Το κέντρο της Κατερίνης είναι γεμάτο μάχες, οπλαρχηγούς και εθνικούς ευεργέτες. Δεν φταίνε οι δρόμοι, είναι οι κάτοικοι που ακόμη θυμούνται. Ανδρούτσου, Παπάφη, Γούναρη, κατεβαίνουν από το Πάρκο το ’21 και η Μικρασιατική Εκστρατεία για να συναντηθούν στο Σιντριβάνι με τους Βαλκανικούς Πολέμους και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο: Σαρανταπόρου, Κρέσνας, Σκρα. Όποιος ξένος τριγυρνάει στους δρόμους της πιερικής πρωτεύουσας σε κάθε οδό βιώνει και μία εθνική απελευθέρωση, σε κάθε δρόμο ζει και μία ιστορική εθνεγερσία: 16ης Οκτωβρίου, Ζαλόγγου, Σβορώνου. Δεν θα μπορούσε να είναι διαφορετικά, οι ντόπιοι δεν απελευθερώθηκαν απλώς έναν αιώνα μετά, έζησαν εκατό επιπλέον χρόνια οθωμανικής σκλαβιάς.
-Μετά την εκκλησία ήθελα να πιω έναν καφέ στου Πόδα, αλλά γινόταν το αδιαχώρητο, όπως πάντα.
-Γιατί δεν πήγες αλλού;
-Εκεί ήταν όλος ο κόσμος, χώρια που σχεδόν όλα τα άλλα ήταν κλειστά.
-Ντύνομαι και πάμε, θα βρούμε και θα καθίσουμε.
Σαρανταπόρου με Πλατεία Ιωνίας, ακριβώς μπροστά από το Σιντριβάνι και έναν γεροπλάτανο αιώνων, στο μέρος όπου άλλοτε ήταν ο φούρνος του Κύρκου, σήμερα υπάρχει το ζαχαροπλαστείο Πόδας, τρίτης γενεάς από το 1927.
-Πού ήταν το πρώτο τους μαγαζί;
Μάνα και κόρη έπιασαν κουβέντα στο πλακόστρωτο της Εκάβης, το παραδοσιακό αναψυκτήριο στο Πάρκο της πόλης κάτω από έναν πασχαλιάτικο ήλιο και τα πεύκα, γιατί στον Πόδα όχι άνθρωπος, ούτε περιστέρι δεν χωρούσε.
-Στον πεζόδρομο, στη Μεγάλου Αλεξάνδρου, λίγο πριν από την κεντρική πλατεία.
-Γιατί το θυμάμαι παιδί στην 16ης Οκτωβρίου απέναντι από τη Δημοτική Αγορά;
-Εκεί ήταν το δεύτερο. Πάμε μετά να σου δείξω.
-Πόσες γενιές ζαχαροπλάστες είναι;
-Τρεις. Ήταν τρία τα ζαχαροπλαστεία των Ποδαίων, του Λευτέρη, του Κώστα και του Δημήτρη, που το κράτησε όταν πέθανε η σύζυγός του η Καίτη, η μητέρα του Γιάννη, του Θάνου και του Μπούλη. Τα παιδιά της Καίτης μετά πιαστήκαν με τα αυτοκίνητα και παραμέρισαν το ζαχαροπλαστείο. Ο Θάνος όταν είχε υπηρετήσει στη Λάρισα δούλευε στον Κωνσταντινίδη, και έμαθε εκεί την τέχνη. Ο Τάσος που έχει τώρα το δικό του μαγαζί μέσα εκεί μεγάλωσε, αυτός το κρατούσε.
Το ζαχαροπλαστείο στο Σιντριβάνι σήμερα το έχουνε ο Βαγγέλης και ο Κωστής, εγγόνια του Κώστα. Σαν κανένα γλυκό είναι πιο φρέσκο και πιο σπιτικό από τα άλλα, η μάνα δεν βαριέται να λέει «Αυτό η Ειρήνη το ΄κανε», δηλαδή η μητέρα τους.
Όποιος δοκιμάσει γλυκά της Κατερίνης, δύσκολα μπορεί να απολαύσει μετά άλλα, όποιος μεγάλωσε με τα γλυκά της Κατερίνης, ο ουρανίσκος του δεν θα δεχθεί άλλη τέχνη στη ζάχαρη, τις κρέμες και σιροπιαστά.
-Πού το αποδίδεις;
-Στις ανατολίτικες συνταγές. Και τα φαγητά μας όλα έτσι είναι.
Αν η μία πλευρά του Πόδα βρίσκεται στη Σαρανταπόρου, η πρόσοψη ακουμπά στην Πλατεία Ιωνίας. Ο πληθυσμός της πόλης πήρε να θεριεύει με τους πρόσφυγες: Μικρασιάτες, Πόντιους, Θρακιώτες. Όλη αυτή η Ανατολή, μαζί με τους εκτοπισμένους έφερε και την κουζίνα της.
Για αυτό και η στροφή πάνω στην Εθνική καλεί τον οδοιπόρο: Λιάγκας στο Λιτόχωρο, Κρυστάλ στον Κορινό, Φως στην Κατερινόσκαλα, Τσιουμτσούδας στον Κολινδρό, Πόδας, Τάσος, Παντελής, Ολύμπιον, Τσανάκας μέσα στην πόλη. Ο βιαστικός ταξιδευτής ίσως και να προσπεράσει, ο υποψιασμένος θα ακολουθήσει το φιλόξενο χαλί που στρώνει ο Όλυμπος και θα γευτεί: προφιτερόλ, μιλφέιγ, πουτίγκα, γαλακτομπούρεκο, κρεμ πατισερί με φράουλες, κουραμπιέδες, σάμαλι, σεκέρ παρέ και σαμ σεκερί.
Ο παππούς Λευτέρης Πόδας, το ζαχαροπλαστείο το είχε μετατρέψει σε ουζερί. Εκεί ο Λευτέρης Παπαδόπουλος φαντάρος σκάρωσε το «Το τραίνο φεύγει στις οχτώ, ταξίδι για την Κατερίνη/Σε βρήκα πάλι ξαφνικά, να πίνεις ούζο στου Λευτέρη».
Το επίθετο Πόδας έλκει την καταγωγή του από το βλαχόφωνο χωριό της Βορείου Ηπείρου Poda/Podë στο νομό Κορυτσάς, ανάμεσα στην Ερσέκα και το Λεσκοβίκι στους πρόποδες του Γράμμου από την άλλη πλευρά. Η περιοχή της Κολωνίας αρχικά κατοικήθηκε από ηπειρωτικά φύλα, συγκεκριμένα την πιο βόρεια εγκατεστημένη ελληνική φυλή από τους αρχαίους Χάονες, τους Δασσαρέτες ή Δέξαρους. Οι Χάονες μαζί με τους Μολοσσούς και τους Θεσπρωτούς υπήρξαν οι πλέον ξακουστές από τις ελληνικές φυλές που κατοικούσαν την Ήπειρο.
Διαβάστε ακόμα:
Μπαρμπούτα: Ένας φάρος ιστορικής μνήμης στη Βέροια
