Τα πέτρινα σπίτια της Ικαρίας, γνωστά και ως Πειρατόσπιτα, ήταν μια πρακτική αρχιτεκτονική λύση για την προστασία των παλιών Ικαριωτών από τις επιδρομές των πειρατών του Αιγαίου.

11

Η αλήθεια είναι ότι το Αιγαίο των οθωμανικών χρόνων δεν είχε καμία σχέση με αυτό που γνωρίζουμε σήμερα ως Αιγαίο. Πειρατές, κουρσάροι και τυχοδιώκτες έβρισκαν καταφύγιο σε πολλά νησιά της Θάλασσας του Λεβάντε αναζητώντας εύκολη γρήγορη λεία και έναν τρόπο να καταλήξουν στα κοσμοπολίτικα λιμάνια της Ανατολής.

Όπως είναι αναμενόμενο, όλη αυτή η κατάσταση δημιουργούσε ένα κλίμα τρόμου και φόβου στους χριστιανούς κατοίκους των νησιών με αποτέλεσμα η είδηση μιας πιθανής επιδρομής πειρατών σε κάποιο νησί να προκαλεί ρίγη τρόμου στους κατοίκους που έτρεχαν πανικόβλητοι να κρυφτούν όπου μπορούσαν, για να σωθούν από τους ληστές της θάλασσας.

Οι Ικαριώτες, όμως, βρήκαν έναν έξυπνο τρόπο να εκμεταλλευτούν το πέτρινο ανάγλυφο της Ικαρίας και να ξεγελάσουν τους πειρατές για τα καλά. Μην μπορώντας να ζήσουν για πάντα στα δεκάδες -σχεδόν άγνωστα σήμερα- σπήλαια της Ικαρίας και εκμεταλλευόμενοι τα βραχώδη και δύσβατα σημεία του νησιού, οι κάτοικοι άρχιζαν να μεταφέρουν τότε τα παραθαλάσσια χωριά και σπίτια τους σε ψηλότερα σημεία του νησιού ανάμεσα σε ανοίγματα βράχων χτίζοντας μικρές κατοικίες πότε πίσω, πότε κάτω και πότε μέσα σε πελώριους βράχους. Έτσι, τα σπίτια γίνονταν σχεδόν αόρατα και πολύ δύσκολα μπορούσε κανείς να τα διακρίνει από μακριά. Πόσο μάλλον να υποθέσει ότι ένα ολόκληρο χωριό ζει κρυμμένο ανάμεσα σε βράχια και δέντρα.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(223620)
      ["id"]=>
      int(223620)
      ["title"]=>
      string(61) "Traditional,Ikarian,Stone,House,With,Rock,Shelter,Hidden,In,A"
      ["filename"]=>
      string(34) "peiratospito-ikaria-2-1-scaled.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1785627)
      ["url"]=>
      string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-scaled.jpg"
      ["link"]=>
      string(152) "https://www.travel.gr/experiences/travel/periigisi-sta-thrylika-peiratospita-t/attachment/traditional-ikarian-stone-house-with-rock-shelter-hidden-in-a/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(2) "17"
      ["description"]=>
      string(44) "Πειρατόσπιτο/Photo: Shutterstock"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(61) "traditional-ikarian-stone-house-with-rock-shelter-hidden-in-a"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(223558)
      ["date"]=>
      string(19) "2023-05-03 12:33:51"
      ["modified"]=>
      string(19) "2023-05-03 12:34:08"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(2480)
      ["height"]=>
      int(2560)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(84) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(84) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-291x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(291)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(84) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-768x793.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(793)
        ["large"]=>
        string(85) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-992x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(992)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-1488x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1488)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(86) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2023/05/peiratospito-ikaria-2-1-1984x2048.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1984)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2048)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Πειρατόσπιτο/Photo: Shutterstock
Πειρατόσπιτο/Photo: Shutterstock

Όπως είναι αναμενόμενο, στα μάτια των πειρατών, η Ικαρία φαινόταν ακατοίκητη και το νησί έμοιαζε άδειο χωρίς τίποτα το ιδιαίτερο να ληστέψει κάνεις. Οι πειρατές νόμιζαν ότι η Ικαρία είναι ξερονήσι. Μάλιστα, η εξυπνάδα των κατοίκων είχε φθάσει σε άλλα επίπεδα, γιατί οι Ικαριώτες δεν δημιουργούσαν ούτε καμινάδες στα νέα βραχώδη σπίτια φοβούμενοι ότι ακόμα και ο καπνός από ένα φούρνο ή ένα αναμμένο τζάκι θα πρόδιδε τους κατοίκους με αποτέλεσμα οι πειρατές να καταλάβουν αμέσως ότι το νησί κατοικείται και οι ντόπιοι είναι κρυμμένοι σε δύσβατα σημεία. Ακόμη, λέγεται πως οι ντόπιοι δεν είχαν ούτε σκυλιά, για να μην προδοθούν από τυχόν ξαφνικά γαβγίσματα, ενώ κυκλοφορούσαν μόνο όταν έπεφτε το σκοτάδι, ώστε να μη γίνουν αντιληπτοί από τους πειρατές που καραδοκούσαν στη θάλασσα.

Τα χρόνια, όμως, άρχισαν να περνούν και όσο αναπτύσσονταν τα λιμάνια της Ανατολής, άλλο τόσο έφθινε και η πειρατεία στο Αιγαίο. Ωστόσο, φαίνεται πως οι Ικαριώτες λάτρεψαν αυτά τα τόσο χαρακτηριστικά σπίτια και συνέχισαν να ζουν σε αυτά τα πέτρινα χωριά για πολλά χρόνια μέχρι που κάποια στιγμή τα Πειρατόσπιτα -όπως έφθασαν να λέγονται- άδειασαν, τα χωριά ερήμωσαν και ο κόσμος κατέβηκε ξανά στη θάλασσα.

Βέβαια, η έξυπνη λύση των κατοίκων του νησιού πέρα από το γεγονός ότι έσωσε την Ικαρία από πάμπολλες επιδρομές πειρατών, δημιούργησε αρκετά πρωτότυπες και τόσο ιδιαίτερες αρχιτεκτονικές συνθέσεις που θα ζήλευαν πολλοί σύγχρονοι αρχιτέκτονες. Μικρά σπίτια και εκκλησάκια χωμένα σε ανοίγματα βράχων ή συστάδες δέντρων δημιουργούν μια αλλιώτικη εικόνα που όμοια της θα συναντήσετε μόνο σε φουτουριστικές ταινίες ή σε καρτούν με φανταστικά χωριά και αλλιώτικα σπίτια. Όπως και να έχει, τα σημερινά πειρατοχωριά της Ικαρίας, όπως η Λαγκάδα, θα θυμίζουν για πάντα το πόσο φανταστικά πράγματα μπορεί να δημιουργήσει η ανθρώπινη ανάγκη για επιβίωση.

Διαβάστε ακόμα:

Ικαρία: Τα τοπικά πιάτα που συνθέτουν την κουζίνα της μακροζωίας

Τα οινοποιεία της Ικαρίας -Τοπικές ποικιλίες και συναντήσεις γευσιγνωσίας

Τα πανηγύρια της Ικαρίας