Η Βαμβακού Λακωνίας είναι ένα χωριό στη δυτική πλευρά του Πάρνωνα. Για να φτάσετε εδώ, θα χρειαστείτε 2 ώρες και 45 λεπτά από την Αθήνα, περίπου μία ώρα από την Τρίπολη και περίπου 50 λεπτά από τη Σπάρτη.
Έως και πριν 4 χρόνια, το χωριό -στο σχολείο του οποίου στα μέσα του 19ου αιώνα φοιτούσαν πάνω από 200 μαθητές- ακολουθούσε τη μοίρα πολλών τόπων της ορεινής Ελλάδας. Εγκατάλειψη, κλειστά ή μισοερειπωμένα σπίτια, λιγότεροι από 10 μόνιμοι κάτοικοι, ούτε ένας μαθητής.
Το 2018 ιδρύθηκε Κοιν.Σ.Επ «Η Αναβίωση της Βαμβακούς» (Vamvakou Revival) με στόχο να φέρει τη βιώσιμη ανάπτυξη στο χωριό. Συστάθηκε από φίλους οι οποίοι είχαν καταγωγή από αυτή την πλευρά της Λακωνίας και είχαν συνδυάσει το χωριό με χαρούμενα παιδικά καλοκαίρια. Το εγχείρημα είχε και εξακολουθεί να έχει την οικονομική και ηθική στήριξη του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος μιας και η Βαμβακού είναι ο τόπος καταγωγής του Σταύρου Νιάρχου.
Τέσσερα χρόνια μετά την ίδρυση της Vamvakou Revival, η εικόνα του χωριού είναι αρκετά διαφορετική. «Δημιουργήθηκε το εστιατόριο-καφέ “Βουρέικο”, κατασκευάστηκε ο ξενώνας “Ρούγα της Βαμβακούς”, ανακαινίστηκε ο Παραδοσιακός Ξενώνας του χωριού, διανοίχτηκαν πεζοπορικά και ποδηλατικά μονοπάτια, προχώρησε η ανάπλαση της παιδικής χαράς της Βαμβακούς και, φυσικά, μετατράπηκε το Σχολείο σε χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, πολιτιστικών εκδηλώσεων, αλλά και εργαστηρίων καινοτομίας που λαμβάνουν χώρα στο V.Lab (Vamvakou Technology Lab)» εξηγεί στο Travel.gr ο Χαράλαμπος Βασιλάκος, ένας εκ των συνιδρυτών του Vamvakou Revival.
«Επιπρόσθετα, έχουν ήδη έχουν δημιουργηθεί o Αγροτικός Συνεταιρισμός Βαμβακούς «Parnon Poèma» κι ο Γυναικείος Συνεταιρισμός Βαμβακούς «Βαμβακιά» –μάλιστα πολύ σύντομα θα παρουσιαστούν στην αγορά τα πρώτα μας προϊόντα, όπως καρύδι, κάστανο και ελιές» προσθέτει.
Χάρη στη δουλειά της Vamvakou Revival, οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού από 9 που ήταν το 2019 είναι πλέον 26, ενώ η Βαμβακού υποδέχεται πάνω από 12.000 επισκέπτες καθόλη τη διάρκεια της χρονιάς. Η επιτυχία προκάλεσε το ενδιαφέρον και άλλων μικρών χωριών της χώρας που ψάχνουν τρόπο να ξαναζωντανέψουν.
«Αποκτήσαμε πείρα από τη συνεργασία μας με το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, από το δίκτυο των συνεργατών που ενεπλάκησαν στο project, από την αλληλεπίδραση με κατοίκους, φορείς και οργανισμούς. Θεωρούμε ότι μπορούμε να μοιραστούμε τα σωστά βήματά μας αλλά και τα λάθη μας με ανθρώπους που ενδιαφέρονται να δώσουν πνοή στον τόπο τους. Ήδη το κάνουμε σε άλλες αντίστοιχες προσπάθειες, όπως στη Φωκίδα, την Αργολίδα και την Ηλεία», λέει η Ελένη Μάμη, συνιδρύτρια της Vamvakou Revival.
Ένα κέντρο για της start-up επιχειρήσεις στις πλαγιές του Πάρνωνα
Επόμενος στόχος της ομάδα της Vamvakou Revival, είναι η προσέλκυση επιχειρηματικής δραστηριότητας, η οποία θα είναι το κλειδί για να μεγαλώσει ο μόνιμος πληθυσμός της Βαμβακούς. Το πρόγραμμα Vamvakou Incubator (Θερμοκοιτίδα Επιχειρήσεων) φιλοδοξεί να προσελκύσει νέους επιχειρηματίες, νεοφυείς επιχειρήσεις (start-ups) αλλά και επιχειρηματικές ομάδες έως 5 ατόμων που έχουν μια επιχειρηματική ιδέα η οποία ανταποκρίνεται σε ανάγκες και ευκαιρίες ανάπτυξης της Περιφέρειας Πελοποννήσου στους τομείς της αγροδιατροφής, του τουρισμού, του πολιτισμού και της τεχνολογίας/καινοτομίας.
Οι αιτήσεις για όσους θέλουν να γίνουν μέρος αυτής της πολύ μικρότερης και προσανατολισμένης στη φύση ελληνικής Σίλικον Βάλεϊ έχουν ξεκινήσει εδώ και κάποιο καιρό και θα διαρκέσουν έως την Παρασκευή 9 Δεκεμβρίου. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει η αξιολόγηση των επιχειρήσεων από τις αρχές του νέου έτους και αμέσως μετά και η υποστήριξή τους. Συνολικά θα επιλεγούν 10 επιχειρήσεις, 5 επιχειρήσεις με έδρα τη Βαμβακού και 5 επιχειρήσεις στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.
«Στον τομέα της αγροδιατροφής αναζητάμε εγχειρήματα που αξιοποιούν τον φυσικό πλούτο του Πάρνωνα και γενικότερα της Πελοποννήσου, με σκοπό να δημιουργήσουν αγροδιατροφικά προϊόντα ή να προσφέρουν υπηρεσίες στον πρωτογενή τομέα. Στον πολιτισμό ψάχνουμε πρωτοβουλίες που συνδυάζουν την άυλη πολιτιστική κληρονομιά με το σύγχρονο design και αναδεικνύουν τον πολιτισμό της Βαμβακούς, του Πάρνωνα και της Πελοποννήσου. Στον τομέα του τουρισμού, ψάχνουμε ιδέες που προσφέρουν μια ολοκληρωμένη και μοναδική εμπειρία στους επισκέπτες του κάτω από τις θεματικές του αθλητισμού, της φυσιολατρίας, του wellness και των συνεδρίων, ενώ στον πυλώνα της τεχνολογίας και καινοτομίας, θέλουμε ιδέες και λύσεις βασισμένες στην καινοτομία και την τεχνολογία σε θέματα διαχείρισης πόρων, βελτιστοποίησης της υπάρχουσας παραγωγικής διαδικασίας και διευκόλυνσης της πρόσβασης σε βασικές υπηρεσίες – π.χ. πολιτική προστασία, υγεία, εκπαίδευση, αγροτικά, βελτιστοποίηση παραγωγής, κυκλική οικονομία. Φυσικά σε όλους τους τομείς ένα βασικό κριτήριο αξιολόγησης θα είναι η βιωσιμότητα» εξηγεί η κα Ελένη Μάμη.
Στις επιχειρήσεις που θα επιλεγούν με έδρα τη Βαμβακού θα παρέχεται χώρος εργασίας με πρόσβαση σε εξοπλισμό – Η/Υ, γρήγορο internet, γραφεία εργασίας, εκτυπωτές και ηλεκτρονικό εξοπλισμό. Παράλληλα, θα παρακολουθούν εκπαιδευτικά εργαστήρια, προγράμματα, σεμινάρια, ατομικές και ομαδικές συνεδρίες επαγγελματικής συμβουλευτικής με εξειδικευμένους συμβούλους, coaches και μέντορες, ενώ, θα τους παρέχεται και δωρεάν συμβουλευτική υποστήριξη από τρίτους –για παράδειγμα, νομική, λογιστική και διοικητική υποστήριξη, διαδικασία ίδρυσης, σχεδιασμός branding- ταυτότητας, ιστοσελίδας, κοινωνικών δικτύων.
«Φιλοδοξούμε, η Vamvakοu Incubator να λειτουργήσει ως ένας πρότυπος χώρος επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης νέων ιδεών αλλά και να συμβάλει στην καλλιέργεια της επιχειρηματικής κουλτούρας στην περιοχή. Οι ωφελούμενοι δεν θα κερδίσουν κάποιο χρηματικό ποσό αλλά θα λάβουν όλη τη βοήθεια και την τεχνογνωσία που απαιτείται για να μετατρέψουν μια ιδέα σε μια βιώσιμη επιχείρηση. Παράλληλα μέσα θα έχουν πρόσβαση και διασύνδεση με συνεργαζόμενους φορείς και οργανισμούς, χρηματοδοτικά εργαλεία και επενδυτές. Η διάρκεια του προγράμματος υποστήριξης είναι έως το τέλος του 2023. Βέβαια, ο στόχος της θερμοκοιτίδας είναι οι επιχειρήσεις που θα ιδρυθούν μέσα από αυτήν να είναι βιώσιμες και να μακροημερεύσουν, να μην είναι απλώς ένα πυροτέχνημα» εξηγεί ο Ανάργυρος Βερδήλος, συνιδρυτής του Vamvakou Revival.
Οι άνθρωποι της Vamvakou Revival αναγνωρίζουν τη δυσκολία του εγχειρήματος.
«H εγκατάσταση μιας επιχείρησης σε ένα μέρος όπως η Βαμβακού και γενικά η επιστροφή στα χωριά δεν είναι μια απλή υπόθεση. Χρειάζεται συνειδητοποίηση, όραμα, στρατηγική, προγραμματισμός, συνεργατική διάθεση, χρόνος και πολλή υπομονή, ενώ απαιτείται αλλαγή τρόπου σκέψης και ευελιξία, καθώς το σίγουρο είναι ότι συχνά η πραγματικότητα ανατρέπει τα σχέδια. Εμείς, όμως, γνωρίζουμε τις δυσκολίες της Βαμβακούς και της επιχειρηματικότητας εδώ καλύτερα από τον καθέναν. Αυτή τη γνώση είμαστε έτοιμοι να τη μεταλαμπαδεύσουμε» σημειώνει ο κ. Βερδήλος.
«Επιτυχημένο θα είναι προφανώς το εγχείρημα αυτό, όταν θα έχουν δημιουργηθεί τα 10 νέα ΑΦΜ, όταν μετά από χρόνια, αυτές οι επιχειρήσεις θα συνεχίζουν να υπάρχουν και να είναι βιώσιμες», προσθέτει ο κ. Χαράλαμπος Βασιλάκος.
Η Vamvakou Revival ιδρύθηκε το 2018. Από τότε μεσολάβησε η πανδημία με όλες τις αλλαγές που προκάλεσε στον τρόπο ζωής και στην εργασιακή καθημερινότητα. Μια εξέλιξη που μπορεί να αποτελέσει έναν απροσδόκητο σύμμαχο για μικρά μέρη και πρωτοβουλίες όπως το Vamvakou Incubator.
«Η πανδημία πυροδότησε μια παγκόσμια τάση επιστροφής στην περιφέρεια και την ύπαιθρο, ενώ άλλαξε σημαντικά τον τρόπο εργασίας. Η εργασία εξ αποστάσεως έχει δημιουργήσει νέες ευκαιρίες και αποδείχτηκε πια ότι και η ύπαιθρος κρύβει τις δικές της ευκαιρίες, αρκεί να τις ψάξεις και να δουλέψεις γι’ αυτές. Νομίζουμε ότι πλέον δεν έχει σημασία πού είναι η έδρα της επιχείρησής σου, μιας και οι περισσότερες επικοινωνίες γίνονται μέσω διαδικτύου και οι αποστάσεις φαίνεται να έχουν εκμηδενιστεί. Σημασία έχει να βρεις ένα γόνιμο έδαφος, να έχεις τη διάθεση και το μεράκι για να δημιουργήσεις κάτι νέο. Θεωρούμε ότι η Βαμβακού είναι ένας τέτοιος τόπος» σημειώνει η κ. Μάμη.
Το πρώτο μωρό μετά από 3 δεκαετίες
Όταν ξεκίνησε το Vamvakou Revival έθεσε τον ιδιαίτερα φιλόδοξο στόχο να λειτουργήσει ξανά το σχολείο του χωριού, το οποίο όπως προαναφέρθηκε κάποτε είχε πάνω από 200 μαθητές.
«Είναι η πιο δύσκολη πρόκληση. Σε κάθε περίπτωση, έπρεπε να προηγηθεί η δημιουργία και διαμόρφωση των απαραίτητων υποδομών που θα μπορούσαν να προσελκύσουν νέους κατοίκους και φυσικά να κάνουν τη ζωή τους πιο λειτουργική και πιο ασφαλή. Έχουμε διανύσει σημαντική απόσταση προς αυτή την κατεύθυνση αλλά για να είμαστε απόλυτα ειλικρινείς, έχουμε αρκετό δρόμο μπροστά μας. Ωστόσο, η ελπιδοφόρα αρχή έγινε με το πρώτο μωρό που γεννήθηκε στο χωριό ύστερα από περίπου τρεις δεκαετίες, τον πρώτο επίδοξο μαθητή. Ευελπιστούμε ότι θα ακολουθήσουν κι άλλοι το παράδειγμά μας και θα επιλέξουν τη Βαμβακού για να ζήσουν μόνιμα και να εργαστούν σε έναν τόπο που αναγεννιέται», καταλήγει ο κ. Βασιλάκος.
Διαβάστε ακόμα:
Κaloskopi Restart: Πώς μπορεί να αναγεννηθεί ένα ορεινό χωριό της Φωκίδας
Διασχίζοντας τον Πάρνωνα: Απομακρυσμένα χωριά, ξεχωριστές παραλίες και εντυπωσιακά δάση
Τα χωριά του Πάρνωνα, o κρυμμένος θησαυρός της Ελλάδας
