Αν η Σκωτία είναι ένας τόπος θρύλων, επιβλητικών κάστρων, καταπράσινων τοπίων κι εντυπωσιακών εικόνων, τότε το Εδιμβούργο συμπυκνώνοντας όλα τα παραπάνω και πολλά ακόμη πανέμορφα χαρακτηριστικά, ενσαρκώνει πλήρως το σκωτσέζικο πνεύμα.
Πρόκειται για μια πόλη απόλυτη καθηλωτική, με διττή προσωπικότητα που οφείλεται στις δύο άψογα διατηρημένες, διαφορετικές της όψεις: την παλαιότερη, μεσαιωνική με το μοναδικό γοτθικό χαρακτήρα και τη νεότερη γεωργιανού ρυθμού, από τον 18ο αιώνα, που συνυπάρχουν αρμονικά και μοιράζονται το ίδιο ανάλαφρο πνεύμα των κατοίκων και των χιλιάδων φοιτητών.
Εξίσου οι δύο πλευρές της πόλης μοιράζονται και το ενδιαφέρον των επισκεπτών, που φτάνουν στη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Σκωτίας για να γνωρίσουν μια κεφάτη κι ολοζώντανη πόλη κι ανεβαίνουν στους πανέμορφους λόφους της για την απαράμιλλη θέα που μοιάζει βγαλμένη από παραμύθι. Ένα παραμύθι που εκ πρώτης όψεως μοιάζει σκοτεινό, σαν τα σκηνικά που περιγράφει η J K Rowling στα βιβλία του Harry Potter, που γράφτηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος τους στο Εδιμβούργο. Παρότι το γοτθικό στοιχείο είναι σύνηθες στη Μεγάλη Βρετανία, στο Ντούνεντιν – όπως είναι επίσης γνωστό το Εδιμβούργο – η κλίμακά του πραγματικά εντυπωσιάζει. Οξύαιχμοι, πανύψηλοι πύργοι ξεπροβάλλουν από παντού, δημιουργώντας μια μυστηριώδη ατμόσφαιρα που ειδικά τους χειμερινούς μήνες με τη συχνή ομίχλη και τη νύχτα να πέφτει νωρίς, γίνεται ακόμη πιο υποβλητική.
Αντίθετα, η άνοιξη γεμίζει τη σκωτσέζικη πόλη με χρώματα, χάρη στους καταπράσινους λόφους που την οριοθετούν και τους πανέμορφους κήπους στο κέντρο της. Η έλευση μάλιστα της άνοιξης γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 30 Απριλίου, με ένα φεστιβάλ εμπνευσμένο από την παγανιστική, κέλτικη γιορτή της Πρωτομαγιάς. Γενικά το Εδιμβούργο είναι παγκοσμίως γνωστό για τα καλοκαιρινά φεστιβάλ του, είτε πρόκειται για συναυλίες ροκ, ποπ και τζαζ μουσικής, θεατρικές παραστάσεις, κινηματογραφικές προβολές κι εκθέσεις βιβλίων. Πέρα από τα διάσημα φεστιβάλ όμως, αποτελεί μια άκρως συναρπαστική πόλη, φιλική στους επισκέπτες, γεμάτη εμβληματικά αξιοθέατα κι ενδιαφέρουσες δραστηριότητες που αξίζει να ανακαλύψετε.
Το Κάστρο του Εδιμβούργου – σύμβολο της πόλης
Σ΄ έναν ηφαιστιογενή λόφο στο δυτικό άκρο της παλιάς πόλης, το θεαματικό κάστρο δεσπόζει στον ορίζοντα του Εδιμβούργου εδώ και 9 αιώνες. Η ανάβαση στο λόφο όπου στέκει αγέρωχο κι επιβλητικό είναι εύκολη και θα σας χαρίσει μια πανέμορφη, πανοραμική όψη της παλιάς πόλης. Θα σας κάνει επίσης να νοιώσετε ότι βαδίζετε στα χνάρια στρατιωτών και γαλαζοαίματων, καθώς στην πορεία της ιστορίας του αποτέλεσε βασιλική κατοικία, στρατιωτικό φρούριο, φυλακή και κοινοβούλιο. Φροντίστε να είστε στο βόρειο οχυρό στη 1μ.μ. ώστε να ακούσετε τους κανονιοβολισμούς, πριν εξερευνήσετε την ιστορία του, είτε μόνοι είτε στα πλαίσια οργανωμένης ξενάγησης. Αυτή περιλαμβάνει το μικροσκοπικό Παρεκκλήσι της Αγ. Μαργαρίτας, με τα υπέροχα βιτρό, που παρότι αποτελεί το παλαιότερο τμήμα του κάστρου, χρησιμοποιείται ακόμη.
Αντίθετα, η Μεγάλη Αίθουσα εντυπωσιάζει με την εκπληκτική ξύλινη σκαλιστή οροφή της, που ανάγεται στο 1500 περίπου και είναι η παλαιότερη ξύλινη στέγη της Σκωτίας. Από τον 18ο και το 19ο αιώνα θα δείτε το φυλάκιο GateHouse αλλά και τις στοές των φυλακών, ενώ εντός του κάστρου θα επισκεφθείτε και δύο ενδιαφέροντα μουσεία. Το National War Museum παρουσιάζει τη στρατιωτική ιστορία της Σκωτίας και την καθημερινότητα όσων υπηρετούν, μέσα από μια πλούσια συλλογή στολών, όπλων, μεταλλίων, εξοπλισμού, αλλά και έργων τέχνης ανάλογης θεματικής. Αντίστοιχα, το Royal Scots Dragoon Guards Museum που στεγάζεται στους νέους στρατώνες του κάστρου, φωτίζει την 300 ετών ιστορία του μοναδικού συντάγματος ιππικού της Σκωτίας που αποτελεί μέλος του βρετανικού τακτικού στρατού. Αυτό όμως που πραγματικά εντυπωσιάζει είναι τα Κοσμήματα του Στέμματος, τα παλαιότερα της Βρετανίας, που φυλάσσονται εδώ από το 1615. Το αμύθητης αξίας στέμμα, μαζί με το σκήπτρο και το σπαθί του κράτους φτιάχτηκαν για τον Ιάκωβο Ε΄ και φορέθηκαν για πρώτη φορά στη στέψη της Μαρίας της Σκωτίας το 1543. Μαζί τους εκτίθεται και η περίφημη Λίθος του Πεπρωμένου, αναπόσπαστο μέρος του τελετουργικού ενθρόνισης των βασιλέων και σύμβολο του έθνους όπως και το ίδιο το κάστρο.
Ο εντυπωσιακός δρόμος Royal Mile
Η θεαματική λεωφόρος που βλέπετε από το λόφο του κάστρου να διατρέχει την παλιά πόλη είναι ο πιο ιστορικός δρόμος του Εδιμβούργου, που ενώνει δύο ορόσημα της πόλης: το κάστρο στα δυτικά και το παλάτι Holyrood στο ανατολικό άκρο. Ολοζώντανος όλες τις ώρες της μέρας, είναι γεμάτος μνημεία κι ενδιαφέροντα αξιοθέατα. Με αφετηρία τη δυτική του άκρη, ξεκινήστε με μια επίσκεψη στην Camera Obscura, ένα παρατηρητήριο 150 ετών που με τον περιστρεφόμενο καθρέφτη της θα σας χαρίσει μια πανοραμική θέα της πόλης, αλλά κι ένα διασκεδαστικό μείγμα αληθινών και παραμορφωμένων εικόνων, ιστορίας και παρόντος.
Λίγο πιο κάτω, θα εντρυφήσετε στο έργο και τη ζωή των τριών σημαντικότερων λογοτεχνών της Σκωτίας, των Robert Burns, Sir Walter Scott και Robert Louis Stevenson. Βιβλία, χειρόγραφα, πορτρέτα, προτομές, προσωπικά αντικείμενα και ταξιδιωτικά ενθύμια των τριών ανδρών, παρουσιάζονται στο Μουσείο Συγγραφέων που στεγάζεται στο γοητευτικό Lady Stair’s House με τους πέτρινους πυργίσκους και τη γαλήνια αυλή. Καθώς συνεχίζετε την περιήγησή σας στο Royal Mile, το εντυπωσιακό σύμπλεγμα που θα δείτε ανήκει στο ναό High Kirk of St Giles, μια μεσαιωνική κατασκευή γοτθικού ρυθμού από το 1124. Παρατηρήστε το γλυπτό με τον άγγελο που παίζει γκάιντα στην είσοδο και τον λεπτοδουλεμένο πύργο που μοιάζει με στέμμα και περιέχει τις μουσικές καμπάνες του ναού από το 1700.
Στο εσωτερικό, αξιοπρόσεκτο είναι το μνημείο-βιτρό του 1985, στη μνήμη του αγαπημένου ποιητή Rober Burns που έχει θέμα τη φύση, την αγάπη και τον ανθρωπισμό. Και βέβαια μη χάσετε το ιστορικό Thistle Chapel, το παρεκκλήσι του Τάγματος του Γαϊδουράνγκαθου, ένα από τα κορυφαία αξιοθέατα του Εδιμβούργου, με τη θεαματική νεογοτθική, ξυλόγλυπτη και καλυμμένη με φύλλα χρυσού οροφή του. Αλλά και το ξύλινο εσωτερικό του πύργου είναι επισκέψιμο, και θα το δείτε καθώς θα ανεβαίνετε στην κορυφή του Πύργου του Ρολογιού, για μια ακόμη εντυπωσιακή, πανοραμική άποψη της πόλης. Είστε μόλις στα μισά του Royal Mile κι έχετε δει τόσα πολλά. Στο εναπομείναν τμήμα του δρόμου σας περιμένουν μερικά μικρά και πολύ ενδιαφέροντα μουσεία. Στο Μουσείο Παιδικής Ηλικίας – Museum of Childhood – τα παιδιά θα εντυπωσιαστούν από την απλοϊκότητα των παιχνιδιών περασμένων εποχών και οι μεγαλύτεροι θα νοσταλγήσουν την αθωότητα των παιδικών τους χρόνων κοιτώντας τα παλιά παιχνίδια, κούκλες, ρούχα και βιβλία, στο πρώτο μουσείο του είδους του στον κόσμο. Όσο για το The People’s Story Museum, εδώ θα μάθετε την ιστορία των απλών ανθρώπων της εργατικής τάξης της πόλης, από τον 18ο ως τον 20ο αιώνα.
Αυθεντικά ενδύματα, αντικείμενα και παλιά έπιπλα αναβιώνουν αληθινά αφηγήματα και πραγματικές ιστορίες ανθρώπων που έζησαν κι εργάστηκαν στην πόλη αυτή. Φτάνοντας στο τέλος του δρόμου, το τελευταίο κτήριο είναι αυτό του Κοινοβουλίου, που όταν εγκαινιάστηκε το 2004 προκάλεσε πολλές αντιδράσεις λόγω της αμφιλεγόμενης αρχιτεκτονικής του, καθώς θεωρήθηκε ακατάλληλη για μια πόλη που αποτελεί μνημείο της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.
Holyrood Palace – η Βασιλική κατοικία στη Σκωτία
Φτάνοντας στο ανατολικότερο άκρο του Royal Mile, το παλάτι Holyroodhouse μοιάζει με κάστρο κι αποτελεί την επίσημη κατοικία της βασίλισσας στο Εδιμβούργο. Γνωστό ως το σκηνικό της ταραγμένης ιστορίας της βασίλισσας Μαρίας Α΄της Σκωτίας, είναι ανοιχτό όλο το χρόνο, αλλά ζωντανεύει ιδιαίτερα μια εβδομάδα το καλοκαίρι, όταν μένει εδώ η βασίλισσα. Τότε είναι που δεξιώνεται στην Αίθουσα του Θρόνου τα μέλη του τάγματος του Λουτρού και τότε πιθανότατα θα δείτε ένα ατελείωτο πλήθος κυρίων με παραδοσιακά κιλτ και των συνοδών τους με περίτεχνα καπέλα, να κατηφορίζουν το Royal Mile. Μη χάσετε το παλαιότερο τμήμα του παλατιού, τα διαμερίσματα της Μαίρης της Σκωτίας, όπου έζησε μεταξύ 1561-67, ιδιαίτερα το υπνοδωμάτιο με το δρύινο ταβάνι και το δωμάτια δείπνου και ακροάσεων.
Οι υπόλοιπες αίθουσες φημίζονται για τις περίτεχνες οροφές και την ασύγκριτη συλλογή ταπισερί. Οι πιο εντυπωσιακές είναι αναμφίβολα το Υπνοδωμάτιο του βασιλιά επιπλωμένο σε δραματικούς κόκκινους τόνους και φυσικά η Αίθουσα του θρόνου με την ξύλινη επένδυση, ενώ στη μεγαλύτερη αίθουσα των ανακτόρων, την Great Gallery, θα θαυμάσετε όχι λιγότερα από 95 πορτρέτα γαλαζοαίματων. Παρακείμενο του παλατιού, το Αββαείο του Holyrood αποτελεί ένα εξαίρετο δείγμα μεσαιωνικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής, με αψίδες ρομανικού και παράθυρα γοτθικού ρυθμού. Παρότι η οροφή του κεντρικού κλίτους δεν σώζεται, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε το αλλοτινό του μεγαλείο. Κλείστε την επίσκεψή σας με μια χαλαρωτική βόλτα στους θεαματικούς κήπους, ένα καλειδοσκόπιο χρωμάτων και αρωμάτων λουλουδιών και σπάνιων φυτών, πριν κατευθυνθείτε προς το βασιλικό πάρκο του Holyrood.
Εδώ, στα 251 μέτρα, υψώνεται ο ογκώδης ηφαιστειακός βράχος, γνωστός ως Arthur’ Seat, δημοφιλές σημείο για την μαγευτική του θέα σε όλη την πόλη. Ο μύθος θέλει το όνομά του να προέρχεται από τον θρυλικό βασιλιά Αρθούρο και το σημείο αυτό να αποτελεί τη θέση του κάστρου Camelot.
Ο θεαματικός λόφος Carlton Hill
Βόρεια του παλατιού, στις παρυφές της γεωργιανής, νέας πόλης, ο καταπράσινος λόφος Carlton, αποδεικνύει γιατί το Εδιμβούργο αποκαλείται «η Αθήνα του βορά». Πράγματι, εδώ υπάρχει ένα από τα χαρακτηριστικότερα μνημεία του Εδιμβούργου, το Εθνικό Μνημείο της Σκωτίας, που τιμά τους πεσόντες των Ναπολεόντειων πολέμων. Πρόκειται για ένα ομοίωμα του Παρθενώνα, που όμως δεν ολοκληρώθηκε ποτέ λόγω έλλειψης πόρων κι έτσι σήμερα βλέπουμε μόνο μια πλευρά με 12 κίονες. Πολύ κοντά και το Μνημείο του Νέλσονα, ένας πύργος προς τιμήν του ηρωικού ναυάρχου, που στη βάση του φιλοξενεί περιοδικές εκθέσεις, ενώ ανεβαίνοντας τα 143 σκαλιά για την κορυφή του, η θέα στην παλιά πόλη κόβει την ανάσα.
Το τρίτο πολυφωτογραφημένο αξιοθέατο του λόφου, που επιτηρεί από ψηλά την πόλη είναι το Μνημείο του Σκωτσέζου φιλόσοφου Dugald Stewart, ένας μικρός κυκλικός ναός με κορινθιακούς κίονες, που μιμείται το Μνημείο του Λυσικράτους – μια ακόμη απόδειξη του θαυμασμού των Σκωτσέζων για τον αρχαιοελληνικό πολιτισμό
Princess Street – εκεί που συναντώνται οι δύο πόλεις
Στη βάση του Carlton Hill θα συναντήσετε έναν από τους ωραιότερους δρόμους της Ευρώπης, μια ευθεία, φαρδιά λεωφόρο που διαχωρίζει την παλιά από τη νέα πόλη. Πρόκειται για μια ολοζώντανη εμπορική αρτηρία, με το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό ότι καταστήματα υπάρχουν μόνο στη μία πλευρά της, με την άλλη, που βλέπει προς την παλιά πόλη, να καταλαμβάνεται από κήπους, μνημεία και τον κεντρικό σιδηροδρομικό σταθμό. Η βόλτα κατά μήκος της Princess St γίνεται ιδιαίτερα θεαματική την άνοιξη, όταν οι πανέμορφοι κήποι της με τα λουλούδια τους συχνά φυτεμένα ώστε να σχηματίζουν διάφορα σχέδια, γεμίζουν χρώμα την πόλη. Είναι το ιδανικότερο σημείο για ένα διάλλειμα από την πολύβουη κίνηση και τα ψώνια, με φόντο πάντα το επιβλητικό κάστρο, καθώς οι κήποι φτάνουν ως τη βάση του λόφου του.
Στο κέντρο της, ένα ακόμη ορόσημο της πόλης, το Μνημείο του Sir Walter Scott, ιστορικού και θεατρικού συγγραφέα και ποιητή, μιας κορυφαίας μορφής της Ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Ο περίτεχνος, γοτθικός πύργος με το εντυπωσιακό ύψος των 61 μέτρων, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μνημείο του κόσμου αφιερωμένο σε κάποιο συγγραφέα και διαθέτει σπειροειδή σκάλα, που αν αντέξετε τα 287 σκαλοπάτια της, υπόσχεται μια ακόμη υπέροχη, πανοραμική άποψη του Εδιμβούργου. Το θρυλικό, βικτωριανό πολυκατάστημα Jenners, εν λειτουργία από το 1838, είναι εδώ και ένα χρόνο σε φάση ανακίνησης, οπότε θα πρέπει να επιλέξετε για τα ψώνια σας ανάμεσα στα υπόλοιπα γνωστά, βρετανικά πολυκαταστήματα, καθώς όλα εκπροσωπούνται εδώ.
Πίσω από τον κομψό δρόμο απλώνεται η νέα πόλη, με την άψογη ρυμοτομία της και τις συμμετρικές γεωργιανές και νεοκλασικές προσόψεις των κτηρίων της. Εκτός από τα εντυπωσιακά αυτά terraces – τις σειρές διαδοχικών, ενωμένων κατοικιών του 18ου αιώνα, με τους πανέμορφους ιδιωτικούς κήπους – σ΄αυτό το κομμάτι της πόλης θα βρείτε εστιατόρια, μπαρ, παμπ κι άφθονες επιλογές διασκέδασης για όλα τα γούστα.
Οι θεματοφύλακες της τέχνης
Παγκόσμιας κλάσης μουσεία και γκαλερί περιμένουν τους φιλότεχνους στο Εδιμβούργο. Ο ναός της ζωγραφικής τέχνης είναι η Εθνική Πινακοθήκη της Σκωτίας και στεγάζεται σ΄ένα εντυπωσιακό νεοκλασικό κτήριο στην Princess St. Εδώ σας περιμένουν αριστουργήματα των μεγαλύτερων ονομάτων της δυτικής τέχνης, όπως των Botticelli, Raffaello, Titiano, Velasquez, Vermeer, Van Dyck, Rubens, Van Gogh, Monet, Cézanne, Seurat και Gaugin, καθώς και η μεγαλύτερη στον κόσμο συλλογή έργων Σκωτσέζων ζωγράφων.
Στην καρδιά της γεωργιανής πόλης, η εξαιρετική Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων της Σκωτίας ανακαινίστηκε πρόσφατα και στο επιβλητικό νεογοτθικό κτήριο από κόκκινο αμμόλιθο όπου στεγάζεται, θα έρθετε πρόσωπο με πρόσωπο με τις σημαντικότερες μορφές της σκωτσέζικης ιστορίας, εξερευνώντας τομείς όπως η πολιτική, οι τέχνες, οι επιστήμες και ο αθλητισμός. Τα ενδιαφέροντα πορτρέτα περιλαμβάνουν προσωπικότητες όπως ο ποιητής Robert Burns, ο μυθιστοριογράφος Sir Walter Scott, αλλά και η τραγουδίστρια Emeli Sandé και η ηθοποιός Tilda Swinton.
Απ΄την άλλη πλευρά, στην παλιά πόλη, μικροί και μεγάλοι μένουν άφωνοι με τον πλούτο των εκθεμάτων του Εθνικού Μουσείου της Σκωτίας. Οι ανεξάντλητες πτέρυγές του εξερευνούν την ιστορία της Σκωτίας, τα θαύματα του φυσικού κόσμου, τεχνολογικές εξελίξεις, εφευρέσεις αλλά και πολιτισμούς όλου του κόσμου, αρχαιολογικά ευρήματα, διακοσμητικές τέχνες, μόδα και design. Τα παιδιά σίγουρα θα ξετρελαθούν με τον τυρανόσαυρο Rex και άλλα σπάνια είδη του ζωικού βασιλείου, όπως το γιγάντιο πάντα και η σκωτσέζικη αγριόγατα και θα εντυπωσιαστούν με τα αεροσκάφη που κρέμονται από την οροφή, με το τηλέφωνο του Graham Bell και με μία από τις παλαιότερες μηχανές του Watt. Τέλος, μια διαφορετική τέχνη, αυτή της δημιουργίας εκλεκτών ουίσκι, θα γνωρίσετε στο Scotch Whisky Experience, ένα πραγματικό ταξίδι γνωριμίας με το προϊόν – σήμα κατατεθέν της Σκωτίας. Εδώ θα μυηθείτε στα μυστικά του εκλεκτού ουίσκι, θα γνωρίσετε σπάνιες ετικέτες και θα δοκιμάσετε μερικές από τις πιο ξεχωριστές ποικιλίες.
Φυσικά μια τεράστια ποικιλία από το εθνικό ποτό της Σκωτίας θα βρείτε και στις ατμοσφαιρικές παμπ της πόλης, όπου αξίζει να δοκιμάσετε τον αγαπημένο συνδυασμό των Σκωτσέζων: Το παραδοσιακό πιάτο Haggis αποτελείται από βραστά και ψιλοκομμένα αρνίσια εντόσθια, μαζί με βρώμη, μυρωδικά και μπαχαρικά μέσα σε αρνίσια μπόλια, σερβίρεται με Neeps and Tatties ( πουρέ από γογγύλια και πατάτες ) και είναι πολύ πιο νόστιμο απ΄ότι φαντάζεστε. Απολαύστε το δυναμωτικό αυτό γεύμα μαζί μ΄ένα ποτήρι «good old Scotch», που θα πιείτε στην υγεία του παραμυθένιου Εδιμβούργου φυσικά.
Διαβάστε ακόμα:
10 εντυπωσιακά κάστρα στη Σκωτία για μια μοναδική εμπειρία διαμονής
Δουβλίνο: Η ευρωπαϊκή πρωτεύουσα του πράσινου, των μεγάλων συγγραφέων και της μπύρας
Brick Lane: Mία ανατρεπτική αγορά που μοιάζει με γιορτή στο Λονδίνο
