Στη Σέριφο, η αρχιτεκτονική ήταν πάντα συνδεδεμένη με το χαρακτηριστικό τοπίο άγριας ομορφιάς του νησιού, που –μαζί βέβαια με τις γνωστότερες παραλίες και τα υπέροχα νερά– την έκαναν αγαπημένο προορισμό στις Κυκλάδες, ειδικά για όσους ήθελαν τις αποστάσεις τους από τον πιο μαζικό τουρισμό.
Τώρα, χάρη στους Mold Architects της Ηλιάνας Κερεστετζή και στο αρχιτεκτονικό γραφείο του Γιώργου Σίνα (Sinas Architects), η Σέριφος γίνεται και design προορισμός. Αιτία, οι σύγχρονες παραθεριστικές κατοικίες NCaved House και Xerolithi –η πρώτη στον Άγιο Σώστη, η δεύτερη στο Καλό Αμπέλι.
Το Xerolithi ολοκληρώθηκε το 2019 και το Ncaved House το 2020. Κατασκευασμένες από ντόπια (κυρίως) υλικά, οι δύο παραθεριστικές κατοικίες κοσμούν διακριτικά το νησί. Ταυτόχρονα φέρνουν και μια πρόταση ανανέωσης της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, πλήρως εναρμονισμένη με το φυσικό τοπίο.
NCaved House (Mold Architects)
Το NCaved House είναι μια παραθεριστική κατοικία 360 τ.μ. που βρίσκεται σε έναν μικρό, απομονωμένο και βραχώδη όρμο στην περιοχή του Άγιου Σώστη. Το πρώτο στοίχημα που κερδίζει είναι η αίσθηση την οποία δίνει, ότι αιωρείται πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.
Η ανάγκη δημιουργίας ενός προστατευμένου καταφυγίου σε θέση με αφοπλιστική θέα μα ανοιχτά εκτεθειμένη σε ισχυρούς βόρειους ανέμους, οδήγησε τους Mold Architects στην απόφαση να τρυπήσουν την πλαγιά, αντί να τακτοποιήσουν ένα σύνολο χώρων σε γραμμή στο επίπεδο του εδάφους. Συνδυάζοντας επίσης παθητικές και ενεργητικές τεχνικές κατάφεραν να ελαχιστοποιήσουν την κατανάλωση ενέργειας και το κόστος συντήρησης του σπιτιού.
Μια άλλη θεμελιώδης ιδέα της προσέγγισης των Mold Architects ήταν η χρήση τοπικών υλικών, όπως π.χ. πέτρα που έχει ανασκαφεί από το ίδιο το οικόπεδο του NCaved House.
Επιπλέον χρησιμοποίησαν και μέταλλο, ως αναφορά στην πλούσια μεταλλευτική ιστορία της Σερίφου. Το αποτέλεσμα είναι το σπίτι να φαντάζει τόσο καλά «αναμιγμένο» με το περιβάλλον του, λες και υπήρχε από πάντα εκεί.
Οι ίδιοι οι αρχιτέκτονες συνεχίζουν την περιγραφή ως εξής:
«Η χρήση πρώτων υλών (πέτρα, εμφανές σκυρόδεμα, ξύλο και χάλυβας) εντείνει την αίσθηση της ζωής μέσα σε μια φυσική κοιλότητα. Η τραχύτητα των υλικών συνδυάζεται με την κομψότητα στον χειρισμό των λεπτομερειών, δημιουργώντας ένα απλό αλλά ζεστό και απαλό περιβάλλον, απόλυτα συνδεδεμένο με τη φύση.
Η ενδελεχής έρευνα των γεωμορφολογικών στοιχείων, καθώς και της πολιτιστικής κληρονομιάς της Σερίφου –μιας τοποθεσίας όπου η αρχιτεκτονική ήταν πάντα άρρηκτα συνδεδεμένη με το φυσικό τοπίο και τη βελτίωση των συνθηκών διαβίωσης των κατοίκων– οδήγησε στο σχεδιασμό του NCaved. Ο τεράστιος σεβασμός μας για τη γη δεν μας οδήγησε σε ένα δειλό σχέδιο, που θα αναπαραγόταν και θα υποτασσόταν σε στερεότυπα. Αντίθετα, στοχεύσαμε σε μια αρχιτεκτονική που δηλώνει την παρουσία της, αλλά καταφέρνει και να «ανήκει» στο περιβάλλον της».
NCaved House – Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
Tύπος: Κατοικία
Περιοχή: Άγιος Σώστης, Σέριφος
Έκταση: 360m2
Επίβλεψη έργου: Mold Architects
Έτος ολοκλήρωσης: 2020
Αρχιτεκτονική σύνθεση: Mold architects – Hλιάνα Κερεστετζή
Σύμβουλος αρχιτέκτονας: Mάνος Κερεστετζής
Επικεφαλής αρχιτέκτονας: Ηλιάνα Κερεστετζή
Ομάδα σχεδιασμού: Κωνσταντίνος Βλαχούλης, Μιχάλης Ξηροκώστας
Μηχανικός υποδομών: Studio 265
Φωτογραφίες: Γιώργης Γερόλυμπος
Φωτογραφίες-βίντεο: Παναγιώτης Βουμβάκης
Xerolithi (Sinas Αrchitects)
Η παρέμβαση του γραφείου Sinas Architects στην τοποθεσία Καλό Αμπέλι της Σερίφου είναι τόσο διακριτική, ώστε η παραθεριστική κατοικία Xerolithi δεν γίνεται καν ορατή από τον δρόμο. Αλλά ας αφήσουμε την αρχιτεκτονική περιγραφή να μιλήσει από μόνη της:
«Ο βασικός στόχος της μελέτης ήταν να πειραματιστούμε με μια εναλλακτική μορφή για το κλασικό μοντέλο κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής, σεβόμενοι όμως όλα τα επιμέρους στοιχεία που το απαρτίζουν. Ως κύριο γνώμονα είχαμε το ότι η παρέμβαση στο φυσικό περιβάλλον έπρεπε να είναι ήπια και το κτήριο να επιδιώξει τη μέγιστη αφομοίωση μέσα σε αυτό.
Τι απαρτίζει λοιπόν τον φυσικό περιβάλλοντα χώρο; Η απότομη χωμάτινη και πέτρινη πλαγιά, η άγρια βλάστηση (ξερόχορτα, ακανθώδη φυτά), τα ιδιαίτερα και μεγάλα βράχια και οι ξερολιθιές. Αφετηρία μας έγινε η ξερολιθιά.
Φανταστήκαμε λοιπόν την πρόσοψη της κατοικίας σαν μία τέτοια ξερολιθιά, που εκτείνεται από τη μία άκρη του γεωτεμαχίου έως την άλλη με μία ήπια καμπύλη, η οποία χορεύει και ελίσσεται. Βγαίνοντας προς τα έξω αποκτά ύψος ενώ παράλληλα δημιουργεί χώρο εσωτερικά. Για να επιτευχθεί αυτό όλοι οι χώροι τοποθετήθηκαν σειριακά, ώστε να μπορέσουν να δώσουν το μεγάλο μήκος που απαιτείται.
Από τα πιο έντονα στοιχεία της κλασικής κυκλαδίτικης κατοικίας είναι το δώμα –ιδιαίτερα όταν είναι ορατό, λόγω θέσης. Έτσι, η επόμενη μεγάλη απόφαση ήταν να εξαφανισθεί αυτή η μεγάλη επιφάνεια του δώματος, το οποίο ενοποιήθηκε με το υπόλοιπο χωμάτινο και πέτρινο έδαφος.
Το δώμα σκεπάζεται λοιπόν με χώμα και θα αναπαραχθεί πάνω στο φυσικό τοπίο, με την αντίστοιχη βλάστηση. Η συνέχιση της πλαγιάς επάνω στο δώμα γίνεται με εξαιρετικά ομαλό τρόπο. Μάλιστα, η χωμάτινη επιφάνειά του έχει ελαφρά καμπύλη (δεν είναι επίπεδη) κι αυτό την αφομοιώνει ακόμα περισσότερο στο γύρω τοπίο. Αν εξαιρέσει κανείς τις βατές επιφάνειες –βεράντες και αίθριο– όλο το υπόλοιπο κτήριο θα είναι αόρατο από την επάνω πλευρά του γεωτεμαχίου, αλλά και από τον δρόμο».
Xerolithi – Χαρακτηριστικά γνωρίσματα
Τοποθεσία: Καλό Αμπέλι, Σέριφος
Τύπος: Καλοκαιρινή κατοικία
Έτος ολοκλήρωσης: 2019
Αρχιτεκτονική μελέτη: Sinas Architects, George Sinas
Συνεργάτες: Μαρία Μαμούρα, αρχιτέκτονας
Interior design: Όλγα Κτενά, Sinas architects
Φωτογραφία: Γιώργος Κορδάκης
Styling: Μιχάλης Ανέστης
Διαβάστε ακόμα:
Τα ιδιαίτερα, αρωματικά τυριά της Σερίφου
