Ακόμη κι αν δεν τα έχετε επισκεφτεί, τα ονόματά τους κάθε άλλο παρά άγνωστες λέξεις είναι. Απόλυτα συνυφασμένες με τα χαρακτηριστικά τους προϊόντα, τα διάσημα κίτρινα μαλακά τυριά, οι δύο γραφικέ ολλανδικές πόλεις δημιουργούν αμέσως συνειρμούς για γευσιγνωσίες και γαστρονομικές απολαύσεις.
Αν κι ένα ταξίδι ή ακόμη και ημερήσια εκδρομή από το Άμστερνταμ στο Edam και το Gouda, που βρίσκονται αντίστοιχα βόρεια και νότια της ολλανδικής πρωτεύουσας, σίγουρα θα εμπεριέχει και το στοιχείο της επίδοσης σε αλλεπάλληλες γευστικές δοκιμές εύγευστων τυριών, υπάρχουν πολλά ακόμη σημεία ενδιαφέροντος και αξιόλογα αξιοθέατα που σας δίνουν κάθε λόγο για να τα επισκεφθείτε.
Ένταμ
Απέχοντας μόλις 24 χιλιόμετρα από το Άμστερνταμ, το πανέμορφο Ένταμ είναι εύκολα προσβάσιμο ακόμη και με ποδήλατο όπως θα σας πουν και οι ντόπιοι. Και πράγματι, τόσο το επίπεδο έδαφος όσο και το ειδυλλιακό σκηνικό με τις ατελείωτες φάρμες και τα υδάτινα κανάλια που σχηματίζονται γύρω από τη λίμνη Ijsselmeer, κάνουν τη διαδρομή βατή και απολαυστική, ενώ και η ίδια η πόλη του Ένταμ διαθέτει ένα εκτεταμένο δίκτυο ποδηλατόδρομων. Εναλλακτικά, αρκετά δρομολόγια λεωφορείου θα σας φέρουν ως εδώ από την ολλανδική πρωτεύουσα, αφού δεν υπάρχει στην πόλη σταθμός τρένου.
Σε τέλεια αρμονία με την πανέμορφη φύση που το περιβάλλει, το Ένταμ είναι γοητευτικό, αξιολάτρευτο, πλούσιο σε ιστορία και αυθεντική, γαλήνια ατμόσφαιρα. Και από την αρχή της επίσκεψής σας θα διαπιστώσετε εύκολα, ότι μπορεί η φήμη του να συνδέεται με το διάσημο τυροκομικό προϊόν του, η ιστορία του όμως ξεκινά από τον 12ο αιώνα, όταν αγρότες και ψαράδες έχτιζαν τις καλύβες του στις όχθες του ποταμού Ij. Το μικρό χωριό αναπτύχθηκε γρήγορα σε ένα σημαντικό λιμάνι και εμπορικό κέντρο και το 17ο αιώνα με την ολλανδική Χρυσή Εποχή, κατά την οποία η χώρα γνώρισε μεγάλο πλούτο, άνθηση των τεχνών, των επιστημών και του εμπορίου, το Ένταμ εξήγαγε τις διάσημες κόκκινες ροδέλες τυριού του σε όλο τον κόσμο, ενώ παράλληλα αναπτυσσόταν και η ναυπηγική παράδοσή του.
Κάντε οπωσδήποτε μια βόλτα στο λιμάνι που αν και μικρό διατηρεί τη ζωντάνια του και τις καλοσυντηρημένες αποβάθρες του, όπου σήμερα βρίσκουν αγκυροβόλι σκάφη αναψυχής. Ακόμη πιο γοητευτική είναι η βόλτα στα κανάλια, αφού το Ένταμ όπως πολλές ολλανδικές πόλεις είναι χτισμένο γύρω από κανάλια, με κάποια να διατηρούν στο ακέραιο τον ιστορικό τους χαρακτήρα. Απολαύστε ένα περίπατο στις όχθες τους και μη χάσετε την υπέροχη θέα από την ξύλινη γέφυρα Kwakel, μία από τις παλαιότερες της πόλης. Για ακόμη ωραιότερη θέα της πόλης επιλέξτε μια περιήγηση με βάρκα, ώστε να θαυμάσετε και τα παραδοσιακά σπίτια που αντιφεγγίζουν στα ήρεμα νερά.
Εκτός από τα όμορφα κτίσματα κατά μήκος των καναλιών, η εξερεύνηση της πόλης θα σας αποκαλύψει πολλά ακόμη ενδιαφέροντα κτίρια. Στην πλατεία Dam δεσπόζει το κτίριο του παλιού Δημαρχείου με το έμβλημα της πόλης, ενώ ο αφιερωμένος στον Άγιο Νικόλαο ναός Grote Kerk (μεταφράζεται «Μεγάλη Εκκλησία»), είναι όντως από τους μεγαλύτερους στην Ολλανδία και διαθέτει μια σπάνια συλλογή από εντυπωσιακά βιτρό του 17ου αιώνα. Ενημερωθείτε για τα τρέχοντα δρώμενα κατά την επίσκεψή σας, καθώς στους χώρους του φιλοξενούνται συχνά κονσέρτα και εκθέσεις τέχνης. Περισσότερα έργα ζωγραφικής, κεραμικής, μοντέρνας τέχνης, έπιπλα, αλλά και ενδιαφέροντα ιστορικά στοιχεία για την πόλη θα βρείτε στο Μουσείο Ένταμ, το οποίο στεγάζεται στο παλαιότερο πέτρινο κτίριο που σώζεται από το 1550. Τέλος, ένας σύντομος περίπατος ως τα βόρεια του λιμανιού, θα σας οδηγήσει στο φρούριο Fort bij Edam, μέρος της γραμμής άμυνας του Άμστερνταμ, που κάθε Τετάρτη ανοίγει για το κοινό.
Εννοείται βέβαια ότι η επίσκεψη στη γραφική αυτή πόλη του ολλανδικού βορρά, θα είναι ελλιπής χωρίς να τιμήσετε το προϊόν στο οποίο οφείλει την παγκόσμια φήμη της. Ξεκινήστε με μια βόλτα στις αποθήκες τυριού που σώζονται από τον 18ο αιώνα, για να καταλήξετε στην Αγορά Τυριού, που στήνεται κάθε Τετάρτη, Ιούλιο και Αύγουστο στο κέντρο της πόλης. Αν και κάπως φολκλόρ και τουριστικό, παραμένει ένα διασκεδαστικό happening, με τους παραγωγούς να μεταφέρουν από το λιμάνι πάνω σε κάρα τα κεφάλια τυριού με το κόκκινο κέρινο περίβλημα, πωλητές ντυμένους με παραδοσιακά λευκά κοστούμια και ψάθινα καπέλα, μουσική, χορό και φυσικά άφθονες γευστικές δοκιμές. Αλλά ακόμη κι αν βρεθείτε εδώ άλλη εποχή του χρόνου, οι ευκαιρίες να δοκιμάσετε εξαιρετικά πιάτα με πρωταγωνιστή το διάσημο τυρί είναι άφθονες σε όλα τα εστιατόρια της πόλης, με τις φροντισμένες αυλές και τις ταράτσες τους με την υπέροχη θέα στα κανάλια, στα οποία μοιάζει να επιπλέει το γραφικό Ένταμ.
Χάουντα
Πριν αποφασίσετε να επισκεφτείτε την πρωτεύουσα των ολλανδικών τυριών, πατρίδα ενός από τα γνωστότερα τυροκομικά προϊόντα παγκοσμίως και κέντρο της «Πράσινης Καρδιάς» της Ολλανδίας, θα εκπλαγείτε να μάθετε ότι όλοι μας προφέρουμε το όνομά της λάθος: το Gouda προφέρεται Χάουντα και όχι Γκούντα όπως έχει επικρατήσει ευρέως, κι αυτό ισχύει τόσο για την πόλη όσο και για το νόστιμο ΠΟΠ τυρί που παράγεται αδιάκοπα από τον 12ο αιώνα. Στον ποταμό Gouwe η πόλη οφείλει όχι μόνο το όνομά της αλλά και το γεγονός ότι συνδέθηκε τόσο με το διάσημο τυρί, του οποίου αποτελούσε αρχικά κέντρο εμπορίας, διαμέσου του λιμανιού του ποταμού προς όλη την Ολλανδία.
Η κοντινή της απόσταση από τη Χάγη, το Ρότερνταμ, την Ουτρέχτη και το Άμστερνταμ, από το οποίο το ταξίδι με το τρένο διαρκεί μόλις 55΄, η πλούσια και με πολλές διακυμάνσεις ιστορία της, ο συνδυασμός του παραδοσιακού με το μοντέρνο στοιχείο, τα χαρακτηριστικά μνημεία, οι διάσημες αγορές και οι γευστικές απολαύσεις, κάνουν τη Χάουντα έναν εξαιρετικά ελκυστικό και δημοφιλή προορισμό.
Κέντρο της πόλης και της κοινωνικής ζωής των κατοίκων και ιδανική αφετηρία για να ανακαλύψετε την πόλη, είναι η πλατεία Marktplein, χτισμένη γύρω από το ορόσημο της πόλης, το επιβλητικό δημαρχείο του 1448. Αλλοτινός τόπος αγοραπωλησίας αγελάδων, αλόγων και γαλακτοκομικών προϊόντων αλλά και θέατρο δημοσίων εκτελέσεων έως ένα όχι πολύ μακρινό παρελθόν – για τελευταία φορά η γκιλοτίνα έπεσε το 1860 -, διατηρεί τον εμπορικό της χαρακτήρα. Έτσι, εκτός από καφέ και εστιατόρια εδώ σήμερα θα βρείτε ποικίλα καταστήματα αλλά μια ανοιχτή αγορά κάθε Πέμπτη και Σάββατο.
Το εντυπωσιακότερο και πιο αναγνωρίσιμο κτίριο της πόλης στέκει στο μέσω της πλατείας και δεν είναι άλλο από το Goudse Stadhuis, το εκπληκτικό γοτθικό δημαρχιακό μέγαρο του 15ου αιώνα. Το γεγονός ότι στέκει ανεξάρτητο από γειτονικά κτίρια οφείλεται στην καταστροφική πυρκαγιά που το 1438 έκανε στάχτη σχεδόν όλη την πόλη, οπότε προς αποφυγή μελλοντικής καταστροφής του κτιρίου, αποφασίστηκε να χτιστεί αποκομμένο από τα υπόλοιπα οικοδομήματα της πλατείας. Πρόκειται για το παλαιότερο δημαρχείο της Ολλανδίας, που εντυπωσιάζει με τους ψιλόλιγνους γοτθικούς πύργους της πρόσοψής του και διασκεδάζει τα πλήθη με τη δίλεπτη παράσταση που δίνουν οι μηχανικές μαριονέτες του μουσικού ρολογιού που βρίσκεται στο πλάι του. Έναντι ενός εισιτηρίου των 3,50€ μπορείτε να περιηγηθείτε στους χώρους του και να γνωρίσετε τα γεγονότα που σημάδεψαν την ιστορία της πόλης, όπως τις δύο καταστροφικές φωτιές του 13ου και 14ου αιώνα, τις λιμώδεις επιδημίες που τον 17ο και τον 19ο αιώνα αποδεκάτισαν τον πληθυσμό, τους τρομερούς βομβαρδισμούς κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά και πώς η ανάπτυξη της κηροπλαστικής και της υφαντουργίας οδήγησαν την πόλη στην οικονομική άνθιση.
Ένα άλλο ιστορικό κτίριο που αξίζει να προσέξετε στην πλατεία, είναι το επονομαζόμενο Κτίριο της Ζυγαριάς – De Goudse Waag, που κατασκευάστηκε το 1670, προκειμένου να ζυγίζονται τα εμπορεύματα που πωλούνταν στην αγορά της πλατείας από το 1198. Σήμερα το Waag στεγάζει το Μουσείο της Αγοράς Τυριών, αλλά και το τουριστικό γραφείο της πόλης. Αδύνατον είναι να παραβλέψετε και τις δύο εντυπωσιακές εκκλησίες του Gouda, με τον τεράστιο ναό Sint-Jan, αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη, να εντυπωσιάζει και αυτός όπως ο αντίστοιχος του Edam, με τα πολύχρωμα βιτρό του 16ου αιώνα. Για να εντρυφήσετε στην ιστορία της μεγαλύτερης σε μήκος εκκλησίας στις Κάτω Χώρες και τις παραστάσεις των μοναδικών βιτρό της, διατίθεται δωρεάν ακουστικός οδηγός στο κατάστημα του μουσείου του ναού.
Η δεύτερη μεγαλύτερη εκκλησία της πόλης, η θεαματική Gouwekerk, μοιάζει να βγήκε από παραμύθι , με τους φτιαγμένους από κόκκινο τούβλο πύργους της να υψώνονται στα 80 μέτρα πάνω από την πόλη, καθιστώντας την ορατή από κάθε σημείο του Gouda. Η ιστορία της είναι πολύ πρόσφατη, αφού χτίστηκε μεταξύ 1902-1904 και παρότι πλέον δεν λειτουργεί ως ναός, παραμένει ένα σημαντικό μνημείο της πόλης, ανοιχτό για το κοινό μόνο δύο φορές το χρόνο, κατά τις ημέρες Open Monument και Gouda by Candlelight.
Όπως σε πολλές ολλανδικές πόλεις, έτσι και στο Gouda, η γνωριμία με την πόλη και η περιήγηση σε αυτή δεν θα μπορούσε να ολοκληρωθεί χωρίς μια βόλτα κατά μήκος των γαλήνιων καναλιών της. Πέρα από τη γραφικότητα των ίδιων των καναλιών, την αίσθηση ηρεμίας που αποπνέουν και τη χαρακτηριστική αρχιτεκτονική των σπιτιών κατά μήκος τους, εδώ θα βρείτε ένα ακόμη ιστορικό αξιοθέατο, έναν αυθεντικό αλευρόμυλο του 1727, προσεκτικά αποκατεστημένο και εν πλήρη λειτουργία. Πρόκειται για τον Molen De Roode Leeuw, το «Κόκκινο Λιοντάρι», και όχι μόνο μπορείτε να δείτε τα μήκους 27 μέτρων κόκκινα πτερύγιά του να γυρίζουν, αλλά μπορείτε να αγοράσετε και αλεσμένο σε αυτόν αλεύρι από το διπλανό κατάστημα.
Το φρεσκοαλεσμένο αλεύρι βέβαια δεν είναι ο πιο δελεαστικός γευστικός πειρασμός που θα συναντήσετε στο Gouda. Με τη γαργαλιστική μυρωδιά του κατακίτρινου τυριού, είτε σκέτο είτε σε άπειρες γευστικές παραλλαγές, θα βρείτε σίγουρα την εκδοχή που θα σας ενθουσιάσει. Αν δεν βρεθείτε στην πόλη το καλοκαίρι οπότε και λειτουργεί κάθε Πέμπτη η Αγορά Τυριού – Kass en Ambachtenmarkt, με τα μεγάλα κεφάλια να φτάνουν τα 15 κιλά και να παρατάσσονται στην κεντρική πλατεία, μπορείτε να γευτείτε όσο τυρί θέλετε κλείνοντας μια θέση στο Gouda Experience. Μέσα σε μόλις 2 χρόνια λειτουργίας, η εμπειρία γευσιγνωσίας που στεγάζεται σε ένα κτίριο σχήματος μεγάλου κομματιού τυριού, έχει καταφέρει να αποτελεί κορυφαία ατραξιόν της πόλης, ένα μοναδικό, διαδραστικό ταξίδι σε ένα νόστιμο, χρυσαφένιο σύμπαν που θα σας μυήσει σε όλα τα μυστικά παρασκευής του διάσημου τυριού. Αν η γεύση του gouda σας ενθουσίασε, μην παραλείψετε να περάσετε κι από το εξειδικευμένο κατάστημα ‘t Kaaswinkeltje, από τα διασημότερα της πόλης χάρη στα περιορισμένης παραγωγής, απαστερείωτα τυριά του. Εδώ, εκτός από το κλασσικό gouda Holland ΠΓΕ και το πιο ήπιο γευστικά Noord-Hollandse Gouda ΠΟΠ, θα βρείτε και εκδοχές εμπλουτισμένες με τρούφα, τσίλι ακόμη και σάλτσα πέστο.
Αν πάλι μετά από τόσο τυρί επιθυμήσετε κάτι γλυκό, πρέπει να έχετε υπόψη σας ότι το Χάουντα φημίζεται και για τις εξαιρετικές βάφλες του που μοιάζουν με γεμιστά μπισκότα. Μια Stroopwafel κλείνει ανάμεσα σε δύο στρώματα λεπτής βάφλας μια γευστική γέμιση καραμέλας – σε κάποιες περιπτώσεις στα καφέ της πόλης θα τη βρείτε και γεμιστή με κρέμα ή σοκολάτα – και αποτελεί το τέλειο συνοδευτικό για μια ζεστή κούπα τσάι ή για τον καφέ σας. Πωλούνται μεμονωμένες σε φούρνους και ζαχαροπλαστεία ή συσκευασμένες σε όμορφα μεταλλικά κουτιά παντού στην πόλη, αλλά στο κατάστημα Kamphuisen θα δοκιμάσετε τις πιο αυθεντικές, βάσει της παραδοσιακής συνταγής που ακολουθούν πιστά από το 1810. Κλείνοντας δε εισιτήριο για μια περιήγηση στο παρασκευαστήριό του, θα δείτε τις διάσημες βάφλες να ψήνονται επί τόπου και θα τις απολαύσετε ζεστές και φρεσκοψημένες. Αν μη τι άλλο θα συμφωνήσετε σίγουρα με όσους κατατάσσουν το γραφικό Gouda ανάμεσα στις απολαυστικότερες γευστικά πόλεις της Ολλανδίας.
Διαβάστε ακόμα:
Ένα νησάκι με καρτ-ποσταλική ομορφιά που αξίζει να επισκεφθείτε αν ταξιδέψετε στο Άμστερνταμ
Άμστερνταμ: Η πιο κουλ και «ελεύθερη» πρωτεύουσα της Ευρώπης
Γάνδη: Μεσαιωνική αρχιτεκτονική, γοητευτική ατμόσφαιρα και άφθονη σύγχρονη τέχνη
