Από το θρυλικό υποβρύχιο μέχρι την πασίγνωστη ελληνική τσίχλα του 1970, η μαστίχα Χίου μαζί με το ελαιόλαδο είναι το νούμερο ένα προϊόν της ελληνικής γης που με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο δίνει πάντα το παρών στο τραπέζι μας. Σε αντίθεση, όμως, με αρκετά μεσογειακά προϊόντα της μάνας γης, η μαστίχα έχει το πλεονέκτημα -και συνάμα ανεξήγητο ατού- να ευδοκιμεί αποκλειστικά στο νησί της Χίου, ειδικά στο νότιο τμήμα του νησιού, και κατά ένα ελάχιστο ποσοστό στα μικρασιατικά παράλια στην απέναντι περιοχή του Τσεσμέ.

10

Με τον λαϊκό θρύλο να λέει πως η μαστίχα είναι το αιώνιο δάκρυ του αγίου Ισιδώρου, η μαστίχα της Χίου έχει καταφέρει να διατηρήσει μια ασβέστη παρουσία στη λαϊκή παράδοση. Σύμφωνα με την παράδοση, ο άγιος Ισίδωρος κυνηγημένος από τους Ρωμαίους και βαριά τραυματισμένος, έσκυψε κάτω από ένα δέντρο μέχρι που ξεψύχησε από τα βαθιά τραύματά του. Το δέντρο, όμως, βλέποντας τον βαριά τραυματισμένο άνθρωπο, λυπήθηκε τόσο πολύ που έκλαψε και τα δάκρυα του μετατράπηκαν στα πρώτα ψήγματα της μαστίχας.

Λανθασμένα συνδυασμένη ως αποκλειστικό -μη παχυντικό- γλύκισμα, η μαστίχα χρησιμοποιείται επάξια και ως μπαχαρικό σε πολλές συνταγές χαρίζοντας μια ελαφριά φρέσκια και δροσερή γεύση που κανένα πικάντικο μπαχαρικό δεν μπορεί να προσφέρει. Πηγαίνοντας πίσω, όμως, στον χρόνο μην εκπλαγείτε να διαβάσετε ότι ο Ιπποκράτης πρότεινε πρώτος τη μαστίχα ως σούπερ φάρμακο για τον στομαχόπονο, τα έλκη και τις στοματικές παθήσεις, ενώ οι αρχαίοι Αιγύπτιοι όργωναν την ανατολική Μεσόγειο, για να βρουν τα πολύτιμα ψήγματα μαστίχας, ώστε να τα χρησιμοποιήσουν στην ταρίχευση των νεκρών Φαραώ. Φαίνεται, τελικά, πως το αρωματισμένο δάκρυ των μαστιχόδεντρων ήταν για αιώνες το γιατρικό που αποκαθιστούσε την ισορροπία ψυχής και σώματος χαρίζοντας ευεξία και ευφορία στον άνθρωπο.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(36220)
      ["id"]=>
      int(36220)
      ["title"]=>
      string(22) "H MASTIHA ARMOLIA (32)"
      ["filename"]=>
      string(24) "H-MASTIHA-ARMOLIA-32.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(2530031)
      ["url"]=>
      string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32.jpg"
      ["link"]=>
      string(128) "https://www.travel.gr/experiences/activities/eco-travel/i-sygkinitiki-diadromi-tis-mastichas-ch/attachment/h-mastiha-armolia-32/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(145) "Στα Μαστιχοχώρια παράγονται 200 τόνοι μαστίχας ετησίως/ Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου"
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(20) "h-mastiha-armolia-32"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(35977)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-10-18 14:20:50"
      ["modified"]=>
      string(19) "2022-12-09 12:59:16"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1331)
      ["height"]=>
      int(2000)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32-768x1154.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1154)
        ["large"]=>
        string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32-681x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(681)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32-1022x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1022)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/H-MASTIHA-ARMOLIA-32.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1331)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2000)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Στα Μαστιχοχώρια παράγονται 200 τόνοι μαστίχας ετησίως/ Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου
Το ταχτάρισμα/ Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου

Όπως, όμως, συμβαίνει με όλα τα μεσογειακά προϊόντα, Έτσι και στην μαστίχα, η ανθρώπινη φαντασία πάντα έπαιζε τον μαγικό ρόλο στην μετουσίωση του προϊόντος σε ευφάνταστους συνδυασμούς με νέες γεύσεις. Ταξιδεύοντας στη Χίο, μην σας κάνει έκπληξη αν δείτε λικέρ, γλυκά του κουταλιού, προϊόντα αδυνατίσματος, παστέλια, ακόμα και οδοντόκρεμες φτιαγμένες αποκλειστικά από μαστίχα. Αντίστοιχα, αρκετοί ξυλουργοί έχουν επεκτείνει την χρήση της μαστίχας και στην επιπλοποιία χρησιμοποιώντας το μαστιχέλαιο ως συγκολλητική ουσία στο ξύλο. Βέβαια, αυτό είναι που είναι λιγότερο γνωστό είναι ότι η μαστίχα της Χίου κατέχει μια περίοπτη θέση στις αβρααμικές θρησκείες με τον χριστιανισμό να χρησιμοποιεί το μαστιχέλαιο ως συστατικό στο χρίσμα, ενώ ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι η μαστίχα ταυτίζεται με το ιστορικό μπακά των Εβραίων που αναφέρεται στην Τορά.

		array(1) {
  [0]=>
  array(5) {
    ["file"]=>
    array(24) {
      ["ID"]=>
      int(36278)
      ["id"]=>
      int(36278)
      ["title"]=>
      string(37) "HIOS MAST PIRGI EIRINI KATHARISMA (8)"
      ["filename"]=>
      string(39) "HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8.jpg"
      ["filesize"]=>
      int(1421992)
      ["url"]=>
      string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8.jpg"
      ["link"]=>
      string(143) "https://www.travel.gr/experiences/activities/eco-travel/i-sygkinitiki-diadromi-tis-mastichas-ch/attachment/hios-mast-pirgi-eirini-katharisma-8/"
      ["alt"]=>
      string(0) ""
      ["author"]=>
      string(1) "2"
      ["description"]=>
      string(45) "Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου "
      ["caption"]=>
      string(0) ""
      ["name"]=>
      string(35) "hios-mast-pirgi-eirini-katharisma-8"
      ["status"]=>
      string(7) "inherit"
      ["uploaded_to"]=>
      int(35977)
      ["date"]=>
      string(19) "2021-10-18 14:24:10"
      ["modified"]=>
      string(19) "2021-10-19 11:42:34"
      ["menu_order"]=>
      int(0)
      ["mime_type"]=>
      string(10) "image/jpeg"
      ["type"]=>
      string(5) "image"
      ["subtype"]=>
      string(4) "jpeg"
      ["icon"]=>
      string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
      ["width"]=>
      int(1331)
      ["height"]=>
      int(2000)
      ["sizes"]=>
      array(18) {
        ["thumbnail"]=>
        string(96) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8-150x150.jpg"
        ["thumbnail-width"]=>
        int(150)
        ["thumbnail-height"]=>
        int(150)
        ["medium"]=>
        string(96) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8-200x300.jpg"
        ["medium-width"]=>
        int(200)
        ["medium-height"]=>
        int(300)
        ["medium_large"]=>
        string(97) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8-768x1154.jpg"
        ["medium_large-width"]=>
        int(768)
        ["medium_large-height"]=>
        int(1154)
        ["large"]=>
        string(97) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8-681x1024.jpg"
        ["large-width"]=>
        int(681)
        ["large-height"]=>
        int(1024)
        ["1536x1536"]=>
        string(98) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8-1022x1536.jpg"
        ["1536x1536-width"]=>
        int(1022)
        ["1536x1536-height"]=>
        int(1536)
        ["2048x2048"]=>
        string(88) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2021/10/HIOS-MAST-PIRGI-EIRINI-KATHARISMA-8.jpg"
        ["2048x2048-width"]=>
        int(1331)
        ["2048x2048-height"]=>
        int(2000)
      }
    }
    ["desc"]=>
    bool(true)
    ["image_position"]=>
    string(6) "center"
    ["image_link_to"]=>
    string(0) ""
    ["open_link_in_new_tab"]=>
    bool(false)
  }
}
Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου
Photo: Κλαίρη Μουσταφέλλου

Συλλεγμένη μέσα από μια επίπονη και χρονοβόρα διαδικασία που ξεκινά περίπου στα μέσα του καλοκαιριού, η μαστίχα ευδοκιμεί αποκλειστικά στα νότια της Χίου και ειδικότερα γύρω από το γνωστό σύμπλεγμα των Μαστιχοχωρίων, των χωριών που βρίσκονται στο επίκεντρο της συλλογής και παραγωγής μαστίχας. Κάθε καλοκαίρι οι παραγωγοί μαστίχας υπό τις οδηγίες του συνδέσμου παραγωγών μαστίχας προετοιμάζουν κατάλληλα τα μαστιχόδεντρα γρατζουνώντας λίγο λίγο τους κορμούς μέχρι τη στιγμή που το πολύτιμο δάκρυ της Χίου ξεκινά σταγόνα σταγόνα να κάνει την εμφάνισή του. Από εκεί και πέρα ξεκινά η απαιτητική διαδικασία συλλογής και καθαρισμού της μαστίχας που καταλήγει στον διαχωρισμό του πολύτιμου προϊόντος και την κατοπινή επεξεργασία του.

Επειδή, όμως, κάθε παραγωγή δεν μπορεί παρά να μην συνοδεύεται από γλέντι και γιορτή, κάθε χρόνο η Χίος διοργανώνει ένα φεστιβάλ αφιερωμένο στο δώρο της φύσης που γεμίζει την χιώτικη ψυχή. Η γιορτή της Μαστίχας γίνεται κάθε χρόνο σε ένα από τα Μαστιχοχώρια της Χίου και έχει ως στόχο την ανάδειξη των Μαστιχοχωρίων και της μαστίχας σε μια περίοδο που το νησί φιλοξενεί, όχι μόνο τους ντόπιους και τους Χιώτες ομογενείς, αλλά και πολλούς ξένους επισκέπτες. Κάθε χρόνο οι ντόπιοι έχουν την ευκαιρία να θυμηθούν τις παραδόσεις και τα παραδοσιακά επαγγέλματα των χωριών, ενώ οι ξένοι επισκέπτες περιηγούνται στα γραφικά σοκάκια μαθαίνοντας τα μυστικά της μαστίχας και την ιστορία της Χίου, μια ιστορία που μένει πάντα σφραγισμένη στα ημίσκληρα κομμάτια της μαστίχας.

Διαβάστε ακόμα:

Δίδυμα: Η διπλή, ήσυχη παραλία της Χίου, με τα καθαρά, γαλαζοπράσινα νερά

Στα μεσαιωνικά χωριά της Χίου, όπου η Ανατολή συναντά την Δύση

Μαστίχα Χίου -Από το «κέντημα», στο μάζεμα και το ταχτάρισμα