Η Αστυπάλαια ή Αστροπαλιά -όπως την αποκαλούν οι ντόπιοι – μπορεί να θυμίζει Κυκλάδες, στην πραγματικότητα όμως είναι μια γνήσια Δωδεκανήσια που σε προσκαλεί σε ένα μαγευτικό ταξίδι στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου.
Η προηγούμενη του ταξιδιού μας βρήκε να κάνουμε ψώνια για τα απαραίτητα σνακ – εννιά ώρες ταξίδι είναι αυτό. Και κάπως πάντα σε πιάνει μια τρομερή λιγούρα μες στα καράβια. Όπως όλοι, έτσι κι εμείς μπήκαμε εκείνο το πρωί σε ένα πλοίο για ένα νησί. Μια γη που όλο το χρόνο αγνοούσαμε και τώρα ερχόμασταν και της ζητούσαμε να μας προσφέρει όσα ονειρευτήκαμε όλο το χειμώνα. Και το φθινόπωρο. Και την άνοιξη μην σου πω. Τα σνακ καταναλώθηκαν σχεδόν αμέσως. Ευτυχώς στο κατάστρωμα συναντάς πάντα κάποιον γνωστό. Πιάνεις την κουβέντα, τι άλλο να κάνει κανείς εννέα ώρες σε ένα βαπόρι;
Η άφιξη στο πολυπόθητο λιμάνι σε βρίσκει εξαντλημένο και πάντα έρχεται εκείνη η στιγμή που ορκίζεσαι πως δεν αντέχεις άλλο. Μα μόλις το αντικρίσεις ξανανιώνεις. Τι ευφορία, τι ενδόμυχη ευτυχία. Τα κατάφερες. Κι εσύ και όλοι οι άλλοι. Φτάσαμε.
Το λιμάνι της Αστυπάλαιας δεν πρόκειται να σου γεμίσει το μάτι. Ίσως μάλιστα να αναρωτηθείς μήπως τελικά έπρεπε να είχες κατέβει Αμοργό. Το νησί έχει αστική συγκοινωνία. Τα λεωφορεία είναι πλέον τελευταίας, φιλικής προς το περιβάλλον τεχνολογίας. Οι οδηγοί είναι έμπειροι και εντελώς αποφασισμένοι να εξυπηρετήσουν το επιβατικό κοινό. Και το επιβατικό κοινό φαίνεται να ανταποκρίνεται. Το λεωφορείο γέμισε ως τα αυτιά και ξεκίνησε για την πολύφημη χώρα του νησιού.
Δεν την λένε τυχαία πεταλούδα του Αιγαίου. Δεν είναι μόνο το σχήμα του νησιού, είναι όλη του η αύρα. Αν το σκεφτείς, ετούτο το νησί – σαν σε κουκούλι – περνά όλο το χρόνο κλεισμένο στον εαυτό του. Και ξαφνικά το καλοκαίρι μεταμορφώνεται, πεταρίζει ζωηρά μπροστά στα μάτια μας για όσο διαρκεί μια στιγμή κι έπειτα πάλι διαφεύγει.
Το λεωφορείο πήγαινε, ισορροπούσε σε ένα στενό, λίγο κακοφτιαγμένο και φιδογυριστό δρόμο διαγράφοντας το νοητό κάτω φτερό του νησιού, περνώντας από το Στενό, τη ραχοκοκαλιά του νησιού ανάμεσα από τα δυο φτερά. Το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής είναι γυμνό και γι’ αυτό και η θέα της ωραιότερης Χώρας του Αιγαίου, έτσι όπως προβάλει άξαφνα, σε θαμπώνει την πρώτη φορά που την αντικρίζεις. Οι μετριασμένες κραυγούλες θαυμασμού που αντηχούν κάθε φορά μέσα στο λεωφορείο κάνουν τους περήφανους Αστυπαλίτες οδηγούς ευτυχισμένους.
Η Χώρα
Είναι όλα αλήθεια όσα γράφονται για την χώρα του νησιού. Η ομορφιά της είναι καθηλωτική, ένα μαγευτικό κράμα Κυκλαδίτικης απλότητας και Δωδεκανήσιας φινέτσας. Χτισμένη στην κορυφή ενός λόφου αρχικά προκειμένου να προστατευθεί από τον φόβο και τον τρόμο των πειρατών, πλέον η Χώρα απλώνεται μέχρι τον Πέρα Γυαλό που αποτελεί το επίνειό της. Χτισμένα αμφιθεατρικά, μικρά κατάλευκα σπιτάκια με πορτοπαράθυρα στις αποχρώσεις του μπλε ξεκινούν από τον ήσυχο όρμο και σκαρφαλώνουν ως το εντυπωσιακό Ενετικό Κάστρο – κορώνα στην κεφαλή της Χώρας- χτισμένο από την οικογένεια Querini.
Ακολουθήστε τα ανηφορικά δαιδαλώδη σοκάκια που ξεκινούν από τον Πέρα Γυαλό και φτάνουν ως το Κάστρο, περνώντας ανάμεσα από γραφικές, ήσυχες γειτονιές. Εδώ δεν ψάχνεις την ομορφιά, εδώ η ομορφιά σε περιβάλει. Είναι παντού, στους υπέροχα διατηρημένους ανεμόμυλους που σε καλωσορίζουν στην καρδιά του οικισμού, στα ξύλινα μπαλκόνια που δίνουν στα χαρακτηριστικά πάλλευκα κυκλαδίτικα σπίτια αέρα από Δωδεκάνησα, στις φορτωμένες άνθη βουκαμβίλιες και τις αμέτρητες ευτυχισμένες γάτες που κατά τη διάρκεια της μέρας δύσκολα βρίσκουν σκιά να δροσιστούν. Η ανάβαση μέχρι το κάστρο δεν είναι εύκολη κι ο καυτός ήλιος δεν κάνει τα πράγματα πιο εύκολα. Γι’ αυτό κι η Χώρα είναι ήσυχη όσο τη λούζει αδυσώπητος ο ήλιος. Η καλύτερη ώρα λοιπόν για σουλάτσο και επίσκεψη στο κάστρο είναι νωρίς το πρωί ή λίγο πριν το σούρουπο.
Το κάστρο έχει μία και μόνη είσοδο και αυτή βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του. Είναι χτισμένο πάνω στα ερείπια της αρχαίας ακρόπολης του νησιού, η ιστορία του οποίου ξεκινάει ήδη από την Μινωική εποχή. Εντός του κάστρου υπήρχαν δύο γειτονιές, αυτή της Παναγιάς του Κάστρου κι εκείνη του Άη Γιώργη. Οι δύο ομώνυμες εκκλησίες που έδωσαν τα ονόματά τους στις δυο αυτές γειτονιές στέκουν ακόμα αγέρωχες εντός των τειχών, με τους καταγάλανους τρούλους τους να κομποζάρουν μαγικά με το χρώμα τ’ ουρανού. Το κάστρο κατά καιρούς υπήρξε αρκετά πυκνοκατοικημένο. Μάλιστα, στον ανοικτό χώρο που βρίσκεται μπροστά από την εκκλησία του Άη Γιώργη υπήρχε μια μεγάλη πλατεία όπου γίνονταν όλες οι γιορτές και τα πανηγύρια της καστροπολιτείας. Το κάστρο άρχισε να εγκαταλείπεται γύρω στο 1943. Σήμερα είναι το σημαντικότερο αξιοθέατο του νησιού κι ένα σημείο απ’ όπου μπορεί κανείς να απολαύσει υπέροχη πανοραμική θέα, καθώς και το κατά γενική ομολογία υπέροχο ξημέρωμα της Αστροπαλιάς.
Ακριβώς κάτω από το κάστρο, αξίζει σίγουρα μια επίσκεψη η Παναγιά η Πορταΐτισσα, η ωραιότερη εκκλησία του νησιού και μία από τις ωραιότερες σε ολόκληρο το Αιγαίο. Ιδρύθηκε στα μέσα του 18ου αιώνα και κάθε Δεκαπενταύγουστο φιλοξενεί το τριήμερο πανηγύρι του νησιού.
Οι παραλίες
Η Αστροπαλιά έχει αρκετές παραλίες, δεν έχει όμως επαρκές οδικό δίκτυο, πράγμα που καθιστά την πρόσβαση στις περισσότερες από αυτές αρκετά δύσκολη. Τα νερά είναι παντού κρυστάλλινα, ακόμα και η παραλία στον Πέρα Γυαλό είναι ιδανική για μια βουτιά με υπέροχη θέα το μεσαιωνικό κάστρο. Εδώ έρχονται αρκετά πιτσιρίκια από νωρίς και διαγωνίζονται για την καλύτερη βουτιά από το μόλο, ενώ κάθε χρόνο στις 16 Αυγούστου, ο δήμος κι ο Πολιτιστικός Οργανισμός του νησιού διοργανώνουν στην παραλία του Πέρα Γυαλού τα λεγόμενα «Κουκάνια», εκδηλώσεις που περιλαμβάνουν αθλητικές δραστηριότητες και πολύ ιδιαίτερα παιχνίδια όπως οι αυγοδρομίες, γιαουρτώματα και περπάτημα στον πάσσαλο.
Μία από τις ωραιότερες παραλίες του νησιού, με το βλέμμα στραμμένο προς τη Χώρα, είναι ο Άγιος Κωνσταντίνος. Το ομώνυμο εκκλησάκι στέκει στην άκρη της γαλάζιας ακτής. Στην παραλία λειτουργούν ένα ταβερνάκι και ένα beach bar, ενώ – πράγμα σπάνιο στο νησί – μια σειρά από φουντωτά αρμυρίκια προσφέρουν την πολυπόθητη σκιά για να περάσεις ολόκληρη τη μέρα στη θάλασσα.
Το Λιβάδι είναι από τις πιο γνωστές παραλίες του νησιού κι εκεί που καταφεύγουν όλοι όταν πιάνουν τα μελτέμια. Διαθέτει απ’ όλα: ομπρέλες, ξαπλώστρες, σκιερά αρμυρίκια, καφέ, εστιατόρια και κυρίως απανεμιά. Λίγο πιο πέρα από το Λιβάδι, τα Τζανάκια προσφέρονται για απολαυστικές βουτιές σε διάφανα νερά με συγκλονιστική θέα στο Κάστρο. Η παραλία δεν είναι οργανωμένη και, εκτός από ελάχιστα σημεία κοντά στους βράχους, δεν έχει καθόλου σκιά, οπότε καλό είναι να έρθεις εξοπλισμένος.
Πολλοί συνηγορούν πως η ωραιότερη αμμουδιά της Αστυπάλαιας είναι τα Καμινάκια, ένα φυσικό λιμανάκι στη δυτική πλευρά του νησιού με βαθιά κρυστάλλινα νερά, λίγα αρμυρίκια για σκιά, ξαπλώστρες και τη φημισμένη ταβέρνα της Λίντας ακριβώς πάνω στην παραλία. Χωμένες σε ένα ελαφρώς άγριο τοπίο, οι Βάτσες είναι ιδανική παραλία για να χαλαρώσεις και να αισθανθείς πραγματικά ότι είσαι σε διακοπές. Το beach bar στην άκρη της ακτής μένει ανοιχτό ως αργά. Η επίσκεψη στην παραλία του Άγιου Ιωάννη του Ρίχτη απαιτεί πεζοπορία μέσα από μαντριά με τράγους, κατσίκες και γελάδια, ενώ ακολουθεί και μια αρκετά δύσκολη κατάβαση μέσα από ένα φαράγγι. Η διαδρομή είναι αρκετά απαιτητική, αλλά και πολύ μοναδική. Τα γαλαζοπράσινα νερά και η αίσθηση απομόνωσης θα σε ανταμείψουν σίγουρα, όμως η επιστροφή μπορεί να αποδειχθεί διπλά δύσκολη. Η πρόσβαση γίνεται και με σκάφος και είναι σαφώς πιο ανώδυνη.
Στο ανατολικό φτερό της Αστροπαλιάς, λίγο μετά το Στενό, οι Πλάκες και το Μπλε Λιμανάκι έχουν τις πρώτες θέσεις στην προτίμηση ντόπιων και μη. Στις Πλάκες, η παραλία είναι αρκετά μικρή και ιδιαίτερα τον Αύγουστο γεμίζει ασφυκτικά. Γι’ αυτό και αρκετοί επιλέγουν να στρώσουν την πετσέτα τους στις φαρδιές πλάκες στην άκρη της παραλίας. Τα νερά εδώ είναι υπέροχα και ο βυθός προσφέρεται για εξερεύνηση. Εξίσου μικρό και γραφικό, το Μπλε Λιμανάκια έχει κι αυτό κρυστάλλινα νερά και μαγευτικό βυθό.
Ακατοίκητα εξωτικά νησάκια
Δεν γίνεται να φτάσεις ως εδώ και να μην επισκεφθείς τα νησάκια Κουτσομύτης και Κουνούπες. Δες τον καιρό και την πιο απάνεμη μέρα πάρε καϊκάκι από τον Πέρα Γυαλό για μια ημερήσια εκδρομή στον παράδεισο. Ελάχιστα ναυτικά μίλια μακριά από την Χώρα, οι Κουνούπες έχουν γίνει ανάρπαστες χάρη στην διπλή παραλία στη μέση της νησίδας με τα διάφανα γαλαζοπράσινα νερά, όπου στέκει μια μοναχική καντίνα. Στον Κουτσομύτη η παραλία είναι μια σταλιά, τα νερά όμως είναι πέρα από κάθε φαντασία. Τα καραβάκια συνήθως δένουν αρόδου για αξέχαστες βουτιές στα απίστευτα τιρκουάζ νερά που μοιάζουν με πισίνα.
Αστυπαλίτικη γαστρονομία
Λόγω γεωγραφικής θέσης, η γαστρονομία του νησιού αναπτύχθηκε από πολύ νωρίς. Αλιεία, κτηνοτροφία, μελισσοκομία ανθούν μέχρι και σήμερα. Άρα, στο νησί θα φας νόστιμα. Στο φαινομενικά άγονο αυτό τόπο φυτρώνει άφθονη ζαφορά – πιο γνωστή ως σαφράν ή κρόκος – θυμάρι, άγριο φασκόμηλο και σκίνο, προικίζοντας τις διαδρομές του νησιού με ξεχωριστά αρώματα. Επιπλέον, οι Αστυπαλίτες παράγουν εξαιρετικό, κεχριμπαρένιο, θυμαρίσιο μέλι και μοναδικά τυροκομικά προϊόντα, όπως η χλωρή, και με όλα αυτά τα καλούδια ζυμώνουν πεντανόστιμες λαμπρόπιτες, πουγκιά, ξηροτήγανα και κιτρινοκούλουρα. Το νησί έχει και τα δικά του χειροποίητα ζυμαρικά, τις μακαρούνες, και φυσικά από τις θάλασσες ντόπιοι ψαράδες βγάζουν άφθονο φρέσκο ψάρι και θαλασσινά.
Η Αστυπαλίτικη κουζίνα είναι πλούσια σε γεύσεις και παραδοσιακές συνταγές, με κορυφαία όλων το λαμπριανό – ντόπιο κατσίκι στο φούρνο, γεμιστό με ρύζι και ψιλοκομμένη συκωταριά – που τρώγεται συνήθως το Πάσχα (εξ ου και το όνομα), καθώς σερβίρεται και στο μεγάλο πανηγύρι του Δεκαπενταύγουστου. Άλλα πολύ ξεχωριστά παραδοσιακά πιάτα είναι τα ραντιστά, φακές δηλαδή «παντρεμένες» με ένα είδος τραχανά, οι χταποδοκεφτέδες, ο σκάρος πλακί με κρεμμυδάκι, καθώς και οι ντολμάδες με αμπελόφυλλο και γέμιση από κιμά.
Σημαντικός λόγος για να πάει κανείς στα Καμινάκια είναι το πανέμορφο ταβερνάκι της Λίντας που μαγειρεύει με τις δικές της πρώτες ύλες πεντανόστιμα μαγειρευτά και τις παραδοσιακές συνταγές του νησιού (τηλ : 6972 290088). Υπέροχα μαγειρευτά σερβίρει και η Καντίνα στο Στενό (τηλ. 6977 203219) και μάλιστα πάνω στην παραλία. Μπροστά από την παραλία Λιβάδι, ο Αστρόπελος (τηλ. 22430 61473) σερβίρει φρέσκα ψάρια και θαλασσινά με θέα το κάστρο. Το Αντίκαστρο (τηλ. 22430 62316) σερβίρει ποιοτικά πιάτα φτιαγμένα με πολλή αγάπη και μεράκι με φόντο τη Χώρα σε όλο της το μεγαλείο. Η Αργώ στον Πέρα Γυαλό (τηλ. 22430 59854) , εκτός από πεντανόστιμα πιάτα και ενδεχομένως τα καλύτερα πουγκιά του νησιού, σερβίρει και υπέροχη ρακί και ρακόμελο, ενώ διοργανώνει και ρεμπέτικες βραδιές. Για χειροποίητες μακαρούνες και μεγάλη ποικιλία σε ψαγμένα και νόστιμα Αστυπαλίτικα πιάτα ένας είναι ο προορισμός, το εστιατόριο Άγονη Γραμμή στην καρδιά της Χώρας, ακριβώς απέναντι από τους ανεμόμυλους (τηλ. 22430-62102).
Τέλος, τα γλυκά του νησιού – παραδοσιακά και μη – είναι λόγος αρκετός για να την επισκεφτεί κανείς. Μην φύγεις αν δεν φας τσιζκέικ με χλωρή ή κολασμένη μελόπιτα από την Κολοκύθα στον Πέρα Γυαλό (τηλ.: 22430 62141), παγωτό και παραδοσιακά σιροπιαστά από την Γλυκιά Αστυπαλιά (τηλ.: 22430 62122), και ολόφρεσκο μιλφέιγ από το καφεγλυκατζίδικο Ο Μαρίνος στην Μαλτεζάνα (τηλ: 6977 746880). Ένα είναι σίγουρο, η Αστροπαλιά έχει γλύκα μοναδική και μια επίσκεψη μόνο δεν φτάνει. Εις το επανιδείν, λοιπόν.
Διαβάστε ακόμα:
