Η Χαλκιδική δεν είναι ένας συνηθισμένος τουριστικός προορισμός. Έχει την ιδιότητα να συνδυάζει το βουνό με τη θάλασσα, τους πολλούς μόνιμους κατοίκους με τους εποχικούς εργαζόμενους και τις αγροτικές εργασίες με τις τουριστικές επιχειρήσεις.
Όσοι μένουν στην ενδοχώρα, στην ορεινή Χαλκιδική συνεχίζουν να κάνουν αυτό που κάνουν εδώ και χιλιάδες χρόνια, να παράγουν τοπικά προϊόντα δουλεύοντας τη γη ή εκτρέφοντας ζωντανά. Ο παραδοσιακός οικισμός της Αρναίας φημίζεται για το μέλι, το όρος Χολομώντα για το τσάι, τα μανιτάρια και τα τυροκομικά. Λίγο πιο νότια, στις παραθαλάσσιες περιοχές, τα καΐκια των ψαράδων δεν είναι τουριστική ατραξιόν. Εδώ οι άνθρωποι ζουν από τη θάλασσα και διοχετεύουν τις ψαριές τους προς πώληση και εκτός σεζόν για να βγάλουν το εισόδημά τους. Ο επισκέπτης στη Χαλκιδική δεν έχει παρά να αναζητήσει και να απολαύσει τα αγνά τοπικά προϊόντα που παράγει ο τόπος.
Τσάι και βότανα
Στο άκουσμα της λέξης Χαλκιδική, το μυαλό των περισσοτέρων πάει στα δύο της πόδια με τις αμέτρητες παραλίες και τα εξωτικά νερά. Όμως και η ορεινή Χαλκιδική έχει τις χάρες της, καθώς πρόκειται για ένα πανέμορφο μέρος με πολλά παραδοσιακά χωριά και τοπία μοναδικού φυσικού κάλλους. Στην κεντρική και ανατολική πλευρά της δεσπόζει το βουνό Χολομώντας και ένα μεγάλο κομμάτι του έχει ενταχθεί στις περιοχές Natura. Το βουνό προμηθεύει χρόνια τώρα τους ντόπιους με ευεργετικά άγρια βότανα και το περίφημο τσάι του βουνού σιδερίτη. Η οικογενειακή επιχείρηση Holomon έχει αρκετά στρέμματα με βιολογικές καλλιέργειες και συσκευάζει τσάι, ρίγανη, χαμομήλι, φασκόμηλο και τίλιο.
Ταξιάρχης Χαλκιδικής, 2371094394, holomon.gr
Τρούφες και άγρια μανιτάρια
Μέσα σε δάσος οξιάς και βελανιδιάς στην δεύτερη κορυφή του όρους Χολομώντας και ανάμεσα στα χωριά Αρναία και Ταξιάρχης βρίσκεται το εργαστήριο «Δασόκηπος». Πρόκειται για ένα σημείο, στο οποίο δημιουργείται ένα μικροκλίμα που ευνοεί την ανάπτυξη ποιοτικής τρούφας, του σπάνιου και περιζήτητου αυτού μανιταριού. Στον Δασόκηπο θα βρείτε επίσης φρέσκιες τρούφες από τα βουνά της Χαλκιδικής αλλά και μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων με βάση το μανιτάρι: αρωματικό λάδι και βούτυρο, ανθός αλατιού, σάλτσες και πάστες.
9ο χλμ Ταξιάρχη-Αρναίας Χαλκιδικής, 2371024742, www.dasokipos.gr
Φέτα και πάλι φέτα
Μικρές οικογενειακές επιχειρήσεις, πολλές με δικά τους κοπάδια, παράγουν αγνά και γευστικά τυροκομικά προϊόντα, κυρίως στον ορεινό όγκο της Χαλκιδικής. Δοκιμάστε τη φέτα «Βαλμά», την οποία θα βρείτε σε πολλά σούπερ μάρκετ και εστιατόρια, τη φέτα και το κατσικίσιο τυρί «Καραγιάννη» και τη φέτα «Καλανδαρίδη» από φρέσκο παστεριωμένο πρόβειο και κατσικίσιο γάλα Χαλκιδικής. Σε βοσκοτόπια της βόρειας Χαλκιδικής γίνεται η συγκομιδή του γάλακτος και για το τυροκομείο «Σταθώρη». Με αυτό το φρέσκο κατσικίσιο γάλα φτιάχνουν νόστιμη γραβιέρα και το «Πετρωτό» που μοιάζει με ανθότυρο.
«Βαλμά», Παλαιόχωρα, 2371061326 / «Καραγιάννης», Αρναία, 2372022443 / «Καλανδαρίδης», Σήμαντρα, 2373061300 / Τυροκομείο «Σταθώρη», Ιερισσός, 2377022603.
Πράσινες ελιές ΠΟΠ
Μαζί με το λάδι, είναι τα μοναδικά προϊόντα του νομού που είναι Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Έτσι κατοχυρώνεται ότι μόνο οι συγκεκριμένες ελιές που παράγονται εντός της γεωγραφικής περιοχής της Χαλκιδικής μπορούν να ονομάζονται έτσι. Έχουν λεπτό και φρουτώδες άρωμα, πλούσια σάρκα και είναι μεγάλες σε μέγεθος. Αποτελούν το 33% της συνολικής ελληνικής παραγωγής επιτραπέζιων ελιών και αυτό γιατί έχουν μεγάλη ζήτηση: μεγάλες και νόστιμες είναι ιδανικές για μεζέ μαζί με τσίπουρο. Δοκιμάστε αυτές που συλλέγονται μία-μία στο μοναστήρι του χωριού Ορμύλια και συσκευάζονται από την εταιρεία «Lamda Foods» με την επωνυμία «Ορμύλια», τις «Imperial Olives» που έχουν διακριθεί για τη γεύση τους σε διαγωνισμούς και αυτές της «Kapa Olive Farm» που παράγει και βιολογικές. Επειδή είναι τόσο μεγάλες, οι ελιές Χαλκιδικής μπορούν να είναι και γεμιστές. Αναζητήστε αυτές με αμύγδαλο και πιπεριά της εταιρείας «Ελιές Σιθωνίας».
«Lamda Foods», 2382025644, lamdafoods.gr / «Imperial Olives», 6ο Χλμ. Μουδανιών-Σιθωνίας, περιοχή Ν. Όλυνθος, 2373771882, imperialolives.gr / «Kapa Olive Farm», Όλυνθος, 2373091418, kapaolivefarm.gr / «Ελιές Σιθωνίας», Ορμύλια, 2371054113, sithoniaolives.gr
Ελαιόλαδο με πιστοποίηση
Το ένα τέταρτο της καλλιεργήσιμης έκτασης στη Χαλκιδική καλύπτεται από ελαιώνες. Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστό όσο της Καλαμάτας και της Κρήτης, αλλά το ελαιόλαδο Χαλκιδικής έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και εξαιρετική γεύση, γι’ αυτό και έχει κατοχυρωθεί και αυτό ως προϊόν Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Από τις ίδιες ποικιλίες που παράγονται και οι πράσινες ελιές φτιάχνεται το εκλεκτό αγουρέλαιο Χαλκιδικής, το οποίο, με έντονα βοτανικά αρώματα και ελαφρώς πικρή γεύση, είναι ιδανικό για να μπαίνει ωμό σε σαλάτες και λαχανικά. Η εταιρεία «Στατήρ» είναι η πρώτη που εμφιάλωσε αγουρέλαιο στην περιοχή της Χαλκιδικής, συνεισφέροντας σημαντικά στην πρόσφατη αναγνώρισή του ως ΠΟΠ και το αγουρέλαιό της είναι από τα καλύτερα στην Ελλάδα.
«Στατήρ», 2107258394, stater.com.gr
Δρόμοι του κρασιού
Ένας από τους μεγαλύτερους βιολογικούς αμπελώνες στην Ευρώπη (αυτός του κτήματος Πόρτο Καρράς), μικρά κουκλίστικα οινοποιεία στα ορεινά, μεγαλύτερα δίπλα στη θάλασσα και κρασί που παράγεται σε μονές συνθέτουν την πλούσια οινική παράδοση της Χαλκιδικής. Ολόκληρη η περιοχή παράγει μεγάλη ποσότητα κρασιών διαφόρων ποικιλιών, γι’ αυτό και με πρωτοβουλία των Οινοποιών Βορείου Ελλάδος (winemakersofnorthgreece.gr), ένας από τους δρόμους του κρασιού που έχουν σχεδιαστεί είναι αφιερωμένος στη Χαλκιδική. Οι «Δρόμοι του Κρασιού» είναι οινικές διαδρομές που περιλαμβάνουν επισκέψιμα οινοποιεία και αποτελούν πρόταση εκδρομής για οινοτουρισμό. Ο δρόμος του κρασιού της Χαλκιδικής ξεκινάει από τον Άγιο Παύλο κοντά στη Νέα Καλλικράτεια, όπου βρίσκεται το οινοποιείο Τσάνταλη, κατεβαίνει στη θάλασσα στο δεύτερο πόδι στον Νέο Μαρμαρά και στο κτήμα Πόρτο Καρράς και τέλος ανηφορίζει για την Αρναία και στο κτήμα Κλαούντια Παπαγιάννη και στο χωριό Μαραθούσα στο κτήμα Λειβαδιώτη. Περιλαμβάνονται και 2 οινοποιεία στο Άγιο Όρος, τα οποία υπόκεινται στους ίδιους κανόνες που ισχύουν σε όλη την αθωνική χερσόνησο, είναι προσβάσιμα μόνο για άντρες.
«Οινοποιείο Τσάνταλη», Άγιος Παύλος, 2399076100, tsantali.gr / «Κτήμα Πόρτο Καρράς», Νέος Μαρμαράς, 2375077000, portocarras.com / «Κτήμα Κλαούντια Παπαγιάννη», Αρναία, 2372021190, cp-domaine.gr / «Κτήμα Λειβαδιώτη», Μαραθούσα, 2371095455, ktima-livadioti.com
Γλυκιά σαν μέλι
Πάνω από το 30% της συνολικής παραγωγής μελιού στην Ελλάδα προέρχεται από την Χαλκιδική. Το πολύ πράσινο, η θαλασσινή αύρα και η εμπειρία που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά, έχουν ως αποτέλεσμα ένα πολύ ποιοτικό και γευστικό μέλι. Κύριες περιοχές παραγωγής είναι ολόκληρη η Κασσάνδρα, η Νικήτη στη Σιθωνία και η Αρναία στην ορεινή Χαλκιδική. Θα βρείτε τοπικά μέλια μικρών και μεγάλων παραγωγών σχεδόν σε όλα τα παντοπωλεία και τα σούπερ μάρκετ της περιοχής, αλλά ακόμα και σε πάγκους στον δρόμο. Αναζητήστε το μέλι «Σίθων» του «Αγροτικού Μελισσοκομικού Συνεταιρισμού», το βιολογικό μέλι άγριας βελανιδιάς «Passion Forest Honey» και το μέλι «Γεωργάκα» που έχει αποσπάσει πολλά βραβεία ειδικά για το πευκόμελο του.
«Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός Νικήτης», Λεωφ. Σιθωνίας, Νικήτη, 2375022887, honeysithon.gr / «Passion Forest Honey», Ταξιάρχης, 6949799554, passionhoney.gr / «Μέλι Γεωργάκα», Κεντρική πλατεία Αρναίας, 2372022807, honeygeorgaka.com
Όλα τα καλούδια του Αγίου Όρους
Ένας από τους τρόπους για να εξασφαλίζουν οι μοναχοί χρηματοδότηση για τις μονές είναι και μέσω των προϊόντων που παράγουν. Θα βρείτε βότανα, τσάι, μέλι και άλλα προϊόντα σε όλη τη Χαλκιδική αλλά κυρίως στην Ουρανούπολη, το σύνορο πριν τα μοναστήρια του Αγίου Όρους. Το Μετόχι Μυλοποτάμου παράγει εκλεκτά κρασιά που θα βρείτε σε επιλεγμένες κάβες.
Μετόχι Μυλοποτάμου, Άγιο Όρος, 2310 522211, mywines.gr
