Στο δυτικό άκρο της Θράκης βρίσκεται ο νομός Ξάνθης με τον ποταμό Νέστο να αποτελεί το φυσικό σύνορο με τη γειτονική Μακεδονία. Σε γενικές γραμμές, το κλίμα χαρακτηρίζεται μεσογειακό, με το υψηλότερο γεωγραφικό πλάτος να προσφέρει πιο ήπιες θερμοκρασίες κατά την καλλιεργητική περίοδο σε σύγκριση με περιοχές της νότιας Ελλάδας.
Στα δυτικά, ο ποταμός Νέστος δροσίζει το περιβάλλον καθώς η ροή των νερών από το βορρά προς το νότο μεταφέρει ψυχρές μάζες αέρα. Στα βόρεια, η οροσειρά της Ροδόπης προστατεύει τους αμπελώνες από τους επιθετικούς ψυχρούς βοριάδες ενώ οι υδάτινοι όγκοι της λίμνης Βιστωνίδας και της λιμνοθάλασσας του Πόρτο Λάγος μετριάζουν τις θερμοκρασίες κατά την άνοιξη και το φθινόπωρο ανεβάζοντας όμως τα επίπεδα της ατμοσφαιρικής υγρασίας. Οι περιοχές που γειτνιάζουν με τη θάλασσα ευεργετούνται από τα δροσερά θαλασσινά αεράκια και τα αμπέλια ανακουφίζονται ειδικά κατά τις πιο θερμές μέρες του καλοκαιριού.
Σημαντικές αμπελουργικές περιοχές είναι η περιοχή του Χοιροδάσους, τα Άβδηρα και μια μικρή ζώνη πλησίον της Βιστωνίδας και της Θάλασσας. Η πρώτη προσφέρει όμορφες πλαγιές με ήπιες κλίσεις και εδάφη πλούσια σε άργιλο που συγκρατεί την πολύτιμη υγρασία. Τα Άβδηρα ως αμπελουργική ζώνη ήταν γνωστά ήδη από την αρχαιότητα, καθώς η διέλευση του ποταμού Νέστου δροσίζει τους αμπελώνες που είναι φυτεμένοι στο επίπεδο της θάλασσας.
Τέλος, τα αμπέλια πλησίον της Βιστωνίδας φημίζονται για τα ερυθρά κρασιά που παράγουν. Σημαντικές ποικιλίες που καλλιεργούνται στη περιοχή είναι οι ερυθρές Παμίδι, Μαυρούδι, Λημνιό, Cabernet Sauvignon, Merlot, Syrah και Grenache Rouge, και οι λευκές Ζουμιάτικο, που στη Βουλγαρία είναι γνωστό ως Dimiat, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Αθήρι, Sauvignon Blanc, Chardonnay και Ugni Blanc.
Ανατολικά της Ξάνθης ξεκινά ο νομός της Ροδόπης με πρωτεύουσα την πόλη της Κομοτηνής. Η τοπογραφία και το κλίμα του νομού καθορίζονται από δυο κυρίαρχα στοιχεία, την οροσειρά της Ροδόπης στα βόρεια και τη Θάλασσα στο νότο. Μεταξύ των δύο, ξεδιπλώνεται μια σχετικά στενή πεδιάδα πλάτους πενήντα με εξήντα χιλιομέτρων από την οποία υψώνεται ο Ίσμαρος, ένας μικρός ορεινός όγκος που με τους υπόλοιπους λοφίσκους προσφέρουν αμφιθεατρική θέση στους αμπελώνες της Μαρώνειας που κοιτούν το Αιγαίο πέλαγος. Η οροσειρά της Ροδόπης παγιδεύει στα βόρεια, στη πλευρά της Βουλγαρίας, τον ψυχρότερο και άγριο καιρό ενώ αφήνει δροσερά αεράκια να κατεβούν από τα ψηλά προς τη πεδιάδα της Ροδόπης δημιουργώντας αερισμό και ηπιότερες θερμοκρασίες για τους αμπελώνες.
Στο τελευταίο συμβάλλουν και θαλασσινές αύρες που ξεκινούν από το Αιγαίο Πέλαγος με κατεύθυνση προς το βορά. Τα εδάφη είναι αργιλώδη, βαριά με υψηλά ποσοστά σιδήρου, εξού και ο ερυθρός τους χρωματισμός. Η ύπαρξη πετρωμάτων αποδεικνύεται ευεργετική καθώς βοηθά στην αποστράγγιση, κάτι χρήσιμο κατά τις καλοκαιρινές μπόρες που είναι σαφώς πιο συχνές εδώ απ’ ότι στον ελληνικό νότο. Ο οίνος που παραγόταν στη Μαρώνεια, γνωστός ως «Μαρώνειος οίνος», ήταν ξακουστός κατά την αρχαιότητα. Ο Όμηρος περιέγραψε με λεπτομέρεια τα χαρακτηριστικά του καθώς ήταν το κρασί που ο Οδυσσέας πρόσφερε στον Κύκλωπα Πολύφημο το βράδυ πριν δραπετεύσει μαζί με τους συντρόφους του από τη σπηλιά όπου τους κρατούσε φυλακισμένους. Ο τοπικός θρακικός λαός «Κίκονες» παρήγαγε Μαρώνειο οίνο και τροφοδοτούσε τους Τρώες κατά τον Τρωικό πόλεμο ενώ, η Μαρώνεια μαζί τα Άβδηρα (νομός Ξάνθης) τροφοδοτούσαν με κρασί την Κωνσταντινούπολη κατά τη Βυζαντινή Περίοδο.
Παρόλα αυτά, ο αμπελώνας είχε εγκαταλειφθεί προς όφελος άλλων καλλιεργειών όπως καπνά και βαμβάκι και μόλις τη δεκαετία του 1990 αναβίωσε κυρίως λόγω της δραστηριοποίησης της Τσάνταλης. Κύριες ερυθρές ποικιλίες είναι το Λημνιό, το Μαυρούδι, το Cabernet Sauvignon, το Merlot, το Syrah, το Mourvedre, το Grenache Rouge και το Sangiovese. Από τις λευκές ξεχωρίζουν το Μοσχάτο Αλεξανδρείας, η Μαλαγουζιά, το Sauvignon Blanc και το Chardonnay. Τέλος, σημαντική είναι στη περιοχή και η παρουσία του ερυθρωπού Ροδίτη.
Anatolikos Vineyards
Το οινοποιείο ιδρύθηκε το 2005 από τους Σάκη και Μάριο Νικολαΐδη. Ο ιδιόκτητος αμπελώνας των εβδομήντα στρεμμάτων βρίσκεται στην περιοχή Άβδηρα Ξάνθης. Εκεί, καλλιεργούνται με βιολογική πιστοποίηση οι ελληνικές ποικιλίες Μαυρούδι, Λημνιό, Παμίτη, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά και Μοσχάτο Αλεξάνδρειας, αλλά και οι διεθνείς Cabernet Sauvignon και Merlot. Το οινοποιείο το 2018 εκσυγχρονίστηκε πλήρως και διαθέτει μεγάλο αριθμό παραδοσιακών αμφορέων όπου χρησιμοποιούνται στη ζύμωση και ωρίμαση. Οι οίνοι που κυκλοφορούν από το οινοποιείο ζυμώνονται αυθόρμητα, εφαρμόζονται πρακτικές ελάχιστων παρεμβάσεων και εμφιαλώνονται αφιλτράριστοι.
Σήμερα, από το οινοποιείο κυκλοφορούν δέκα ετικέτες και όλα τα κρασιά είναι πιστοποιημένα βιολογικά και vegan. Από αυτές ξεχωρίζουν οι παρακάτω ετικέτες. Το αφρώδες «PetNat» από Ασύρτικο και Μαλαγουζιά ζυμώνει σε αμφορέα και εμφιαλώνεται πριν την ολοκλήρωση της αλκοολικής ζύμωσης χωρίς καμία παρέμβαση, από το ίδιο χαρμάνι ποικιλιών προκύπτει και το «Natural Orange Wine». Στο τελευταίο, ο χυμός ζυμώνει και πάλι σε αμφορέα παρουσία των στεμφύλων, από τα οποία διαχωρίζεται μετά από 270 ημέρες. Το κρασί εμφιαλώνεται αφιλτράριστο χωρίς προσθήκη θειωδών. Τέλος, από τη τοπική ποικιλία Μαυρούδι προκύπτει η ετικέτα «Fine Mavroudi». Το κρασί πριν εμφιαλωθεί ωριμάζει για 18 μήνες σε γαλλικά δρύινα βαρέλια. Το οινοποιείο δέχεται επισκέπτες κατόπιν ραντεβού και υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας στα αγγλικά.
Διεύθυνση: 5o χλμ Ξάνθης – Λάγους
Τηλ: +30 25410 92092
email: info@anatolikoswinery.gr
website: www.anatolikoswinery.gr
Κτήμα Βουρβουκέλη
Το Κτήμα Βουρβουκέλη ιδρύθηκε από το Νίκο και την Φλώρα Βουρβουκέλη το 1999, στην περιοχή των Αβδήρων στο νομό Ξάνθης όταν ο Νίκος, ο οποίος από μικρή ηλικία, μεγάλωσε μέσα στο αμπέλι και το κρασί, είχε την επιθυμία να ασχοληθεί με την αμπελοκαλλιέργεια και το κρασί πέραν της επαγγελματικής του ασχολίας με την ιατρική. Με όραμα την αναβίωση του φημισμένου αμπελώνα των Αβδήρων, φύτεψε στους εύφορους λόφους της περιοχής 20 στρέμματα (πλέον 100) με γηγενείς (Λημνιό, Ασύρτικο, Μαυρούδι και Παμίδι) και διεθνείς (Chardonnay, Sauvignon Blanc, Syrah και Merlot) οινοποιήσιμες ποικιλίες σταφυλιών. Τα δύο μεγαλύτερα παιδια της οικογενείας, ο Γιώργος και ο Οδυσσέας, ακολουθώντας σχετικές σπουδές πάνω στην οινολογία και την αμπελουργία ενεπλάκησαν και πλέον διευθύνουν το κτήμα. Ο Γιώργος επιμελείται το οινολογικό τμήμα και ο Οδυσσέας το αμπελουργικό και εμπορικό. Ο μικρός αδελφός Αλέξιος προς το παρόν ακολουθεί τα βήματα και το δρόμο του πατέρα στην ιατρική. Συνοδοιπόρος στην προσπάθεια αυτή παραμένει πάντα η μητέρα Φλώρα.
Σήμερα, οι οίνοι του Κτήματος, βρίσκονται σε Γερμανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Φιλανδία, Ελβετία, Αυστρία, Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ και Καναδά. Το οινοποιείο φέρει πιστοποίηση κατά ISO 22000 και φιλοσοφία του κτήματος αποτελεί ο σεβασμός στη φύση και η παραγωγή κρασιών που θα προβάλουν τον τόπο τους σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου. Από τις ετικέτες ξεχωρίζουν το ερυθρό Μαυρούδι, το ερυθρωπό Παμίδι και το «Nico Selections» από Merlot που ωριμάζει για 24 μήνες σε δρύινα βαρέλια. Το «Nico Selections» είναι μια ξεχωριστή ετικέτα αφιερωμένη στην μνήμη του πατέρα των παιδιών, που δυστυχώς έφυγε από κοντά μας το Φεβρουάριο του 2014. Tο κτήμα Βουρβουκέλη είναι επισκέψιμο οινοποιείο και υποδέχεται τους επισκέπτες κατόπιν ραντεβού μεταξύ 10:00-15:00 από Δευτέρα έως και Σάββατο. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει εκτός από τα ελληνικά, στα αγγλικά και στα γερμανικά.
Διεύθυνση: 20ο χλμ. Ξάνθης-Αβδήρων ΤΚ 67064
Τηλ: +30 25410 51580
email: info@vourvoukeli.gr
website: www.vourvoukeli.gr
Κίκονες
Το οινοποιείο Κίκονες ιδρύθηκε το 2004 από τη Μελίνα Τάσσου, Γεωπόνο του ΑΠΘ και Οινολόγο D.N.O. του Bordeaux. Η Μελίνα, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών της, εργάστηκε σε πολύ γνωστά οινοποιεία της Γαλλίας και της Αυστραλίας αποκτώντας μεγάλη εμπειρία και την απαραίτητη γνώση για τη δημιουργία υψηλής ποιότητας κρασιών. Ο αμπελώνας έκτασης 100 στρεμμάτων επιμελείται από τον Βασίλη Τάσσου, Γεωπόνο με μεταπτυχιακές σπουδές στην Οικονομία και το Μάρκετινγκ τροφίμων από το Πανεπιστήμιο του Reading στο Ηνωμένο Βασίλειο. Στον αμπελώνα καλλιεργούνται οι ποικιλίες Λημνιό, Μαλαγουζιά, Chardonnay, Merlot, Cabernet Sauvignon, Syrah και το ιταλικής καταγωγής αλλά αυστραλέζικης έμπνευσης Sangiovese. Τα εδάφη είναι ερυθρά αργιλοπηλώδη με υψηλό ποσοστό πετρωμάτων πυριτίου και το κλίμα επηρεάζεται από την αύρα του Θρακικού πελάγους και την παρουσία του όρους Ίσμαρος.
Το όνομα του οινοποιείου δεν επιλέχθηκε τυχαία καθώς, σύμφωνα με τις ομηρικές αναφορές, ο αρχαίος Θρακικός λαός «Κίκονες» παρήγαγε εκεί κρασί πριν από περίπου 2500 χρόνια. Στην οινοποίηση εφαρμόζεται το μοντέλο των ήπιων παρεμβάσεων με στόχο τη δημιουργία μη τεχνολογικών οίνων υψηλής ποιότητας. Έχουν αντικατασταθεί βασικά μηχανήματα από το ανθρώπινο χέρι, ενώ οι πιο σημαντικές αποφάσεις λαμβάνονται με βάση την καθημερινή γευστική δοκιμή, ακόμη και κατά τη διάρκεια της ζύμωσης. Από τις ετικέτες του κτήματος ξεχωρίζουν το λευκό Chardonnay, το ένα 1/3 του όγκου του ζυμώνει και ωριμάζει σε καινούρια δρύινα γαλλικά βαρέλια για 6 μήνες, και τα δύο ερυθρά από Λημνιό και από Syrah που ωριμάζουν για 12 μήνες σε δρύινα γαλλικά βαρέλια. Το οινοποιείο είναι επισκέψιμο κατόπιν συνεννόησης και δέχεται κόσμο όλες τις μέρες και ώρες της εβδομάδας. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Διεύθυνση: 5ο χλμ. Κομοτηνής – Ν. Σιδηροχωρίου, 69100, Θράκη
Τηλ: +30 25310 83737
email: wines@kikones.com
website: www.kikones.gr
PASSAS
Η οινοποιία «PASSAS» είναι μια οικογενειακή επιχείρηση, που άρχισε να δραστηριοποιείται στο Σταυροχώρι του Νομού Ξάνθης, στα όρια με το Νομό Δράμας, το 2016. Στις πλαγιές βόρεια της κοιλάδας του Νέστου, στους πρόποδες της οροσειράς της Ροδόπης, και σε υψόμετρο 130 μέτρα απλώνονται οι αμπελώνες της οινοποιίας «PASSAS», ξεδιψώντας από τα νερά της πηγής «Μαύρα Νερά». Οι πρώτοι αμπελώνες φυτεύτηκαν το 2007, είναι γραμμικοί και εκτείνονται σε έκταση 50 στρεμμάτων. Αρχικά, καλλιεργήθηκαν οι κοσμοπολίτικες ποικιλίες Syrah και Sauvignon Blanc και οι ελληνικές Ασύρτικο και Μαυρούδι. Το 2017 προστέθηκε η ποικιλία Βιδιανό. Από τις ετικέτες του οινοποιείου ξεχωρίζει η τριλογία «Μαύρα νερά». Το λευκό είναι το χαρμάνι του Ασύρτικου με Βιδιανό και Sauvignon Blanc, ενώ το ροζέ που είναι ξηρό κρασί και το ερυθρό δημιουργούνται από το συνδυασμό των Μαυρούδι και Syrah. Το οινοποιείο δεν είναι επισκέψιμο, παρόλα αυτά, κατόπιν συνεννόησης οι πόρτες του είναι ανοιχτές σε όποιον θέλει να το επισκεφθεί και να δοκιμάσει τα κρασιά του. Η επικοινωνία μπορεί να γίνει στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Διεύθυνση: Σταυροχώρι Ξάνθης ΤΚ 67062
Τηλ: +30 6970 025110
email: info@passaswinery.gr
website: www.passaswinery.gr
Οίνοι Σγουρίδη
Η οικογενειακή επιχείρηση «Οίνοι Σγουρίδη» ξεκίνησε σταδιακά από τους Παναγιώτη και Αναστασία Σγουρίδη το έτος 2000. Σήμερα, κοντά στα Άβδηρα Ξάνθης βρίσκεται ο ιδιόκτητος αμπελώνας 100 στεμμάτων. Ο αμπελώνας είναι γραμμικός με προσανατολισμό που ακολουθεί την κατεύθυνση Βορρά-Νότου επιτρέποντας στις μεσημεριανές θαλασσινές αύρες να εισέρχονται σε αυτόν μειώνοντας την πιθανότητα ασθενειών. Η καλλιέργεια όπως και τα παραγόμενα κρασιά έχουν πιστοποιηθεί ως βιολογικά. Η νεότερη γενιά του οινοποιείου αποτελείται από τα παιδιά του ζεύγους, Ναπολέων και Σγουρή που εκτός από την μικρασιατική προσφυγική καταγωγή κληρονόμησαν και την παράδοση απόσταξης αλκοολούχων ποτών του Κωνσταντινουπολίτη παππού Παναγιώτη.
Από τα κρασιά του κτήματος ξεχωρίζει η σειρά «Σ21», που είναι αφιερωμένη στα διακόσια χρόνια από την έναρξη του ιερού Αγώνα των Ελλήνων για την ελευθερία και στα εκατό από τη μικρασιατική προσφυγιά. Το λευκό είναι το χαρμάνι των Ασύρτικο και Αθήρι, το ροζέ είναι ημίξηρο και δημιουργείται από τη σμίξη των Παμίδη και Syrah, ενώ το ερυθρό από τη σμίξη των Μαυρούδι, Λημνιό και Syrah. Η ετικέτα του λευκού εμπνέεται από το έμβλημα της Εταιρείας των Φιλικών, του ερυθρού από τις ναυτικές σημαίες του Αγώνα και του ροζέ από τις επιστέψεις που έφεραν στα κοντάρια οι σημαίες των αγωνιστών. Μετά την προσεχή ολοκλήρωση των εγκαταστάσεων μας, το οινοποιείο θα είναι επισκέψιμο (και για ΑΕΜΕΑ) κατόπιν συνεννοήσεως για ξεναγήσεις, παιδαγωγικούς σκοπούς και δοκιμασίες κρασιών στην ελληνική, αγγλική και γερμανική γλώσσα.
Διεύθυνση: Αγίου Ελευθερίου, Ξάνθη ΤΚ 67100
Τηλ: +30 6944 345959 και 6989 744138
email: info@sgouridi-wines.gr και vasilepd3@gmail.com
website: www.sgouridi-wines.gr
Επιμέλεια κειμένου: Πάνος Τζίμας DipWSET
Διαβάστε ακόμα:
Η Ελλάδα του Κρασιού –Πιερία: Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες, οι Ετικέτες
Η Ελλάδα του Κρασιού: Ανατολική Θεσσαλία – Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες, οι Ετικέτες
Η Ελλάδα του Κρασιού -Λευκάδα: Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες, οι Ετικέτες
