Κερδίζει έδαφος και στην Ελλάδα η ανάπτυξη του οινοτουρισμού, μία ειδική μορφή τουρισμού η οποία αφορά την παροχή υπηρεσιών υποδοχής, ξενάγησης, φιλοξενίας και εστίασης σε χώρους λειτουργικά ενοποιημένους με οινοποιητικές ή και οινοπαραγωγικές εγκαταστάσεις.
Οι υπηρεσίες αυτές προσφέρονται συνδυαστικά με δραστηριότητες σχετικές με την αμπελοκαλλιέργεια και την οινική παραγωγή. Για την ανάπτυξη του οινοτουρισμού σημαντικό ρόλο έχει παίξει η θεσμοθέτηση του Σήματος Επισκέψιμου Οινοποιείου. Το εν λόγω σήμα με ειδικό λογότυπο χορηγείται από το Υπουργείο Τουρισμού και πιστοποιεί ότι μια οινοποιητική ή και οινοπαραγωγική επιχείρηση είναι οινοτουριστική και πληροί μία σειρά προϋποθέσεις.
Να σημειωθεί ότι σε πολλές χώρες στο εξωτερικό όπως στην Γαλλία, στην Ιταλία αλλά και στη Ρουμανία ο οινοτουρισμός είναι μία διαδεδομένη μορφή τουρισμού. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μια σημαντική αύξηση των επενδύσεων σε οινοποιεία, τα οποία έχουν συμπεριλάβει αίθουσες γευσιγνωσίας στη διαμόρφωση των χώρων τους. Επιπλέον, παρατηρείται το ενδιαφέρον για την υλοποίηση επενδυτικών σχεδίων διαμονής σε αμπελουργικές περιοχές, τα οποία δίνουν έμφαση στην προσφορά μιας ολοκληρωμένης εμπειρίας για τους επισκέπτες.
Η μετατροπή ιστορικού κτήματος στην Κάρυστο
Ένα παράδειγμα ανάπτυξης του οινοτουρισμού στην Ελλάδα είναι το Montofoli Wine Estate στην Κάρυστο, ένα ιστορικό κτήμα που παρέχει σύγχρονες υπηρεσίες οινοτουρισμού.
Ειδικότερα, στους χώρους του που κατοικήθηκαν από Αρχαίους Έλληνες, Ρωμαίους, Βενετούς, Φράγκους, Καταλανούς και Οθωμανούς, υπάρχει σήμερα οινοποιείο, αμπελώνες και τέσσερις ιστορικές βίλες. Το κτήμα -δίπλα στο κάστρο της Καρύστου, Castello Rosso -λειτουργεί ως ένα «ζωντανό» μουσείο αλλά και ένας γαστρονομικός προορισμός, όλα γεννημένα από το κοινό όραμα ανθρώπων που αγαπούν την τέχνη της οινοποιίας και χαίρονται να μοιράζονται τη μαγεία του κτήματός τους. Οι επισκέπτες που επιθυμούν να μάθουν περισσότερα για την αρχαία ιστορία και τις σύγχρονες προσπάθειες του κτήματος, μπορούν να συμμετάσχουν σε ξεναγήσεις ή και ιδιωτικές οινογνωσίες των κρασιών του κτήματος.
Ήταν το 1986, όταν ο Παύλος Γ. Καρακώστας, αγόρασε αυτό το διαχρονικό, ερειπωμένο κτήμα, «με αναστοχασμό και όνειρο» να το αναβιώσει, όπως έγραφε και ο Διονύσιος Σολωμός. Πράγματι, ο κ. Καρακώστας αναστήλωσε τα ιστορικά κτίρια, με σεβασμό στη γη και την ιστορία της, ενώ παρήγαγε το γλυκό κρασί, Montofoli Estate, από το αμπέλι που φύτεψε το 1986, ακολουθώντας τα βήματα των προγόνων του που καλλιέργησαν αυτή τη γόνιμη γη. Μετά την αποκατάσταση, η οικογένεια Καρακώστα άνοιξε το κτήμα στους επισκέπτες, με την επιθυμία να συμβάλει στην πολιτιστική πρόοδο της περιοχής. Σήμερα, το κτήμα είναι ανοιχτό για ξεναγήσεις, γευσιγνωσίες κρασιού, ιδιωτικά δείπνα και φιλοξενία.
Η πρόσφατη ιστορία του κτήματος είναι καλά τεκμηριωμένη, ενώ η παλαιότερη ιστορία του έχει καθοριστεί μέσω αρχαιολογικών ευρημάτων, εκ των οποίων αρκετά εκτίθενται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Καρύστου. Ο παλαιότερος γνωστός ιδιοκτήτης του κτήματος ήταν ο Ομέρ Μπέης της Καρύστου, που διαδέχθηκε τον πατέρα του Μουσταφά Αγά το 1803 ως Οθωμανός διοικητής στο φρούριο πάνω από το κτήμα-Castello Rosso- και έγινε Πασάς της Εύβοιας το 1823. Το κτήμα τότε ήταν περιβόλι εσπεριδοειδών και γνωστό ως οι κήποι της Παλαιάς Χώρας ή «Οι Κήποι του Πασά».
Μετά τη λήξη της Τουρκικής Κατοχής το 1833, οι Οθωμανοί που κατείχαν νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, είχαν την ευκαιρία να πουλήσουν τις περιουσίες τους. Εκείνη την εποχή, στη Βόρεια Εύβοια άλλαξαν χέρια εξαιρετικά μεγάλα κτήματα, τα λεγόμενα τσιφλίκια. Το Κτήμα Montofoli αγοράστηκε το 1835 από τον Ιωάννη Παπαρρηγόπουλο, Αντιπρόξενο της Ρωσίας και αργότερα Αυλάρχη στο δικαστήριο του Βασιλιά Γεωργίου Α’.
Το 1877, ο γιος του, Μιχαήλ Παπαρρηγόπουλος, πούλησε την περιουσία στον Ιωάννη Κωνσταντινίδη, πλούσιο έμπορο από την Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου με καταγωγή από την Κάρυστο. Ο νέος κοσμοπολίτης ιδιοκτήτης, γνώριζε ότι μια πιο παραγωγική εκμετάλλευση βασίζεται στο μέγεθος, συνεπώς επένδυσε μεγάλα ποσά για την αγορά περισσότερων περιβολιών, ιδιαίτερα εσπεριδοειδών. Οι λεμονιές τότε είχαν σημαντική αξία, καθώς ήταν εξαγώγιμο προϊόν, φέρνοντας ξένο κεφάλαιο στην πόλη. Ο Κωνσταντινίδης διατήρησε το κτήμα σε άριστη κατάσταση και από τότε, σε πολλές περιπτώσεις αναφέρεται ως «Κτήμα Κωνσταντινίδη».
Σήμερα, στο κτήμα διακρίνονται εύκολα τα σημάδια διαχρονικότητας, όπως τα μνημειακά ερείπια, οι κολώνες από το τοπικό πράσινο μάρμαρο, Μάρμαρο Καρύστου ή Cipollino Verde αλλά και οικοδομικά υλικά από αρχαία κτίρια και σπόνδυλοι κολώνων από γκρίζο ασβεστόλιθο. Σημειώνεται ότι σε πολλές κατασκευές έχει χρησιμοποιηθεί η καρύστια σχιστόπλακα, ένα υλικό που εξακολουθεί να εξορύσσεται σήμερα από τα πολλά λατομεία της περιοχής.
Το αμπέλι
Το αμπέλι καλύπτει έκταση 4 στρεμμάτων και είναι ανεπτυγμένο σε 8 αναβαθμίδες, οι οποίες βοηθούν στην αποστράγγιση του εδάφους και αποτρέπουν την σήψη των ριζών των κλημάτων. Βρίσκεται σε υψόμετρο 150 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και φυτεύτηκε το 1987, με 5.200 κλήματα σε γραμμική διάταξη, με τις εξής λευκές ποικιλίες: Ασύρτικο και Αηδάνι από τη Σαντορίνη, Αθηρί από τη Ρόδο και την κόκκινη ποικιλία Λιάτικο από την Κρήτη. Στόχος ήταν η παραγωγή ενός μοναδικού επιδόρπιου κρασιού, με την ίδια μέθοδο που χρησιμοποιήθηκε πριν από 2.500 χρόνια.
Η συγκομιδή γίνεται επιλεκτικά από τα μέσα Αυγούστου και στη συνέχεια τα σταφύλια ξηραίνονται στον ήλιο για περίπου 15 ημέρες, πριν από τη διαδικασία οινοποίησης.Τα χαρακτηριστικά του κρασιού του κτήματος διαμορφώνονται από το ασυνήθιστο μικροκλίμα της Καρύστου. Οι δυνατοί άνεμοι του Αυγούστου απογυμνώνουν τα κλήματα και τα σταφύλια εκτίθενται στον ήλιο, με αποτέλεσμα να ωριμάζουν στο κλήμα, δίνοντας ένα ειδικό χρώμα και αρώματα στο κρασί.
Το κελάρι, οι ιστορικές βίλες και οι κήποι
Το κελάρι κρασιών βρίσκεται δίπλα στην κάποτε Φραγκική Εκκλησία του Αγίου Μάρκου, στην οποία υπάρχουν ακόμη απομεινάρια τοιχογραφιών και ζωγραφιών. Επίσης, τη διαδικασία αποκατάστασης του κτιρίου, στο πάτωμα της εκκλησίας ανακαλύφθηκε μια μεταλλουργική εγκατάσταση της εποχής του Χαλκού. Πλέον, τα παλιά οθωμανικά στάβλια χρησιμεύουν ως κελάρι κρασιού, όπου ωριμάζει σε βαρέλια το επιδόρπιο κρασί «Κτήμα Montofoli». Στο κτήμα υπάρχουν 4 ιστορικές βίλες. Η The Dovecote, ο Περιστερώνας είναι μια πέτρινη βίλα χτισμένη στις αρχές του 19ου αιώνα, πάνω στα ερείπια ενός αρχαίου ρωμαϊκού λουτρού. Η The Red House, Το Κόκκινο Σπίτι είναι μια βίλα αντιπροσωπευτική της ελληνικής αρχιτεκτονικής του τέλους του 19ου αιώνα. Η αποκατάσταση διατήρησε το κτίριο και αποτελεί ένα ορόσημο της κληρονομιάς του κτήματος. Επίσης, στον χώρο υπάρχουν η Villa Amfithea- Βίλα Αμφιθέα και η Βίλα Belvedere.
Την άνοιξη, οι οπωρώνες αναδύουν τα λεπτά αρώματα των ανθών λεμονιού. Το κτήμα έχει νερό από την κοντινή Όχη, ενώ μέσα από τους αιώνες, έχει υπάρξει παραγωγικό. Η γόνιμη γη που σχηματίζεται σε αναβαθμίδες, «πεζούλες», παράγει αγροτικά προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Στο παρελθόν, αυτοί οι κήποι φυτεύονταν με λαχανικά και οπωροφόρα δέντρα. Σήμερα, το αμπέλι του κτήματος παράγει ένα γλυκό κρασί, ακολουθώντας μια παράδοση από την αρχαιότητα, με οινοποίηση από σταφύλια απλωμένα στον ήλιο.
Σε συνεργασία με τη Laura Tapini προσφέρεται ένα ειδικά σχεδιασμένο εργαστήριο για την αρχαία τέχνη του μωσαϊκού. Καθοδηγούμενοι από σύγχρονους καλλιτέχνες, οι επισκέπτες εξερευνούν τη διαχρονική ιστορία και τη σύγχρονη έκφραση αυτής της συναρπαστικής τέχνης, δημιουργούν το δικό τους έργο από αυθεντικό ελληνικό μάρμαρο, το οποίο και παίρνουν μαζί τους, ως ιδιαίτερο ενθύμιο.
Το κτήμα Semeli
Άλλη μία περίπτωση που προωθεί τον οινοτουρισμό στην Ελλάδα είναι το κτήμα Semeli. Από το 1979, το κτήμα Semeli αποτελεί μια από τις κορυφαίες ελληνικές οινοποιητικές μονάδες και μια από τις σπουδαιότερες αναπτυξιακές επενδύσεις στον τομέα του κρασιού στην Ελλάδα. Το ήπιο μεσογειακό κλίμα σε συνδυασμό με την εξειδικευμένη τεχνογνωσία των οινοποιών και το αρμονικό ταίριασμα γηγενών και επιλεγμένων διεθνών ποικιλιών, συντελούν στην παραγωγή κρασιών με ιδιαίτερη προσωπικότητα, τα οποία έχουν κερδίσει την αναγνώριση των ειδικών.
Οι Αμπελώνες
Ο αμπελώνας του κτήματος Semeli βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων στις πλαγιές των λόφων της ημιορεινής κοινότητας Κούτσι Κορινθίας, που από παλιά φημίζεται ως ο ποιοτικότερος αμπελώνας της Νεμέας. Σε αυτό το μοναδικό μικροκλίμα που ευνοεί την καλλιέργεια ποιοτικών σταφυλιών, η απόδοση είναι ιδιαίτερα χαμηλή, ενώ ο καρπός και τα φυσικά του οξέα βρίσκονται σε ιδανική ισορροπία. Ο ιδιόκτητος αμπελώνας, ο οποίος καλύπτει έκταση 250 στρεμμάτων, συμπληρώνεται από άλλους, που βρίσκονται στην ίδια κοινότητα (Κούτσι, Ασπρόκαμπος, Καστράκι, Αρχαία Νεμέα κ.ά.) και ανήκουν σε αμπελουργούς που έχουν συνάψει μακροχρόνιες συμβάσεις συνεργασίας με το κτήμα Semeli.
Το Οινοποιείο
Από το 2003, το κτήμα Semeli διαθέτει ένα σύγχρονο οινοποιείο 4.000 τ.μ. στην καρδιά του ιδιόκτητου αμπελώνα της στο Κούτσι Κορινθίας. Eίναι χτισμένο με σεβασμό στο περιβάλλον, σε υψόμετρο 600 μ. σε μια πλαγιά κατάφυτη από αμπέλια που έχει από παλιά τη φήμη παραγωγής σταφυλιών υψηλής ποιότητας. Το οινοποιείο εκμεταλλεύεται πλήρως το επικλινές έδαφος, ώστε πολλές από τις διαδικασίες της οινοποίησης να συντελούνται με τη βοήθεια της βαρύτητας χωρίς την παρεμβολή μηχανικών μέσων που καταπονούν τον καρπό.
Tα προγράμματα οινοτουρισμού και οι σουίτες
Τα προγράμματα Οινοτουρισμού πραγματοποιούνται καθημερινά, Δευτέρα έως Κυριακή, εκτός την Τρίτη. Το Κτήμα παραμένει κλειστό τις Τρίτες και τις επίσημες αργίες. Απαραίτητη είναι η κράτηση πριν την επίσκεψή. Στην καρδιά του οινοποιείου και του κτήματος Semeli, έχουν δημιουργηθεί 9 σουίτες. Οι υπηρεσίες φιλοξενίας προσφέρονται μόνο στο πλαίσιο διοργάνωσης εταιρικών εκδηλώσεων. Πρόκειται για μια προαιρετική επιλογή υψηλού κύρους, η οποία συνδυάζει την πολυτελή διαμονή με τη γαλήνη και την ιδιωτικότητα ενός μοναδικού οινικού προορισμού. Η κράτηση και ενοικίαση των Semeli Estate Suites αφορά το σύνολο των εννέα σουιτών, ανεξαρτήτως του αριθμού που θα χρησιμοποιηθεί.
Διαβάστε ακόμα:
Σαντορίνη και Θηρασιά: Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες και οι Ετικέτες
Η Ελλάδα του Κρασιού -Κεφαλονιά: Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες, οι Ετικέτες
Η Ελλάδα του Κρασιού -Ρέθυμνο: Το Κλίμα, τα Οινοποιεία, οι Ποικιλίες, οι Ετικέτες
