Δύσκολα θα βρεθεί Έλληνας ο οποίος δεν γνωρίζει τον Μαραθώνα, πόσω μάλλον ένας Αθηναίος. Δεν είναι, όμως, καθόλου απίθανο ακόμα κι ένας Αθηναίος να μην έχει επισκεφτεί την περιοχή και ακόμα περισσότερο να μην γνωρίζει τις ομορφιές του.
Ας κάνουμε μαζί μία βόλτα στην ευρύτερη περιοχή με τα πολλά σημεία ενδιαφέροντος.
Το πιθανότερο είναι ότι πολλοί από την πρωτεύουσα έχουν πάει για μπάνιο στην καταπληκτική αμμουδιά του Σχοινιά με τα ρηχά νερά. Σίγουρα έχουν απολαύσει το μπάνιο τους και τη σκιά των πεύκων που βρίσκονται λίγα μέτρα από την παραλία. Αυτό που ενδεχομένως αγνοούν είναι ότι πρόκειται για ένα σπάνιο δάσος κουκουναριάς, μόλις ένα από τα τρία σε όλη την Ελλάδα (τα άλλα δύο είναι στη δυτική Πελοπόννησο και τις Σποράδες) κι ένα από τα ελάχιστα σε ολόκληρη τη Μεσόγειο. Για το λόγο αυτό είναι προστατευόμενη περιοχή Natura 2000 και τα τελευταία χρόνια έχουν απομακρυνθεί και από εκεί οι ταβέρνες που βλέπαμε στις παλιές ελληνικές ταινίες.
Ακριβώς από πίσω βρίσκεται και ένας σημαντικός υδροβιότοπος ο οποίος φιλοξενεί κατά καιρούς δεκάδες είδη πτηνών και πολλά άλλα είδη πανίδας. Το σημείο έγινε γνωστό στους περισσότερους από εμάς όταν αποφασίστηκε να γίνει εκεί το κωπηλατοδρόμιο για τους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας. Μεγάλο μέρος του νερού προέρχεται από τη Μακαρία πηγή, γνωστή από την αρχαιότητα για το νερό που ανέβλυζε από το υπέδαφος. Το σημείο πλέον δεν είναι απόλυτα προσβάσιμο, αλλά μπορεί κάποιος να χωθεί στις καλαμιές, ν’ ακούσει τα νερά που αναβλύζουν και να δει -με δυσκολία- μία λιμνούλα που σχηματίζεται. Σίγουρα το σημείο θα μπορούσε να είχε αξιοποιηθεί πολύ καλύτερα.
Κάπου μέσα στα δρομάκια με τις καλαμιές θα βρει κάποιος και την επινίκια στήλη που στήθηκε από τους αρχαίους για τη μάχη του Μαραθώνα. Στο σημείο βρίσκεται ένα ακριβές αντίγραφο, καθώς, μέρος της αυθεντικής που διασώζεται, έχει μεταφερθεί στο αρχαιολογικό μουσείο του Μαραθώνα. Δίπλα ένα μικρό εκκλησάκι μοιάζει κι αυτό να αποτίνει φόρο τιμής στους πεσόντες.
Φυσικά, λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα βρίσκεται και ο τύμβος του Μαραθώνα, όπου βρίσκονται οι Αθηναίοι που σκοτώθηκαν στη μάχη, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο -192 στον αριθμό. Σύγχρονες αρχαιολογικές μελέτες ανεβάζουν αυτόν τον αριθμό σε τετραψήφιο, γεγονός πάντως που δεν μειώνει σε τίποτα την τεράστια νίκη επί των αήττητων μέχρι τότε Περσών.
Λίγα χιλιόμετρα πιο πέρα συναντάμε το ιερό των αρχαίων Αιγυπτίων Θεών, που μας θυμίζει τις άρρηκτες σχέσεις των δύο πολιτισμών που έγραψαν ιστορία στην ανατολική Μεσόγειο. Το αρχαιολογικό μουσείο του Μαραθώνα είναι το ιδανικό μέρος για όσους θέλουν να μπουν πιο βαθιά στην ιστορία αυτού του τόπου.
Αφού αφήσουμε το παραλιακό μέτωπο κατευθυνόμαστε προς το φράγμα του Μαραθώνα. Ένα έργο που τελείωσε πριν από περίπου έναν αιώνα και την εποχή εκείνη ήταν το μεγαλύτερο στην περιοχή των Βαλκανίων. Η εγκαταλειμμένη καφετέρια στη μία άκρη του φράγματος μάλλον επιβεβαιώνει την αρχική μας εκτίμηση ότι οι περισσότεροι Αθηναίοι δεν γνωρίζουν τις ομορφιές τις περιοχής. Η θέα της λίμνης από το σημείο είναι μαγευτική. Το πιο όμορφο, όμως, είναι τα μονοπάτια που μπορεί να ακολουθήσει κάποιος και να περιηγηθεί μέσα στη φύση. Κάποια πιο εύκολα και κάποια πιο απαιτητικά.
Ένα από αυτά τα μονοπάτια οδηγεί και στη βάση του φράγματος, όπου χτίστηκε ένα αντίγραφο του «Θησαυρού των Αθηναίων», ο οποίος βρίσκεται στην Ακρόπολη, με στόχο να συμβολίσει τη σύνδεση της αρχαίας Ελλάδας με τη σύγχρονη.
Μετά το περπάτημα μπορεί να αναπληρώσει κάποιος τις χαμένες θερμίδες επισκεπτόμενος το Καλέντζι και τις αρκετές ταβέρνες που έχουν να προσφέρουν πλούσιο και παραδοσιακό μενού. Είναι μία ημερήσια εκδρομή που μπορεί να γεμίσει ευχάριστα όλες τις ώρες.