Η Κυψέλη, η γειτονιά της Αθήνας που όσο καμία άλλη συνδέεται με το μοντέρνο timeline της πρωτεύουσας, καθίσταται απαραίτητη στάση για όποιον θέλει να δει την αττική μητρόπολη στη σύγχρονη διαχρονία της και να αποκωδικοποιήσει το «μαύρο κουτί» της, εν ενόδω και πτώσει ανθρώπων, τάσεων και πάσης φύσεως ρευμάτων, όσο έρχεται σε επαφή με το τωρινό της πρόσωπο.

29

Ανατολικά της οδού Πατησίων και βόρεια του Πεδίου του Άρεως απλώνεται η συνοικία της Κυψέλης. Η ιστορία της, ταυτισμένη με την διαρκή επέκταση του μοντέρνου αστικού ιστού, συμβολίζει ακριβώς τη διαρκή μετάβαση από το παλιό στο «μοντέρνο». Σήμερα η Κυψέλη αποτελεί τον οπτικό καμβά πάνω στον οποίο οι μεγαλοπρεπείς πολυκατοικίες της παλιάς Αθηνάς αγκαλιάζουν τα κλασικά στέκια, τα νεοπρεπή bar και τους χώρους τέχνης που ξεπροβάλλουν γεμάτοι άποψη και θάρρος για να μας παραδώσουν μια γειτονιά αντιθέσεων που συνθέτει και συνοψίζει την πιο ζωηρή αντίφαση της του κλεινού άστεως.

Στην αθηναϊκή Via Veneto και όχι μόνο

Υπάρχουν πολλές γωνίες για να «πιάσεις» την Κυψέλη. Όμως αυτή που θα σε εισάγει με τον βέλτιστο τρόπο σε αυτήν είναι μια βόλτα στη Φωκίωνος Νέγρη, τον πεζόδρομο που ονομάστηκε «Via Veneto» της Αθήνας, ως αναφορά στη θρυλική οδό της Ρώμης. Στον δίδυμο δρόμο που πήρε το όνομά του, από τον δραστήριο Αθηναίο μεταλλειολόγο και πολιτικό, Φωκίωνα Νέγρη, τα cafe και τα ζαχαροπλαστεία έδιναν και δίνουν τον τόνο της διάβασης πάνω του.

Το ιστορικό Σελέκτ -που σύχναζαν ο Δαλιανίδης, ο Σακελλάριος, ο Αυλωνίτης και ο Γκιωνάκης-, με το διάσημο παγωτό Σικάγο, το ζεστό σε ατμόσφαιρα και γεμάτο από αγάπη για καλό καφέ Scry, το καλό πιτόγυρο του σουβλακοπωλείου «Ρίγανη», η κλασική αξία του «Ορφέα», γνώριμου στεκιού της jazz, είναι οι πρώτες στάσεις πριν το πρώτο stop στο «Λαγωνικό σκυλί», του Ευριπίδη Βαβούρη, το άγαλμα που 80 και πλέον χρόνια αποτελεί τοπόσημο της περιοχής.

Κάπου εκεί προκύπτει το εξής δίλημμα: Αν θα συνεχίσετε προς τα αριστερά, διαβαίνοντας την Αγίας Ζώνης ή θα περάσετε μέσα από την Δημοτική Αγορά. Στην πρώτη περίπτωση θα έρθετε αντιμέτωποι με ένα κομμάτι της Κυψέλης που διαρκώς ανανεώνεται όπως μαρτυρούν μέρη όπως το πλούσιο σε γευστικές επιλογές all day bistro Bateau ivre -σας συστήνουμε το σεβίτσε του και τα αυγά μπουγιουρντί- ο γεωργιανός φούρνος Marili με τα ζεστά χατσαπούρια και τα αφράτα τυρόψωμα και την κλασική αξία του Café Montreal με την υπέροχη σπιτική λεμονάδα και την σταθερή αγάπη για την κρητική μπίρα Χάρμα. Σταθείτε αν το επιτρέπει ο καιρός στον θερινό κινηματογράφο Στέλλα.

Η επιλογή της Δημοτικής Αγοράς από την άλλη προσφέρει άλλες χάρες. Την επαφή με το Hōkō, το μαγαζί με τα οικολογικά, βιώσιμα, εναλλακτικά προϊόντα οικιακής διακόσμησης, το Carrots που έχει ως κύριο στόχο να αναδείξει το zero waste πατρόν σαν οικολογική εναλλακτική στην παγκόσμια παραγωγή ρούχων και τη γνωριμία με το εργαστήριο κατασκευής πλεκτών παιδικών παιχνιδιών Amigurumi.

Διάσπαρτες γεύσεις

Φεύγοντας από την Δημοτική Αγορά θα οδηγηθείτε στην Πλατεία Κανάρη, όπου δεσπόζει το άγαλμα του ήρωα της Επανάστασης Κωνσταντίνου Κανάρη, ο οποίος κατοικούσε επί σειρά ετών στην περιοχή. Πίσω σας απλώνονται τα μπριός και τα sandwich του λιλιπούτειου καφέ Dope μπροστά σας το παλιάς κοπής σουβλατζίδικο με το όνομα «καθηγητής της πίτας», μια καλή επιλογή για τους ξενύχτηδες. Μπροστά σας, στα παγκάκια της πλατείας από το απόγευμα και έπειτα παίζεται ντόμινο.

Αν είστε αποφασισμένοι να γνωρίσετε γευστικά την Κυψέλη σας προτείνουμε κάπου εδώ μια μεγάλη στροφή. Πάρτε την οδό Κυψέλης, σταθείτε στο παραδοσιακό μαγειρείο της «Γειτονιάς» για να φάτε κατά προτίμηση αγκινάρες αλά πολίτα και κοτόσουπα. Η περάστε από το παρεϊστικο καφέ-τσιπουράδικο Kypselaki, το γωνιακό στέκι που ενώνονται τρεις δρόμοι και τα τραπεζάκια στο πλατύ πεζοδρόμιο, με τα δέντρα για σκεπή, προσφέρονται από το πρωί για να πιείς. Αν σας ενδιαφέρει μια πλήρης περιδιάβαση στις γεύσεις, ανεβείτε στην Κερκύρας και περάστε από το «Αλλιώς» για να πιείτε καφέ και να τσιμπήσετε φλογέρες με γραβιέρα και χοιρινό καπνιστό ή μπακλαβά. Τερματίστε στην Ευελπίδων, στο μεζεδοπωλείο «Μις Ελέν- ΚΥΡΑ ΛΕΝΗ» για να δοκιμάσετε νιόκι με απάκι Κρήτης και πρόβια φιλετάκια αλλά με thai style sauce.

Αγίου Γεωργίου, Βικτωρίας και Au Revoir

Αν μιλάμε για Κυψέλη δεν μπορούμε να αφήσουμε απ’ έξω από κάθε συζήτηση το νέο hotspot της γειτονιάς ονόματι πλατεία Αγίου Γεωργίου. Δεν λείπουν κι από εδώ τα θαυμαστά γευστικά ορόσημα, όπως «οι νοστιμιές της Μαίρης», το συνυφασμένο με το μέρος μαγειρείο, ή η «Κυβέλη» με τα σταθερά πεντανόστιμα πιάτα της (κοτόπουλο χαρακίρι, σκιουφιχτά με χοιρινά φιλετίνια).

Αλλά το πραγματικό θαύμα της περιοχής αφορά την ύπαρξη των μεταναστών, την εμπλοκή τους με τον ρυθμό της ζωής, τα χρώματα που δίνουν στην Κυψέλη διαφοροποιώντας την. Εμβληματική περίπτωση ο Ιερός Καθολικός Ναός της Αγίας Θηρεσίας, που κάθε Κυριακή Αφρικανοί μετανάστες δίνουν υμνώντας τον θεό μια πολύχρωμη ζωηρή παράσταση. Όπως και τα πολλά μικρά ραφτάδικα που «τρέχουν» κυρίες από την Ανατολική Ευρώπη ή την Ασία και δίνουν φτηνές, καλές λύσεις σε μικρά και μεγάλα προβλήματα της φόδρας. Όπως και οι έφηβοι που πίνουν μπίρες, συζητούν και φλερτάρουν στα σκαλιά της ομώνυμης εκκλησίας και στα παγκάκια της πλατείας.

Κατεβαίνοντας προς την Πατησίων το φυσιολογικό τέλος της Κυψέλης είναι η πλατεία Βικτωρίας. Ακόμη μια εστία πολυφωνίας εξαιτίας της έντονης παρουσίας μεταναστών η πλατεία έρχεται να καταθέσει ενδιαφέρουσες προτάσεις σε ότι αφορά το φαγητό με το Ουζερί του Λάκη να δικαιώνει τη φήμη του, τα δεκάδες αφγανικά μικρο-εστιατόρια να δίνουν ξεχωριστό τόνο και το Apoteka να αποτελεί το νέο ευαγγέλιο του όρου μετα-καφετέρια.

Τερματικός σταθμός δεν θα μπορούσε να είναι άλλος από το θρυλικό Au Revoir, δημιούργημα του Αριστομένη Προβελέγγιου. Στο νούμερο 136, στη στάση Κεφαλληνίας, ανάβει η νέον πινακίδα που εντός της κρύβεται μια ολόκληρη ιστορία που γράφτηκε, γράφεται και περιλαμβάνει από τον Φρανκ Σινάτρα και τον Ντίνο Ηλιόπουλο έως τα φοιτητικά ζευγάρια που δίνουν πρώτο ραντεβού στο πανοπτικόν του μαγαζιού.

Τόπος πολλαπλής δημιουργίας

Κάθε πέρασμα από την Κυψέλη θα ήταν λειψό αν έμενε εκτός της ακτίνας δράσης μας το θεατρικό στοιχείο, κυρίαρχο σε κάθε παράδρομο ανάμεσα στο τρίγωνο που σχηματίζουν οι πλατείες Κανάρη, Αγίου Γεωργίου και Βικτωρίας.

Το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας και το Θέατρο της Οδού Κυκλάδων, όπου δεσπόζουν οι μορφές της; Μπέτυς Αρβανίτη και του Στάθη Λιβαθηνού αντίστοιχα, αποτελούν κλασικούς προορισμούς για τους θεατρόφιλους, πολύ σπουδαία πράγματα γίνονται όμως και σε νεότερες, εναλλακτικού ρεπερτορίου σκηνές όπως το ARK, το Theatro Nous – Creative space ή το Red Jasper Cabaret Theatre.

Ωστόσο, πέραν της θεατρικής παράδοσης η Κυψέλη δημιουργεί σε πολλαπλά επίπεδα. Είναι γεμάτη από μικρά βιβλιοπωλεία, τόπους δημιουργίας και μελέτης με ιδιαίτερη ταυτότητα (Red n’ Noir, Literature House, Μετεωρίτης), φιλοξενεί εικαστικά projects όπως ο εκθεσιακός χώρος-εργαστήρι Noucmas, ο πολυχώρος πολιτισμού 1927 Art Space, ο ανοικτός διακαλλιτεχνικός χώρος Κάμιρος. και ο χώρο τέχνης o.art.ath της οδού Σποράδων.

Ξεχωριστή πολιτιστική αναφορά οι είσοδοι και τα λόμπι των πολυκατοικιών παλαιότερων δεκαετιών, ένα πραγματικό κολάζ αστικής αρχιτεκτονικής που επιτρέπει να επανασυνθέσεις την εικόνα μιας άλλης Αθήνας στα μάτια σου. Ο λογαριασμός «Athens Mon Amour» στο instagram συνιστά ακριβώς μια μαρτυρία αυτής της αισθητικής μετάβασης με υπέροχες φωτογραφίες από κτήρια της πόλης και εισόδους πολυκατοικιών, κυρίως από την περιοχή της Κυψέλης

Η Kυψέλη, η Eλλάδα και ο πλανήτης Γη

«Η Κυψέλη παραμένει πάντα το μυθικό χαμένο κέντρο του κόσμου» έγραφε ο Χρήστος Βακαλόπουλος στο βιβλίο του «Η γραμμή του ορίζοντος» πριν τριάντα χρόνια. Έκτοτε πολλά μοιάζουν να έχουν αλλάξει στον αθηναϊκό μικρόκοσμο. Όμως η Κυψέλη παραμένει εκεί, καταγραφικό των αλλαγών που έχουν επισυμβεί μέσα στον χώρο και τον χρόνο και ορίζουν τις συντεταγμένες των ανθρώπων και των ζωών τους.

Δεν εξαντλείται σε τετριμμένες φράσεις και χιλιοφορεμένα κοσμητικά επίθετα, υπερβαίνει το τώρα, με σκοπό να το συμπεριλάβει στη γνωστική παλέτα ανθρώπων, κτηρίων και γεύσεων. Τα βασικά συστατικά μένουν ως έχουν. Καλλιτέχνες, μετανάστες, θεατρόφιλοι, καφενόβιοι και θαμώνες συνθέτουν το μωσαϊκό, «οργώνουν» το έδαφος που πάνω του θα καλλιεργηθούν τα μέρη που ορίζουν τον τόπο και γεωγραφούν τις ζωές εντός του. Δικαιώνοντας έτσι όσους την θεωρούν σημερινό ομφαλό της γης και τον Βακαλόπουλο που έγραφε επίσης: «η Kυψέλη, η Eλλάδα και ο πλανήτης Γη».

Διαβάστε επίσης:

Μία μεζονέτα και ένα οροφοδιαμέρισμα προς πώληση, στον Υμηττό και στην Κυψέλη

4 ακίνητα στην Κυψέλη, από 120.000 ευρώ, που δίνουν την ευκαιρία να βρείτε το σπίτι των ονείρων σας

Διαμονή σε κυψέλη κάνοντας «μελισσοθεραπεία» -Ένα ιδιαίτερο κατάλυμα