H Ελευσίνα είναι μια περιοχή της Περιφέρειας Αττικής με μεγάλο αρχαιολογικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον. Για τον αρχαίο κόσμο ήταν μια πολύ σημαντική πόλη, γεγονός που τεκμηριώνεται από τα εντυπωσιακά αρχαιολογικά ευρήματα στην περιοχή. Η εκδρομή στην Ελευσίνα γίνεται στο πλαίσιο της γνωριμίας μας με την Αττική, η οποία αποτελεί έναν ασφαλή κι ελκυστικό πολυδιάστατο προορισμό για αξέχαστες διακοπές καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους.
Η πόλη ιδρύθηκε γύρω στο 2000 π.Χ. και -μαζί με την Αθήνα, την Ολυμπία, τη Δήλο και τους Δελφούς- αποτελούσε μία από τις 5 ιερές πόλεις της Αρχαίας Ελλάδας όπου διοργανωνόταν μια από τις μεγαλύτερες γιορτές της εποχής, τα Ελευσίνια Μυστήρια προς τιμή της θεάς Δήμητρας. Η λατρεία της θεάς Δήμητρας και της κόρης της Περσεφόνης ήταν πολύ σημαντική για τους αρχαίους Έλληνες, και το Ιερό, έγινε πολύ γρήγορα διάσημο πανελλαδικά. Στην εποχή του Σόλωνα τα Ελευσίνια περιλαμβάνονται στις Αθηναϊκές γιορτές ενώ επί Πεισίστρατου η πόλη θωρακίζεται με τείχος. Κατά την κλασική και ρωμαϊκή εποχή η περιοχή αποκτά δόξες και εντυπωσιακά κτίρια αρχίζουν να ανεγείρονται, με το πέρασμα των χρόνων όμως και την εμφάνιση του Χριστιανισμού το Ιερό σιγά σιγά εγκαταλείπεται. Για αυτόν ακριβώς το λόγο η πρώτη στάση σας οφείλει και πρέπει να είναι ο αρχαιολογικός χώρος της Ελευσίνας.
Μερικά από τα σημαντικότερα ευρήματα και μνημεία είναι η Ιερά Αυλή, το σημείο που κατέληγε η Ιερά Οδός -η οποία ξεκινούσε από τον Κεραμεικό – και ήταν χώρος όπου συγκεντρώνονταν οι πιστοί, ο ναός της Προπυλαίας Αρτέμιδος, τα Μεγάλα και τα Μικρά Προπύλαια, το Τελεστήριο σχεδιασμένο από τον Ικτίνο, μια τετράγωνη αίθουσα με έξι εισόδους που στο κέντρο του βρισκόταν το ανάκτορο του Ιεροφάντη, το Μυκηναϊκό Μέγαρο αλλά και το Καλλίχορον Φρέαρ όπου σύμφωνα με τον μύθο, αυτό ήταν το σημείο στο οποίο κάθισε η θεά Δήμητρα να ξαποστάσει στην προσπάθειά της να βρει την Περσεφόνη την οποία είχε απαγάγει ο θεός Πλούτωνας.
Το αρχαιολογικό μουσείο στο οποίο εκτίθενται ευρήματα από τις ανασκαφές όπως το υπερμέγεθες άγαλμα μιας Κιστοφόρου Κόρης, θα είναι δυστυχώς προσωρινά κλειστό λόγω ανακαίνισης μέχρι το 2022, στο πλαίσιο της προετοιμασίας της Ελευσίνας ως Πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023.
Επόμενη στάση το Μουσείο Ιστορίας και Λαογραφίας του Συλλόγου Μικρασιατών Ελευσίνας. Το κτίριο αρχικά ήταν προσφυγική κατοικία, η οποία ανακαινίστηκε στα πρότυπα των κατοικιών της δεκαετίας του 1920. Το μουσείο φιλοξενεί αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ενδυμασίες, φωτογραφίες, επιστολές κ.α. και διηγείται τον τρόπο ζωής και τον πολιτισμό των Ελλήνων της Μικράς Ασίας πριν από τον διωγμό. Αξίζει επίσης να κάνετε μια βόλτα στην πόλη για να θαυμάσετε μερικά από τα πανέμορφα διατηρητέα, κυρίως νεοκλασικά, κτίρια που βρίσκονται κοντά στον αρχαιολογικό χώρο και το λιμάνι όπως το σπίτι του Δεμέστιχα στην οδό Δραγούμη, χαρακτηριστικό δείγμα των σπιτιών της αστικής τάξης της Ελευσίνας στις αρχές του 20ου αιώνα, την οικία Πάγκαλου, χτισμένη στις αρχές του 19ου αιώνα, την οικία Μορφοπούλου σε σχέδια του Αναστάσιου Μεταξά, γνωστού αρχιτέκτονα της εποχής που επιμελήθηκε τις αναμορφώσεις στο Μουσείο Μπενάκη και το Προεδρικό Μέγαρο στην Ηρώων Πολυτεχνείου αλλά και την οικία Ρεντούμη-Δούκα στον ίδιο δρόμο ή αυτό στην Κανελλοπούλου και Ωκεανίδων.
Αφού γεμίσετε εικόνες με ιστορία, είναι η ώρα να ανακαλύψετε τα ταβερνάκια της ευρύτερης περιοχής που είναι άφθονα αλλά και τις παραλίες από την Ελευσίνα μέχρι τα Μέγαρα και την Κινέτα, όπως τη μικρή παραλία της Αλόπης με τα αρμυρίκια λίγο έξω από την πόλη, δίπλα στη Βίλα Ευταξία, το εγκαταλελειμμένο πια, σπίτι του πολιτικού Λάμπρου Ευταξία, πρώτο έργο του αρχιτέκτονα Άρη Κωνσταντινίδη το οποίο ολοκλήρωσε το 1938, στα αριστερά βρίσκεται και το ναυαγισμένο πλέον επιβατηγό πλοίο «Mediterranean Sky» ή τα κολπάκια στον Λουτρόπυργο. Μπορείτε όμως να πάτε ακόμα πιο μακριά στο Νεράκι στη Νέα Πέραμο, στο Βαρδάρι και στο Παπούτσι στα Μέγαρα ή στην τεράστια παραλία της Κινέτας με το ψιλό βοτσαλάκι και τα υπέροχα νερά, οργανωμένη σε μεγάλο τμήμα της που έχει όμως και χώρο για να απλώσετε την πετσετούλα σας και να χαρείτε τον φθινοπωρινό ήλιο. Αν πάλι οι βουτιές αυτή την εποχή δεν είναι το φόρτε σας τότε το μικρό γραφικό λιμανάκι της Πάχης σας περιμένει για καφέ ή φαγητό με θέα τα δυο μικρά νησάκια το Παχάκι και την Πάχη.
Η Ελευσίνα, πέρα από την ιστορία και το φαγητό, είναι άμεσα συνδεδεμένη και με την Τέχνη. Τη σημασία της ιστορικής αυτής πόλης έρχεται να τονίσει η ανακήρυξή της σε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης «Ελευσίνα 2023», στο πλαίσιο της οποίας διοργανώνονται πλήθος θεατρικών και άλλων εκδηλώσεων τις οποίες μπορείτε να δείτε αναλυτικά στην ιστοσελίδα 2023eleusis.gr
