«Τ’ αηδόνια δε σ’ αφήνουνε να κοιμηθείς στις Πλάτρες» γράφει στην «Ελένη» ο Γιώργος Σεφέρης. Δεν είναι τυχαίο πως το γραφικό ορεινό θέρετρο της οροσειράς του Τροόδους, στο κέντρο της Κύπρου με την ανεξάντλητη φύση και τη μοναδική αρχιτεκτονική, ενέπνευσε τον μεγάλο μας νομπελίστα ποιητή, όταν το 1955 απόλαυσε την ομορφιά και την ηρεμία του τοπίου.
Ο στίχος του ποιητή, που από τότε αποτελεί σημείο αναφοράς για το γραφικό χωριό, ήταν αυτό που μας κίνησε το ενδιαφέρον να ταξιδέψουμε στην Κύπρο και να ανηφορίσουμε στις νότιες πλαγιές της οροσειράς του Τροόδους, προσπαθώντας να ανακαλύψουμε τι ήταν αυτό που μάγεψε τον Σεφέρη.
Με αεροπορικά εισιτήρια που ξεκινούν από 20 ευρώ, βρεθήκαμε στην Κύπρο και ανηφορίσαμε, μέσω Λεμεσού, προς τις νότιες πλαγιές του Τροόδους και στις ξακουστές Πλάτρες (35,4 χλμ./ 41 λεπτ.), το παλαιότερο και πλέον φημισμένο ορεινό θέρετρο της Κύπρου, πολύ πριν το μεσογειακό νησί ταυτιστεί με το κλασικό τρίπτυχο: ήλιος, θάλασσα, παραλίες.
Η ανηφορική διαδρομή από την Λεμεσό (35,4 χλμ./ 41 λεπτ.), είτε με νοικιαζόμενο όχημα -στην Κύπρο οδηγούν στα αριστερά- είτε με λεωφορείο της γραμμής (www.limassolbuses.com) εντυπωσιάζει, από τις εναλλαγές του φυσικού τοπίου και την πανοραμική θέα προς τη θάλασσα.
Οι Πλάτρες είναι κτισμένες σε υψόμετρο 1.200 μ. και περιβάλλονται από πυκνό δάσος με πλούσια βλάστηση και πανίδα. Το κελάϊδισμά των πουλιών, που μάγεψε τον Σεφέρη, μόνιμη επωδός μέσα και έξω από το χωριό. Το εξαιρετικό κλίμα τους καλοκαιρινούς μήνες, ξηρό με καθόλου υγρασία και θερμοκρασίες πολύ χαμηλότερες σε σχέση με τα παράλια, έπαιξε βασικό ρόλο να εξελιχθούν οι Πλάτρες σε κοσμοπολίτικο ορεινό θέρετρο.
Στα «κιτάπια», το χωριό αναφέρεται από την εποχή της Φραγκοκρατίας και Ενετοκρατίας στην Κύπρο (12ος -16ος αιώνας) και η νεότερη εξέλιξή τους αρχίζει μετά το 1878, που ξεκινάει και η περίοδος της βρετανικής αποικιοκρατίας στο νησί, οπότε και αξιωματούχοι της βρετανικής διοίκησης «ανακαλύπτουν» το χωριό και μαζί με αυτούς και εύποροι ομογενείς, κυρίως από την Αίγυπτο που επιλέγουν τις Πλάτρες για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, χτίζοντας ξενοδοχεία και επαύλεις μέσα στο δάσος.
Το πρώτο ξενοδοχείο που λειτούργησε στις Πλάτρες ήταν «Τα Κρύα Νερά» το 1900 και στη συνέχεια ακολούθησαν και άλλα συγκροτήματα, όπως τα : «Grand Hotel», «Παυσίλυπον», «Ελβετία», «Μοντε Κάρλο», αλλά και το φημισμένο «Forest Park» που σε αυτό διέμειναν γαλαζοαίματοι, πολιτικοί, ζωγράφοι, ποιητές, διανοούμενοι κ.α. από τον ποιητή Γιώργο Σεφέρη, την πριγκίπισσα Μαίρη -θεία της βασίλισσας Ελισάβετ- τον τελευταίο βασιλιά της Αιγύπτου Φαρούκ, τη συγγραφέα και δραματουργό Δάφνη Ντι Μωριέ κ.α.
Άρωμα άλλης εποχής
Δεν ήταν όμως μόνο τα πολυτελή -για την εποχή- ξενοδοχεία. Ήταν και τα «εξοχικά», οι παραθεριστικές επαύλεις, που έκτισαν και απολάμβαναν τις καλοκαιρινές τους διακοπές αρχικά εύποροι Βρετανοί, άλλοι Ευρωπαίοι, ομογενείς από την Αίγυπτο είτε αργότερα γνωστές οικογένειες του νησιού.
Η αρχιτεκτονική κάθε εξοχικής έπαυλης, είναι εμφανώς επηρεασμένη από την εθνική καταγωγή του αρχικού ιδιοκτήτη της ή από τα γούστα του. Περπατώντας στην κεντρική οδό Σπύρου Κυπριανού, ξεχωρίζουν τα πολλά αρχοντικά, διαφορετικά το καθένα σε μέγεθος, τεχνοτροπία και χρώμα, και αισθάνεσαι τον χρόνο να έχει σταματήσει την εποχή που οι Πλάτρες -κυριολεκτικά- μεσουρανούσαν. Τότε τα «Afternoon Tea Dancing» και οι αριστοκρατικοί χοροί ήταν σημείο αναφοράς της διασκέδασης όσων παραθέριζαν στην περιοχή.
Όπως λέει ο πρόεδρος του Κοινοτικού Συμβουλίου Πλατρών κ. Παναγιώτης Παπαδόπουλος, τα περισσότερα από τα αρχοντικά αυτά -με χαρακτηριστικό τα κόκκινα τούβλα, τα διακοσμητικά μοτίβα, τις τριγωνικές στέγες τα ημικυκλικά μπαλκόνια κ.α.- σχεδιάστηκαν και χτίστηκαν σύμφωνα με τη μόδα της τότε εποχής και τα χαρακτηριστικά δημοφιλών αρχιτεκτονικών σχολών διαφόρων ευρωπαϊκών χωρών. «Σε έναν και μόνο δρόμο του χωριού, μήκους 1.5 χιλιομέτρου διατηρούνται κατοικίες και άλλα κτίσματα τα οποία αντιπροσωπεύουν την αρχιτεκτονική πέντε διαφορετικών ευρωπαϊκών χωρών όπως η Ελβετία, η Δανία, η Μάλτα, η Γερμανία και η Αγγλία» λέε ο κ. Παπαδόπουλος, ξεναγώντας μας στις γραφικές επαύλεις και μεταφέροντας μας στο κλίμα εκείνης της εποχής.
Στην παλιά συνοικία του χωριού, κοντά στην εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης με τις δύο πανομοιότυπες βρύσες που κατασκευάστηκαν την περίοδο της βασιλείας της Βασίλισσας Βικτωρίας, ακόμη διασώζονται παραδοσιακά σπίτια του 19ου αιώνα, χαμηλά ή διώροφα πετρόκτιστα σπίτια με μπαλκόνια και όμορφες αυλές, πολύ πριν οι Πλάτρες «πλημμυρίσουν» από ξενοδοχεία και παραθεριστικές επαύλεις. Επιβλητική είναι και η μαρμαρόγλυπτη κρήνη της Ρωξάνης Κουδουνάρη, που κατασκευάστηκε το 1936 και βρίσκεται στην οδό Καληδονίας, απέναντι από την Κοιλάδα των Χαρίτων, μια τοποθεσία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Στο κέντρο του χωριού, δεσπόζει η μεγάλη πλατεία και γύρω της ξενοδοχεία, καφετέριες και εστιατόρια. Ξεχωρίζουν τα δημόσια πετρόκτιστα κτίρια -με την χαρακτηριστική αποικιοκρατική αρχιτεκτονική- του αστυνομικού σταθμού, αρχικά αγγλικανική εκκλησία, και του ταχυδρομείου. Δίπλα από τα γραφεία του Κοινοτικού Συμβουλίου, η παλαιά Δημοτική Αγορά -κτίσμα του 1913- αναπαλαιώθηκε και μετατράπηκε στο Πολιτιστικό Κέντρο «Γιώργος Σεφέρης».
Στους χώρους του κέντρου φιλοξενείται μόνιμη έκθεση, με τίτλο: «Ποιητής και πολίτης», που είναι αφιερωμένη στον μεγάλο νομπελίστα ποιητή μας, που συνέδεσε το όνομά του με τις Πλάτρες. Παράλληλα, μεταφέροντας τους επισκέπτες στο κλίμα της εποχής, άλλοι χώροι έχουν διαμορφωθεί και διακοσμηθεί ανάλογα σε αίθουσες «Βασιλιά Φαρούκ», «Δάφνη Ντι Μωριέ» προς τιμήν προσωπικοτήτων που βρέθηκαν στο παρελθόν στις Πλάτρες.
Η κεντρική σάλα είναι αφιερωμένη στην Βικτώρια της Αγγλίας (1819-1901), συνδέοντας τη ρετρό βικτωριανή διακόσμηση, με το χρώμα και τη μυρωδιά της λεβάντας που ήταν και το αγαπημένο φυτό της προγιαγιάς της βασίλισσάς Ελισάβετ. Στο βασιλικό Tea Room, μπορείτε να απολαύσετε το τσάι σας και άλλα ροφήματα.
Στον ίδιο χώρο λειτουργεί το τελευταίο διάστημα και το θεματικό κέντρο της λεβάντας. Μια πλατφόρμα εκπαίδευσης και επιχειρηματικότητας με βάση την λεβάντα, με εργαστήρια, εκπαιδευτικά προγράμματα και πωλητήριο προϊόντων από τα παράγωγα του αρωματικού φυτού (σαπούνι, έλαια και άλλα).
Η κοινοτική Αρχή επιδιώκει να συνδέσει το branding των Πλατρών και με την λεβάντα. Στο πλαίσιο αυτό έχει φυτευτεί, σε κεντρικά παρτέρια του χωριού, η στενόφυλλη λεβάντας (Lavandula angustifolia), δημιουργώντας το «μονοπάτι της λεβάντας, ενώ δρομολογείται το πάρκο και το αποστακτηρίο της λεβάντας σε συνεργασία με το ιδιωτικό τομέα. Παράλληλα κάθε πρώτο Σαββατοκύριακο του Ιουλίου, πραγματοποιείται το «Φεστιβάλ Λεβάντας» που προσελκύει πολλούς επισκέπτες.
«Παράδεισος» διαδρομών στη φύση
Για τους fan της πεζοπορίας και της ποδηλασίας στη φύση, υπάρχουν οργανωμένες διαδρομές που ξεκινούν μέσα από τις Πλάτρες. Γενικά σε ολόκληρο τον ορεινό όγκο του Τρόοδους, υπάρχει ανεπτυγμένο ένα ευρύ δίκτυο οργανωμένων μονοπατιών, για όλα τα γούστα και όλες τις αντοχές (όλα τα μονοπάτια είναι καταχωρημένα στο Google Maps). Όσον αφορά το οργανωμένο ποδηλατικό δίκτυο, αγγίζει σε μήκος τα 57 χλμ και δίνει τη δυνατότητα στον ποδηλάτη να διασχίσει κυκλικά την οροσειρά του Τρόοδους.
Μονοπάτι Καληδονίων: Ξεκινάει από τη θέση «Ψηλό Δέντρο», όπου λειτουργεί η ομώνυμη πεστροφοταβέρνα, και ακολουθεί μία σχετικά βατή διαδρομή 3 χλμ μέσα σε πυκνό δάσος, παράλληλα με τα νερά του Κρύου Ποταμού που εκβάλλει από τον κυπριακό Όλυμπο, το ψηλότερο σημείο (1.952 μ.) του Τροόδους. Η θέα του καταρράκτη, που πέφτει κάθετα από ύψος 12 μέτρων και είναι ο μεγαλύτερος στην Κύπρο, εντυπωσιάζει και αποτελεί αγαπημένο ινσταγκραμικό φωτογραφικό θέμα. Το καλοκαίρι πολλοί τολμηροί βουτούν στα παγωμένα νερά του. Ο καταρράκτης οφείλει την ονομασία σε Σκωτσέζους, μέρος της βρετανικής αποικιοκρατικής δύναμης μετά το 1878, που γοητεύτηκαν από την ομορφιά του, δίνοντάς του την αρχαία ονομασία της ιδιαίτερης πατρίδας τους Σκωτίας.
Μονοπάτι Πουζιάρη: Ξεκινάει ανατολικά της θέσης «Ψηλό Δέντρο», από το ίδιο σημείο ξεκινούν και δύο ποδηλατικές διαδρομές, και είναι το δεύτερο μεγαλύτερο μονοπάτι της φύσης στο Τρόοδος. Η μία διαδρομή (9 χλμ) οδηγεί στον καταρράκτη των Καληδονίων και η άλλη (12,5 χλμ) στις νότιες πλαγιές του βουνού. Οι διαδρομές διασχίζουν βαθύσκιωτα δάση με πλούσια βλάστηση, αρώματα και ήχους της φύσης.
Μονοπάτι Μιλλομέρη: Οδηγεί επίσης σε έναν ακόμη εντυπωσιακό καταρράκτη της περιοχής. Η διαδρομή, απολύτως βατή με κατηφορική κλίση, ξεκινάει λίγο πριν από την επιβλητική εκκλησία της Παναγίας Φανερωμένης και το μήκος της αγγίζει το 1 χλμ. Δεν περνάει απαρατήρητο το πετρώδες τοπίο με την πλούσια βλάστηση, τα υπεραιωνόβια δέντρα και τις μεγάλες εξωτερικές ρίζες του, που θυμίζουν σκηνικό παιδικού παραμυθιού. Τα νερά του καταρράκτη σχηματίζουν μικρή λίμνη.
Τι άλλο να δείτε και κάνετε
Το Adventure Rope Park Sparti είναι το πρώτο θεματικό πάρκο στο είδος του σε όλη την Κύπρο. Διασκεδάστε με ποικίλες action δραστηριότητες για όλη την οικογένεια, μέσα στο δάσος των Πλατρών (www.spartipark.com).
Στα μικρά πωλητήρια που λειτουργούν στο Πολιτιστικό Κέντρο «Γιώργος Σεφέρης», θα βρείτε προϊόντα από λεβάντα, που παράγουν γυναίκες του χωριού.
Η περιοχή συγκαταλέγεται στις υψηλότερες οινοπαραγωγικές περιοχές της Ευρώπης. Στο επισκέψιμο οινοποιείο «Λαμπούρη» (www.lambouri-winery.com), στις Κάτω Πλάτρες, ξεχωρίζουν διάφορα είδη κρασιών, καθώς και η τοπική κουμανταρία, με διεθνείς διακρίσεις.
Στο «Σοκαλοτοποιείο» στην κεντρική πλατεία του χωριού, θα βρείτε σοκολάτες και σοκολατάκια, αποκλειστικά από κυπριακά προϊόντα, όπως ζιβανία, λουκούμια Πλατρών, κουμανταρία κ.α
Στις Πλάτρες θα βρείτε πολλά ξενοδοχεία και εστιατόρια, για κάθε απαίτηση. Εμείς επιλέξαμε το ιστορικό «Forest Park» (www.forestparkcyprus.com) και για τη διαμονή μας αλλά και για την κουζίνα του. Σίγουρα να δοκιμάσετε κοκτέιλ και παγωτό από λεβάντα.
Τελικά, δεν είναι μόνο τα «αηδόνια» που δεν σε αφήνουν να κοιμηθείς, σύμφωνα με τον ποιητή, στις Πλάτρες. Είναι όλα όσα έχεις να δεις, να θαυμάσεις, να περπατήσεις, να μυρίσεις και να γευτείς σε ένα θέρετρο που συνεχίζει να διατηρεί κάτι από την παλιά του λάμψη.
Οι Πλάτρες στον χάρτη
Οι Πλάτρες απέχουν από τα αεροδρόμια Πάφου 62 χλμ (58 λεπτά) και Λάρνακας 102 χλμ (1 ω 22 λεπτά). Πλησιέστερη μεγάλη πόλη, είναι η Λεμεσός 36 χλμ (41 λεπτά).
Πληροφορίες
Διαβάστε ακόμα:
Καλοπαναγιώτης: Η Αράχωβα της Κύπρου
Forest Park Hotel: Το ξενοδοχείο-θρύλος της Κύπρου όπου έμενε ο Σεφέρης και το διεθνές τζετ σετ
