Το πρωινό φως λούζει την ανακαινισμένη πλατεία Ελευθερίας όταν συναντώ την Ιλιάνα Κουλαφέτη, η οποία μαζί με τον Χρήστος Μιχάλαρο, έχουν δημιουργήσει το project «People of Cyprus». Το αεράκι μας συντροφεύει καθώς ετοιμαζόμαστε να ξεκινήσουμε μια μοναδική περιήγηση με τίτλο «Στα βήματα της χόβολης», μια διαδρομή που υπόσχεται να μας μυήσει στην πλούσια κουλτούρα των παραδοσιακών καφενείων της Λευκωσίας.
Εξάλλου, ο λόγος που βρίσκομαι στη Λευκωσία σχετίζεται με την γαστρονομία καθώς η Λευκωσία βραβεύτηκε ως Best Beverage Experience for Culinary Travellers 2024 στα Global Culinary Awards 2024. Η Μαρία Αθανασοπούλου, ως επικεφαλής του WFTA απένειμε στον πρόεδρο του ΕΤΑΠ Λευκωσίας, κ. Θεόδωρος Κρίγκος, το βραβείο ενώ αντίστοιχα στον δήμαρχο Λευκωσίας κ. Χαράλαμπο Προύντζο, την πιστοποίηση «Πρωτεύουσα Γαστρονομίας» για το 2024, αναγνωρίζοντας τις προσπάθειες προώθησης των γαστρονομικών προσφορών της πόλης στο πλαίσιο της καμπάνιας «Taste Nicosia».
Σε αυτό το πλαίσιο, η αφετηρία μας δεν θα μπορούσε να είναι πιο συμβολική. Στεκόμαστε στο σημείο όπου κάποτε το θρυλικό «Καφενείο Χατζησάββα» αποτελούσε σημείο αναφοράς της κοινωνικής ζωής της πόλης. Η Ιλιάνα, με τη ζεστή φωνή της, μας ταξιδεύει στα τέλη του 19ου αιώνα, όταν ο Κυπρής Χατζησάββας έστηνε το καφενείο του, που έμελλε να γίνει τόπος συνάντησης για ανθρώπους κάθε κοινωνικής τάξης. Απέναντι στεκόταν το Μαγικό Παλάτι, ένα από τα μεγαλύτερα σινεμά της Λευκωσίας, συνθέτοντας ένα σκηνικό ζωντανής πολιτιστικής δραστηριότητας.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(426683)
["id"]=>
int(426683)
["title"]=>
string(22) "kafeneia lefkosia (21)"
["filename"]=>
string(31) "kafeneia-lefkosia-21-scaled.jpg"
["filesize"]=>
int(666405)
["url"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-scaled.jpg"
["link"]=>
string(119) "https://www.travel.gr/food_and_drink/food-culture/mia-geystiki-periplanisi-sta-istorik/attachment/kafeneia-lefkosia-21/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(20) "kafeneia-lefkosia-21"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(426645)
["date"]=>
string(19) "2024-12-20 09:45:14"
["modified"]=>
string(19) "2024-12-20 09:45:21"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1920)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-225x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(225)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-768x1024.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1024)
["large"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-768x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(768)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-1152x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1152)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(83) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-21-1536x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1536)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Η διαδρομή μας συνεχίζεται στο ιστορικό «Καφεκοπτείο Χαραλάμπους». Το άρωμα του φρεσκοκομμένου καφέ μας τυλίγει καθώς μαθαίνουμε την ιστορία του Γεώργιου Χαραλάμπους, του οραματιστή που το 1940 ξεκίνησε να παράγει κυπριακό καφέ χρησιμοποιώντας αλευρόμυλους. Η ιστορία του καφεκοπτείου είναι συνυφασμένη με σημαντικές στιγμές της κυπριακής ιστορίας, όπως η διαφυγή του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου το 1974.
Λίγα βήματα παρακάτω, τα «Καλά Καθούμενα» μάς υποδέχονται με την αυθεντική τους ατμόσφαιρα. Ο Σύμης Σουκιούρογλου, ιδρυτής του καφενείου το 1995, διατήρησε την παράδοση του παλιού «Καφενέ του Αστραίου» που λειτουργούσε στον ίδιο χώρο από το 1957. Η κληματαριά εξακολουθεί να προσφέρει τη σκιά της, ενώ η τέχνη του κυπριακού καφέ συνεχίζεται με τις αμέτρητες παραλλαγές της.
Στα «Τρία Φανάρια», η ιστορία ζωντανεύει μέσα από τα χέρια του 93χρονου Σάββα Λεμονάρη. Από το 1952, το μικρό καφενείο εξελίχθηκε σε ένα πολυσύχναστο ζαχαροπλαστείο, μάρτυρας σημαντικών ιστορικών γεγονότων και επισκέψεων προσωπικοτήτων, όπως ο Μακάριος και ο Κληρίδης. Η τρίτη γενιά της οικογένειας συνεχίζει σήμερα την παράδοση, διατηρώντας ζωντανή την κληρονομιά του ιδρυτή της.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(426697)
["id"]=>
int(426697)
["title"]=>
string(22) "kafeneia lefkosia (14)"
["filename"]=>
string(31) "kafeneia-lefkosia-14-scaled.jpg"
["filesize"]=>
int(915711)
["url"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-scaled.jpg"
["link"]=>
string(119) "https://www.travel.gr/food_and_drink/food-culture/mia-geystiki-periplanisi-sta-istorik/attachment/kafeneia-lefkosia-14/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(20) "kafeneia-lefkosia-14"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(426645)
["date"]=>
string(19) "2024-12-20 09:49:48"
["modified"]=>
string(19) "2024-12-20 09:49:54"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1920)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-225x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(225)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-768x1024.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1024)
["large"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-768x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(768)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-scaled.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1152)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia-14-scaled.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1536)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Το «7 Κλειδιά» αντιπροσωπεύει την εξέλιξη της παράδοσης στη σύγχρονη εποχή. Οι νέοι ιδιοκτήτες, Σταύρος, Ξένιος και Φοίβος, έχουν δημιουργήσει ένα χώρο όπου η κυπριακή ζιβανία και τα τοπικά κρασιά πρωταγωνιστούν. Η πλούσια κάβα με πάνω από 100 κυπριακές ετικέτες τιμά την οινική παράδοση του νησιού.
Στο καφενείο του «Μάγκα», η ιστορία του Γεώργιου Ιωαννίδη, του ανθρώπου με τη μπέσα και την αξιοπρέπεια, μας συγκινεί. Από το 1955 έως το 2004, το καφενείο του αποτελούσε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των επαγγελματιών της περιοχής, με τον ίδιο να ξεκινά από τα χαράματα για να εξυπηρετήσει τους πρώτους πελάτες της ημέρας.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(426701)
["id"]=>
int(426701)
["title"]=>
string(21) "kafeneia lefkosia(18)"
["filename"]=>
string(30) "kafeneia-lefkosia18-scaled.jpg"
["filesize"]=>
int(482406)
["url"]=>
string(79) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-scaled.jpg"
["link"]=>
string(119) "https://www.travel.gr/food_and_drink/food-culture/mia-geystiki-periplanisi-sta-istorik/attachment/kafeneia-lefkosia-18/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "17"
["description"]=>
string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(20) "kafeneia-lefkosia-18"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(426645)
["date"]=>
string(19) "2024-12-20 09:50:24"
["modified"]=>
string(19) "2024-12-20 09:50:31"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1920)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-150x150.jpg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(80) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-225x300.jpg"
["medium-width"]=>
int(225)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-768x1024.jpg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1024)
["large"]=>
string(81) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-768x1024.jpg"
["large-width"]=>
int(768)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-1152x1536.jpg"
["1536x1536-width"]=>
int(1152)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(82) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneia-lefkosia18-1536x2048.jpg"
["2048x2048-width"]=>
int(1536)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Το «Καφενείο 11», στεγασμένο σε ένα αιωνόβιο κτήριο, προσφέρει μια διαφορετική οπτική στην παράδοση του καφενείου. Οι διαχειριστές του, Πάνος και Μιράντα, με το κινηματογραφικό τους υπόβαθρο, έχουν δημιουργήσει έναν χώρο όπου η παράδοση συναντά την τέχνη και τον πολιτισμό.
Η περιήγησή μας ολοκληρώνεται στο «Χαράτσι», ακριβώς πάνω στην «πράσινη γραμμή», ένα καφενείο που άνοιξε το 2011 με μια συγκινητική ιστορία πίσω του. Ο Σταύρος, επιστρέφοντας από την Αμερική, «κληρονόμησε» τα κλειδιά από έναν ηλικιωμένο κύριο, που έφτιαχνε καφέ για τους γείτονες. Εδώ, η παράδοση του κυπριακού καφέ συναντά το θρυλικό Brandy Sour, το μοναδικό κυπριακό κοκτέιλ που δημιουργήθηκε το 1946 για τον βασιλιά της, Αιγύπτου Φαρούκ.
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(426960)
["id"]=>
int(426960)
["title"]=>
string(8) "kafeneio"
["filename"]=>
string(21) "kafeneio--scaled.jpeg"
["filesize"]=>
int(550113)
["url"]=>
string(70) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--scaled.jpeg"
["link"]=>
string(109) "https://www.travel.gr/food_and_drink/food-culture/mia-geystiki-periplanisi-sta-istorik/attachment/kafeneio-4/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "24"
["description"]=>
string(80) "H Ιλιάνα Κουλαφέτη/Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(10) "kafeneio-4"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(426645)
["date"]=>
string(19) "2024-12-20 14:26:38"
["modified"]=>
string(19) "2024-12-20 14:27:53"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1920)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--150x150.jpeg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--225x300.jpeg"
["medium-width"]=>
int(225)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--768x1024.jpeg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1024)
["large"]=>
string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--768x1024.jpeg"
["large-width"]=>
int(768)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--1152x1536.jpeg"
["1536x1536-width"]=>
int(1152)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio--1536x2048.jpeg"
["2048x2048-width"]=>
int(1536)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
array(1) {
[0]=>
array(5) {
["file"]=>
array(24) {
["ID"]=>
int(426965)
["id"]=>
int(426965)
["title"]=>
string(10) "kafeneio 4"
["filename"]=>
string(22) "kafeneio-4-scaled.jpeg"
["filesize"]=>
int(1067924)
["url"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-scaled.jpeg"
["link"]=>
string(111) "https://www.travel.gr/food_and_drink/food-culture/mia-geystiki-periplanisi-sta-istorik/attachment/kafeneio-4-2/"
["alt"]=>
string(0) ""
["author"]=>
string(2) "24"
["description"]=>
string(46) "Photo: Δημήτρης Σταθόπουλος"
["caption"]=>
string(0) ""
["name"]=>
string(12) "kafeneio-4-2"
["status"]=>
string(7) "inherit"
["uploaded_to"]=>
int(426645)
["date"]=>
string(19) "2024-12-20 14:28:35"
["modified"]=>
string(19) "2024-12-20 14:29:23"
["menu_order"]=>
int(0)
["mime_type"]=>
string(10) "image/jpeg"
["type"]=>
string(5) "image"
["subtype"]=>
string(4) "jpeg"
["icon"]=>
string(58) "https://www.travel.gr/wp-includes/images/media/default.png"
["width"]=>
int(1920)
["height"]=>
int(2560)
["sizes"]=>
array(18) {
["thumbnail"]=>
string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-150x150.jpeg"
["thumbnail-width"]=>
int(150)
["thumbnail-height"]=>
int(150)
["medium"]=>
string(72) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-225x300.jpeg"
["medium-width"]=>
int(225)
["medium-height"]=>
int(300)
["medium_large"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-scaled.jpeg"
["medium_large-width"]=>
int(768)
["medium_large-height"]=>
int(1024)
["large"]=>
string(73) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-768x1024.jpeg"
["large-width"]=>
int(768)
["large-height"]=>
int(1024)
["1536x1536"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-scaled.jpeg"
["1536x1536-width"]=>
int(1152)
["1536x1536-height"]=>
int(1536)
["2048x2048"]=>
string(71) "https://www.travel.gr/wp-content/uploads/2024/12/kafeneio-4-scaled.jpeg"
["2048x2048-width"]=>
int(1536)
["2048x2048-height"]=>
int(2048)
}
}
["desc"]=>
bool(true)
["image_position"]=>
string(6) "center"
["image_link_to"]=>
string(0) ""
["open_link_in_new_tab"]=>
bool(false)
}
}
Καθώς η μέρα φτάνει στο τέλος της, συνειδητοποιώ ότι αυτή η περιήγηση είναι πολύ περισσότερα από μια απλή ξενάγηση σε καφενεία. Είναι ένα ζωντανό μάθημα ιστορίας, μια βουτιά στην ψυχή της Λευκωσίας, όπου κάθε φλιτζάνι καφέ κρύβει μια ιστορία και κάθε καφενείο είναι ένας θησαυρός προς ανακάλυψη. Είναι μια ιδανική εκδρομή στην καρδιά του νησιού, που συνδυάζει την ιστορία με τη γεύση, την παράδοση με το σύγχρονο, προσφέροντας στον επισκέπτη μια αυθεντική γεύση της κυπριακής φιλοξενίας και κουλτούρας.
Φεύγοντας, κουβαλάω μαζί μου όχι μόνο το άρωμα του κυπριακού καφέ, αλλά και τις ιστορίες ανθρώπων που με τη ζωή και το μεράκι τους κράτησαν ζωντανή την παράδοση του καφενείου, αυτού του μοναδικού θεσμού που αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της κυπριακής ταυτότητας.
Διαβάστε ακόμα:
Τρόοδος Κύπρου: Οργανωμένα μονοπάτια μέσα σε δάση με πεύκα, γάργαρα νερά και καταρράκτες
Λεμεσός: Στη νοτιότερη πόλη της Ευρώπης, με τους ουρανοξύστες και την απογειωμένη γαστρονομία
Πυκνά πευκοδάση, θαλάσσιες σπηλιές, παμπάλαιες εκκλησίες: Οδοιπορικό στα μονοπάτια της Κύπρου
