Ένα νησί πανέμορφο, μεγάλο, ζωντανό και γοητευτικό όλες τις εποχές του χρόνου. Περισσότεροι από 20.000 άνθρωποι μένουν μόνιμα στο μεγαλύτερο Κυκλαδονήσι, που είναι ιδανικός προορισμός για χειμωνιάτικες αποδράσεις και φυσικά και για τις μέρες των γιορτών.
Η χειμωνιάτικη ατμόσφαιρα πεντακάθαρη. Είσαι στην καρδιά του Αιγαίου, και καμαρώνεις τα γειτονικά νησιά, να στραφταλίζουν στο χειμωνιάτικο ήλιο. Αν είσαι στη Χώρα, η Πάρος σου χαμογελά από απέναντι. Αν είσαι στα ανατολικά, η Δονούσα, το Κουφονήσι, η Κέρος και η Αμοργός είναι μια ανάσα κοντά σου.
Όπως όλα τα Κυκλαδονήσια, έτσι και η Νάξος, το χειμώνα έχει γλυκές θερμοκρασίες και δεν μαστίζεται από τα καλοκαιρινά μελτέμια. Ο καιρός είναι ιδανικός για να σουλατσάρεις, να απολαύσεις καφέδες και φαγητό, καθισμένος σε εξωτερικούς χώρους, να γνωρίσεις μνημεία και γειτονιές χωρίς τον καυτό καλοκαιρινό ήλιο.
Με δύο δρομολόγια καθημερινά από Πειραιά, σε πέντε ώρες και κάτι φτάνετε σ’ ένα άλλο σύμπαν. Η Χώρα έχει βάλει τα χριστουγεννιάτικά της, μόλις πέφτει ο ήλιος από τα μεγάφωνα του δήμου ακούγονται ωραίες γιορτινές μουσικές, στην Πλατεία Πρωτοδικείου η ρακή συνοδεύει μελομακάρονα και κουραμπιέδες και μπάντες παίζουν μουσική.
Κάτω από το γλυκό χειμωνιάτικο φως, ανακαλύψτε 10 μαγικά σημεία του νησιού.
Πορτάρα
Θέλεις δεν θέλεις, καθηλώνεσαι μπροστά της. Μπαίνοντας στο λιμάνι, στέκει στα αριστερά, εδώ και τουλάχιστον οκτώ αιώνες και συναρπάζει με την δύναμη και τη χάρη που εκπέμπει.
Σήμα κατατεθέν του νησιού, η ηρεμία του χειμώνα, και τα αλλόκοσμα χρώματα που έχουν τα χειμωνιάτικα δειλινά στις Κυκλάδες, της χαρίζουν ακόμη περισσότερη αίγλη.
Η Πορτάρα, ήταν η γιγάντια πύλη ενός ναού, μάλλον αφιερωμένου στο θεό Απόλλωνα, ο οποίος ξεκίνησε να χτίζεται τον 6ο αιων. π.Χ., εποχή μεγάλης δόξας και οικονομικής ευρωστίας της Νάξου.
Ο μύθος λέει ότι στα Παλάτια, τη μικρή χερσόνησο δηλαδή, που χτίστηκε πάνω της η Πορτάρα, ήταν το σημείο όπου ο Θησέας εγκατέλειψε την Αριάδνη. Γεγονός που τελικά της βγήκε μάλλον σε καλό, με δεδομένο ότι εδώ γνώρισε έναν πραγματικό θεό, τον Διόνυσο και έκανε μαζί του και δύο υπέροχους γιους, τον Στάφυλο και τον Οινοποίωνα.
Ο μύθος έχει εμπνεύσει δεκάδες καλλιτέχνες της Δυτικής Ευρώπης, μουσικοί, γλύπτες και ζωγράφοι δημιούργησαν έργα για την ένωση του Διονύσου με την Αριάδνη. Και είναι και αυτός ένας από τους λόγους όπου το νησί έγινε γνωστό και λατρεύεται με πάθος από τους Βορειοευρωπαίους. Από τα γνωστότερα έργα, είναι η όπερα του Ρίχαρντ Στράους, «Αριάδνη στη Νάξο». Εξυπακούεται ότι είναι το ιδανικό μουσικό χαλί την ώρα που επισκέπτεστε την Πορτάρα.
Ενετικό Κάστρο της Χώρας
Μία από τις πιο ζωντανές μεσαιωνικές καστροπολιτείες της Ελλάδος στεφανώνει τη Χώρα της Νάξου.
Ένας χαμηλός λόφος, φυσική ακρόπολη, κοντά στο λιμάνι της Χώρας, κρίθηκε ως το καταλληλότερο σημείο για να χτίσει ο Ενετός Μάρκος Σανούδος το κάστρο του, το 1207, όταν κατέκτησε δεκαεφτά νησιά των Κυκλάδων και όρισε τη Νάξο ως πρωτεύουσα στο Δουκάτο του Αιγαίου. Ουσιαστικά το τείχος του κάστρου δημιουργείται από τους τοίχους των περιμετρικών κτηρίων της καστροπολιτείας.
Μερικά από τα πιο λαμπρά δημόσια κτήρια που καθόρισαν την ιστορία του νησιού καθώς και αρχοντόσπιτα, κατοικημένα κυρίως από καθολικούς, βρίσκονται σ’ αυτή τη ζωντανή γειτονιά. Απολαύστε τη χειμωνιάτικη ηρεμία, σεργιανίστε με την άνεσή σας στα σοκάκια, περάστε κάτω από τα στεγάδια, περιεργαστείτε τις πόρτες των σπιτιών και ανακαλύψτε τα οικόσημα που κοσμούν τις περισσότερες από αυτές. Επισκεφτείτε την Καθολική Μητρόπολη, το Ναό της Υπαπαντής, του 13ου αιώνα, όπου εδώ φυλάσσεται η διάσημη αμφιπρόσωπη εικόνα της Παναγίας της Ελεούσας. Αν χαθείτε στα στενά να ξέρετε ότι γι’ αυτό ακριβώς το λόγο φτιάχτηκαν έτσι. Για να μπερδεύουν τους εισβολείς, τους πειρατές, που έκαναν συχνές επιδρομές και αλώνιζαν για αιώνες στις θάλασσες του Αιγαίου.
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Αρχαιολογικό Μουσείο του νησιού έκλεισε για ανακαίνιση. Ένα μικρό όμως μέρος της συλλογής του, εκτίθεται μέσα σ’ ένα από τα συγκλονιστικότερα κτήρια του κάστρου. Η περίφημη Μονή Ουρσουλινών, ένα Μοναστικό Τάγμα με στόχο την παροχή εκπαίδευσης σε νέα κορίτσια, και παρουσία από τις αρχές του 17ου αιώνα στη Νάξο, κληροδότησε το νησί μ’ ένα σύμπλεγμα μεσαιωνικών κτιρίων.
Η είσοδος στο Μουσείο είναι ελεύθερη, κάντε ένα πέρασμα και απολαύστε τις γραμμές των κυκλαδίτικων ειδωλίων. Μικρά έργα τέχνης που δηλώνουν μια μεγάλη στροφή της ανθρώπινης σκέψης, η οποία συντελέστηκε σ’ αυτόν το μαγικό κύκλο των Κυκλαδίτικων νησιών. Έργα που καθόρισαν τη σύγχρονη τέχνη, επηρέασαν βαθιά δεκάδες καλλιτέχνες και όρισαν τις έννοιες της αφαίρεσης και του μινιμαλισμού, πέντε αιώνες πριν να γεννηθεί η σύγχρονη τέχνη. Εξαιρετική και η συλλογή με τα αγγεία γεωμετρικού ρυθμού που ξεδιπλώνουν τις τεχνικές και αισθητικές αναζητήσεις των αρχαίων Κυκλαδιτών.
Musique café – restaurant
Η πιο ωραία θέα στο λιμάνι και σίγουρα το πιο στυλάτο χειμωνιάτικο μαγαζί του νησιού. Όσοι γνωρίζουν το αδελφάκι του, το ομώνυμο μαγαζί στην Πλατεία Προσκόπων στο Παγκράτι, ξέρουν την λογική των ανθρώπων που το έφτιαξαν. Πριν τα εστιατόρια και τα μπαρ αρχίσουν να μιλούν με σαφήνεια για τη βιωσιμότητα, οι άνθρωποι του Musique café, ήσυχα και αθόρυβα την είχαν κάνει πράξη. Ένα μεγάλο αγρόκτημα, στον καταπράσινο κάμπο των Εγγαρών, στα δυτικά του νησιού, προμηθεύει και τα δύο μαγαζιά με όλα τα ζαρζαβατικά που χρειάζεται η κουζίνα τους. Αρκετά από τα κρέατα εκτρέφονται εδώ, ενώ όλα τα υπόλοιπα προέρχονται από μικρούς κτηνοτρόφους του νησιού. Τα παιδιά στο σέρβις ευγενικά και γλυκύτατα, ο καφές εξαιρετικός, η κάβα κρασιών από τις καλύτερες του νησιού και η θέα απολαυστική. Τα κατάρτια από τα σκάφη του λιμανιού γεμίζουν το κάδρο. Η Πορτάρα στο βάθος εμβληματική, ακριβώς απέναντι η Πάρος, και το Αιγαίο να λαμπυρίζει νωχελικό. Ιδανικό για πρωινό καφέ, για γεύμα ή δείπνο, για ποτό στην πανέξυπνη μπάρα.
Musique café – restaurant 22850 27278
Μεζεδοπωλείον – Ψητοπωλείο Τα Φιλαράκια
Κλασικό στέκι που συχνάζουν οι ντόπιοι για απλό και νόστιμο φαγητό.
Το μαγαζί είναι μικρό και υπάρχει τέντα για να προφυλάσσει από το κρύο. Αλλά είπαμε οι χειμώνες στις Κυκλάδες είναι ήπιοι. Εδώ μπαίνουν κατσαρόλες σαν της μαμάς και κάποια ψητά στη σχάρα. Χύμα κρασί, ουζάκι ή ρακή και από μπάμιες και λαχανοντολμάδες έως καλοψημένα σουβλάκια, ζουμερά μπριζολάκια και εξαιρετικές σαλάτες. Η κυρία Μαρία, χαμογελαστή και γεμάτη ενέργεια στη κουζίνα, και ο κύριος Γιώργος, σβέλτος στο σέρβις. Αν το ανακαλύψεις, γίνεσαι θαμώνας.
Γιώργος Βρεττός 22850 25980 & 6980005941
Naxion, με άχνη ζάχαρη και μελωμένο σιρόπι
Η Μαριέττα είναι μια πολυτάλαντη γεωλόγος. Μετά από μακρά και πετυχημένη θητεία στα λατομεία και τα νταμάρια του νησιού, πρόσθεσε μια γλυκιά στροφή στην καριέρα της και έστησε ένα εργαστήριο ζαχαροπλαστικής, με γλυκά του κουταλιού, μαρμελάδες και ζυμώματα, που δοξάζουν τα φρούτα του νησιού και ξυπνούν γευστικές μνήμες. Δοκιμάσαμε πεντανόστιμο γλυκό κίτρο, το πιο διάσημο εσπεριδοειδές του νησιού, και την περίφημη παπυλώνα, ένα σπάνιο φρούτο, ξαδελφάκι της φράπας, που καλλιεργείται στα περιβόλια της Νάξου. Η διάσημη κονφιτούρα μανταρίνι της Μαριέττας, αποτελεί ύμνο στη φρεσκάδα και στα αρώματα των φρούτων του νησιού.
Μέρες που είναι, οι κουραμπιέδες με φρέσκο βούτυρο Νάξου και τα μελωμένα μελομακάρονα, μοσχοβολούσαν σ’ όλη την γειτονιά.
Naxion 6970355553
Wine bar Οινοχώρος
Μπορεί ένα κούκος να φέρει την (οινική) άνοιξη; Η απάντηση είναι θετική και στο ρόλο του κούκου παίζει το wine bar Οινοχώρος. Σ’ ένα νησί όπου το οινικό παρελθόν του είναι σαφώς ενδοξότερο από το παρόν του, δύο αδέλφια πολυτάλαντα, προκομμένα και με γερές οινικές γνώσεις, δημιούργησαν έναν πανέμορφο χώρο, σ’ ένα μικροσκοπικό στενό της Χώρας. Οι κορυφαίες ετικέτες των Κυκλάδων, επιλεγμένοι παραγωγοί από όλοι την Ελλάδα, έμφαση στα κρασιά ήπιας παρέμβασης και λίγα πιάτα για να συμπληρώνουν την γευστική εμπειρία. Ο Κωνσταντίνος και ο Παναγιώτης, ξεκίνησαν πριν λίγα χρόνια, αργά και σταθερά την ενασχόλησή τους με το κρασί. Αυτή τη στιγμή καλλιεργούν βιολογικά έναν αμπελώνα στην ενδοχώρα του νησιού και εμφιαλώνουν, μεταξύ άλλων, το μονοποικιλιακό τους κρασί από την κυκλαδίτικη ποικιλία Ποταμίσι. Έστησαν ένα πανέμορφο wine bar, το στόλισαν με δεκάδες δικές τους κατασκευές με φελλούς, διοργανώνουν σεμινάρια κρασιού για τους επαγγελματίες του νησιού, αλλά και για οινόφιλους, φτιάχνουν δικό τους πετμέζι, πειραματίζονται με ναξιώτικα τυριά που τα παλαιώνουν μέσα σε οινολάσπες και έχουν βουτήξει γερά στο οινικό σύμπαν. Πάνω απ’ όλα είναι αποφασισμένοι να συστήσουν το καλό ελληνικό κρασί σε όποιον διαβεί το κατώφλι τους και το κάνουν με μεγάλη επιτυχία.
Οινοχώρος 2285301507 & 6942087879
Βόλτα στο Χαλκί
Γραφικό, ονειρεμένο χωριό, από τα ομορφότερα σε όλα τα Κυκλαδονήσια.
Στην καρδιά του μεγαλύτερου ελαιώνα των Κυκλάδων και σε μια περιοχή που δικαίως ονομάζεται ο Μυστράς των Κυκλάδων, λόγω των πολυάριθμων βυζαντινών εκκλησιών που υπάρχουν διάσπαρτες σ’ όλο τον κάμπο της Τραγαίας, στέκει ένα χωριουδάκι σαν σκηνικό από ταινία εποχής. Πανέμορφα νεοκλασικά, καλντερίμια, παλιά εμπορικά μαγαζιά που μετατράπηκαν σε γκαλερί, πετρόκτιστες γωνιές, και όλα αυτά σε ένα τοπίο μαγικό.
Στο Χαλκί το χειμώνα θα βρείτε ανοιχτά μόνο 2-3 καφέ, αλλά η βόλτα στα στενά του, χωρίς την πολυκοσμία του καλοκαιριού, αξίζει χρυσάφι.
Λιμανάκι της Μουτσούνας
Από τα πιο μαγευτικά σημεία του νησιού και ίσως ένα από τα πιο όμορφα λιμανάκια των Κυκλάδων. Μία ώρα από τη Χώρα, αξίζει κάθε λεπτό της διαδρομής. Το λιμανάκι της Μουτσούνας σε άλλα γεωγραφικά μήκη και πλάτη του πλανήτη, θα ήταν ένα διάσημο Μουσείο Βιομηχανικής Ιστορίας. Εδώ παραμένει ένα αρκετά κρυμμένο μυστικό που καταγοητεύει όσους πατήσουν το πόδι τους. Στη Μουτσούνα κατέληγε ο πρώτος εναέριος σιδηρόδρομος που κατασκευάστηκε στα Βαλκάνια, με σκοπό να μεταφέρει τη ναξιώτικη σμύριδα, από τα ορυχεία στα βορειοανατολικά του νησιού. Η σμύριδα είναι το 2ο σκληρότερο πέτρωμα του πλανήτη, ιδανική πρώτη ύλη για την παραγωγή σμυριδόχαρτων και άλλων λειαντικών μέσων. Η ποιότητα της ναξιώτικης σμύριδας θεωρείται κορυφαία σε όλον τον πλανήτη και αποτελούσε ένα από τα τρία προϊόντα που καθόριζαν για δεκαετίες το ΑΕΠ της χώρας, τα άλλα δύο ήταν η σταφίδα και ο καπνός. Καταλαβαίνετε λοιπόν γιατί ιστορία μιλάμε.
Σήμερα κάνοντας τη διαδρομή Απείρανθος – Μουτσούνα, βλέπει κανείς τμήματα του εναέριου, βαγόνια να αιωρούνται σχεδόν σουρεαλιστικά, ενώ στη Μουτσούνα διατηρούνται ακόμη οι σιδηροδρομικές γραμμές όπου κυλούσαν τα βαγονέτα, οι μπίγες, γερανοί που φόρτωναν το πέτρωμα στις βάρκες, το κτήριο της διοίκησης και το ζυγιστήριο του πετρώματος.
Ακόμη και το χειμώνα, είναι καθημερινά ανοιχτό το καφέ Jax, όπου η Κυριακή σερβίρει μερακλίδικο καφέ, νόστιμα σαντουιτσάκια και τα διάσημα αφράτα ντόνατς της. Ακριβώς μπροστά στο λιμανάκι, τα Σαββατοκύριακα αλλά και κάποιες επιλεγμένες μέρες, η πιο διάσημη ταβέρνα της ανατολικής Νάξου, η Απανέμη, σερβίρει θεϊκό καρπάτσιο ολόφρεσκων ψαριών, βραστά χόρτα, μακαρονάδες με θαλασσινά, διάσημες σε όλες τις Κυκλάδες και ζουμερά παϊδάκια από δικά τους ζώα. Τηλεφωνήστε πριν καταφτάσετε για να τσεκάρετε αν είναι ανοιχτή.
Μαρία της Απανέμης: 2285068070 & 6944138610
Στο ατελιέ ενός διάσημου γλύπτη
Ήρθε πριν από τριανταπέντε χρόνια στο νησί, γοητευμένος από το Ναξιώτικο μάρμαρο. Ο Γερμανός Ingbert Brunk, μόλις είχε τελειώσει τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών του Βερολίνου, ερωτεύτηκε το μάρμαρο του νησιού και αφοσιώθηκε αποκλειστικά σ’ αυτό το μαγικό υλικό. Εδώ και περισσότερο από μία δεκαετία, επέλεξε να φτιάξει το ατελιέ του στο άχρονο τοπίο της Ανατολικής Νάξου. Λίγα λεπτά από τη Μουτσούνα, πάνω από τον γοητευτικό όρμο του Αζαλά, σ’ ένα ατελιέ που κόβει την ανάσα, τα διάσημα έργα του αποτελούν συνέχεια της γλυπτικής παράδοσης, ενός τόπο που χάρισε αριστουργήματα στην παγκόσμια τέχνη. Το ατελιέ είναι επισκέψιμο και τον χειμώνα, αρκεί να τηλεφωνήσετε για να κλείσετε ραντεβού.
Ατελιέ Ingbert Brunk 22850 68260 & 6944677617
