Η Ύδρα οφείλει το όνομά της στα άφθονα νερά που ανάβλυζαν από πλούσιες πηγές που είχε στην αρχαιότητα.
Αυτή η ιστορική λεπτομέρεια δεν συνάδει με τις αναφορές των περιηγητών του 17ου και 18ου αιώνα που επισκέφθηκαν το νησί, οι οποίοι το περιγράφουν ως άνυδρο και βραχώδες. Όπως σημειώνει ο Γιώργος Πίττας στο greekgastronomyguide.gr, γύρω στο 1460, την εποχή που έγινε ο πρώτος εποικισμός από Χριστιανούς Αρβανίτες φυγάδες που εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο εξαιτίας των διώξεων από τους Μουσουλμάνους κατακτητές, η Ύδρα ήταν ακόμη πράσινη.
Λίγο μετά, το σκηνικό αλλάζει. Η δημιουργία καλλιεργήσιμων εκτάσεων για την επιβίωση των ανθρώπων της, η υλοτόμηση για την δημιουργία πλοιαρίων και υδραιικού στόλου και οι πυρκαγιές που είχαν στόχο την δημιουργία βοσκοτόπων, προκάλεσαν ερημοποίηση. Όταν αυξήθηκε ο αριθμός των κατοίκων της, δραστηριότητες όπως γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία και θαλασσινό εμπόριο γνώρισαν άνθηση.
Η εποχή της άνθισης
Βρισκόμαστε στο 1780-1800. Η Ύδρα ζει μια χρυσή εποχή ανάπτυξης. Τα «σιταράδικα» (τα υδραίικα ιστιοφόρα φορτηγά) μεταφέρουν από το Μισίρι (Αλεξάνδρεια) φορτώματα τουρκοαιγυπτιακής κυριότητας για να καλυφθούν οι ανάγκες της πρωτεύουσας της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Δημητριακά, ρύζι, χαρούπια σε ζεμπίλια (πλεκτούς σάκους), λάδι σε γεντέκια (ασκούς από βοδινό δέρμα), βούτυρο σε τουλούμια (ασκοί από δέρμα τράγου), όσπρια, βελανίδια, σύκα σε μάτσα, σταφίδες σε σάκους και χαβιάρι σε βαρέλια ήταν μόνο μερικά από τα προϊόντα που εισάγονταν στο νησί.
Υδραίικη κουζίνα, ένα αποτύπωμα του γαστρονομικού πολιτισμού
Σύμφωνα με το greekgastronoguide.gr, ένας εκπρόσωπος του αλλοτινού γαστρονομικού σύμπαντος του νησιού -που, μάλιστα, συναντάται ακόμα στα καπετανόσπιτα- είναι και η υδραίικη κουζίνα κυρίως των αστικών σπιτιών. Ένας κτιστός πάγκος και μια κτιστή φούσκα από πάνω του για να φεύγουν οι ατμοί ήταν τα δύο βασικά μέρη της. Στον πάγκο υπήρχαν εστίες φωτιάς (τα λεγόμενα φουρνέλα) που λειτουργούσαν με ξυλοκάρβουνα και ξύλα. Μαγειρικά εξαρτήματα και πολυτελή σερβίτσια έκαναν αισθητή την παρουσία της Δύσης.
Ο γαστρονομικός χάρτης της Ύδρας σήμερα
Στην σπίτια και στις ταβέρνες της Ύδρας χτυπά ακόμα η καρδιά του γαστρονομικού παρελθόντος της. Τα παραδοσιακά φαγητά που έχουν ακόμα θέση στα τραπέζια τους είναι, μεταξύ άλλων, οι πίτες με γλυκά χόρτα του βουνού, σαλιγκάρια μαγειρεμένα με κόκκινη σάλτσα ή στιφάδο, σουπιές και καλαμάρια με πιλάφι στο μελάνι τους, μπαρμπούνια ή ζαργάνες σαβόρο και αρνάκι καπαμά. Αν επισκεφθείτε το νησί τον χειμώνα ή την περίοδο του εορτών, θα γευτείτε κυδωνάτο κρέας (μοσχάρι), ενώ το Πάσχα έχει υπερισχύσει το μωραΐτικο έθιμο της σούβλας και της μαγειρίτσας.
Ένα απλό γλύκισμα χρειαζόταν αλεύρι χάσικο (εκλεκτό), μαγιά για να φουσκώσει το ζυμάρι, ελαιόλαδο για το τηγάνισμα και μέλι θυμαρίσιο ή πετιμέζι για να περιχυθεί. Από αλεύρι και νερό φτιάχνονταν και οι γκόγκλες, δηλαδή τα χερίσια ζυμαρικά σαν αχιβάδες που περιχύνονταν με φρέσκο βούτυρο.
Η γαστρονομική παράδοση και τιμή του νησιού σώζεται από τα αλιεύματα και ειδικά τα υδραίικα καλαμάρια, τις σουπιές τα χταπόδια και τα πετρομπάρμπουνα. Φημισμένα είναι τα υδραίικα αμυγδαλωτά (ζαχαρομπακλαβάδες, σκαλτσούνια, αχλαδάκια και κουραμπιέδες) αλλά και οι λαλαγγίτες (σπιτικές τηγανίτες), εύκολο στην παρασκευή και αγαπημένο γλυκό των Υδραίων.
