Συνυφασμένη με τα Χριστούγεννα, εξαιτίας και του Μύλου των Ξωτικών, η πόλη των Τρικάλων τραβάει το δικό της δρόμο, προσφέροντας καλή ποιότητα ζωής στους κατοίκους αλλά και πληθώρα επιλογών στους επισκέπτες της.
Μία πόλη επίπεδη, με καλή ρυμοτομία που έχει εντάξει ευρωπαϊκά πρότυπα στην καθημερινότητά της, και μία από τις λίγες πόλεις της Ελλάδας που τη διατρέχει ποτάμι. Και δεν φτάνει μόνο αυτό, καθώς, εδώ στα Τρίκαλα, έχουν καταφέρει να εντάξουν τον Ληθαίο ποταμό στις όχθες του οποίου, σύμφωνα με τον Στράβωνα, γεννήθηκε ο Ασκληπιός μέσα στον ιστό της πόλης και στην καθημερινότητα των πολιτών. Η παρουσία του ποταμού λειτούργησε καθοριστικά και για τον σχεδιασμό της, καθώς πάνω στην κοίτη του, βασίστηκε το πολεοδομικό σχέδιο. Οι όχθες του, αποτελούν σημείο ιδανικό για περιπάτους τόσο το χειμώνα, όσο και το καλοκαίρι, κάτω από την πυκνή σκιά των πλατανιών. Περπατώντας πριν από λίγες ημέρες ένα βράδυ με κρύο, είδα ότι έχουν διακοσμήσει πανέμορφα τις όχθες με χιλιάδες λαμπάκια που δημιουργούν ένα κλίμα όμορφο και γιορτινό.
Ποδήλατα και πεζόδρομοι
Οι πεζοί έχουν πάντα προτεραιότητα, ενώ τα ποδήλατα στην πόλη ξεπερνάνε τις 30 χιλιάδες. Το δίκτυο των ποδηλατοδρόμων κάνει τη μετακίνηση εύκολη υπόθεση ενώ οι μεγάλοι πεζόδρομοι, η Ασκληπιού και η Απόλλωνος μετατρέπονται σε σημείο συνάντησης. Όμορφα μαγαζιά, περιποιημένες προσόψεις, μία άλλη προσέγγιση στην αξιοποίηση του δημόσιου χώρου, πολιτιστικά installations, ευγενικοί άνθρωποι. Οι πλατείες της πόλης είναι πολλές, με κεντρική την Ηρώων Πολυτεχνείου, όπου φιλοξενεί μία μικρή λιμνούλα, ένα μεγαλοπρεπές χριστουγεννιάτικο δέντρο και το άγαλμα του «Νικολάκη».
Το άγαλμα αυτό είναι έργο του γλύπτη Νικόλαου Παυλόπουλου, κατασκευάστηκε το 1962 και αποτελεί σημείο αναφοράς για την πόλη. Αντίστοιχα στην πλατεία Ρήγα Φεραίου, συναντάμε ένα σιντριβάνι σε σχήμα λουλουδιού, ενώ στην πλατεία Δεσποτικού βρίσκεται ένα πανέμορφο διατηρητέο κτήριο, το Πελέκειο, το οποίο κατασκευάστηκε στις αρχές του 20ου αι. και αποτέλεσε την κατοικία μιας εύπορης οικογένειας των Τρικάλων.
Το Βαρούσι και ο Πύργος του Ρολογιού
Το Βαρούσι, αποτελεί την πιο ιστορική συνοικία των Τρικάλων, όπου μαζί με τα Μανάβικα, δημιουργούν την παλιά πόλη. Βρίσκεται πολύ κοντά στο βυζαντινό κάστρο και έχει ενδιαφέρον να περπατήσετε μέσα στα στενά δρομάκια, στα «στενά του Σακαφλιά» όπως έλεγε ο διακεκριμένος Τρικαλινός δημιουργός, Βασίλης Τσιτσάνης, και να δείτε τα ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής παλιά διώροφα αρχοντικά. Εδώ μέχρι και σχεδόν το 1930, κατοικούσαν μεγαλέμποροι και κτηματίες της περιοχής, οι οποίοι έφτιαχναν τα σπίτια τους, επηρεασμένοι και από τα ταξίδια που έκαναν εκείνη την εποχή σε χώρες της κεντρικής Ευρώπης. Τα σπίτια αυτά έχουν κατασκευαστεί την περίοδο από τον 17ο έως και τον 19ο αι., και είναι χαρακτηρισμένα διατηρητέα. Περπατώντας μέσα στα στενάκια, σε κάποια σημεία θα δείτε να ξεχωρίζει ο πύργος του ρολογιού, αλλά και τα τείχη του κάστρου που κατασκευάστηκε από τον Ιουστινιανό τον Α’ τον 6ο αι. Το ρολόι με τη μορφή που το βλέπουμε σήμερα χτίστηκε το 1936, έχει ύψος 27 μέτρα, ενώ στη ίδια θέση υπήρχε αντίστοιχος πύργος κατασκευασμένος το 1648, ο οποίος μάλιστα φιλοξενούσε και ρολόι όπου η καμπάνα του ζύγισε 650 κιλά. Σε αυτό το σημείο της πόλης, βρίσκονται διάσπαρτες και αρκετές βυζαντινές εκκλησίες με πιο χαρακτηριστικές των Αγίων Αναργύρων, που φιλοξενεί τοιχογραφίες του 1575, αλλά και την Αγία Επίσκεψη του 1543.
Στα Μανάβικα
Περπατώντας λίγο πιο κάτω από το Βαρούσι, συναντάμε την άλλη γνωστή συνοικία, τα Μανάβικα. Στην περιοχή λειτουργούσαν εργαστήρια, παλαιοπωλεία αλλά και μανάβικα, τα οποία έδωσαν και το όνομα στη γειτονιά. Σήμερα η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί αισθητά και τα παραπάνω καταστήματα, έχουν δώσει τη θέση τους σε ταβέρνες και μπαρ. Κάπου εδώ, περπατώντας στα στενά στην μικροσκοπική πλατεία της Αγίας Ειρήνης, πέφτω πάνω στην χαρακτηριστική τοιχογραφία με σκηνές από την καθημερινότητα της πόλης και τον Τσιτσάνη να παίζει μπουζούκι στο μπαλκόνι.
Η γέφυρα του 1886 και η Ασκληπιού
Κινούμαι κατά μήκος του ποταμού και περνάω στην απέναντι πλευρά από την κεντρική πεζοδρομημένη γέφυρα, η οποία κατασκευάστηκε το 1886 από Γάλλους μηχανικούς που βρίσκονταν στην πόλη καθώς εργάζονταν στην γαλλική εταιρεία που είχε αναλάβει τη λειτουργία των Σιδηροδρόμων Θεσσαλίας. Το σχέδιό της είναι βασισμένο στις γέφυρες του Σηκουάνα, ενώ από το 1996, αποτελεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Περνώντας βράδυ από αυτό το σημείο έχει πολύ ενδιαφέρον να δείτε τον φωτισμό, τόσο της γέφυρας όσο και όλης της παρόχθιας περιοχής και του τεχνητού καταρράκτη. Περπατώντας στην Ασκληπιού, έναν δρόμο που χαράχτηκε το 1887, παρατηρώ όμορφες πέτρινες κατοικίες με αυλές, νεοκλασικά κτίρια με μαρμάρινα μπαλκόνια και περίτεχνα στηρίγματα. Μία αστική αίσθηση, ένα ξεχωριστό χρώμα, ένας ιδιαίτερος συγκερασμός που φέρνει στο φως τις ισορροπίες του παρελθόντος. Από το 1988, ένα μεγάλο τμήμα του δρόμου είναι πεζοδρομημένο, ενώ, καθώς κατευθύνομαι για τον Μύλο Ματσόπουλου, βλέπω το μοντέρνο να περιπλέκεται με το κλασικό.
Ο Μύλος και τα Ξωτικά
Ο μύλος, είναι ένα εμβληματικό κτήριο της πόλης, μνημείο της βιομηχανικής μας κληρονομιάς, και αποτελεί και τον πρώτο βιομηχανικό αλευρόμυλο που χτίστηκε στην Ελλάδα. Κατασκευάστηκε το 1884 και λειτούργησε ως μύλος για 100 χρόνια, μέχρι και το 1984. Βρίσκεται μέσα σε μία έκταση 90 στρεμμάτων και την περίοδο των Χριστουγέννων, μετατρέπεται σε Μύλο των Ξωτικών, ένα από τα μεγαλύτερα χριστουγεννιάτικα πάρκα της Ελλάδας. Εδώ είναι πραγματικά ο χριστουγεννιάτικος παράδεισος για τα παιδιά και, γιατί όχι, και για τους μεγάλους. Το κτήριο του Μύλου, φιλοξενεί το Βιομηχανικό Μουσείο, όπου μπορεί κανείς να δει σε πλήρη λειτουργία όλο τον εξοπλισμό του μύλου.
Στο Τζαμί και τον Σταθμό
Συνεχίζοντας την Χριστουγεννιάτικη βόλτα στην πόλη, φτάνω στο Κουρσούμ Τζαμί, ένα οθωμανικό τέμενος το οποίο σχεδιάστηκε τον 16ο αι. και πήρε το όνομά του από τη λέξη «κουρσούμ» που σημαίνει μόλυβδος με τον οποίο και είναι φτιαγμένος εξ ολοκλήρου ο θόλος. Από το 1993, είναι χαρακτηρισμένο ως μνημείο που προστατεύεται από την Unesco. Ένα ακόμη κτήριο που τραβάει τη ματιά μας είναι αυτό του Σιδηροδρομικού Σταθμού το οποίο κατασκευάστηκε το 1886 από τους ίδιος Γάλλους μηχανικούς που έφτιαξαν και την κεντρική γέφυρα που αναφέραμε παραπάνω.
Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τα Τρίκαλα είναι η πόλη όπου όλοι μας θα θέλαμε να ζούμε. Είναι μία πόλη ήρεμη, με κατοίκους ευγενικούς και ταυτόχρονα δοτικούς. Έχει καλές υποδομές και βάζει τον άνθρωπο στο επίκεντρο των δραστηριοτήτων.
