Τα Τζουμέρκα ή αλλιώς Αθαμανικά Όρη, είναι μια από τις μεγαλύτερες οροσειρές της δυτικής Ελλάδας. Διαπερνούν τους νομούς Ιωαννίνων και Άρτας και αγκαλιάζουν ένα σύνολο πανέμορφων χωριών.
Τοπία άγριας ομορφιάς, με πετρόκτιστα χωριά, μοναστήρια και εκκλησιές κρεμασμένες σε σπήλαια και βράχους. Ποτάμια, φαράγγια, καταρράκτες, συνθέτουν ένα μοναδικό σκηνικό, συναρπαστικό για τους λάτρεις τους των βουνών και τους πάσης φύσεως φυσιολάτρες.
Κάποτε χρειαζόταν ολόκληρο ταξίδι για να φτάσεις εκεί, όμως τώρα, με την Ιωνία Οδό, τη γέφυρα του Ρίου-Αντιρρίου, αλλά και τις παρεμβάσεις που έχουν γίνει στην Αθηνών-Πατρών είναι πολύ πιο προσβάσιμα.
Συρράκο, Καλαρρύτες και Κατσανοχώρια, και ανάμεσά τους, τα ποτάμια Άραχθος και Καλαρρύτης φτιάχνουν ένα βιότοπο μοναδικής ομορφιάς και γοητείας, πάνω στο συναρπαστικό ανάγλυφο της Πίνδου. Καταλύματα και ταβερνάκια της περιοχής δεν θα ζορίσουν καθόλου την τσέπη σας.
Στα Κατσανοχώρια
Μια πανέμορφη διαδρομή στις βουνοκορφές της Νότιας Πίνδου, καταλήγει σε αυτά τα εντυπωσιακά χωριά, που είναι σπαρμένα στις πλαγιές των βουνών.
Η μαύρη γρανιτένια πέτρα της περιοχής και τα τεράστια πουρνάρια, διάχυτα παντού, προσδίδουν στο τοπίο μια άγρια ομορφιά. Αυτή η μαύρη πέτρα, είναι η πρώτη ύλη για να χτίσουν τα σπίτια τους οι κάτοικοι, τα περισσότερα καλοδιατηρημένα, με τα τζάκια να καπνίζουν τις κρύες νύχτες του χειμώνα, σκορπώντας γύρω τη μυρωδιά από το καμένο ξύλο, ενώ οι ολόλευκες απάτητες βουνοκορφές, μοιάζουν σαν θεόρατες κάτασπρες τούρτες.
Το Καλέντζι και το Πάτερον είναι δυο μόλις από τα 11 Κατσανοχώρια της περιοχής. Κάποια άλλα είναι τα Πλαίσια, το Κωστίτσι, η Αετοράχη.
Συρράκο – Καλαρρύτες
Εκείνο που πραγματικά σε αφήνει άφωνο είναι η επίσκεψη στα διάσημα πιά χωριά, Καλαρρύτες και Συρράκο. Εκεί φτάνει κανείς μετά από μια εντυπωσιακή διαδρομή -με αρκετά χιλιόμετρα ανάβασης στα βουνά. Παρατηρώντας τα από τον λόφο απέναντι από τα δύο χωριά, συγκλονίζεσαι από την ομορφιά τους. Τα βλέπεις απέναντί σου, σκαρφαλωμένα σε δύο βουνοπλαγιές που ενώνονται μόνο με μονοπάτι, δυο τρομερά βλαχοχώρια, που τα πέτρινα σπίτια τους μοιάζουν σα να τα ζωγράφισε το χέρι ενός εξαιρετικού ζωγράφου.
Θα αφήσετε το αυτοκίνητο έξω από το χωριό και θα περπατήσετε στα πέτρινα καλντερίμια τους. Ανάλογα με την εποχή, είτε θα τα δείτε πασπαλισμένα από την ολόλευκη νότα του χιονιού, είτε θα αναπνεύσετε το δροσερό αεράκι του καλοκαιριού.
Παραδοσιακά χωριά της περιοχής, αυτά τα Τζουμερκοχώρια με γνήσια ηπειρώτικη αρχιτεκτονική, με τα πετρόκτιστα σπίτια τους που μοιάζουν με μικρούς πύργους, με τις τοξωτές εισόδους, τις λιθοσκέπαστες στέγες, τις μαγικές κρήνες με τρεχούμενα νερά, τα γραφικά καλντερίμια. Στα δυο χωριά, κάποτε, ανθούσαν η αργυροχοΐα και το εμπόριο, υπό την προστασία του Αλή Πασά.
Είναι ένας μοναδικός ταξιδιωτικός προορισμός καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, τόπος δροσιάς και γαλήνης στη διάρκεια του καλοκαιριού, ολόλευκος, χιονισμένος και άγριος κατά τη διάρκεια του χειμώνα. Η μεταξύ τους απόσταση δεν είναι παραπάνω από 1.500 μέτρα. Συνδέονται με ένα πανέμορφο μονοπάτι, όμως για να πας από το ένα στο άλλο με αυτοκίνητο, χρειάζεσαι οδήγηση περίπου 40 λεπτών και ανέβα-κατέβα σε χαράδρες μέσα από τον Καλαρρύτη ποταμό. Πριν απελευθερωθούν τα χωριά της περιοχής από τους Τούρκους, το μονοπάτι αυτό ήταν το πέρασμα από την ελληνική στην τουρκική πλευρά.
Εξαιρετικής ομορφιάς είναι οι βόλτες στις όχθες του Καλαρρύτη ποταμού. Γάργαρος και πεντακάθαρος, καταλήγει στον Άραχθο.
Εκεί που περίπου ενώνονται τα δύο χωριά, βρίσκεται το περίφημο και μεγαλύτερο μονότοξο γεφύρι των Βαλκανίων, το γεφύρι της Πλάκας. Είναι το γεφύρι που γκρεμίστηκε πριν μερικά χρόνια από τα ορμητικά νερά του ποταμού, αλλά πολύ γρήγορα ξαναστάθηκε στη θέση του με τα περισσότερα υλικά πού μαζεύτηκαν από τις κοίτες του ποταμού.
Το Συρράκο, είναι ανακηρυγμένος παραδοσιακός οικισμός οπότε τα αυτοκίνητα μένουν εκτός χωριού. Αφού παρκάρετε στην είσοδο του χωριού, θα ακολουθήσετε το λιθόστρωτο μονοπάτι που θα σας οδηγήσει στο κέντρο του οικισμού. Στη γραφική πλατεία υπάρχουν δύο μεγάλοι πλάτανοι και η σκεπαστή πέτρινη βρύση της Γκούρας. Μεγάλοι Έλληνες κατάγονται από εδώ, ανάμεσά τους ο διάσημος ποιητής και συγγραφέας Κώστας Κρυστάλλης, το πατρικό του οποίου έχει διαμορφωθεί σε μουσείο λαογραφικής τέχνης. Αλλά και ο πρώτος συνταγματικός πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ιωάννης Κωλέττης, καθώς και ο ποιητής και αγωνιστής του 1821 Γεώργιος Ζαλόκωστας, έχουν καταγωγή από την περιοχή.
Δίπλα στο Συρράκο βρίσκονται οι Καλαρρύτες, επίσης διατηρητέο παραδοσιακό χωριό με μεγάλη ιστορία στην αργυροχρυσοχοΐα. Από εδώ κατάγεται ο Σωτήρης Βούλγαρης, ο ιδρυτής του οίκου Bvlgari. Εδώ βρίσκεται και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου με το αξιόλογο ξυλόγλυπτο, αλλά και το περίφημο παραδοσιακό καφενείο του Ναπολέοντα Ζαγκλή, με ατμόσφαιρα άλλης εποχής και ξυλόσομπα για τις κρύες νύχτες του χειμώνα.
Αξίζει να επισκεφτείτε
Τη Μονή της Κηπίνας, ένα από τα πιο εντυπωσιακά μοναστήρια της Ηπείρου, χτισμένη στο κοίλωμα ενός κατακόρυφου βράχου, κοντά στο χωριό Καλαρρύτες. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1212 και είναι αφιερωμένο στην Κοίμηση της Θεοτόκου.
Τα «ελατόσκεπα» χωριά των Τζουμέρκων, την Πλάκα με το ξακουστό γεφύρι, τα αμφιθεατρικά χτισμένα Άγναντα, Πράμαντα και Βουργαρέλι.
Το σπήλαιο «Ανεμότρυπα», τους καταρράκτες στο ομώνυμο χωριό Καταρράκτη.
Δραστηριότητες
Ετοιμαστείτε για καταπληκτικές κατεβασιές, στον Άραχθο, με rafting, kayak, canoe στην λίμνη, mountain bike, τοξοβολία, αναρρίχηση και φυσικά φοβερές πεζοπορίες σε χαρτογραφημένα μονοπάτια. Οι τρομερές απόκρημνες βουνοπλαγιές γύρω-γύρω και στο βάθος η ένωση των ποταμών Άραχθου και Καλαρρύτη, προκαλούν για μοναδικές εκδρομές. Φροντίστε για μια επίσκεψη στα μοναστήρια Τσούκας, και Κυπνίας. Η βόλτα μέχρι τον Προφήτη Ηλία, μικρό εκκλησάκι σε ένα λόφο, είναι απαραίτητη, αφού η θέα κόβει την ανάσα.
Οι καταβάσεις των ποταμών της περιοχής μένουν αξέχαστες στους λάτρεις των σπορ.
Ο Καλαρρύτης η Καλαρρύτικος κατεβαίνει από μία διαδρομή μέσα από άγρια φαράγγια, γεμάτα καταρράκτες και πέτρινα γεφύρια. Ποτάμι δυνατό, γρήγορο, με έντονο κυματισμό, αισθητή κλίση, δυνατή ροή, και ήρεμα σημεία μετά την γέφυρα Γκόγκου.
Μια στάση στους υπέροχους Καταρράκτες της Κλίφκης, μπάνιο στις μικρές λίμνες που σχηματίζει και δροσιζόμαστε με πόσιμο νεράκι στις πηγές που συναντάμε.
Πού θα φάτε
Καλαρρύτες
Η Άκανθος-Ναπολέων Ζαγκλής: Μαγειρευτά και άλλα φαγητά από τον Ναπολέοντα και το μοναδικό του στέκι στο χωριό. Τηλ.: 697 226 5961
La Godru: Στην άκρη του φαραγγιού, με συγκλονιστική θέα, καλοφτιαγμένα φαγητά και φιλόξενη ατμόσφαιρα. Τηλ.: 695 523 8896
Συρράκο
Sarika: Από το ξενοδοχείο Casa Calda, στο κέντρο του χωριού με γλυκίσματα, καφέ, και τοπικά νόστιμα πιάτα. Τηλ.: 26510 53540
Σταυραετός: Η πρώτη ταβέρνα του χωριού και της περιοχής από το 1974. Εδώ θα βρείτε τυρόπιτα, χορτόπιτα, ζυμαρόπιτα, κολοκυθόπιτα, κρεατόπιτα και μακαρονόπιτα, αρνάκι στη γάστρα, γίδα βραστή, χοιρινό με σέλινο και χόρτα, προβατίνα στα κάρβουνα. Τηλ.: 694 642 4324
Γκούρα: Η ομώνυμη ταβέρνα του ξενώνα με κοκορέτσια και κοντοσούβλια μια που της αρέσουν οι ψητούρες, αλλά και ντόπια πιάτα. Τηλ.: 2651 053303
Διαμονή
Καλαρρύτες
Αρχοντικό Βογιάρου: Τριώροφο πέτρινο αρχοντικό της περιοχής με ευρύχωρα λιτά δωμάτια, ζεστούς κοινόχρηστους χώρους, μπαρ, μπουφέ για πρωινό και με ντόπια χειροποίητα προϊόντα.
Πετράδι 1873: Το Petradi 1873 προσφέρει επτά απλά ρουστίκ δωμάτια με τζάκι, καθώς και αίθριο με θέα στα βουνά και το φαράγγι και το φυσικό περιβάλλον.
Συρράκο
Καcα Κάλντα: Ζεστό σπίτι στα βλάχικα, αρχοντικό τριώροφο, χτισμένου το 1864 από την οικογένεια Μπήτσιου, πετρόκτιστο με αψίδες σε αρχιτεκτονική της περιοχής. Αποτελείται από 5 δωμάτια στον πρώτο και δεύτερο όροφο ενώ το παλιό κατώγι έχει μετατραπεί σε καθιστικό.
Σταυραετός: Διαθέτει 8 δωμάτια δίπλα στην βρύση «Γκούρα», στην κεντρική πλατεία με τα αιωνόβια πλατάνια. Διώροφο πετρόκτιστο αρχοντικό που η οικογένεια Βαΐτση ανακαίνισε και μετέτρεψε σε ξενώνα. Ξύλινα ταβάνια, σκαλιστά επίπλων και έξυπνος συνδυασμός παράδοσης άνεσης και πολυτέλειας. Ένα ακόμη αρχοντικό που ήταν το «Εκπαιδευτικό Οικοτροφείο» του Συρράκο, ανακαινίστηκε και προστέθηκε στο δυναμικό του «Σταυραετού» με άλλα 4 δωμάτια.
Old School Hotel: Το παλιό δημοτικό σχολείο έχει μετατραπεί σε πανδοχείο, με 10 δωμάτια, ένα χώρο υποδοχής και αίθουσα πρωϊνού, με την εξωτερική εμφάνιση κλασσικά την πέτρα της περιοχής, ενώ στο εσωτερικό του το στίγμα δίνουν τα έπιπλα εποχής τα πλούσια χαλιά και οι παλ χρωματισμοί. Στο cafe-bar του ξενοδοχείου θα απολαύσετε καφέ, βότανα της Ηπείρου και ντόπια παραδοσιακά προϊόντα και χειροποίητα γλυκά.
Ναπολέων Ζαγκλής: 7 παραδοσιακά περιποιημένα και γουστόζικα δωμάτια από τον ζωντανό μύθο της περιοχής.
Ξενώνας Η Γκούρα: Στην κεντρική πλατεία, με 4 δωμάτια και πρωϊνό που σερβίρεται στο χώρο της ταβέρνας, μπροστά στο τζάκι τον χειμώνα, με χωριάτικα αυγά, τηγανίτες, τραχανά ή τυρόπιτα.
