Ταξιδέψαμε 120 χλμ. βορειοανατολικά του μεθοριακού σταθμού της Εξοχής Δράμας, στο καταπράσινο και άγριο τοπίο της δυτικής Ροδόπης, για να δούμε από κοντά έναν προϊστορικό μαστόδοντα, ένα είδος προβοσκιδωτού που θυμίζει ελέφαντα. Για την ακρίβεια το μοναδικό πιστό αντίγραφό του στα Βαλκάνια, καθώς και εντυπωσιακά απολιθώματα που ανακάλυψε η επιστημονική έρευνα.
Προορισμός μας το χωριό Ντόρκοβο, της επαρχίας Πάζαρτζικ, που λειτουργεί ένα από τα σημαντικότερα παλαιοντολογικά μουσεία της Βουλγαρίας. Ακολουθώντας τα ίχνη αυτού του προϊστορικού προβοσκιδωτού, που έζησε στην περιοχή πριν από εκατομμύρια χρόνια, διασχίσαμε μια πανέμορφη διαδρομή στις πλαγιές της δυτικής Ροδόπης, που μας εξέπληξε με την εναλλαγή των τοπίων. Η διαδρομή, ανηφορική στην αρχή και κατηφορική στη συνέχεια, μπορεί να χαρακτηρίζεται από τις πολλές στροφές, αλλά το εντυπωσιακό τοπίο, με τα πυκνά δάση και τα ρυάκια που κυλούν στις πλαγιές, καθώς και τα μικρά χωριά με μουσουλμανικό πληθυσμό -που ξεχωρίζουν από τα πολύχρωμα τζαμιά με τους ψηλούς μιναρέδες – μας αποζημιώνουν. Περίπου 90 χλμ. είναι η διαδρομή στις πλαγιές της δυτικής Ροδόπης, έως ότου κατηφορίσουμε για το Βέλιγκραντ, τη μεγαλύτερη πόλη στην περιοχή.
Εκεί που έως τώρα βλέπαμε μόνο επιβλητικά δασοσκέπαστα βουνά, η θέα της πόλης – κουρνιασμένη στην αρχή της καταπράσινης κοιλάδας- σηματοδοτεί το τέλος μιας κοπιαστικής αλλά πανέμορφης διαδρομής που άξιζε τον κόπο να την ακολουθήσουμε. Με περισσότερες από 80 φυσικές πηγές και θερμοκρασίες που κυμαίνονται από 28°C έως 86°C, το Βέλινγκραντ (23.000 κατοίκους) αποτελεί έναν από τους πιο διάσημους προορισμούς για ιαματικά λουτρά στη Βουλγαρία. Τα ιαματικά νερά της περιοχής είναι γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, προσφέροντας ανακούφιση σε παθήσεις του μυοσκελετικού, του αναπνευστικού, αλλά και του δερματικού συστήματος.
Η πόλη συνδυάζει την φυσική ομορφιά των γύρω βουνών με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και τις θεραπευτικές πηγές, καθιστώντας την έναν ιδανικό προορισμό για όσους αναζητούν ξεκούραση και αναζωογόνηση. Δεν είναι τυχαίο ότι θεωρείται η «πρωτεύουσα των spa» της Βουλγαρίας. Πολύ κοντά στην πόλη βρίσκεται η φημισμένη λίμνη Κλέπτουζα, που είναι η μεγαλύτερη καρστική πηγή στη Βουλγαρία, με εντυπωσιακή μέση εκροή 1.200 λίτρων παγωμένου νερού το δευτερόλεπτο. Η λίμνη περιβάλλεται από καταπράσινα δάση και πεζοπορικά μονοπάτια, καθιστώντας την ιδανικό σημείο για βαρκάδα, περπάτημα και χαλάρωση στη φύση.
Αφήνουμε γρήγορα πίσω μας το Βέλινγκραντ και κινούμαστε ανατολικά προς το χωριό Ντόρκοβο που βρίσκεται το Μουσείο του Πλειόκαινου, όπως ονομάζεται, και αποτελεί σημαντική ατραξιόν στην περιοχή. Μετά από 19 χλμ. περίπου φτάνουμε στο Ντόρκοβο που σήμερα αριθμεί περίπου 3.000 κατοίκους. Το χωριό, που διασχίζει το ρέμα Μάτνιτσα, είναι χτισμένο στους πρόποδες της δυτικής Ροδόπης και στο βορειοανατολικό τμήμα της κοιλάδας Τσεπίνο που είναι και η μεγαλύτερη στη νότια Βουλγαρία. Σήμερα το Ντόρκοβο αποτελεί ιδανικό σημείο εκκίνησης για όμορφες διαδρομές στις καταπράσινες πλαγιές της βουλγαρικής Ροδόπης. Οι επισκέπτες μπορούν να εξερευνήσουν τα πυκνά δάση που διατρέχουν ποτάμια και ρυάκια με γάργαρα νερά, απολαμβάνοντας την ηρεμία και την φυσική ομορφιά του τοπίου.
Στην κεντρική πλατεία του χωριού δεσπόζει επιβλητική η εκκλησία του Προφήτη Ηλία, με το ψηλό καμπαναριό να ξεχωρίζει από μακριά. Οι ντόπιοι μάλιστα λένε πως θυμίζει τον περίφημο Καθεδρικό Ναό του Αγίου Αλεξάνδρου Νιέφσκι στη Σόφια και είναι ιδιαίτερα περήφανοι για αυτό. Πληροφοριακές πινακίδες από το κέντρο μας οδηγούν στα υψώματα βορειοδυτικά του χωριού, που βρίσκεται το Μουσείο του Πλειόκαινου που φαντάζει από μακριά σαν κυψέλη. Το μουσείο αποκαλύπτει στον επισκέπτη τον γεωλογικό και παλαιοντολογικό πλούτο της περιοχής, παρουσιάζοντας απολιθώματα ζώων που έζησαν πριν από εκατομμύρια χρόνια, ανάμεσά τους και του μαστόδοντα.
Για την ακρίβεια μια εποχή που εκτείνεται από πριν από περίπου 5,3 έως πριν από 2,6 εκατομμύρια χρόνια, κατά την οποία το φυσικό περιβάλλον γνώρισε τεράστιες αλλαγές. Στην περιοχή γύρω από το Ντόρκοβο, ήρθαν στο φως περισσότερα από 600 οστά -από περίπου 30 είδη ζώων- που χρονολογούνται από το Πρώιμο Πλειόκαινο. Πρόκειται για το μεγαλύτερο εύρημα παλαιοντολογικών απολιθωμάτων σε μικρή έκταση στη Βουλγαρία και το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη.
Το μουσείο, που λειτουργεί από το 2013, στεγάζεται σε κτίριο κυλινδρικού σχήματος που είναι καλυμμένο με ξύλο και ο γυάλινος θόλος φωτίζει διακριτικά το εσωτερικό του. Μπαίνοντας μέσα η ματιά μας πέφτει αμέσως στο εντυπωσιακό πιστό αντίγραφο του μαστόδοντα, που αποτελεί το πλέον χαρακτηριστικό είδος της περιόδου του Πλειόκαινου και που μας έκανε να ταξιδέψουμε ως εδώ. Πρόκειται για να είδος προϊστορικού ελέφαντα, που ζύγιζε περίπου 10 τόνους, το ύψος που άγγιζε τα 3,90 μ., ενώ το μήκος των χαυλιοδόντων του έφτανε τα 3,50 μ. Βλέποντας το με δέος, συνειδητοποιούμε πως βρισκόμαστε μπροστά σε ένα πλάσμα που περιπλανιόταν στις ίδιες αυτές περιοχές, εκατομμύρια χρόνια πριν.
Το τεράστιο μέγεθός του, οι γιγαντιαίοι χαυλιόδοντες και η επιβλητική του παρουσία μας μεταφέρουν σε μια εποχή που ο τόπος αυτός ήταν σαβάνα και αυτά τα πλάσματα κυριαρχούσαν στη φύση. Παρατηρώντας το, έχουμε την αίσθηση πως θα κινηθεί απειλητικά εναντίον μας αν -και όπως μας πληροφόρησαν- οι μαστόδοντες ήταν φυτοφάγα όντα, ζώντας σε περιοχές με δάση και λιβάδια, μακριά από οποιαδήποτε επιθετική πρόθεση. Στο μουσείο εκτίθεται και ο χαυλιόδοντας του μαστόδοντα Mammut borsoni, του τελευταίου γνωστού είδους στην Ευρασία, που ήταν μεγαλύτερο σε μέγεθος από όλα τα προβοσκιδοειδή της εποχής.
Επίσης ένα τεράστιο διόραμα, με ήχους και εικόνα, μας παρουσιάζει τη χλωρίδα και την πανίδα της περιοχής του Ντόρκοβο πριν περίπου 5 εκατ. χρόνια, όταν το κλίμα ήταν θερμότερο και υγρό. Σε αυτό, μαζί με την τυπική για εκείνη την περίοδο βλάστηση – μανόλια, ροδοδάφνη, ο επισκέπτης μπορεί να δει και να παρατηρήσει -εκτός από τον μαστόδοντα- και άλλους είδη που έζησαν τη συγκεκριμένη εποχή. Προϊστορικά τριδάκτυλα άλογα, ο τάπιρος, ο ρινόκερος, προϊστορικές αρκούδες, ελάφια και άλλα. Παρουσιάζονται επίσης ο αγριόκουρκος της Ροδόπης (Tetrao rhodopensis) που θεωρείται ο αρχαιότερος εκπρόσωπος του τύπου και η βαλκανική πάπια (Balcanas pliocaenica).
Ξεχωρίζει επίσης το πιστό αντίγραφο του προϊστορικού πίθηκου Dolichopithecus, που το βάρος του έφτανε έως 30 κιλά, που απολιθώματά του βρέθηκαν στην περιοχή. Στις προθήκες εκτίθενται διάφορα απολιθώματα – δόντια, οστά διαφόρων προϊστορικών ειδών, ενώ ο επισκέπτης μπορεί να δει και μια ερευνητική τομή των επιστημόνων στο έδαφος, αφού το μουσείο κατασκευάστηκε στο σημείο που ήρθαν στο φως πολλά από τα σπάνια παλαιοντολογικά ευρήματα της περιοχής. Το παλαιοντολογικό ενδιαφέρον γύρω από το Ντόρκοβο, είναι γνωστό ήδη από το 1930. Ωστόσο μετά το 1980 Βούλγαροι επιστήμονες θα πραγματοποιήσουν συστηματικές έρευνες, ανακαλύπτοντας σημαντικά απολιθώματα. Στο πεδίο μάλιστα υπήρξε συνεργασία με Γάλλους που κατέληξε και στη δημιουργία του μουσείου.
Πραγματικά άξιζε η (ημερήσια) εξόρμησή μας στη βουλγαρική Ροδόπη με την παρθένα φύση, τα πολλά κρύα και ζεστά νερά και την πλούσια προϊστορική κληρονομιά. Αποτελεί έναν ιδανικό προορισμό για όσους αναζητούν μια μοναδική εμπειρία εξερεύνησης, χαλάρωσης και ανακάλυψης των αρχαίων πλασμάτων που κάποτε περιπλανιόνταν σε αυτά τα εδάφη.
Διαβάστε ακόμη:
48ωρη εξόρμηση στη Φιλιππούπολη της Βουλγαρίας – City break με βαλκανική ομορφιά
Σόφια: Η προσιτή και καταπράσινη πρωτεύουσα της Βουλγαρίας
Road Trip σε Βουλγαρία, Ρουμανία και Σερβία -Με χαμηλό budget και υπέροχες διαδρομές
