Οι Κυκλάδες ως γνωστόν σφύζουν από παραδοσιακά γλυκά που φτιάχνονται από ανθρώπους με μεράκι, βάσει παλαιών συνταγών που μεταφέρονται από γενιά σε γενιά.
Λουκούμια, χαλβαδόπιτες, αμυγδαλωτά, παστέλια, φρούτα που μεταμορφώνονται σε ζουμερά γλυκά του κουταλιού και πληθωρικές μαρμελάδες, είναι τα τέλεια γευστικά σουβενίρ με τα οποία γεμίζουμε τις αποσκευές μας αναχωρώντας από τα νησιά των ονείρων μας και που μας κρατούν συντροφιά το χειμώνα ως το επόμενο ταξίδι, ως τον επόμενο προορισμό. Και φυσικά, σε κάθε τόπο αξιοποιείται ό,τι καλύτερο και γευστικότερο έχει να δώσει η γη, τις περισσότερες φορές εκσυγχρονίζοντας παλιές τεχνικές και παράγοντας όλο και ποιοτικότερα προϊόντα που αναδεικνύουν τις χαρακτηριστικές γεύσεις κάθε Αιγαιοπελαγίτικης γωνιάς.
Στη Νάξο, η οικογένεια Προμπονά με τα ιδιόκτητα κτήματα κιτριών στα πιο εύφορα σημεία του νησιού, έχει αναγάγει την παραγωγή προϊόντων κίτρου σε πραγματική τέχνη, είτε πρόκειται για τα αρωματικά, γλυκόπιοτα λικέρ και ποτά τους, είτε για τα εξαιρετικής ποιότητας και νοστιμιάς γλυκά τους σε μια μεγάλη ποικιλία που συνεχώς εμπλουτίζεται. Έχοντας κλείσει πάνω από έναν αιώνα αδιάκοπης λειτουργίας, η ιστορία της ποτοποιίας που ξεκίνησε το 1915, συνεχίζεται σήμερα από την 3η και 4η γενιά της οικογένειας, που κρατά ζωντανή την ίδια αγάπη και πίστη στην παράδοση που διακατείχε τον ιδρυτή της επιχείρησης. Και αυτό φαίνεται όχι μόνο στα εξαιρετικά προϊόντα που παράγουν, αλλά και στη συνεχή τους παρουσία στο κατάστημα και το χαμόγελο και την ευγένεια με την οποία υποδέχονται κάθε πελάτη. Σας μιλάω από προσωπική πείρα που μου άφησε μόνο τις καλύτερες εντυπώσεις.
Η επίσκεψη στο κατάστημα
Ομολογουμένως, ένα από τα πιο καλαίσθητα μαγαζιά στη χώρα της Νάξου. Με υπέροχες βιτρίνες, επιμελημένες από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες, με κάθε γωνιά να μαρτυρά την προσοχή στη λεπτομέρεια και την αγάπη γι’ αυτό που κάνουν. Ο δε τεράστιος, ζωγραφιστός χάρτης που αποτελεί πλέον σημείο αναφοράς στη Χώρα, κατατοπίζει για τις θέσεις των κτημάτων κίτρου της οικογένειας.
Στο εσωτερικό του ευρύχωρου, γωνιακού καταστήματος, οι γευστικές προτάσεις είναι ανεξάντλητες. Λουκούμια και υποβρύχια με φυσικό άρωμα κίτρου ξυπνούν αναμνήσεις παιδικών καλοκαιριών, αποξηραμένες φλούδες κίτρου, παστέλια και αμυγδαλωτά σας συνοδεύουν ως τέλειο σνακ στις παραλίες του νησιού και τα περίφημα γλυκά κουταλιού με τις μαρμελάδες γίνονται το τέλειο συνοδευτικό για το παγωτό, το γιαούρτι και το πρωινό σας.
Ξεχωρίζουν το best seller γλυκό κουταλιού κεράσι, τραγανό και ζουμερό, ταιριάζει πραγματικά με τα πάντα κι ούτε που θα καταλάβετε πόσο γρήγορα τελειώνει το βάζο, οπότε προνοήστε για το μεγάλο μέγεθος. Δοκιμάστε οπωσδήποτε και τις αρωματικές φλούδες κίτρου, που συνοδεύουν θαυμάσια πλατό τυριών, cocktails και προστίθενται άνετα σε κέικ και γλυκά.
Εκεί όμως που η οικογένεια βάζει όλη την εμπειρία και την αγάπη της είναι φυσικά τα 3 είδη λικέρ που παράγονται στο οικογενειακό αποστακτήριο, από απόσταξη των φύλλων του κιτρόδεντρου, με την ίδια μέθοδο από το 1915. Τόσο το λευκό και το πράσινο απλής απόσταξης, αλλά και το special διπλής απόσταξης λευκό ή κιτρινο, είναι εξαιρετικά είτε σκέτα παγωμένα είτε ως συστατικό ιδιαίτερων cocktails. Προσθέστε το νέο λικέρ Αριάδνη -αυτή τη φορά από απόσταξη του καρπού του κίτρου- το Ούζο, το Κιτρόμελο με την πλούσια γλυκιά του γεύση, το πρωτότυπο Ρακί με άρωμα κίτρου και το Τσιπουρόμελο με βότανα των Ναξιώτικων βουνών, σπιτικές λεμονάδες και βυσσινάδες και το νέο αρωματικό τους Limoncello από λεμόνια κτημάτων τους και θα καταλάβετε γιατί το καλαίσθητο κατάστημα Προμπονά είναι η κορυφαία επιλογή για αγνά, παραδοσιακά και γνήσια Ναξιώτικα προϊόντα.
Η ξενάγηση γευσιγνωσίας στο κτήμα
Μια από τις πιο ξεχωριστές γαστρονομικές εμπειρίες στη Νάξο, μια πραγματικά απολαυστική ξενάγηση στο χώρο του αποστακτηρίου της οικογένειας Προμπονά και μια μοναδική ευκαιρία να γνωρίσετε ένα από τα πιο αγαπητά προϊόντα των Κυκλάδων είναι αυτό το tour γευσιγνωσίας, για το οποίο μπορείτε να κάνετε την κράτησή σας στο κατάστημα. Στην ουσία μπορείτε να επιλέξετε μεταξύ δύο εμπειριών: αυτή που περιλαμβάνει γνωριμία με τα λικέρ και τα υπόλοιπα ποτά -πλαισιωμένα πάντα από τα γλυκά που παράγουν και λοιπά διαλεχτά συνοδευτικά- και εκείνη που επεκτείνεται και σε γευστική δοκιμή των κρασιών που οινοποιεί η πολυσχιδής οικογένεια.
Και ποιος θα ήταν καταλληλότερος να αφηγηθεί την ιστορία του κίτρου από τα ίδια τα μέλη της οικογένειας Προμπονά και μάλιστα τα νεότερα, που μεταδίδουν αβίαστα όλο τον ενθουσιασμό και την αγάπη τους γι΄ αυτό το θησαυρό της Ναξιώτικης γης, με επαγγελματισμό και γνήσια Ελληνική φιλοξενία.
Ο χώρος που έχει στηθεί στη σκιερή αυλή μεταξύ του αποστακτηρίου και του μικρού κτήματος των 100 κιτρόδεντρων, λίγο έξω από τη Χώρα, είναι μια γιορτή των αισθήσεων. Κι όλα είναι προετοιμασμένα με περισσή φροντίδα για να σας προσφέρουν μια άρτια, ολοκληρωμένη και πολύ χορταστική εμπειρία γευστικής δοκιμής.
Ξεκινώντας με μια δροσιστική, σπιτική λεμονάδα και με το ποτήρι στο χέρι, μπορείτε να μπείτε στο χώρο του κτήματος και να δείτε από κοντά τα δέντρα, τα άνθη και τους καρπούς τους, να κόψετε και να μυρίσετε το έντονο άρωμα των φύλλων των οποίων την επεξεργασία θα γνωρίσετε στη συνέχεια, να μάθετε γιατί το ύψος των δέντρων μένει επίτηδες χαμηλό και το λόγο που το μάζεμα των κιτρόφυλλων γίνεται μετά την πρώτη δυνατή βροχή του Οκτώβρη.
Έχοντας σχηματίσει μια πρώτη εικόνα για το κίτρο, ακολουθεί η ξενάγηση στο χώρο του αποστακτηρίου, εκεί όπου μεταφέρονται και συγκεντρώνονται τα φύλλα από όλα τα κτήματα της οικογένειας στο νησί, για να μπουν στους άμβυκες και να ξεκινήσει η διαδικασία της μονής ή διπλής απόσταξης. Μαζί με τις πληροφορίες που θα ακούσετε, έχετε την ευκαιρία να δείτε και το σχετικό, κατατοπιστικό βίντεο, αλλά και να έρθετε σ΄ επαφή με την αληθινή ιστορία της ποτοποιίας μέσα από μια συλλογή αντικειμένων που έχουν προσεκτικά διαφυλαχθεί στην πορεία των πλέον των 100 χρόνων λειτουργίας της. Παλιά μπουκάλια και πρωτότυπες συσκευασίες, ένα νοσταλγικό ταξίδι μέσα από ασπρόμαυρες παλιές φωτογραφίες, αφίσες, πορτρέτα του ιδρυτή και των μελών της οικογένειας που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην ανάδειξη του κίτρου και συγκινητικά προσωπικά αντικείμενα του ιδρυτή. Αλλά και φωτογραφίες από το σήμερα, χαρούμενες απεικονίσεις μικρών και μεγάλων από τα διάφορα στάδια συγκομιδής και παραγωγής, μας ξαναγυρνούν στο παρόν, σηματοδοτώντας την ώρα που πρέπει να ξαναβγούμε στην αυλή για να γεμίσουν τα ποτήρια με τα περίφημα αποστάγματα.
Μια πραγματική γιορτή γεύσης και όσφρησης καθώς διαδοχικά σας προσφέρονται τα διάφορα λικέρ και ποτά, το καθένα συνοδευόμενο από κεράσματα που αναδεικνύουν τη γεύση τους. Κουταλάκια βυθίζονται στα βάζα με τις αρωματικές, ζουμερές μαρμελάδες που απλώνονται σε κριτσίνια, ελιές και πάστες ελιάς συνοδεύουν το γλυκόπιοτο ουζάκι, κολονάτα ποτήρια του λικέρ γεμίζουν με λευκό, πράσινο και κίτρινο απόσταγμα κίτρου, ενώ τα συνοδεύουμε με ντόπια αμυγδαλωτά, λουκούμια, χαλβαδόπιτες, γεμιστά σύκα αλλά και τις απίθανες αποξηραμένες φλούδες κίτρου με την έντονη γεύση. Στη δε γευστική δοκιμή των κρασιών τους, θα δοκιμάσετε και τα διάσημα τυριά του νησιού μαζί με πεντανόστιμα αλλαντικά και βέβαια τα σταφύλια από τα οποία οινοποιείται ο λευκός, ροζέ κι ερυθρός τους οίνος. Για το κλείσιμο, παγωμένο Limoncello, αρωματικό και χωνευτικό, δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το διάσημο Ιταλικό. Χωρίς να το καταλάβετε θα έχουν περάσει δύο χορταστικές ώρες, γεμάτες γεύση, ενδιαφέρουσες πληροφορίες και μια διάχυτη εύθυμη διάθεση που κάνει τα ποτήρια να τσουγκρίζουν σε μια γνήσια ζεστή ατμόσφαιρα και τα χαμόγελα να βγαίνουν αβίαστα.
Όλα αποδεικνύουν ότι η οικογένεια Προμπονά δεν είναι μόνο η κλασσική αξία στα παραδοσιακά προϊόντα του νησιού, αλλά και άνθρωποι με βαθιά αγάπη για τον τόπο και τα προϊόντα της Νάξου, αγάπη που σίγουρα θα μεταδώσουν και σε σας.
