Υπάρχει ένα πεπόνι που κόβεται Σεπτέμβριο και τρώγεται ακόμη και τα Χριστούγεννα, χωρίς να χάσει καθόλου από πλούσια γεύση του και το μοναδικό άρωμά του. Για αυτό το λένε και «χειμωνιάτικο».
Ο λόγος για το δημοφιλέστατο πεπόνι «Χρυσή Κεφαλή», όπως ονομάζεται η ποικιλία που καλλιεργείται στον κάμπο του Τυχερού Έβρου και αποτελεί αγαπημένο επιδόρπιο για όλες τις ώρες.
Η «Χρυσή Κεφαλή», οφείλει την ονομασία της στο ολόχρυσο χρώμα της αλλά και στο μέγεθος της, ξεχωρίζει από το υπέροχο άρωμα, την χυμώδη σάρκα, την εξαιρετική γεύση και βέβαια την αξιοσημείωτη αντοχή, αφού μπορεί να διατηρηθεί για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα έως να καταναλωθεί. «Κόβεται Σεπτέμβριο και μπορεί να υπάρχει ακόμη και στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι, με γεύση υπέροχη και άρωμα μοναδικό» όπως λένε με καμάρι, οι ντόπιοι παραγωγή στον κεντρικό Έβρο.
Το συστατικό που κάνει το πεπόνι μοναδικό στον κόσμο
Η μεγάλη αντοχή, είναι ένα από τα στοιχεία που κάνει να ξεχωρίζουν τα χυμώδη πεπόνια του Τυχερού, με το υπέροχο άρωμα και την εξαιρετική γεύση. Όπως απέδειξαν επίσημοι εργαστηριακοί έλεγχοι, που πραγματοποίησε η Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Έβρου, τα πεπόνια περιέχουν ένα είδος εστέρων -οι οποίοι δεν βρέθηκαν σε καμιά άλλη μελέτη άλλης ποικιλίας πεπονιών- και οι οποίοι λειτουργούν σαν συντηρητικό και γι’ αυτό τα συγκεκριμένα πεπόνια έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Πρόκειται για παγκόσμια μοναδικότητα με τεράστια υπεραξία για το προϊόν. Επίσης τα εν λόγω πεπόνια έχουν δύο μοναδικές ειδικές αλκοόλες οι οποίες τα κάνουν άτρωτα έναντι διάφορων ιών όπως του μωσαϊκού της αγγουριάς και του καπνού. Και τέλος, έχουν σε μεγάλες ποσότητες λινολεϊκό οξύ το οποίο είναι ένα ωμέγα-6 πολυακόρεστο οξύ το οποίο είναι απαραίτητο στον ανθρώπινο οργανισμό. Εκτός βέβαια τις άλλες ουσίες όπως μεγαλοστοιχεία, ασβέστιο κ.λπ. και κάλιο, απαραίτητο για την καρδιά.
Οι εδαφολογικές συνθήκες της εύφορης πεδιάδας της περιοχής Τυχερού και το μικροκλίμα, ευνοούν την καλλιέργεια της συγκεκριμένης ποικιλίας και τις προσδίδουν ασυναγώνιστα χαρακτηριστικά. Η συγκομιδή ξεκινάει αρχές Σεπτεμβρίου και ολοκληρώνεται έως το τέλος Οκτωβρίου. Είναι στρογγυλό, μεσαίου μεγέθους, κίτρινο, με πράσινα και κίτρινα στίγματα. Έχει βάρος 2,5 – 3 κιλά και απαιτεί 120-140 ημέρες από τη φύτευση στο χωράφι, έως τη συγκομιδή. Να σημειωθεί πως πρόκειται για µία ποικιλία που δεν ευδοκιμεί ικανοποιητικά σε καμία άλλη περιοχή που δοκιμάστηκε στο παρελθόν.
Με βαγόνια στην Αθήνα
Η ιστορία της «Χρυσής Κεφαλής» χάνεται στα βάθη των χρόνων. Πρόσφυγες από την Μικρά Ασία έφεραν μαζί τους σπόρους. Ωστόσο στην εύφορη γη της περιοχής του Τυχερού το μυρωδάτο πεπόνι, καλλιεργούνταν όταν ακόμη ο τόπος ήταν κομμάτι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Τη δεκαετία του 1950, το πεπόνι «Χρυσή Κεφαλή» «κατέκτησε» τις αγορές των Αθηνών. Καθημερινά τα βαγόνια έφευγαν φορτωμένα από τον Έβρο για την πρωτεύουσα, και την υπόλοιπη χώρα, φορτωμένα 300 με 350 τόνους, όπου γίνονταν ανάρπαστα. Ήταν η «Χρυσή Εποχή» που η φήμη του είχε ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας.
Ωστόσο στις αρχές της δεκαετίας του 1980 η παραγωγή της «Χρυσής Κεφαλής» σταμάτησε απότομα, λόγω προσβολής από τον μύκητα φουζάριο, για να επανέλθει σχεδόν 15 χρόνια αργότερα με την ίδια αγάπη και μεράκι από τους καλλιεργητές.
Μια Κοιν.Σ.Επ. που παράγει πεπόνια
Η Κοιν.Σ.Επ. Θεογένης, παράγει και εμπορεύεται την «Χρυσή Κεφαλή», εργάζεται συστηματικά για την εξέλιξη και την προώθηση του προϊόντος. Μέσα στο 2022 αναμένεται να ολοκληρωθεί η διαδικασία για την αναγνώριση της «Χρυσής Κεφαλής» ως Προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ), μετά από κατάθεση σχετικού φακέλου στις αρμόδιες υπηρεσίες, από την Κοιν.Σ.Επ. Θεογένης. «Είναι μια διαδικασία που ξεκίνησε το 2018. Έχουμε όλα τα αναγκαία στοιχεία, τις αναλύσεις εργαστηρίων που αποδεικνύουν τη μοναδικότητα της «Χρυσής Κεφαλής». Είναι μια προσπάθεια που γίνεται με την τεχνική υποστήριξη του πρώην διευθυντή της Διεύθυνσης Αγροτικής Οικονομίας και Κτηνιατρικής Έβρου, κ. Πασχάλη Παπαδάκη τον οποίον θέλω να ευχαριστήσω για τη δουλειά που κάνει. Υπήρχαν καθυστερήσεις λόγω της πανδημίας και πλέον είμαστε σε καλό δρόμο. Πρόκειται για μία ιστορική καλλιέργεια που είχε συνεισφέρει τα μέγιστα στην τοπική οικονομία και επανέρχεται δυναμικά» λέει ο πρόεδρος της Κοιν.Σ.Επ. Θεογένης κ. Σπύρος Δέδογλου.
Η Κοιν.Σ.Επ. Θεογένης λειτουργεί από το 2014 στον Έβρο και αποτελείται από αγρότες της περιοχής που παράγουν το πεπόνι «Χρυσή Κεφαλή, καθώς και παραγωγούς οσπρίων, με το επίσης φημισμένο μικρόσπερμα φασόλι Τυχερού, και βιομηχανική κάνναβη με παραγωγή λαδιού ήμερης κάνναβης. Έχοντας τα πρώτα δείγματα θετικά με την αναβίωση των παραδοσιακών καλλιεργειών, η Κοιν.Σ.Επ Θεογένης φιλοδοξεί να κατασκευάσει ένα Συσκευαστήριο – Διαλογητηρίο Πεπονιών και φασολιών. Παράλληλα υπάρχει μεγάλο ενδιαφέρον από παραγωγούς της ευρύτερης περιοχής να ενταχθούν στις δράσεις της.
Λουκούμια, γλυκά και λικέρ από πεπόνι τυχερού
Στο Τυχερό λειτουργεί ο Φυσιολατρικός, Περιηγητικός, Λαογραφικός & Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Θράσσα», που μέλη της παράγουν τοπικά προϊόντα από την φημισμένη «Χρυσή Κεφαλή». Λουκούμια, γλυκά και λικέρ, που λιώνουν στο στόμα, επιβεβαιώνοντας την φήμη του εβρίτικου πεπονιού.
Το πωλητήριο του συλλόγου, λειτουργεί στους χώρους του παρακείμενου ξενοδοχείου «Θράσσα, που βρίσκεται δίπλα στην τεχνητής λίμνης Τυχερού, γύρω από την οποία εκτείνεται ένα πλήρες, πρωτότυπο και ιδιαίτερο συγκρότημα αναψυχής, με υποδομές διασκέδασης, άθλησης και χαλάρωσης.
Πληροφορίες
- Κοιν.Σ.Επ. Θεαγένης – Τυχερό Έβρου : www.theogenis.gr
- Φυσιολατρικός, Περιηγητικός, Λαογραφικός & Πολιτιστικός Σύλλογος «Η Θράσσα» : Τηλ.: 2554041629
- www.hotelthrassa.gr
