιά εκατοστή μέτρα την κοίτη του ξεροχείμαρρου και έπειτα περνάτε στη δεξιά (δυτική) πλευρά του. Λίγο παρακάτω υπάρχει ξύλινη πινακίδα που σηματοδοτεί τη συνέχεια της διαδρομής προς την πηγή Καλοδούκα, με το δροσερό νερό και την ωραία κρήνη του 1879. Η θέση της πηγής αυτής είναι φανερή από πολύ μακριά, χάρη στο γιγάντιο κυπαρίσσι που ορθώνεται δίπλα της. Ένα σκέλος του μονοπατιού συνεχίζει νοτιοδυτικά προς την πηγή Βαθυποτάμου και ενώνεται με τη διαδρομή 6, ενώ η κύρια διαδρομή 5 συνεχίζει νότιοανατολικά, περνάει από το ξωκλήσι της Παναγίας Μυρτιδιώτισσας και καταλήγει στην αρχαία Καρθαία.

Διαδρομή 6: Σταυρουδάκι – Αρχαία Καρθαία 2,5 χιλιόμετρα / 50΄

Κλασική – και ίσως η πιο όμορφη – πεζοπορική διαδρομή στη Τζια, που οδηγεί σε μια από τις ωραιότερες παραλίες και στο σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο του νησιού. Ακολουθείτε τον τσιμεντόδρομο που φεύγει νοτιοανατολικά από την περιοχή Σταυρουδάκι και αφήνετε το όχημά σας στο σημείο που τελειώνει ο δρόμος. Εκεί υπάρχει μικρή ξύλινη πινακίδα που σηματοδοτεί την αρχή του μονοπατιού (Αρχαία Καρθαία 40΄). Το μονοπάτι κατηφορίζει ομαλά στη νότια πλευρά της ρεματιάς του Βαθυπόταμου, περνώντας δίπλα από εγκαταλειμμένες πεζούλες και αγροικίες, με θέα σε τοπία που δεν έχουν ακόμη αλλοιωθεί από την τουριστική ανάπτυξη. Σε πολλά σημεία η πλακόστρωση είναι πολύ επιμελημένη. Λίγο πριν από τη ρεματιά, το μονοπάτι διακλαδίζεται. Η διαδρομή συνεχίζεται προς τα δεξιά (ανατολικά), αλλά αξίζει να κάνετε μια μικρή παράκαμψη προς τα αριστερά (βόρεια), ως την πηγή του Βαθυπόταμου, για να γεμίσετε το παγούρι σας με δροσερό νερό.

Από το σημείο που συναντά τον Βαθυπόταμο, το μονοπάτι προχωράει μέσα στην κοίτη του ρέματος, πλάι σε μποστάνια με κάθε λογής κηπευτικά και πολλά οπωροφόρα δέντρα. Μέχρι την ακτή, το μονοπάτι κατηφορίζει μέσα στην ομαλή κοίτη του ρέματος, ανάμεσα στις πικροδάφνες. Η βοτσαλένια παραλία είναι χωρισμένη σε βόρειο και νότιο τμήμα, με έναν τεράστιο βράχο ανάμεσά τους, πάνω στον οποίο είναι χτισμένοι οι αρχαϊκοί ναοί του Πυθίου Απόλλωνα και της Αθηνάς. Στη νότια άκρη της παραλίας βρίσκεται το όμορφο ξωκλήσι της Παναγίας των Πολώ. Ο αρχαιολογικός χώρος της Καρθαίας έχει μετατραπεί σε ένα άριστα οργανωμένο αρχαιολογικό πάρκο, με θαυμάσιες αναστηλώσεις των μνημείων, λιθόστρωτα καλντερίμια και επεξηγηματικές πινακίδες. Η επιστροφή στην αφετηρία μπορεί να γίνει είτε από το ίδιο μονοπάτι, είτε ακολουθώντας τη διαδρομή που περιγράφεται παρακάτω, διαγράφοντας έτσι μια ωραία μεγάλη κυκλική πορεία.

Διαδρομή 7: Αρχαία Καρθαία – Χαβουνά 2 χιλιόμετρα / 1 ώρα

Από το εκκλησάκι της Παναγίας των Πολώ, το κύριο μονοπάτι ανηφορίζει προς τα βορειοδυτικά, αλλά υπάρχει κι ένα σκέλος που κατευθύνεται νότια, προς το ερειπωμένο σπιτάκι που βρίσκεται μερικά μέτρα πιο πάνω και από εκεί συνεχίζει νότια προς την όμορφη παραλία της Καλησκιάς. Στο ψηλότερο σημείο, η θέα προς τις δύο παραλίες της Καρθαίας είναι υπέροχη. Στην κορυφή του λόφου υπάρχει ένας μαντρότοιχος που κόβει το μονοπάτι με μια σιδερένια πόρτα με λουκέτο. Αυτό το ακατανόητο και μίζερο εμπόδιο προσπερνιέται πηδώντας το μαντρότοιχο από το πλάι. Η διαδρομή συνεχίζει νότια, ανάμεσα στις πέτρινες πεζούλες που είναι σκεπασμένες με θυμάρι και κατεβαίνει στη βοτσαλένια παραλία της Καλησκιάς. Από εκεί ξεκινάει ένα φαρδύ μονοπάτι που τραβάει βόρεια, μέσα στη ρεματιά, ανάμεσα σε δύο πέτρινους τοίχους. Φτάνοντας σε ένα πλάτωμα ανάμεσα σε δύο ρεματιές, θα δείτε δεξιά σας μια εγκαταλειμμένη αγροικία και αριστερά ένα σπάσιμο της πεζούλας με ασπρισμένες πέτρες. Αν περάσετε από εκεί μέσα, μετά από μερικά μέτρα θα δείτε το ξωκλήσι των Αγίων Ταξιαρχών, μέσα σε ένα όμορφο δάσος με γέρικες βελανιδιές. Από εδώ το μονοπάτι κατηφορίζει προς μια άλλη ρεματιά, τη διασχίζει, και ανηφορίζει στην πλαγιά προς τα δυτικά, ώσπου συναντάει καθέτως το πλακόστρωτο καλντερίμι που ενώνει την πηγή Χαβουνά με τον οικισμό Χαβουνά. Εδώ ανηφορίζετε προς τα δεξιά. Το μονοπάτι καταλήγει σε ένα χωματόδρομο, μετά από λίγα μέτρα συναντάτε ένα λευκό εικονοστάσι και σε λίγο βγαίνετε στον κεντρικό ασφαλτόδρομο, δίπλα σε μια στάση λεωφορείου.

Διαδρομή 8: Ελληνικά – Όρμος Αγίου Φιλίππου 4,7 χιλιόμετρα / 1ώρα 15΄

Το μονοπάτι αυτό ξεκινά από το χωριό Ελληνικά, είναι ομαλό στο πρώτο τμήμα του και περνά από κάποιες αγροικίες, στάνες και αλώνια, ώσπου κόβεται (μετά από 1 χιλιόμετρο) από έναν χωματόδρομο. Η συνέχειά του βρίσκεται από την άλλη πλευρά του χωματόδρομου, λίγα μέτρα προς τα αριστερά (δυτικά). Στη συνέχεια υπάρχει ένα λιθόστρωτο σκέλος που προσφέρει εξαιρετική θέα προς την Κύθνο. Λίγο παρακάτω κατηφορίζει απότομα, μέσα στην πυκνή βλάστηση, και φτάνει σε μια κατάφυτη ρεματιά. Ακολουθώντας τη ρεματιά προς τα νοτιοανατολικά, φτάνετε στην πηγή Βρύσες, όπου υπάρχουν πετρόχτιστες κρήνες και δεξαμενές που εξυπηρετούν την άρδευση της περιοχής. Εδώ υπάρχει μια διασταύρωση. Το αριστερό σκέλος ακολουθεί τη ρεματιά και καταλήγει στην πανέμορφη παραλία του Αγίου Φιλίππου. Το δεξί σκέλος ανηφορίζει με λιθόκτιστα σκαλοπάτια στην κατάφυτη πλαγιά και μετά από 1,1 χιλιόμετρο φτάνετε στον ασφαλτόδρομο, τον οποίο ακολουθείτε προς τα αριστερά (νότια). Λίγο παρακάτω συναντάτε τη διασταύρωση με το χωματόδρομο που φεύγει αριστερά προς τον Άγιο Συμεών, που είναι χτισμένος πάνω σε αρχαίο ιερό της Αφροδίτης.

Διαδρομή 9: Ιουλίδα – Ελληνικά – Παναγία Λουτριανή 9,4 χιλιόμετρα / 3 ώρες 30΄

Αυτή είναι η πιο απολαυστική, από πλευράς ομορφιάς φυσικού περιβάλλοντος, πεζοπορική διαδρομή στην Τζια. Το πρώτο σκέλος της, από την Ιουλίδα ως το ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, είναι σε χωματόδρομο, αλλά μετά ξεκινάει το μονοπάτι που διασχίζει ένα πυκνό δάσος με γέρικες βελανιδιές, μέσα στη δροσερή ρεματιά. Το ερημοκλήσι της Αγίας Μαύρας είναι λίγο ψηλότερα στην πλαγιά, αλλά αξίζει να κάνετε τη μικρή παράκαμψη για να το επισκεφθείτε. Λίγο μετά την Αγία Μαύρα θα δείτε και την αφετηρία της διαδρομής 9a, που διασχίζει επίσης ένα πανέμορφο δάσος οξιάς, και που αξίζει να το ακολουθήσετε αν θέλετε να επιστρέψετε στην Ιουλίδα απολαμβάνοντας μια ωραία κυκλική διαδρομή. Αν συνεχίσετε νότια, θα βγείτε στο παλιό ξωκλήσι του Αγίου Νικολάου (ωραίο σημείο για στάση ξεκούρασης), όπου ακολουθείτε τον χωματόδρομο προς τα ανατολικά. Λίγο παρακάτω, θα στρίψετε δεξιά (νότια) στο μονοπάτι που ανηφορίζει στην απέναντι πλαγιά, και μετά από λίγο θα συναντήσετε το χωματόδρομο που καταλήγει το μεταβυζαντινό μοναστήρι του Αγίου Παντελεήμονα (από το οποίο σώζεται μόνο ο ναός και ο αυλότοιχος, ενώ τα γύρω κτίσματα είναι τώρα η στάνη ενός βοσκού). Η σηματοδότηση από δω και κάτω είναι ελλιπής, αλλά θα βρείτε τη συνέχεια του μονοπατιού πίσω από τη στάνη, στο σημείο όπου τελειώνει ο χωματόδρομος. Η διαδρομή 9 καταλήγει στο ξωκλήσι της Παναγίας Λουτριανής, στην καρδιά του δρυοδάσους, και η επιστροφή γίνεται από το ίδιο μονοπάτι προς τα πίσω.

Διαδρομή 9a: Ιουλίδα – Μύλοι – Πηγή Κλεπά – Καλογεράδος 3,8 χιλιόμετρα / 1 ώρα 10΄

Είναι καλύτερα να κάνετε αυτή τη διαδρομή αντίστροφα, από την περιοχή Καλογεράδος προς την Ιουλίδα, ως συνέχεια της διαδρομής 9, προκειμένου να συνθέσετε μια κυκλική διαδρομή που θα σας γυρίσει στην αφετηρία σας. Η σηματοδότησή της είναι σχεδόν ανύπαρκτη, και σε ορισμένα σημεία είναι φραγμένη από τη βλάστηση, αλλά το ίχνος της είναι αποτυπωμένο με ακρίβεια στον χάρτη της TERRAIN και δεν θα χαθείτε.

Διαδρομή 10: Βρύση Βενιαμίν – Άγιος Δημήτριος – Σπαθί 6,2 χιλιόμετρα / 2 ώρες

Η αρχή αυτής της διαδρομής βρίσκεται μερικά μέτρα ανατολικά από τη βρύση Βενιαμίν. Το βατό μονοπάτι σας βγάζει στο ξωκλήσι του Αγίου Δημητρίου, όπου ακολουθείτε για 300 μέτρα τον ασφαλτόδρομο προς τα βόρεια. Από εδώ το μονοπάτι συνεχίζει κλιμακωτά με χτιστά σκαλοπάτια, που κάνουν την κατάβαση μια ευχάριστη υπόθεση. Συνεχίζει μέσα στη ρεματιά και από εκεί και μετά ταυτίζεται με το χωματόδρομο που καταλήγει στον όρμο Σπαθί.

Διαδρομή 11: Προφήτης Ηλίας – Ορκός 4,7 χιλιόμετρα/ 1 ώρα 45΄

Η διαδρομή αυτή είναι από τις ομορφότερες και απολαυστικότερες στην Τζια. Το παλιό καλντερίμι ξεκινάει από το τέλος του χωματόδρομου λίγο νότια από τον Προφήτη Ηλία, και κατηφορίζει ομαλά ανάμεσα στις ξερολιθιές και τα παλιά κτήματα που έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και δεκαετίες και έχουν σκεπαστεί με μεγάλες βελανιδιές, μέσα από ένα πανέμορφο ερημικό τοπίο, προσφέροντας εξαιρετική θέα στη θάλασσα. Δυστυχώς, αυτή η διαδρομή έχει βανδαλιστεί από την υπερσηματοδότηση (μεταλλικά πινακίδια σχεδόν κάθε 50 μέτρα, καρφωμένα ακόμα και πάνω στις βελανιδιές, ενώ δεν υπάρχει ούτε μία διασταύρωση σε όλο το μήκος του μονοπατιού), όμως οι πεζοπόροι που περπατούν εδώ αφαιρούν όσα μπορούν από αυτά τα άχρηστα μεταλλικά πινακίδια.

Διαδρομή 12: Κάτω Μεριά – Ποίσσες 4,5 χιλιόμετρα / 1 ώρα 15΄

Πανέμορφο μονοπάτι, πλακοστρωμένο σε πολλά σημεία του, που ενώνει την ορεινή Κάτω Μεριά με την παραλία στις Ποίσσες. Διασχίζει ένα πυκνό δάσος βελανιδιάς και ένα άγριο, αδιατάρακτο τοπίο. Κατηφορίζει με απότομη κλίση στη ρεματιά των Αγίων Αναργύρων, όπου συναντάει τον χωματόδρομο τον οποίο θα ακολουθήσετε για να βγείτε στις Ποίσσες.

Διαδρομή 12a: Σκλαβονικόλας – Ποίσσες 5,4 χιλιόμετρα / 1 ώρα 20΄

Παρόλο που η αρίθμησή της είναι η 12a, τα πινακίδια της σηματοδότησής της αναγράφουν τον αριθμό 12. Ξεκινάει από την περιοχή Σκλαβονικόλας, περνάει από τον εντυπωσιακό αρχαίο πύργο της Πανάχρας, τον ακόμα πιο εντυπωσιακό αρχαίο πύργο της Αγίας Μαρίνας που στέκεται όρθιος και καλοσυντηρημένος σε μεγάλο ύψος, και δίπλα από το ξωκλήσι της Αγίας Μαρίνας που κάποτε ήταν ναός μεταβυζαντινού μοναστηριού. Λίγο πιο νότια βρίσκεται η πηγή της Αγίας Μαρίνας με δροσερό κρυστάλλινο νερό όλο το χρόνο. Η διαδρομή ακολουθεί προς τα νότια έναν δύσβατο χωματόδρομο, και λίγο πριν το τέλος του ακολουθείτε ένα όμορφο μονοπάτι που θα σας βγάλει στον κάμπο των Ποισσών και στην όμορφη παραλία.

Για την Τζια η TERRAIN έχει εκδώσει έναν λεπτομερέστατο πεζοπορικό χάρτη στην κλίμακα 1:25.000 στον οποίο αποτυπώνονται όλα τα μονοπάτια του νησιού, όλες οι παραλίες, τα ξωκλήσια, τα μοναστήρια και όλα τα αξιοθέατα, με μέγιστη ακρίβεια. Θα τον βρείτε σε επιλεγμένα καταστήματα στην Τζια και στην Αθήνα, ή μπορείτε να τον προμηθευτείτε εδώ: http://www.terrainmaps.gr/#products.
Μπορείτε επίσης να τον «κατεβάσετε» σε ηλεκτρονική μορφή στο κινητό σας από την ιστοσελίδα της Avenza Maps (www.avenzamaps.com).

Διαβάστε ακόμα:

Ικαρία: 10 πεζοπορικές διαδρομές στο νησί που χορεύει με τον άνεμο και τα κύματα

Άνδρος, ένας διεθνής πεζοπορικός προορισμός -Οι τοπ διαδρομές

Κύθνος: 13 πεζοπορικές διαδρομές στο νησί με την αρχέγονη γοητεία