Παράδεισος για εξερευνητές, δύτες και περιπατητές, η Αμοργός με τους μικρούς κολπίσκους, τα ορεινά μονοπάτια και τα ολόλευκα εκκλησάκια είναι ο ιδανικός προορισμός για εναλλακτικές διακοπές με κυκλαδίτικο ύφος και άρωμα. Το νησί, είναι ταυτισμένο με την άγρια ομορφιά αλλά και με το «Απέραντο Γαλάζιο», την ταινία του Luc Besson, που γυρίστηκε στο νησί πριν από 34 χρόνια και έμελλε να αλλάξει το μέλλον του νησιού.

38

Ωστόσο, αν και απέκτησε παγκόσμια φήμη προσελκύοντας μεγάλο αριθμό επισκεπτών, παραμένει ένας εναλλακτικός προορισμός για ήρεμες διακοπές, χωρίς να υστερεί σε νυχτερινή διασκέδαση, εναρμονισμένη πάντα με το γενικότερο χαλαρό ύφος του νησιού. Άλλωστε, όσοι επισκέπτονται την Αμοργό, δεν θέλουν κοσμικότητες και ακραίες μορφές διασκέδασης, αλλά προτιμούν να πίνουν τον καφέ τους στα παραδοσιακά καφενεία παρέα με τους ντόπιους, να τρώνε στα ταβερνάκια χειροποίητες λιχουδιές και να πίνουν το ποτό τους κάτω από τον έναστρο ουρανό.

Το τοπίο του νησιού δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο, αφού η ομορφιά και η χαλαρή διάθεση που αποπνέει τη Αμοργός, έχει εμπνεύσει και άλλους ξένους σκηνοθέτες και παραγωγούς, να γυρίσουν στο νησί ταινίες με διεθνή απήχηση που δίνουν μεγάλη ώθηση στον τουρισμό, όπως η γερμανική «Tochter» (2021) και η γαλλική «Les Cyclades» (2022).

Αν σκοπεύετε να επισκεφτείτε την Αμοργό, πρέπει να είστε έτοιμοι να περιπλανηθείτε για να ανακαλύψετε όλα αυτά τα οποία την έχουν κάνει διάσημη και εκτός συνόρων. Εντυπωσιακά καταγάλανα νερά, υπέροχες παραλίες, βράχια να επιβάλλουν την παρουσία τους και πανέμορφα μονοπάτια που οδηγούν τους περιπατητές σε κάθε γωνιά του νησιού, συνθέτουν το συγκλονιστικό τοπίο των αξέχαστων διακοπών. Επισκεφτείτε τους οικισμούς και ακολουθήστε τα πέτρινα καλντερίμια που οδηγούν σε ασβεστωμένες αυλές και γραφικά ξωκλήσια. Ανεβείτε τα σκαλοπάτια για τους διάσημους ναούς που κρέμονται στις άκρες των γκρεμών και θαυμάστε τις ομορφιές που κρύβουν αλλά και τη θέα από τον περίβολό τους.

Εξερευνήστε το μεσαιωνικό κάστρο και δείτε την υπέροχη θέα από την κορυφή και παρακολουθείστε από ψηλά όλη τη ζωντάνια και τον παλμό της Χώρας, όπου οι ταξιδιώτες ανακατεύονται με τους ντόπιους, στη χαλαρή ατμόσφαιρα των μικρομάγαζων, των εστιατορίων και των μπαρ που βρίσκονται διάσπαρτα στα σοκάκια της.

Πού να κολυμπήσετε

Αγία Άννα: Είναι η παραλία που έκανε την Αμοργό παγκοσμίως γνωστή μετά το 1988, όταν γυρίστηκε εδώ η πασίγνωστη ταινία «Απέραντο Γαλάζιο» (The big blue), σε σκηνοθεσία Luc Besson και με πρωταγωνιστή τον ηθοποιό Jean Reno. Απέχει τρία χιλιόμετρα από τη Χώρα και έχει καθαρά κρυστάλλινα γαλαζοπράσινα νερά τα οποία σε συνδυασμό με τη βραχώδη περιοχή και τα πράσινα περιβόλια επάνω από την ακτή, συνθέτουν ένα τοπίο άγριας ομορφιάς. Η παραλία είναι μικρή σε έκταση και αρκετά πολυσύχναστη, οπότε αν θέλετε να την επισκεφτείτε θα πρέπει να πάτε νωρίς το πρωί ή νωρίς το απόγευμα. Φροντίστε για τα απαραίτητα, γιατί δεν είναι οργανωμένη. Στο μικρό ξωκλήσι επάνω από την παραλία, συχνά τελούνται γάμοι και βαπτίσεις.

Μούρος: Από τις πιο γνωστες παραλίες της Αμοργού, με βοτσαλάκι, βράχια και υπέροχα, βαθιά νερά. Ο καταπληκτικός βυθός της είναι ιδανικό σημείο για snorkeling. Βρίσκεται σε απόσταση περίπου 2 χιλιομέτρων από το Καμάρι και μπορείτε να πάτε ως εκεί οδικώς. Τα εντυπωσιακά, κάθετα βράχια που πλαισιώνουν τον μικρό κόλπο προσφέρουν ένα εντυπωσιακό φόντο για φωτογραφικές λήψεις. Ο βυθός είναι εξίσου καταπληκτικό, με θαλάσσιες σπηλιές να μονοπωλούν το ενδιαφέρον όσων αγαπούν τις υποβρύχιες εξερευνήσεις. Θα προσεγγίσετε την παραλία οδικώς και θα αφήσετε το αυτοκίνητο στο parking επάνω από την παραλία και από εκεί θα περπατήσετε σε κατηφορικό δρόμο για περίπου 10 λεπτά.

Καλοταρίτισσα: Απάνεμο λιμανάκι, με την πιο αμμουδερή παραλία της Αμοργού, με τιρκουάζ νερά. Μπορείτε να πάτε εκεί οδικώς,ακολουθώντας τον δρόμο για Αρκεσίνη. Είναι οργανωμένη, με ομπρέλες, ξαπλώστρες και beach bar και από εδώ αναχωρούν τουριστικά σκάφη για το μαγευτικό νησάκι Γραμβούσα.

Λεβρωσσός: Αμμώδης παραλία, με θέα το λιμάνι της Αιγιάλης από το οποίο απέχει περίπου 20 λεπτά με τα πόδια. Είναι μια από τις πιο όμορφες ακτές της περιοχής και παλιότερα ήταν παραλία γυμνιστών, ωστόσο πλέον την επισκέπτονται ακόμα και οικογένειες με παιδιά. Μπορείτε να πάτε με βαρκάκι, λεωφορείο ή αυτοκίνητο, όμως οι θέσεις στάθμευσης είναι περιορισμένες. Το μονοπάτι που ξεκινάει από το χώρο στάθμευσης είναι κατηφορικό, περιλαμβάνει αρκετά σκαλιά και δεν προσφέρεται για άτομα με κινητικές δυσκολίες. Τα νερά της βαθαίνουν σταδιακά και είναι προστατευμένη από τους ανέμους. Δεν είναι οργανωμένη, αλλά στο σημείο υπάρχει ταβέρνα για φαγητό.

Μαλτέζι: Θα βρείτε την παραλία βορειοδυτικά του λιμανιού των Καταπόλων και θεωρείται μία από τις πιο όμορφες της περιοχής. Είναι οργανωμένη, απάνεμη με ψιλή άμμο και γαλαζοπράσινα νερά. Η μετάβαση στο Μαλτέζι γίνεται με καραβάκια από το λιμάνι των Καταπόλων ή περπατώντας για περίπου 20 λεπτά και ακολουθώντας το μονοπάτι από τον οικισμό του Ξυλοκερατίδι.

Άγιος Παύλος: Παραλία με χαρακτηριστικό σχήμα, αφού μια κυρτή λωρίδα γης εισχωρεί στο νερό. Στην ακτή θα βρείτε μεγάλα λευκά βότσαλα και καθαρά νερά. Είναι οργανωμένη, με beach bar, ξαπλώστρες και ομπρέλες, ενώ από το σημείο αναχωρούν συχνά τα τουριστικά σκάφη με προορισμό το νησάκι Νικουριά.

Νικουριά: Μπορείτε να κολυμπήσετε στις ακτές του ακατοίκητου μικρού νησιού που βρίσκεται απέναντι από την παραλία του Αγίου Παύλου. Το νησάκι έχει 3 παραλίες, όλες με άμμο και πέτρες. Εκεί υπάρχει η εκκλησία της Παναγίας η οποία γιορτάζει στις 9 Σεπτεμβρίου και οι βαρκάρηδες μεταφέρουν όσους θέλουν να παρακολουθήσουν την λειτουργία.

Γραμβούσσα: Από τον από τον ορμίσκο της Καλοταρίτισσας μπορείτε να πάρετε ένα τουριστικό σκάφος και να επισκεφτείτε το νησάκι Γράμβουσσα που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση. Χρυσή άμμος, τιρκουάζ, κρυστάλλινα νερά και με θέα την Αμοργό, δεν είναι λίγα τα ταχύπλοα και τα φουσκωτά που προσεγγίζουν το νησάκι τους καλοκαιρινούς μήνες. Στην παραλία θα βρείτε ξαπλώστρες και ομπρέλες, ωστόσο δεν υπάρχουν άλλες παροχές, οπότε θα πρέπει να έχετε φροντίσει για τις απαραίτητες προμήθειες, αλλά να έχετε και δική σας ομπρέλα σε περίπτωση που δεν υπάρχουν διαθέσιμες. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η Γράμβουσσα κατοικούταν μέχρι την δεκαετία του 1990, κατά τη διάρκεια της οποίας έφυγε και η τελευταία οικογένεια.

Τι να κάνετε

Παναγία Χοζοβιώτισσα: Είναι ένα από τα παλαιότερα μοναστήρια των Κυκλάδων και είναι χτισμένο με τρόπο που μοιάζει να ακροβατεί στην άκρη του γκρεμού. Για να φτάσετε μέχρι την είσοδό του, θα πρέπει να ανέβετε 300 σκαλοπάτια, ωστόσο η θέα από την κορυφή θα σας αποζημιώσει για τον κόπο σας. Αφού περάσετε τη στενή πόρτα του μοναστηριού, θα πρέπει να ανέβετε άλλους 8 ορόφους ώστε να μπορέσετε να θαυμάσετε το Καθολικό με τις βυζαντινές εικόνες της Χοζοβιώτισσας.

Αγία Τριάδα: Το εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας βρίσκεται στην Λαγκάδα και προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον λόγω της αρχιτεκτονικής ιδιαιτερότητάς της, αφού είναι χτισμένη μέσα σε μια σπηλιά, ψηλά σε ένα απότομο βράχο. Για να την προσεγγίσει κανείς, χρειάζεται να ανέβει μια στενή πετρόκτιστη σκάλα, με 65 σκαλοπάτια. Χτίστηκε τα χρόνια των πειρατικών επιδρομών και οι κάτοικοι την χρησιμοποιούσαν περιστασιακά και ως κρυψώνα. Σφηνωμένη μέσα στον βράχο και προσφέρει καταπληκτική θέα στον όρμο της Αιγιάλης.

Αρχαιολογικό Μουσείο Αμοργού: Βρίσκεται στη Χώρα και στεγάζεται στον Πύργο του Γαβρά, ο οποίος αποτελεί ιστορικό μνημείο της Ενετοκρατίας. Εκτίθενται κυρίως γλυπτά, αγάλματα και ανάγλυφα, χρονολογούμενα από την Αρχαϊκή περίοδο, τον 6ο π.Χ. αιώνα, έως και την Ρωμαιοκρατία, τον 2ο μ.Χ. αιώνα, κυρίως από τις τρεις αρχαίες πόλεις της Αμοργού, Αιγιάλη, Αρκεσίνη και Μινώα. (τηλ. 2285 071831 www.odysseus.culture.gr)

Λαογραφικό Μουσείο Αμοργού: Το μουσείο είναι στεγασμένο σε ένα ιστορικό σπίτι, στη Χώρα, το οποίο διατηρήθηκε αναλλοίωτο έως σήμερα και προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να θαυμάσουν αντικείμενα καθημερινής οικιακής χρήσης, όπως στάμνες και κιούπια, αγροτικά και κτηνοτροφικά εργαλεία, όπως φτυάρι, άροτρο, μυλόλιθος, δοχεία συλλογής, μεταφοράς και φύλαξης καρπών, δείγματα καλαθοπλεκτικής τέχνης και ένα φωτογραφικό υλικό όπου διαγράφονται οι αντίξοες συνθήκες της καθημερινής ζωής του παρελθόντος, στο σπίτι, το χωράφι ή το βοσκοτόπι και πώς κατάφεραν να δαμάσουν την άγρια φύση του τόπου. Επιπλέον, θα δείτε τμήμα της εσωτερικής επίπλωσης και διακόσμησης ενός παραδοσιακού αμοργιανού σπιτιού.

Αρχαιολογικό ενδιαφέρον: Σε διάφορες θέσεις σε όλο το νησί, μπορείτε να δείτε υπολείμματα αρχαίου πολιτισμού, γεγονός που μαρτυρά ότι η Αμοργός κατοικούταν από τους προϊστορικούς χρόνους. Το σημείο που συγκεντρώνει το μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι ο λόφος της αρχαίας Μινώας αλλά και η σημερινή θέση Κατάπολα, όπου έχει ανακαλυφθεί θολωτός μυκυναϊκός τάφος και ναός του Απόλλωνα.

Ενετικό Κάστρο: Το Ενετικό κάστρο χτίστηκε το 13ο αιώνα από Ενετούς άρχοντες προκειμένου να αποφύγουν τις ληστρικές επιδρομές των Σαρακηνών πειρατών. Έχει ύψος 65 μέτρα, επιβάλλοντας την παρουσία του στη Χώρα. Γύρω από το κάστρο απλώνεται ο παραδοσιακός οικισμός με τα πολυάριθμα άσπρα κυκλαδίτικα σπίτια και τα δαιδαλώδη στενά σοκάκια.

Ανεμόμυλοι Αμοργού: Απέναντι από το Ενετικό Κάστρο, στέκουν οι παραδοσιακοί ανεμόμυλοι που κατάφεραν να διατηρηθούν μέχρι και σήμερα. Περισσότερα από 300 χρόνια, δεκάδες ανεμόμυλοι σπαρμένοι σε όλο το νησί, τροφοδοτούσαν τους ντόπιους με το πολύτιμο αλεύρι, ενώ σήμερα έχουν απομείνει μόνο έντεκα να παλεύουν με το χρόνο, προσφέροντας την ιδιαίτερη πινελιά τους στην ειδυλλιακή εικόνα της Χώρας.

Ναυάγιο «Ολυμπία»: Στην τοποθεσία Κάτω Μεριά κοντά στην παραλία Καλοταρίτισσα, θα βρείτε το κουφάρι του πλοίου «Ολυμπία». Μισοβυθισμένο, λίγα μόλις μέτρα από την ακτή, έχει γίνει πόλος έλξης για φωτογραφικές λήψεις. Το πλοίο ναυπηγήθηκε το 1950 και ναυάγησε το 1980, όταν κατά τη διάρκεια σφοδρής θαλασσοταραχής προσπάθησε, ανεπιτυχώς, να βρει καταφύγιο στον όρμο όπου και τελικά προσάραξε, ευτυχώς χωρίς να υπάρξουν ανθρώπινες απώλειες. Από τότε, το γέρικο σκαρί έχει παραδοθεί στη μανία της φύσης και έχει γίνει ένα από τα πιο δημοφιλή και εντυπωσιακά αξιοθέατα της Αμοργού.

Μονοπάτια: Στο νησί σώζονται πολλά μονοπάτια, κάποια από αυτά αρχαία, κάποια άλλα νεότερα και λιθόστρωτα. Τα περισσότερα είναι σε άριστη κατάσταση γιατί χρησιμοποιούνται μέχρι και σήμερα από τους ντόπιους που διατηρούν κτήματα και κοπάδια σε διάφορα σημεία του νησιού. Υπάρχουν 12 σηματοδοτημένες πεζοπορικές διαδρομές και θα τις εντοπίσετε στον χάρτη που έχει εκδώσει η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, ωστόσο σε κάποια σημεία η σηματοδότηση έχει υποστεί πολλές φθορές και σε κάποια σημεία έχει χαθεί και χρειάζεται προσοχή. Το δίκτυο περιέχει διαδρομές για κάθε βαθμό δυσκολίας ώστε να καλύπτει όλες τις κατηγορίες πεζοπόρων. Εκτός από τα μονοπάτια στον χάρτη αποτυπώνονται οι παραλίες και όλα τα αξιοθέατα, με ακρίβεια. Θα τον βρείτε στα καταστήματα του νησιού ή στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.terrainmaps.gr. Επίσης μπορείτε να τον αποκτήσετε σε ηλεκτρονική μορφή στο κινητό σας από την ιστοσελίδα της Avenza Maps (www.avenzamaps.com/maps)

Γαστρονομική ταυτότητα

Ορεινό και άγονο το νησί της Αμοργού, φιλοξενεί χιλιάδες πρόβατα και κατσίκια στα μαντριά και πολλά αγριοκάτσικα που βόσκουν ελεύθερα στους βράχους στα ορεινά ή δίπλα στη θάλασσα. Το κρέας βρίσκεται στον πυρήνα της κουζίνας του νησιού. Χαρακτηριστικά εδέσματα είναι το “πατατάτο”, δηλαδή κατσικάκι ή αρνάκι με πατάτες μπαχαρικά και κόκκινη σάλτσα, η “αρανίστα” (γεμιστό κατσίκι με ρύζι σούπα), και το ξυδάτο (είδος πατσά αρτυμένο με ξύδι). Επίσης η “φάβα παντρεμένη”, δηλαδή βρασμένη με συνοδεία από κρεμμύδι, κάπαρη και το απαραίτητο λαδολέμονο, και οι φαβοκεφτέδες που φτιάχνονται ανακατεύοντας βρασμένη φάβα με μάραθο και ψιλοκομμένο κρεμμύδι.

Η φάβα της Αμοργού προέρχεται από το φυτό κατσούνι (όπως και η φάβα της Σχοινούσας) και διαφέρει από το φυτό λαθούρι, που δίνει για παράδειγμα τη φάβα της Σαντορίνης. Οι χορτόπιτες του νησιού φτιάχνονται παραδοσιακά με αγριοσέσκουλα και μυρωδικά. Η μεγάλη παράδοση στην κτηνοτροφία, προσφέρει άφθονο γάλα και πολλά ιδιαίτερα αιγοπρόβεια τυριά, κυρίως οικιακής παραγωγής: το σκληρό και αλμυρό μελίπαστο, γραβιέρα, ξερή μυζήθρα, ξινομυζήθρα, φρέσκια μυζήθρα, ξινότυρο (ξερή ξινομυζήθρα) και πολύ μικρές ποσότητες κοπανιστής. Τα άπειρα αρωματικά βότανα δημιουργούν ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη της μελισσοκομίας. Παράγεται κυρίως θυμαρίσιο μέλι αλλά και ανθόμελο. Ο αμοργιανός ελαιώνας, κυρίως στην Αιγιάλη, με τις ποικιλίες μανάκι κορωνέικη και χοντρολιά δίνει ικανοποιητικές ποσότητες εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου.

Το νησί διαθέτει και τρεχαντήρια που συνεισφέρουν στον τοπικό παραγωγικό χάρτη αρκετά φρέσκα ψάρια. Οι λιαστές μένουλες, ένα μικρό ψάρι ξαδελφάκι της μαρίδας, αλατίζονται πρώτα, στεγνώνουν στον ήλιο και προσφέρονται σαν μεζές για ούζο. Στα πεδινά καλλιεργούνταν παραδοσιακά αρκετές ποσότητες σιταριού και κριθαριού και με το σιταροκρίθι φτιάχνουν ακόμα αρκετές οικογένειες το δικό τους μαύρο ζυμωτό ψωμί και τους “παύλους” είδος παξιμαδιού.

Παραδοσιακά γλυκά είναι τα ξεροτήγανα που γίνονται με λεπτή ζύμη στο σχήμα τριαντάφυλλου και αρτίζονται με μέλι και σουσάμι και το σουσαμένιο παστέλι. Όσον αφορά τα ποτά, είναι διάσημη η “ψημένη ρακή”, ένα είδος λικέρ με βάση τη ρακή και το μέλι και αρωματισμένο με βότανα και μπαχαρικά. Πριν ακόμα γίνει διάσημο σε ολόκληρη τη χώρα, ήταν ένα ματζούνι, “βραστάρι”, ένα ποτό που πινόταν ζεστό για την ανακούφιση από το κρύωμα και το βήχα. Ταυτοχρόνως το έπιναν οι γυναίκες στις επισκέψεις και τα πανηγύρια για να αποφύγουν τη δυνατή ρακή που έπιναν οι άνδρες. Σήμερα παράγεται συστηματικά σε οινοποιείο -αποσταγματοποιείο του νησιού και με το όνομα ρακόμελο σερβίρεται σε ολόκληρη την Ελλάδα και εξάγεται και σε χώρες του εξωτερικού.

Πού να φάτε

Γιωργαλίνης: Οικογενειακή ταβέρνα με όμορφο κήπο. Φημίζεται για τα ψητά και τις γενναιόδωρες μερίδες του. Τα κρέατα που σερβίρονται είναι όλα από τη δική τους φάρμα.
Αμοργός, Βρούτση, 2285 074290

ΓΙΟΥΚΑΛΙ: Εστιατόριο με Μεσογειακή κουζίνα και θαλασσινές, κρεατοφαγικές και χορτοφαγικές επιλογές. Μπορείτε να επιλέξετε κριθαρότο με παντζάρια, μαγειρευτό κατσικάκι, λιγκουίνι με φρέσκα μύδια και γαριδομακαρονάδα.
Αμοργός, οικισμός Ξυλοκερατίδι, Κατάπολα, 2285 071838

Τρανζιστοράκι: Όμορφα διακοσμημένο μεζεδοπωλείο στο πιο πολυσύχναστο σοκάκι στη Χώρα. Θα δοκιμάσετε νόστιμα ελληνικά μεζεδάκια μαγειρεμένα με δημιουργικότητα και προσεγμένα υλικά.
Αμοργός, Χώρα. 698 882 0049

Το λιμάνι της κυρά Κατίνας: Σε λουλουδιασμένο σοκάκι βρίσκεται μια από τις παλαιότερες ταβέρνες της Αμοργού για φρέσκο ψάρι και αμοργιανά παραδοσιακά πιάτα όπως το πατατάτο (κατσίκι κοκκινιστό με πατάτες) και η χταποδόπιτα. Αξίζει να δοκιμάσετε και την περίφημη αστακομακαρονάδα της.
Αμοργός, Αιγιάλη, 2285 073269

Πού να μείνετε

Aqua Petra: Το κατάλυμα βρίσκεται δίπλα στην παραλία του Αγίου Παύλου, και είναι συγκρότημα διαμερισμάτων με πισίνα, εστιατόριο, μπαρ και θέα στο νησάκι της Νικουριάς.
Αγ. Παύλος, τηλ. 285073011

Theasis Suites: Οι νεόκτιστες σουίτες βρίσκονται στην Αιγιάλη, κοντά στην παραλία, με θέα τον κολπο. Κάθε μια διαθέτει ιδιωτική πισίνα και ολοκληρωμένες παροχές. Συνδυάζει μοντέρνο και παραδοσιακό στυλ.
Αιγιάλη, τηλ. 6981 155 755

Εμπροστιάδα: Πέτρινος και παραδοσιακός ξενώνας στη βορεινή είσοδο της Χώρας. Διαθέτει δωμάτια και σουίτες.
Χώρα, τηλ. 693 224 8867

Porto Katapola: Πανσιόν ακριβώς στο λιμάνι των Καταπόλων. με θέα στη θάλασσα. Διαθέτει δωμάτια και διαμερίσματα πλήρως ανακαινισμένα και απέχει 5 μέτρα από τη θάλασσα
Κατάπολα, τηλ. 697 894 8458

Διαβάστε ακόμα:

Αμοργός: Εμπειρίες στο νησί του «Απέραντου Γαλάζιου»

Γραμβούσα: Το νησάκι του Αιγαίου με τη χρυσαφένια αμμουδιά, τα τιρκουάζ νερά και τη θέα στην Αμοργό

Ιστιοπλοΐα στις Μικρές Κυκλάδες