Η σύνθετη γεωφυσική διαμόρφωση της Λήμνου με τα ηφαιστειογενή της εδάφη, τις εύφορες πεδινές εκτάσεις και την εκτεταμένη ακτογραμμή, δίνει μια σημαντική ποικιλία μοναδικών προϊόντων πρώτης ποιότητας. Οι αμπελώνες παράγουν τα ξακουστά γλυκά κρασιά, από τις λιγοστές σήμερα καλλιέργειες σουσαμιού φτιάχνεται ταχίνι και χαλβάς, ο «αύκος» (η τοπική φάβα) είναι πεντανόστιμη και τα πολλά βότανα και τα λουλούδια προσφέρουν ένα πολύ αρωματικό μέλι.
Από την παλιά ποικιλία σιταριού μαυραγάνι παράγεται ένα ξεχωριστό κίτρινο αλεύρι σαν σιμιγδάλι (υπάρχει και η ποικιλία Λήμνος που προσφέρει θαυμάσιο αλεύρι). Το νησί παράγει ακόμα το κριθάρι Παναγιάς. Τα πιο γνωστά τοπικά ζυμαρικά είναι τα φλωμάρια, σαν λεπτές χυλοπίτες.
Η κτηνοτροφία είναι αναπτυγμένη, με μεγάλο αριθμό αιγοπροβάτων, με αποτέλεσμα μια ολόκληρη σειρά εκλεκτών τυριών (ορισμένα ΠΟΠ). Τα πιο γνωστά είναι τα ΠΟΠ τυριά καλαθάκι Λήμνου (ονομάζεται έτσι διότι το βάζουν για να στραγγίξει μέσα σε καλαθάκια) και έχει απαλή και ελαφρώς όξινη γεύση και η φέτα Λήμνου. Άλλα ενδιαφέροντα τυριά είναι το μελίχλωρο, ένα ημίσκληρο τυρί με ήπιο άρωμα και το θαυμάσιο κασκαβάλι, ένα είδος κασέρι, με βουτυράτη γεύση και έντονο άρωμα.
Επίσης, αναπτυγμένη είναι η ναυτοσύνη-σπογγαλιείς (σφουγγαράδες) υπάρχουν ακόμα στο νησί-,με άφθονα αλιεύματα ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν ο αστακός και τα πετρομπάρμπουνα ενώ ταυτοχρόνως υποστηρίζουν τη δυναμική βιοτεχνία αλιπάστων.
Η τοπική κουζίνα είναι πολύ πλούσια και νόστιμη και ένα από τα βασικά χαρακτηριστικά της είναι η χρήση του τυριού σχεδόν παντού. Ένα σπουδαίο έδεσμα του νησιού είναι το «κασπακινό»: αρνάκι γεμιστό με ρύζι, σταφίδες, αρωματικά χόρτα και τυρί (κυρίως το Πάσχα). Άλλα χαρακτηριστικά πιάτα είναι κοκκινιστός κόκορας με φλωμάρια (οι τοπικές λεπτές χυλοπίτες), ο αστακός με κριθαράκι ή με άγρια χόρτα, οι πεταλίδες με ρύζι,, τα «κατμέρια» (τηγανίτες), τα κολοκύθια με αυγά, τα «μποχτσαδέλια» (πουγκάκια με τυρί), τα «κλίκια» (τυρόπιτα), ο «καπλαμάς» μια φέτα ψωμί ψημένο σκεπασμένο με μελίχλωρο και τηγανητό αυγό με τον κρόκο μελάτο.
Η παρασκευή αλιπάστων (παστά ψάρια) έχει μεγάλη παράδοση στο νησί που συνεχίζεται και σήμερα. Τοπικές βιοτεχνίες παρασκευάζουν και εξάγουν λακέρδα, παστές αντζούγιες, παστές σαρδέλες και παστούς κολιούς.
Στη γλυκιά μεριά της τοπικής γαστρονομίας, τα λουκούμια, είναι ένα πρωτοχρονιάτικο πολύ μικρό γλυκάκι σαν το γνωστό λουκούμι, που παλιά φτιαχνόταν με αλεύρι, λάδι και ζάχαρη αλλά σήμερα φτιάχνεται με γλυκόζη και πωλείται σε διάφορες γεύσεις. Άλλα τοπικά γλυκά είναι οι σαμσάδες (ρολάκια από φύλλο ζύμης γεμιστά με σουσάμι, καρύδια σταφίδες και αμύγδαλα), οι δίπλες και ο χαλβάς Λήμνου σε διάφορες γεύσεις.
Τα «βενιζελικά» είναι σχετικά νέα άφιξη, έμπνευση των Λημνιών για να τιμήσουν το 1912 τον πρωθυπουργό Ελευθέριο Βενιζέλο, όταν επισκέφθηκε το νησί μετά την απελευθέρωσή του. Είναι μικρά κεράσματα με επικάλυψη λευκού γλάσου βανίλιας (το γνωστό υποβρύχιο) και γέμιση από αμύγδαλο και σοκολάτα.
Οινική Ταυτότητα
Βαρύ πυροβολικό της τοπικής γαστρονομίας είναι τα πασίγνωστα γλυκά κρασιά, αν και οι αμπελώνες καλύπτουν μόνο 6.500 στρέμματα. Βασική ποικιλία που καλλιεργείται στο νησί είναι το αρωματικό Μοσχάτο Αλεξανδρείας, από την οποία παράγονται τα εξαιρετικά γλυκά κρασιά Ονομασίας Προέλευσης Ελεγχόμενης Μοσχάτου Λήμνου (ΟΠΕ) και ο λευκός ξηρός οίνος Ονομασίας Προέλευσης Ανωτέρας Ποιότητας (ΟΠΑΠ) Λήμνος. Καλλιεργείται επίσης η ερυθρή ποικιλία Λημνιό («καλαμπάκι») από την οποία παράγεται το ομώνυμο κόκκινο κρασί. Στη Λήμνο παράγεται ακόμα τσίπουρο και ούζο σε τοπικά παραδοσιακά αποστακτήρια («λακαριά»).
Εστιατόρια
Καλουδίτσα
Ταβέρνα πάνω στην πλακόστρωτη πλατεία του χωριού. Από τις πίτες και τα γεμιστά, μέχρι το αρνάκι και το ζυμωτό ψωμί, όλα ψήνονται στον ξυλόφουρνο και αποκτούν ένα χαρακτηριστικό άρωμα και γεύση. Δοκιμάστε για το τέλος και τα κατιμέρια Λήμνου με μέλι και μελίχλωρο.
Διέυθυνση: Λήμνος, Πλατύ, Τηλ: 2254 023611, facebook.com
Μαντέλλα
Ταβέρνα με τραπέζια σε όμορφη σκιερή αυλή με κληματαριά. Η κουζίνα του περιλαμβάνει τοπικές, σπιτικές γεύσεις, με φρέσκα και ντόπια υλικά. Θα δοκιμάσετε κρασάτο κόκορα με φλωμάρια, κατσικάκι Λήμνου με σάλτσα ντομάτας, αγριοκούνελο στιφάδο, και ψητά κρέατα από ντόπιους παραγωγούς.
Διεύθυνση: Λήμνος, Σαρδές, Τηλ: 2254 061349, facebook.com
Πεζούλα
Χώρος για χαλάρωση από νωρίς το πρωί, μέχρι το βράδυ, στο ισόγειο ενός όμορφου διώροφου σπιτιού. Αξίζει να δοκιμάσετε τον καπλαμά (φέτες χωριάτικου ψωμιού με τυρί μελίχλωρο και αυγά), μπέργκερ με το ντόπιο τυρί κασκαβάλι και το τοπικό σιροπιαστό γλυκό, τους σαμσάδες, με αμύγδαλο και σουσάμι.
Διεύθυνση: Λήμνος, Πλατεία Ηρώων, Μούδρος, Τηλ: 2254 071059, facebook.com
Έννοια Πο’ χς
Καφενείο-εστιατόριο στη γραφική πλατεία του χωριού με παρεΐστικη και ανέμελη ατμόσφαιρα, όπως δηλώνει και το όνομά του. Προτείνει πιάτα με βάση τα αγνά ελληνικά προϊόντα όπως το καπνιστό σκουμπρί με παντζάρι και το ριζότο γεμιστά.
Διεύθυνση: Λήμνος, Λύχνα, Τηλ: 2254 071742, facebook.com
Ριζά
Γαστροκαφενείο που δουλεύει με υλικά από τον δικό του κήπο ή τοπικούς παραγωγούς. Τα πιάτα τους είναι απλά για να αναδεικνύεται η φρεσκάδα των υλικών. Το μενού ανάλογα με τη διαθεσιμότητα καθημερινά αλλάζει, αλλά θα βρείτε καπνιστά ψαρικά ή καρπάτσιο και κεφτέδες σχάρας με γιαούρτι και λάχανο τουρσί που φτιάχνονται από τους ίδιους.
Διεύθυνση: Λήμνος, Ανδρώνι, Μύρινα, Τηλ: 2254 029519, facebook.com
Διαβάστε ακόμα:
5 προτάσεις για φαγητό στη Λήμνο
10+1 εμπειρίες που πρέπει οπωσδήποτε να ζήσετε στη Λήμνο
Τέσσερα τυριά της Λήμνου που πρέπει να δοκιμάσετε έστω και μια φορά