Η Ιταλία, όπως και η Ελλάδα, αντιμετωπίζει δημογραφικό πρόβλημα και πρόβλημα αστυφυλίας. Και επίσης είναι μία χώρα με πάρα πολλά εγκαταλειμμένα σπίτια, ηλικίας εκατοντάδων ετών και συχνά μεγάλης αρχιτεκτονικής αξίας. Ειδικά σε χωριά και κωμοπόλεις.
Για αυτό και πια δεκάδες δήμοι της Ιταλίας δίνουν τη δυνατότητα σε όσους το επιθυμούν να αγοράσουν κάποιο από αυτά τα σπίτια με αντίτιμο μόλις ένα ευρώ. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα δίνονται και οικονομικά, όπως και άλλου είδους κίνητρα, για μόνιμη εγκατάσταση εκεί. Αρκεί ο νέος ιδιοκτήτης να καλύψει το κόστος των απαραίτητων εργασιών για να καταστεί το σπίτι κατοικήσιμο και να πάψει να είναι επικίνδυνο για τους περαστικούς ή επίφοβο να καταρρεύσει σε σεισμούς και φυσικές καταστροφές.
Αυτόν τον μήνα η βουκολική κωμόπολη της Μαέντσα έγινε η πρώτη πόλη της περιφέρειας του Λάτιο, της περιφέρειας στην οποία βρίσκεται η Ρώμη, η οποία αποφάσισε να προχωρήσει στο συγκεκριμένο πρόγραμμα.
Η πόλη υπάρχει από την εποχή της ρωμαϊκής αρχαιότητας, με την χρυσή περίοδο της ανάπτυξής της να θεωρείται η μεσαιωνική περίοδος. Τότε, τον 12ο αιώνα, χτίστηκε το κάστρο της πόλης, αρχικά ήταν απλά ένας πύργος παρατήρησης, τον 16ο αιώνα επεκτάθηκε. Σήμερα η Μαέντσα έχει περίπου 3.000 κατοίκους και περίπου 100 παλιά οικήματα που έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και πολύ καιρό.
Τα παλιά σπίτια και οι παλιοί ιδιοκτήτες
Πολλά από τα σπίτια που πωλούνται έναντι ενός ευρώ στέκονται στη θέση τους από τις αρχές του 18ου αιώνα και έχουν πραγματικά μοναδική θέα στα νησιά Ποντίνε. Φτιαγμένα από μεγάλες γκρίζες πέτρες και με χοντρά ξύλινα παντζούρια. Στο εσωτερικό τους, οι τοίχοι είναι διακοσμημένοι ακόμα με τα παλιά πλακάκια. Παλιές πανέμορφες αλλά σκονισμένες καρέκλες ακουμπούν σε ρημαγμένους τοίχους. Μέσα υπάρχουν παλιά έπιπλα και σπασμένα κουζινικά. Ανάμεσα σε αυτά που άφησαν πίσω τους οι τελευταίοι ένοικοι είναι σκάλες και κηροπήγια που στέκονται ή κρέμονται ανάμεσα σε φθαρμένους τοίχους.
Αυτά τα 100 παλιά κτίρια αποτελούν πλέον κίνδυνο για τους περαστικούς ακριβώς λόγω της κακής κατάστασης στην οποία βρίσκονται. Σύμφωνα με τον δήμαρχο της πόλης Κλαούντιο Σπερντούτι τα περισσότερα από αυτά τα σπίτια παραχωρήθηκαν από τις οικογένειες των ιδιοκτητών, οι οποίοι δεν έχουν τα χρήματα ή τη διάθεση να τα ανακαινίσουν και να αποκαταστήσουν τις ζημιές. Ο δήμαρχος λέει πως θέλει οι διαδικασίες να είναι όσο πιο διαφανείς γίνονται τόσο για τους αγοραστές όσο και για τους παλαιούς ιδιοκτήτες. Άλλωστε υπάρχει και το προηγούμενο ανάλογης πρωτοβουλίας στην πόλη Καστροπιγνιάνο της νότιας Ιταλίας.
Εκεί οι αρχές έφθασαν να αντιδικούν με ιδιοκτήτες σπιτιών που ζούσαν συνήθως χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από την Ιταλία και θεώρησαν πως δεν είχαν ενημερωθεί για τις προθέσεις του δήμου. Άλλοι κατήγγειλαν πως οι συγκληρονόμοι των σπιτιών παραχώρησαν το σπίτι στις αρχές χωρίς να έχουν τη σχετική άδεια. Άλλοι, ενώ δεν είχαν ενδιαφερθεί για την περιουσία τους για δεκαετίες και αφού οι αρχές είχαν επικοινωνήσει μαζί τους, δελεάστηκαν από την προοπτική της ανάπτυξης που θα προκαλούσε ο ερχομός νέων κατοίκων και θέλησαν να εκμεταλλευθούν οι ίδιοι την περιουσία τους.
«Η πόλη χρειάζεται οξυγόνο»
Ο Σπερντούτι λέει στο CNN πως ο λόγος που η πόλη του προχωρά σε αυτή την κίνηση δεν είναι μια προσπάθεια να αυξηθεί ο πληθυσμός της (ο οποίος πάντως είναι καθηλωμένος στους περίπου 3,000 κατοίκους τα τελευταία 20 χρόνια) αλλά ένας τρόπος να εμποδίσουν μεσίτες και κερδοσκόπους από το να βγάλουν πολλά χρήματα χωρίς να προσφέρουν κάτι στην πόλη.
«Δεν είμαστε μια πόλη που πεθαίνει, υπάρχουν ακόμα κάτοικοι στην παλιά συνοικία. Απλά χρειάζεται βελτίωση, λίγο φρέσκο οξυγόνο. Το σχέδιό μας είναι μακροπρόθεσμο και προσφέρει την ευκαιρία στους ενδιαφερόμενος αγοραστές να έρθουν εδώ και να δουν τι μπορεί να τoυς προσφέρει η Μαέντσα». Και μάλλον έχει δίκιο καθώς σε πάμπολα σημεία της πόλης υπάρχουν πινακίδες σε πόρτες με την ένδειξη πωλείται. Δεν γίνονται όλες οι αγοραπωλησίες για ένα ευρώ. Μερικά σπίτια που είναι σε καλύτερη κατάσταση πωλούνται έναντι 2000-3000 ευρώ και ίσως τελικά το να εγκατασταθεί κανείς εκεί είναι οικονομικότερο από το να αγοράσει ένα οίκημα που έχει να κατοικηθεί για δεκαετίες με 1 ευρώ.
Οι αιτήσεις για τα πρώτα σπίτια προς πώληση έναντι ενός ευρώ πρέπει να κατατεθούν έως τις 28 Αυγούστου. Όμως ο δήμαρχος είναι βέβαιος πως σύντομα θα υπάρξουν και άλλα κτίρια διαθέσιμα καθώς είναι σε διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες, Όσοι τελικά καταφέρουν να αγοράσουν ένα ακίνητο πρέπει να καταθέσουν μία εγγύηση ύψους 5.000 ευρώ την οποία θα πάρουν πίσω όταν ολοκληρωθούν οι εργασίες ανακαίνισης οι οποίες θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί εντός τριετίας.
Η εγγύηση θεωρείται απαραίτητη για να αποφευχθεί το φαινόμενο ο αγοραστής να βρεθεί ιδιοκτήτης ενός σπιτιού με αντίτιμο ένα ευρώ και μετά να εξαφανιστεί, σύμφωνα με όσα έχουν ανακοινωθεί, ο υποψήφιος αγοραστής αναφέρει στην αίτηση του αν πρόκειται να χρησιμοποιήσει το οίκημα ως σπίτι ή πρόκειται να το μετατρέψει σε ξενοδοχείο ή εστιατόριο. Το να γίνει κάποιος μόνιμος κάτοικος της πόλης δεν είναι υποχρεωτικό όμως ενθαρρύνονται να κάνουν αίτηση οικογένειες με παιδιά που θέλουν να μείνουν στην Μαέντσα, έστω σε ημιμόνιμη βάση. Σε περίπτωση που υπάρχουν περισσότεροι του ενός υποψήφιου αγοραστή για ένα σπίτι θα προτιμηθεί αυτός που σκοπεύει να εγκατασταθεί στην πόλη και προγραμματίζει να κάνει γρηγορότερα τις εργασίες.
Οι περισσότερες παλιές κατοικίες προς πώληση είναι μικρές, από 50 έως 70 τετραγωνικά. Αυτό σημαίνει πως το κόστος των επισκευών για να καταστούν κατοικήσιμα δεν είναι πολύ μεγάλο. Σύμφωνα με τον δήμαρχο, αν ο νέος ιδιοκτήτης προχωρήσει σε κατασκευές φιλικές προς το περιβάλλον και αντισεισμικές απολαμβάνει φοροαπαλλαγές. Έτσι το κόστος των εργασιών υπολογίζεται περίπου στα 100 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο, άρα για να καταστεί ένα σπίτι κατοικήσιμο απαιτούνται τουλάχιστον 5.000 ευρώ. Ποσό σίγουρα όχι απαγορευτικό για πολλούς. Αλλά είπαμε, στόχος της πόλης είναι οι αγοραστές να αποδειχθούν και -έστω περιστασιακοί- κάτοικοι της Μαέντσα. Και σίγουρα μια καταπληκτική ευκαιρία για Ιταλούς και όχι μόνο να αποκτήσουν ένα υπέροχο οίκημα σε μία πόλη όπου συνυπάρχουν ο Μεσαίωνας, η Αναγέννηση και η σύγχρονη Ιταλία. Και ίσως μία ανάλογη πρωτοβουλία θα μπορούσε να γίνει πραγματικότητα και στη χώρα μας. Άλλωστε τα όμορφα -αλλά σχετικά έρημα πια- χωριά δεν μας λείπουν.
