Ο όρος «Blue Zones (Μπλε Ζώνες)» γεννήθηκε από την εργασία των Gianni Pes και Michel Poulain, η οποία περιγράφεται στο Journal of Experimental Gerontology. Όταν διαπίστωσαν ότι στη Σαρδηνία ζει ο μεγαλύτερος αριθμός ανθρώπων που έχουν συμπληρώσει τα 100 χρόνια ζωής, αποφάσισαν να σχεδιάσουν ομόκεντρους μπλε κύκλους στον παγκόσμιο χάρτη, βάσει των περιοχών που χαρακτηρίζονται από μεγάλη μακροζωία. Έτσι, βασισμένος σε αυτή την εργασία, ο Dan Buettner, ο ιδρυτής των Μπλε Ζωνών, ο οποίος είναι συνεργάτης του National Geographic και συγγραφέας πολλών best sellers των New York Times, εντόπισε 5 σημεία σε όλο τον κόσμο με εντυπωσιακή μακροζωία και τα ονόμασε «Μπλε Ζώνες».
Μέσα από εκτενή έρευνα, διαπιστώθηκε ότι η μακροζωία αυτών των ανθρώπων οφείλεται σε συγκεκριμένες συνήθειες του τρόπου ζωής τους, όπως η σωστή διατροφή που δεν απέχει πολύ από το δικό μας μεσογειακό μοντέλο, η άσκηση, και, βέβαια, οι υγιείς κοινωνικοί δεσμοί που ενισχύουν την καλή ψυχολογία.
Στην Ευρώπη έχουμε την τύχη να έχουμε δυο από αυτές τις περιοχές. Την δική μας Ικαρία και τη γειτονική Σαρδηνία. Η Λόμα Λίντα στην Καλιφόρνια έχει τα δικά της μυστικά μακροζωίας όπως και η χερσόνησος Νικόγια στην Κόστα Ρίκα αλλά και η Οκινάουα στην Ιαπωνία, στη θάλασσα των Φιλιππίνων. Αν θέλετε να μάθετε από κοντά τα μυστικά τους δεν έχετε παρά να ταξιδέψετε στα μέρη τους, να μυηθείτε στην κουλτούρα τους και να γνωρίσετε τις ομορφιές τους.
Ικαρία, Ελλάδα
Όλοι γνωρίζουμε για τους χαλαρούς ρυθμούς της Ικαρίας: για το γεγονός ότι κανείς από τους ντόπιους δεν βιάζεται και για τη λιτή τους καθημερινότητα. Αυτό είναι και ένα από τα μυστικά της μακροζωίας τους σε συνάρτηση πάντα με τη διατροφή τους, η οποία μεταξύ άλλων, περιλαμβάνει τον Πράμνειο οίνο -ένα δυνατό κόκκινο κρασί-, πίτες, κατσικίσιο τυρί, αγριοκάτσικα ελεύθερης βοσκής, που ζουν στα βουνά του νησιού και το κρέας τους έχει ελάχιστο λίπος και ολόφρεσκα ψάρια. Πήρε το όνομά της από τον Ίκαρο, γιο του Δαίδαλου, ο οποίος πετώντας με τα φτερά που του έφτιαξε ο πατέρας του έπεσε στο γνωστό σήμερα Ικάριο Πέλαγος και ξεβράστηκε στο νησί.
Η Ικαρία έχει δύο λιμάνια, τον Άγιο Κήρυκο, χτισμένος μεταξύ 16ου – 17ου αι., στα νοτιοανατολικά που αποτελεί και την πρωτεύουσα του νησιού, γεμάτη όμορφα καπετανόσπιτα και τον Εύδηλο, στα βόρεια, την παλιά πρωτεύουσα, με τα γραφικά στενά και τα περιποιημένα σπίτια.
Το νησί φημίζεται και για τις πανέμορφες παραλίες του. Οι πιο γνωστές είναι οι Σεϋχέλες με τα ψηλά λευκά βράχια και τα καταγάλανα νερά και ο Αρμενιστής με την χρυσή άμμο και το ρέμα που εκβάλλει στο δυτικό άκρο της παραλίας. Εκτός από όμορφες παραλίες, έχει και καταπράσινη φύση, με φαράγγια και μονοπάτια που μπορείτε να τα περπατήσετε και να εξερευνήσετε το νησί. Τα χωριά που δεν πρέπει να χάσετε είναι το Γιαλισκάρι, ίσως ο πιο αναπτυγμένος τουριστικά οικισμός, το Καρκινάγρι ένα όμορφο αραιοκατοικιμένο χωριό που είναι χτισμένο σε βραχώδες έδαφος και φυσικά, τον Χριστό Ραχών, το γραφικό ορεινό χωριό με τα υπέροχα μονοπάτια του και το ανάποδο ωράριο, καθώς εδώ το χωριό παίρνει ζωή τα βράδια, ενώ τη μέρα κινείται σε πιο νωχελικούς ρυθμούς. Οι Καστανιές και η Αρεθούσα, ορεινά και αυτά χωριά, είναι επίσης καταπράσινα και πανέμορφα. Αξίζει και η επίσκεψη στα Θέρμα, με τις πηγές ιαματικών νερών.
Στα βασικά αξιοθέατα του νησιού, περιλαμβάνονται ο βράχος του Ίκαρη, ένας βράχος μέσα στη θάλασσα κάτω από το χωριό Βαώνη όπου θεωρείται το σημείο στο οποίο έπεσε ο Ίκαρος, ο αρχαιολογικός χώρος του Δράκανου, με τον σχεδόν 13 μέτρα πύργο χτισμένο από λευκό μάρμαρο και το κάστρο Κοσκινά ή αλλιώς της Νικαριάς στο χωριό Κοσοίκια που αποτελούσε το ισχυρότερο οχυρωματικό έργο της βυζαντινής πόλης Δολίχης και ανάγεται στον 10ο αιώνα -η θέα από εδώ είναι συγκλονιστική. Κοντά στο κάστρο, βρίσκεται και το Δάσος του Ράντη, στα 900 μέτρα υψόμετρο, με το σπάνιο είδος βελανιδιάς Αριά, ηλικίας περίπου 5.000.000 χρόνων. Αν σας αρέσει η πεζοπορία, τότε σίγουρα πρέπει να επισκεφθείτε το φαράγγι του ποταμού Χάλαρη ξεκινώντας την πορεία σας από το χωριό Χριστός Ραχών και καταλήγοντας στην παραλία Νας.
Σαρδηνία, Ιταλία
Η Σαρδηνία, στη γειτονική Ιταλία, είναι το δεύτερο μεγαλύτερο νησί της Μεσογείου και ένα από τα πέντε σημεία των Μπλε Ζωνών, των περιοχών δηλαδή όπου οι κάτοικοι ζουν περισσότερο. Η γεωργία εξακολουθεί να είναι μεγάλο κομμάτι τις οικονομίας όπως και η εκτροφή αιγοπροβάτων καθώς το μισό νησί καλύπτεται από βοσκοτόπια. Το σιτάρι, το κριθάρι, τα σταφύλια, οι ελιές, ο τόνος, οι αστακοί και οι σαρδέλες είναι τα κύρια προϊόντα τους και φυσικά αποτελούν μέρος της διατροφής τους. Οι καλές σχέσεις με τα μέλη της κοινότητας και οι στενές επαφές με την οικογένεια επηρεάζουν θετικά τη ζωή των κατοίκων ενώ το μεσογειακό κλίμα ευνοεί την καλή διάθεση.
Η διατροφή, λοιπόν, και η καλή κοινωνική ζωή μειώνουν το στρες καθώς δημιουργούν αίσθημα ασφάλειας αλλά και χαράς και είναι από τα βασικά συστατικά της μακροζωίας τους. Εκτός από τα παραπάνω, η Σαρδηνία είναι και ένα νησί με πολλές ομορφιές. Από την παραθαλάσσια πόλη Alghero, στα βορειοδυτικά του νησιού όπου κυριαρχεί το ισπανικό στοιχείο μέχρι το μεσαιωνικού ύφους Cagliari, την πρωτεύουσα του νησιού, στη νότια πλευρά, θα βρείτε πολλά ενδιαφέροντα σημεία για να επισκεφθείτε. Όπως την κοσμοπολίτικη Costa Smeralda, με τις υπέροχες παραλίες, τα πολυτελή καταστήματα και εστιατόρια και το λιμάνι Porto Cervo, όπου δένουν τεράστια υπερπολυτελή yachts, την πόλη Tharros, με τον εξαιρετικό αρχαιολογικό χώρο, ο οποίος περιλαμβάνει τα ερείπια αρχαίας πόλης που εικάζεται ότι ιδρύθηκε τον 8ο αιώνα από τους Φοίνικες, -σώζονται ακόμα λείψανα ναών, καταστημάτων, κατοικιών και λουτρών- αλλά και την πανέμορφη πόλη Sassari με τα επιβλητικά παλάτια, τις περιποιημένες πλατείες και τα υπέροχα αρχοντικά.
Μπορείτε, επίσης, να επισκεφθείτε την «έρημο της Σαρδηνίας», στα νοτιοδυτικά του νησιού, με τους εντυπωσιακούς αμμόλοφους αλλά μην φύγετε πριν δείτε τα . Η Σαρδηνία είναι γνωστή για τον Νουραγικό πολιτισμό που ανάγεται στην Εποχή του Χαλκού, λείψανα του οποίου είναι διάσπαρτα σε ολόκληρο το νησί. Υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου στα 8.000 νουράγκι, δηλαδή αρχαίες πέτρινες κατασκευές σε σχήμα κόλουρου κώνου. Από τα πιο αντιπροσωπευτικά δείγματα είναι το Su Nuraxi, το μεγαλύτερο νουραγικό χωριό σε ολόκληρη τη Σαρδηνία, χτισμένο με αρχαίες ηφαιστειακές πέτρες από την περιοχή, το Barumini, οι τάφοι των γιγάντων, δηλαδή ταφικά μνημεία από την περίοδο των Νουράγκι, το domus de janas, προϊστορικοί τάφοι λαξευμένοι στο βράχο και τα μενίρ της Σαρδηνίας, οι εντυπωσιακές κάθετες πέτρες χωμένες στο έδαφος. Οι Νουράγκι ήταν πολεμιστές και θαλασσοπόροι, βοσκοί και χωρικοί χωρισμένοι σε φυλές, οι οποίοι είχαν κύρια ασχολία τους το εμπόριο στις χώρες της Μεσογείου.
Οκινάουα, Ιαπωνία
Το νησί της Οκινάουα βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ιαπωνίας και ανήκει στην ομώνυμη περιφέρεια και στο νησιωτικό σύμπλεγμα Ρίου Κίου και προσαρτήθηκε στην Ιαπωνία στα τέλη του 19ου αιώνα. Η απόσταση από την ηπειρωτική χώρα και τα μεγάλα αστικά κέντρα βοηθά στο να παραμείνει ο τρόπος ζωής πιο παραδοσιακός και πιο χαλαρός, που σε συνδυασμό με την απλή διατροφή, την άσκηση και την αλληλοϋποστήριξη των κατοίκων της κοινότητας και των στενών δεσμών με την οικογένεια δημιουργούν τις προϋποθέσεις για μείωση του άγχους, των καρδιαγγειακών παθήσεων, του καρκίνου και της άνοιας. Η διατροφή τους βασίζεται κυρίως στα λαχανικά, τα φύκια, το τόφου και τα φρέσκα ψάρια. Οι κάτοικοι δίνουν μεγάλη σημασία στην κουζίνα, ενδεικτικό είναι και το ρητό το οποίο χρησιμοποιούν το «Nuchi Gusui» που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει «το φαγητό είναι φάρμακο». Πρόκειται για μια φιλοσοφία και έναν τρόπο ζωής με επίκεντρο την επίγνωση, την πνευματική ολοκλήρωση και τη σωματική ευεξία.
Η περιφέρεια της Οκινάουα όμως είναι και ένα πανέμορφο μέρος γεμάτο καταπράσινα τροπικά δάση, παρθένες αμμώδεις παραλίες και κρυστάλλινα νερά γεμάτα κοράλλια. Το νησί Iriomote, στο νότιο άκρο του αρχιπελάγους της Οκινάουα, είναι ένα νησί εξαιρετικής ομορφιάς όπου τα καταπράσινα βουνά ξεπροβάλλουν επιβλητικά από τη θάλασσα καλυμμένα με μαγκρόβια δάση, δάση δηλαδή που φύονται σε υποτροπικές και τροπικές θαλάσσιες ακτές. Η Οκινάουα τιμά τις παραδόσεις και τηρεί όλες τις ετήσιες τελετουργίες και είναι το μέρος που θα έρθετε για ένα εντελώς διαφορετικό στυλ διακοπών. Αυτό της μύησης στην τοπική κουλτούρα, της χαλάρωσης και της επαφής με την φύση κάνοντας καγιάκ στα ποτάμια του, απολαμβάνοντας τους υπέροχους καταρράκτες όπως τον Πιναισάρα κάνοντας μια βουτιά στα νερά του και περπατώντας στις αμμώδεις παραλίες με την πυκνή φύση γύρω τους.
Για μια φουλ local εμπειρία μπορείτε να επισκεφθείτε το χωριό Funauki η πρόσβαση στο οποίο γίνεται μόνο με βάρκα. Μπορείτε επίσης να κάνετε γευσιγνωσία του τοπικού αποστάγματος awamori, που προέρχεται από ρύζι, μια βόλτα με ένα Sabani, το παραδοσιακό ξύλινο ψαροκάικο και να επισκεφθείτε το Περιφερειακό Μουσείο και το Μουσείο Τέχνης τα οποία στεγάζονται στο ίδιο κτίριο. Το Περιφερειακό Μουσείο φιλοξενεί περίπου 3.000 εκθέματα, τα προβάλουν τη φυσική ομορφιά, τον πολιτισμό και την ιστορία της Οκινάουα ενώ αυτό της Τέχνης παρουσιάζει την εξέλιξη της τέχνης του νησιού μέχρι τις μέρες μας. Από τις must επισκέψεις είναι και αυτή στο Sefa-utaki που θεωρείται ένα από τα πιο ιερά μέρη του συμπλέγματος Ρίου Κίου. Αποτελείται από έξι ιερά και είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Αν φτάσετε μέχρι την Οκινάουα μη διστάσετε να κάνετε τουλάχιστον ένα μάθημα καράτε καθώς το νησί είναι η γενέτειρά του.
Νικόγια, Κόστα Ρίκα
Η χερσόνησος Νικόγια βρίσκεται στα δυτικά της Κόστα Ρίκα και ανήκει και αυτή στη Μπλε Ζώνη. Αν και είναι μια από τις φτωχότερες περιοχές της χώρας οι κάτοικοί της έχουν βρει το μυστικό της μακροζωίας. Η θρησκευτική τους πίστη, ο οκτάωρος ύπνος, το νερό τους που είναι πλούσιο σε ασβέστιο και μαγνήσιο και βοηθά στην καλή υγεία των οστών, η μεγάλη κατανάλωση φρούτων και λαχανικών, η σωματική άσκηση μέσω της χειρονακτικής εργασίας, η στενή επαφή με τα μέλη της οικογένειας και της κοινότητας και η κοινωνικοποίησή τους, τους δίνουν τα απαραίτητα εφόδια για μια καλή και μακρόχρονη ζωή.
Το ταξίδι στη Νικόγια είναι περισσότερο μια περιπέτεια παρά ένα ταξίδι αναψυχής, το οποίο συνδυάζει την περιήγηση στο τραχύ ορεινό τοπίο με τα τροπικά δάση και τον χαλαρό τρόπο ζωής. Η ακτογραμμή της κρύβει πανέμορφες αμμουδερές παραλίες απομονωμένες και μη περιτριγυρισμένες από φοίνικες αλλά και παραδοσιακά μικρά χωριουδάκια. Αν και δεν είναι πλήρως αναπτυγμένη τουριστικά, είναι ένας από τους κορυφαίους προορισμούς για σέρφινγκ στην Κόστα Ρίκα. Οι πιο γνωστές παραλίες της χερσονήσου είναι η Samara με τα ήρεμα νερά και τη χίπικη ατμόσφαιρα, η Montezuma, στο ομώνυμο χωριό, με τα τροπικά δάση και τους καταρράκτες, η Malpais, η Carmen, η Hermosa και η Santa Teresa που είναι ιδανικές για surf και χαλαρές καταστάσεις και η Guiones γνωστή για το bodyboarding.
Οι μικρές πόλεις Nosara, Malpais και Santa Teresa είναι αγαπημένοι προορισμοί των σέρφερ αλλά και των γιόγκι όπως και των φανατικών της ευεξίας οπότε εδώ θα έχετε τη δυνατότητα να κάνετε μάθημα γιόγκα με μερικούς από τους κορυφαίους γιόγκι στον κόσμο. Μοναδική εμπειρία είναι και η εκδρομή μέσα στα τροπικά της δάση που θα σας φέρει πολύ κοντά στο εντυπωσιακό οικοσύστημα της χερσονήσου στο οποίο μπορείτε να δείτε από πολύ κοντά μαϊμούδες, κοάτι, βραδύποδες, θαλάσσιες χελώνες, αμέτρητα είδη πουλιών, ιγκουάνα, δελφίνια και πολλά ακόμη. Σημειώστε ότι και ο βυθός της είναι επίσης εντυπωσιακός και προσφέρεται για καταδύσεις. Αν βρεθείτε στη Νικόγια την περίοδο των βροχών, δηλαδή περίπου από τα τέλη Απριλίου έως και τα μέσα Νοεμβρίου, και συγκεκριμένα στην παραλία Ostional στο Εθνικό Καταφύγιο Άγριας Ζωής Ostional, στη δυτική ακτή, θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε μια συγκλονιστική εμπειρία, καθώς εδώ συρρέουν κατά εκατοντάδες οι θαλάσσιες χελώνες olive ridley για να γεννήσουν τα αυγά τους. Η διαδικασία γίνεται μια εβδομάδα πριν από τη νέα σελήνη και οι ντόπιοι την ονομάζουν αριμπάντα.
Άλλη μια ξεχωριστή εμπειρία είναι η επίσκεψη στις σπηλιές του Εθνικού Πάρκου Barra Honda. Το πάρκο έχει ένα εκτεταμένο δίκτυο σπηλαίων που φτάνουν σε βάθος μεγαλύτερο από 200 μέτρα τα οποία στο εσωτερικό τους κρύβουν τεχνουργήματα των ιθαγενών αλλά και έναν εντυπωσιακό διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Επισκέψιμο ωστόσο είναι μόνο το σπήλαιο Terciopelo και μάλιστα κατά την ξηρά περίοδο από τα τέλη Νοεμβρίου έως τον Απρίλιο. Για τους λάτρεις της πεζοπορίας αλλά και της ιππασίας συστήνουμε μια επίσκεψη στο Karen Mogensen Nature Reserve, που βρίσκεται στα βουνά στα νότια της χερσονήσου και είναι γεμάτο με ποτάμια, καταρράκτες και σπάνια πανίδα. Μπορείτε επίσης να επισκεφθείτε το πανέμορφο νησάκι Tortuga, και να βουτήξετε με αναπνευστήρα θαυμάζοντας τον βυθό του. Διαφορετικά μπορείτε να απολαύσετε απλές βουτιές στα υπέροχα νερά του και χαλάρωση στην λευκή άμμο κάτω από τους κοκοφοίνικες σε ένα σκηνικό βγαλμένο από ταινία.
Λόμα Λίντα, Καλιφόρνια
Όταν μιλάμε για υγιεινή διατροφή και μακροζωία σίγουρα το μυαλό μας δεν πάει στην Αμερική, την πρωτεύουσα του junk food. Και όμως, μια μικρή πόλη της Καλιφόρνια, η Λόμα Λίντα, έχει καταφέρει να μπει στις Μπλε Ζώνες. Η πόλη αριθμεί περίπου 24.000 κατοίκους και διαθέτει έναν από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς της θρησκείας των Αντβεντιστών της Έβδομης Ημέρας, οι οποίοι ακολουθούν μια βιβλική σχεδόν δίαιτα. Δεν καταναλώνουν αλκοόλ, δεν καπνίζουν και η διατροφή τους είναι πλούσια σε βιολογικά δημητριακά ολικής αλέσεως, λαχανικά και όσπρια ενώ αποφεύγουν το χοιρινό και τα θαλασσινά εκτός από το ψάρι. Ρόλο στην καλή τους υγεία παίζει και σε αυτή την περίπτωση η κοινωνικοποίηση με τα υπόλοιπα μέλη της κοινότητας με τα οποία μοιράζονται τις ίδιες αξίες και επίσης υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο ενώ ασκούνται περίπου πέντε φορές την εβδομάδα. Η αλήθεια είναι πως η ίδια η πόλη δεν έχει κάτι ιδιαίτερο για να επισκεφθεί κανείς, ωστόσο βρίσκεται εξαιρετικά κοντά, μόλις μια ώρα με το αυτοκίνητο, από την Πόλη των Αγγέλων, το Λος Άντζελες με τη διάσημη συνοικία του Χόλιγουντ και την κοσμοπολίτικη παραλία της Σάντα Μόνικα.
Διαβάστε ακόμα:
Ικαρία: Το νησί με την άγρια ομορφιά, την εντυπωσιακή Φύση και τους ωραίους ανθρώπους
Η καρδιά της Μεσογείου χτυπά στη Σαρδηνία
Κιότο: H πόλη που έχασε τους τουρίστες της λόγω της πανδημίας και δεν ξέρει αν τους θέλει πίσω
