«Είστε στο δωμάτιο νούμερο 9, είναι ένα από τα “διεθνή” δωμάτια μας». Αυτά ήταν τα πρώτα λόγια που άκουσε ο ταξιδιωτικός ρεπόρτερ του CNN, στην υποδοχή του ξενοδοχείου Arbez.
O ίδιος γράφει: «Ήταν ένα κουραστικό ταξίδι με το αυτοκίνητο για να φτάσω στη La Cure, έναν μικροσκοπικό θύλακα ακριβώς πάνω στα γαλλοελβετικά σύνορα. Χάρη σε μία όχι ιδιαίτερα γνωστή συνθήκη των μέσων του 19ου αιώνα, θα είχα μία από τις πλέον μοναδικές ξενοδοχειακές εμπειρίες που μπορεί να ζήσει κανείς».
Το μικρό ξενοδοχείο Hotel Arbez , με το σύνηθες σε αυτό το τμήμα της Ευρώπης ρουστίκ στυλ, έχει την ιδιαιτερότητα να βρίσκεται ακριβώς πάνω στα σύνορα Γαλλίας και Ελβετίας.
Αυτή η σπάνια κατάσταση είναι αποτέλεσμα της συνθήκη του Dappes του 1862, με την οποία η Γαλλία και η Ελβετία συμφώνησαν σε μια μικρή εδαφική ανταλλαγή, προκειμένου να επιτραπεί ο πλήρης γαλλικός έλεγχος ενός κοντινού στρατηγικού δρόμου.
Η συνθήκη προέβλεπε ότι τα κτίρια που ήταν χτισμένα πάνω στα σύνορα θα παρέμεναν στη θέση τους, γεγονός που εκμεταλλεύτηκε ένας τοπικός επιχειρηματίας για να ανοίξει ένα κατάστημα και ένα μπαρ, προκειμένου να επωφεληθεί από το διασυνοριακό εμπόριο. Το ξενοδοχείο άνοιξε στη θέση των δύο άλλων καταστημάτων το 1921. Το αποτέλεσμα είναι περίπου το μισό ξενοδοχείο να βρίσκεται στην Ελβετία και το άλλο μισό στην Γαλλία ενώ η αόρατη συνοριακή γραμμή διχοτομεί το εστιατόριο και αρκετά από τα δωμάτια.
Στο δωμάτιο, όπου φιλοξενήθηκε ο δημοσιογράφος του CNN, o επισκέπτης κοιμάται με το κεφάλι του να βρίσκεται πάνω από ελβετικό έδαφος, ενώ τα πόδια πάνω από γαλλικό.
Nομικές περιπλοκότητες
Αυτή η διασυνοριακή πραγματικότητα είναι ενσωματωμένη στον χαρακτήρα της περιοχής. Από τους Παγκόσμιους Πόλεμους έως την πρόσφατη πανδημία του κορωνοϊού, η μοναδική θέση του ξενοδοχείου αποτέλεσε πηγή για αξιοπερίεργες καταστάσεις και ιστορίες. Κάτι που αντικατοπτρίζεται και σε διακοσμητικά στοιχεία. Όχι μόνο στις σημαίες που είναι κρεμασμένες σε μερικούς από τους τοίχους αλλά και άλλα πιο «διακριτικά».
«Οι καθρέφτες και τα παράθυρα δεν προορίζονται μόνο για διακοσμητικούς λόγους αλλά και σαν σύμβολα της σύνδεσης των γειτονικών κόσμων και πραγματικοτήτων» λέει ο Alexandre Peyron, ο διευθυντής του ξενοδοχείου που ανήκει στην οικογένειά του εδώ και δεκαετίες. Ο Peyron ξεναγεί τον δημοσιογράφο του CNN σε μία από τις σουίτες. Σε αυτήν ο χώρος του δωματιού ανήκει ολόκληρος στην Ελβετία, ο τοίχος, όμως, βρίσκεται σε γαλλικό έδαφος.
Στο εστιατόριο είναι κρεμασμένο, ακριβώς στο σημείο που χωρίζονται οι δύο χώρες, ένα αντίγραφο του διάσημου πίνακα του Πολ Σεζάν, «Οι χαρτοπαίκτες». Ο πίνακας δείχνει δύο άντρες να παίζουν χαρτιά ενώ η ίδια εικόνα υπάρχει και σε μία μεγάλη τοιχογραφία στους εξωτερικούς τοίχους του ξενοδοχείου. Σύμφωνα με τον Peyron, υπαινίσσεται ένα περιστατικό που συνέβη στο ξενοδοχείο τη δεκαετία του 1920. Ένας Ελβετός τελωνειακός επέβαλε πρόστιμο σε μια ομάδα πελατών που έπαιζαν χαρτιά. Η παρανομία τους δεν ήταν ότι τζόγαραν, όπως νόμιζαν πολλοί τότε. Ήταν ότι χρησιμοποίησαν μία γαλλική τράπουλα στην ελβετική πλευρά του ξενοδοχείου χωρίς να έχουν πληρώσει πριν τελωνειακούς δασμούς. Έως σήμερα, το Arbez επιτρέπει το χαρτοπαίγνιο, αρκεί να μην περάσουν τα τραπουλόχαρτα της μίας χώρας τα σύνορα της άλλης.
Καταφύγιο στο Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο
Το νομικό πλαίσιο δεν είναι χωρίς σημασία και στις γαστρονομικές επιλογές. Όσοι κάθονται στη γαλλική πλευρά του ξενοδοχείου δεν μπορούν να παραγγείλουν το ελβετικό τυρί tomme Vaudoise εξαιτίας των ευρωπαϊκών κανονισμών για τα μη παστεριωμένα γαλακτοκομικά. Το αντίστροφο συμβαίνει και με μερικές γαλλικές σπεσιαλιτέ, όπως το saucisse de Morteau, ένα είδος λουκάνικου, η διανομή του οποίου δεν επιτρέπεται στην Ελβετία.
Τα πράγματα είναι πιο εύκολα, όταν οι πελάτες καλούνται να πληρώσουν το λογαριασμό τους, καθώς γίνονται δεκτά τόσο ευρώ όσο και ελβετικά φράγκα. Επίσης, το ξενοδοχείο διαθέτει δύο τηλεφωνικούς αριθμούς έναν ελβετικό και έναν γαλλικό, ενώ τα δωμάτια είναι εξοπλισμένα με δύο τύπους από πρίζες, καθώς Ελβετία και Γαλλία, χρησιμοποιούν διαφορετικές προδιαγραφές. Φόροι πληρώνονται και στις δύο χώρες, σύμφωνα με μία αναλογική φόρμουλα που έχει συμφωνηθεί από τις φορολογικές αρχές τους. Όταν η Ελβετία εντάχθηκε στη ζώνη ελεύθερης κυκλοφορίας Σένγκεν το 2008, τα πράγματα έγιναν λίγο πιο απλά, αλλά στην πραγματικότητα αυτό είχε μικρή πρακτική επίδραση στην καθημερινή λειτουργία του ξενοδοχείου, καθώς ήταν πάντα ένας ιδιαίτερα πολύπλοκος διασυνοριακός χώρος.
Ο Peyron αναφέρεται σε ένα ιδιαίτερα δραματικό παράδειγμα κατά τη διάρκεια του Β Παγκοσμίου Πολέμου. Τότε, το γαλλικό τμήμα του ξενοδοχείου ανήκε στο ελεγχόμενο από τους Γερμανούς καθεστώς του Βισί. Οι σκάλες που οδηγούσαν στα πάνω δωμάτια ανήκουν στο ελβετικό έδαφος και γι’αυτό τον λόγο, οι πάνω όροφοι αποτελούσαν ένα σχετικά ασφαλές λημέρι για πρόσφυγες ή πιλότους των συμμαχικών δυνάμεων που ήθελα να ξεφύγουν. Έτσι, υπήρξαν περιστατικά, που όταν η προσοχή των Γερμανών ήταν αλλού, οι ιδιοκτήτες του ξενοδοχείου κατάφεραν να περάσουν πρόσφυγες κάτω από τη μύτη τους στην ασφάλεια της ουδέτερης Ελβετίας. Ο ιδιοκτήτης Max Arbez αναγνωρίστηκε ως Δίκαιος των Εθνών από το Γιαντ Βασέμ στην Ιερουσαλήμ, για τον ρόλο του στη σωτηρία Εβραίων προσφύγων. Ένα γράμμα ευγνωμοσύνης από τον στρατηγό των Συμμαχικών δυνάμεων Μάρσαλ Μοντγκόμερι παρουσιάζεται σήμερα δίπλα στη λεγόμενη «σκάλα της ελευθερίας».
Δεν ήταν η μόνη φορά που το ξενοδοχείο συνδέθηκε με μεγάλα διακυβέυματα της διεθνούς γεωοπολιτικής. Στις αρχές του 1960, το ξενοδοχείο Arbez υπήρξε το σκηνικό μυστικών διαπραγματεύσεων που οδήγησαν το 1962 στην αλγερινή ανεξαρτησία από τη Γαλλία.
Φοβούμενοι ότι θα αιχμαλωτίζονταν οι Αλγερινοί διαπραγματευτές, δεν ήθελαν να πατήσουν σε γαλλικό έδαφος, ενώ οι γαλλικές αρχές ήθελαν οι συζητήσεις να διεξαχθούν με μυστικότητα εντός των συνόρων τους. Ένα δωμάτιο στο ξενοδοχείο προσέφερε την ιδανική λύση.
Μικρές ιστορίες
Το ιδιαίτερο status του Arbez, ίσως έχει γίνει αντικείμενο εκμετάλλευσης και από ανθρώπους με δόλιες προθέσεις. Ο Peyron λέει ότι στις αρχές του 2002, όχι πολύ μετά τις επιθέσεις της 9ης Σεπτεμβρίου 2001, το ξενοδοχείο δέχτηκε επίσκεψη από πράκτορες μιας μη κατανομαζόμενης υπηρεσίας ασφαλείας που ερευνούσαν το ενδεχόμενο το ξενοδοχείο να έχει χρησιμοποιηθεί για τη διαμονή κάποιου στελέχους της Αλ Κάιντα που ήθελε να περάσει τα σύνορα χωρίς να γίνει αντιληπτό. Πιο πρόσφατα, το ξέσπασμα της πανδημίας του κορωνοϊού βρήκε το Aberz ξανά σε μία ιδιόμορφη κατάσταση. Όπως και ολόκληρη η τουριστική βιομηχανία, το ξενοδοχείο επηρεάστηκε ραγδαία, κατάφερε, όμως, να παραμείνει ανοιχτό για κάποιο διάστημα καθώς υπήρξε και τόπος διαμονής υγειονομικού προσωπικού. Οι υπεύθυνοί του είχαν να αντιμετωπίσουν δυο διαφορετικά και συνεχώς εξελισσόμενα σετ από περιοριστικά μέτρα στις δύο χώρες. Συνήθως, επέλεγαν να εφαρμόσουν τα πλέον αυστηρά μέτρα και από τις δύο χώρες, συνήθως ήταν αυτά της γαλλικής πλευράς.
Και ενώ οι καραντίνες και τα περιοριστικά μέτρα σταδιακά χαλάρωσαν, τα σύνορα μεταξύ κρατών παρέμειναν κλειστά για μεγαλύτερο διάστημα. Έτσι, το ξενοδοχείο, στο οποίο μπορεί να φτάσει κανείς και από τις δύο χώρες, έγινε καταφύγιο για ζευγάρια που βρέθηκαν χωρισμένα στις αντίθετες πλευρές των συνόρων.
O Peyron τα διηγήθηκε στο CNN όλα αυτά ενώ ξενάγησε τον δημοσιογράφο του στο ξενοδοχείο ενώ πέρασαν και από μία μικρή αυλή που λειτουργεί συνοριακός διάδρομος ανάμεσα στην Ελβετία και τη Γαλλία. Εκεί, υπάρχει ένα από τα παλαιότερα και πιο φανερά σημάδια αυτής της συνοριακής γραμμής. Ένα πέτρινο σήμα του 1863.
Στη μία πλευρά, υπάρχει ο αετός, το έμβλημα της 2ης γαλλικής Αυτοκρατορίας (την περίοδο εκείνη στη Γαλλία βασίλευε ο Ναπολέων ο 3ος). Από την άλλη πλευρά γράφεται απλά Vaud.
«Το Vaud είναι ένα από τα συνιστώντα καντόνια της Ελβετικής Συνομοσπονδίας (αυτό είναι το επίσημο όνομα της Ελβετίας) αλλά ας μην ξεχνάμε ότι και από την άλλη πλευρά υπάρχει μια είδους συνοσπονδία, η Ευρωπαϊκή Ένωση» καταληγει ο Peyron.
Διαβάστε ακόμα:
10 λαμπερές ξενοδοχειακές αφίξεις στην Ευρώπη το 2023
Kyrimai: Το ιστορικό ξενοδοχείο στον Γερολιμένα της Μάνης βραβεύεται ξανά
6 ξενοδοχεία για να δείτε το Βόρειο Σέλας
