Με το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Γκορίτσια (Gorizia), μια γραφική μικρή πόλη στο βορειοανατολικό άκρο της Ιταλίας, γίνεται το επίκεντρο γεωπολιτικών αλλαγών. Το 1947, η πόλη κυριολεκτικά «κόβεται» στα δύο, με το ανατολικό της τμήμα να ενσωματώνεται στη Γιουγκοσλαβία και να μετονομάζεται σε Νόβα Γκόριτσα (Nova Gorica). Παρά τη διχοτόμηση, η κοινή ιστορία και οι βαθιές πολιτιστικές ρίζες κράτησαν ζωντανούς τους δεσμούς ανάμεσα στις δύο πλευρές, παρά τα «πέτρινα» μεταπολεμικά χρόνια.
Σήμερα, οι δύο πόλεις, που αριθμούν συνολικά λιγότερο από 50 χιλ. κατοίκους, αποτελούν πρότυπο διασυνοριακής συνεργασίας, αφού εκτός από το κοινό παρελθόν μοιράζονται πλέον και το ίδιο μέλλον, πετυχαίνοντας μάλιστα να αναδειχθούν σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2025.
Πολιτισμός, φύση & ιστορία
Αυτή η μοναδική διάκριση αποτελεί μια καλή ευκαιρία να ταξιδέψετε έως τα σύνορα Ιταλίας και Σλοβενίας, για να απολαύσετε όχι μόνο τα ποικίλα πολιτιστικά δρώμενα -όλη τη διάρκεια του έτους- αλλά και την ομορφιά και την ιστορική κληρονομιά που απλώνεται και στις δύο πλευρές των συνόρων. Ο συνδυασμός της μεσαιωνικής γοητείας της Γκορίτσια με τον μοντέρνο χαρακτήρα της Νόβα Γκόριτσα, που θεωρείται η νεότερη πόλη της Σλοβενίας, θα σας προσφέρει μια μοναδική εμπειρία αφού πρόκειται για μια διασυνοριακή περιοχή, που μετατρέπει την ιστορία της σε έμπνευση για το μέλλον.
Η ιστορία της πόλης χάνεται στα βάθη των αιώνων. Η στρατηγική της θέσης, μεταξύ των Άλπεων και της Αδριατικής Θάλασσας, είχε ως αποτέλεσμα να αποτελεί σημαντικό κέντρο εμπορίου και πολιτικής εξουσίας στην περιοχή. Ωστόσο η πιο δραματική στιγμή στην ιστορία της Γκορίτσια ήρθε με το τέλος του Β΄ Π.Π., όταν με τη Συνθήκη Ειρήνης των Παρισίων, τα σύνορα ανάμεσα στην Ιταλία και τη Γιουγκοσλαβία χαράχτηκαν εκ νέου, κόβοντας στα δύο την πόλη. Η διαίρεση αυτή είχε δραματικές συνέπειες για τους κατοίκους, καθώς οικογένειες χωρίστηκαν, και η καθημερινή ζωή επηρεάστηκε από την ύπαρξη των συνόρων. Η πόλη έγινε ένα σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου, με το Σιδηρούν Παραπέτασμα να χωρίζει όχι μόνο χώρες, αλλά και κοινότητες. Παρά τις δυσκολίες, όμως, η πόλη διατήρησε την ταυτότητά της ως σημείο συνάντησης διαφορετικών πολιτισμών.
Μετά την διάλυση της Γιουγκοσλαβίας και την ένταξη της Σλοβενίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, τα σύνορα ανάμεσα στις δύο πόλεις άρχισαν να αποκτούν έναν πιο συμβολικό χαρακτήρα. Η κατάργηση των συνοριακών ελέγχων το 2007, χάρη στη Συνθήκη Σένγκεν, επέτρεψε στους κατοίκους και των δύο πλευρών να κινηθούν ελεύθερα, αναβιώνοντας τους ιστορικούς δεσμούς. Σήμερα Γκορίτσια και Νόβα Γκόριτσα, αποτελούν κοινή διασυνοριακή μητροπολιτική ζώνη, που διοικείται από ένα κοινό διοικητικό συμβούλιο.
«Πολιτιστική Πρωτεύουσα Χωρίς Σύνορα»
Με μότο: «Πολιτιστική Πρωτεύουσα Χωρίς Σύνορα», οι δύο πόλεις έχουν προετοιμάσει ένα φιλόδοξο πολιτιστικό πρόγραμμα που συνδυάζει την τοπική ιστορία με τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία. Τα κύρια θέματα των εκδηλώσεων επικεντρώνονται στη σύνδεση, τη συμφιλίωση και τη συνεργασία, υπογραμμίζοντας το κοινό μέλλον στις δύο πλευρές των συνόρων. Συναυλίες, εργαστήρια, θεατρικές παραστάσεις, συνέδρια, εκπαιδευτικά σεμινάρια, προβολές ταινιών, πολιτιστικοί περίπατοι κ.α. είναι μερικές από τις 1000 εκδηλώσεις που έχουν προγραμματιστεί για όλη τη διάρκεια του 2025. www.go2025.eu
Η Πλατεία Transalpina, όπου οι επισκέπτες μπορούν να σταθούν με το ένα πόδι στην Ιταλία και το άλλο στη Σλοβενία, είναι ίσως η πιο δυνατή εικόνα της ενότητας που χαρακτηρίζει σήμερα αυτή την περιοχή. Η πλατεία αποτελεί το πιο σημαντικό αξιοθέατο της περιοχής, τόσο για την ιστορική της αξία όσο και για το μήνυμα ενότητας που εκπέμπει. Για δεκαετίες υπήρξε σύμβολο του διαχωρισμού της πόλης, με τοίχους και συρματοπλέγματα να τη διχοτομούν.
Μετά το 2004 τα σύνορα χαλάρωσαν και η πλατεία άρχισε να αποκτά νέα σημασία ως σημείο συνάντησης ανάμεσα στους κατοίκους των δύο πλευρών. Στην πορεία, τα συρματοπλέγματα αφαιρέθηκαν και σήμερα μόνο μια μεταλλική γραμμή στο έδαφος, θυμίζει ότι υπάρχουν σύνορα. Στην πλατεία βρίσκεται επίσης ο παλιός σιδηροδρομικός σταθμός που ήταν κάποτε συνοριακό σημείο διέλευσης. Σήμερα, ο χώρος του σταθμού φιλοξενεί εκθέσεις και εκδηλώσεις που αφηγούνται την ιστορία της περιοχής.
Τι άλλο να δείτε στην διασυνοριακή περιοχή
Το εμβληματικό κάστρο που δεσπόζει στον λόφο είναι το απόλυτο σύμβολο της Γκορίτσια. Κτίστηκε τον 11ο αιώνα και σήμερα φιλοξενεί εκθέσεις για τη μεσαιωνική ζωή, τα όπλα και την ιστορία της περιοχής. Από την κορυφή, θα απολαύσετε πανοραμική θέα της πόλης και των γύρω λόφων.
Στο κέντρο η πλατεία Vittoria, που χαρακτηρίζεται από τη ζωντάνια της και τα αρχιτεκτονικά κομψοτεχνήματα της, με τα γραφικά καφέ να προσφέρουν ευκαιρίες για στιγμές χαλάρωσης. Πολύ κοντά ορθώνεται ο επιβλητικός καθεδρικός ναός, αφιερωμένος στον Άγιο Ιγνάτιο, σε μπαρόκ στυλ με σημαντικά θρησκευτικά έργα τέχνης στο εσωτερικό του.
Η πόλη υπήρξε ένα από τα κύρια μέτωπα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το μουσείο Α’ Π.Π. (Museo della Grande Guerra), παρουσιάζει την ιστορία και τις συνθήκες ζωής στα χαρακώματα, καθώς και τη στρατηγική σημασία της περιοχής κατά τη διάρκεια των μαχών που έλαβαν μέρος στην περιοχή.
Η περιοχή γύρω από την πόλη φημίζεται για τα εξαιρετικά κρασιά της, όπως το Tocai Friulano. Μπορείτε να επισκεφθείτε οινοποιεία, να δοκιμάσετε τοπικές σπεσιαλιτέ και να απολαύσετε την ηρεμία της εξοχής.
Στη Νόβα Γκόριτσα, ξεχωρίζει το Καζίνο Perla, που είναι ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη προσφέροντας ψυχαγωγία, γαστρονομία και πολυτέλεια καθώς και το μοναστήρι Kostanjevica, όπου βρίσκεται θαμμένος ο «ανεπιθύμητος» -στην Γαλλία- βασιλιάς Κάρολος Ι’ (1824-1830). Η σλοβενική πλευρά της πόλης περιβάλλεται από υπέροχη φύση, που προσφέρεται για υπαίθριες δραστηριότητες, όπως πεζοπορία, ράφτινγκ και ποδηλασία.
Διαβάστε ακόμα:
Piran και Maribor: Δύο πανέμορφες πόλεις της Σλοβενίας
Τα ελληνικά χωριά της Ιταλίας -Ταξιδεύοντας σε Απουλία και Καλαβρία
Φεράρα: Ταξίδι στην αναγεννησιακή πόλη της Ιταλίας
