Yπόσκαφο ονομάζεται το κτήριο που κατασκευάζεται κάτω από τη στάθμη του φυσικού εδάφους, διαθέτοντας μία ή και περισσότερες ορατές όψεις.

44

Το παρελθόν αυτών των κτηρίων είναι πλούσιο, καθώς ο τρόπος κατασκευής τους χρονολογείται στην αρχαιότητα. Έτσι, εντυπωσιακά δείγματα υπόσκαφων κατοικιών έχουν δημιουργηθεί σε διαφορετικούς γεωγραφικούς χώρους, πολιτισμούς και χρόνους όπως λ.χ. στη Σαντορίνη, στα Μετέωρα, στη Γρανάδα της Ισπανίας, στην Καππαδοκία της Τουρκίας, στη Ματέρα της Ιταλίας, στην Τυνησία και σε άλλα μέρη.

Στη Σαντορίνη, ειδικότερα, τα υπόσκαφα στέγαζαν συνήθως τα πληρώματα των πλοίων. Σήμερα, μια βόλτα στο χωριό Βόθωνα του νησιού αρκεί για να γίνει κανείς μάρτυρας της δημοφιλίας αυτού του τρόπου κατασκευής σπιτιών. Μόνο που, ενώ κάποτε προορίζονταν για τους φτωχούς, πλέον αποτελούν την τελευταία λέξη της βιοκλιματικής αρχιτεκτονικής που είναι στοχευμένη στις παραθεριστικές κατοικίες πολυτελείας.

Σας παρουσιάζουμε λοιπόν τέσσερα υπόσκαφα, δύο από τα οποία ανήκουν στον ίδιο αρχιτέκτονα. Κι αυτό δεν είναι τυχαίο, αφού ο Χρήστος Βλάχος ήταν όχι μόνο από τους πρωτοπόρους του είδους, αλλά κι εκείνος που συνέβαλε στη σύνταξη ελληνικής νομοθεσίας για τέτοιους τύπους κτηρίων. Ένα τρίτο, κατόπιν, ανήκει στην ομάδα Α2architects της Σοφίας Ζιώγα και του Σωτήρη Ανυφαντή, ενώ το τέταρτο προέρχεται από το γραφείο Scapearchitecture, το οποίο ιδρύθηκε και διευθύνεται από τη Σταυρούλα Χριστοφιλοπούλου και τον Γιώργο Ατσαλάκη.

Όλα αποτελούν αντιπροσωπευτικά και μοντέρνα δείγματα αυτού του τύπου κατασκευής, ο οποίος ευνοείται ιδιαίτερα από τη βραχώδη μορφολογία του τόπου μας.

Villa Punta, Ίος

Χτισμένη σε λόφο, η Villa Punta αποτελείται από δύο υπόσκαφα κτήρια, τα οποία ενώνονται μεταξύ τους. Η ξεχωριστή θέση επιτρέπει την ανεμπόδιστη θέα τόσο προς την παραλία του Μυλοπότα ανατολικά, όσο και προς το λιμάνι της Ίου στα δυτικά.

Η κατοικία συνδυάζει όλα τα γνώριμα βιοκλιματικά χαρακτηριστικά όντας απόλυτα ενταγμένη στο φυσικό τοπίο που την περιβάλλει, χάρη στα φυτεμένα δώματα και στη χρήση υλικών όπως η πέτρα και το ξύλο. Τα μεγάλα ανοίγματα σε όλο το μήκος της, μαζί με το κεντρικό αίθριο, δίνουν έμφαση στη συνεχή εναλλαγή των εσωτερικών και εξωτερικών χώρων.

Η βίλα διαθέτει ευρύχωρα καθιστικά, χώρο κουζίνας και τραπεζαρίας, καθώς και 5 en-suite υπνοδωμάτια μοιρασμένα και στις δύο πλευρές της. Το νερό λειτουργεί ως κυρίαρχο στοιχείο στη διαμόρφωση των εξωτερικών χώρων, καθώς την πλαισιώνουν δύο γραμμικές πισίνες, εμπλουτίζοντας τις θεάσεις προς το Αιγαίο πέλαγος.

Ταυτότητα

Τοποθεσία: Ίος
Μέγεθος: 660 τ.μ.
Έτος ολοκλήρωσης: 2021
Αρχιτεκτονική μελέτη: Χρήστος Βλάχος, Wip Architects
Επίβλεψη & Κατασκευή: Χρήστος Βλάχος
Interior design: Iώ Θεοφίλου
Φωτογραφία: Σταύρος Νιφλής
5 ensuite υπνοδωμάτια/ gym / exterior BBQ / garage

Villa Milo, Ίος

Η Villa Milo βρίσκεται επίσης στην Ίο, στην περιοχή του Μυλοπότα, διαθέτοντας νοτιοδυτικό προσανατολισμό και μαγευτική θέα στις υπόλοιπες Κυκλάδες και στο Αιγαίο.

Τοποθετημένη με τρόπο που να αφήνει όσο το δυνατόν μικρότερο ίχνος στο τοπίο, χωρίζεται σε δύο πτέρυγες, οι οποίες τέμνονται από ακτινωτούς (με φορά προς το κέντρο της κάτοψης) τοίχους αντιστήριξης, φτιαγμένους από λιθοδομή. Η μία πτέρυγα αφορά την κύρια κατοικία με τους απαραίτητους λειτουργικούς χώρους και 3 en-suite υπνοδωμάτια, ενώ η άλλη περιλαμβάνει τον ξενώνα, με 2 en-suite υπνοδωμάτια.

Στον ενιαίο χώρο διημέρευσης βρίσκονται η κουζίνα, η τραπεζαρία κι ένα ευρύχωρο καθιστικό σε ανοιχτή διάταξη. Ο χώρος αυτός εκτονώνεται με μεγάλο συρόμενο άνοιγμα προς την ημιυπαίθρια τραπεζαρία, κάτω από από την προβολή του δώματος, μπροστά από την πισίνα.

Στην πίσω πλευρά, σταθερές γυάλινες επιφάνειες από την οροφή ως το εσωτερικό δάπεδο αναδεικνύουν τα γύρω βράχια, ενώ ένας περιμετρικός διάδρομος με skylights σε οριζόντια διάταξη επιτρέπει την είσοδο του φυσικού φωτισμού, αλλά και τον αερισμό της υπόσκαφης βίλας. Τα δώματα αποτελούν επαναφορά του φυσικού τοπίου, καθώς έχουν την ίδια βλάστηση και τα ίδια βιοκλιματικά χαρακτηριστικά αυτού. Με το περιβάλλον συνάδουν όμως και οι εσωτερικοί χώροι, δημιουργώντας μια απρόσκοπτη συνέχεια, αποκορύφωση της οποίας είναι η υπέροχη θέα.

Ταυτότητα

Τοποθεσία: Ίος, Κυκλάδες
Μέγεθος: 335 τ.μ.
Έτος ολοκλήρωσης:2015
Aρχιτεκτονική μελέτη: Χρήστος Βλάχος, wip architects
Επίβλεψη & Κατασκευή: Χρήστος Βλάχος
Interior design: Iώ Θεοφίλου
Φωτογραφία: Γιώργος Φάκαρος
5 ensuite υπνοδωμάτια

Συγκρότημα τριών εξοχικών κατοικιών στην Ασίνη

Αυτό το συγκρότημα εξοχικών κατοικιών αναπτύσσεται στην Ασίνη της Αργολίδας, σε μια πλαγιά με έντονη κλίση, βορειοανατολικό προσανατολισμό και ανεμπόδιστη θέα προς την περιοχή του οικισμού, αλλά και στη θάλασσα.

Τα τρία σπίτια σχεδιάστηκαν αμφιθεατρικά στην πλαγιά, συνδυάζοντας υπέργεια και υπόσκαφη δόμηση, με διττό στόχο: αφενός την πλήρη ένταξή τους στο γύρω τοπίο, αφετέρου την ανεμπόδιστη θέα. Στο υπάρχον φυσικό πλάτωμα στο άνω μέρος του οικοπέδου τοποθετήθηκε η υπέργεια κατοικία 1. Πρόκειται για ισόγεια δομή, η οποία ορίζεται από δύο διακριτούς όγκους, που διαχωρίζονται από ένα αίθριο με φύτευση. Ο όγκος με τη δίρριχτη στέγη αποτελεί την ενότητα που φιλοξενεί τους χώρους διημέρευσης, ενώ ο δεύτερος όγκος (τοποθετημένος κάθετα στον πρώτο) περιλαμβάνει 2 υπνοδωμάτια με τα λουτρά τους.

Στη μέση του οικοπέδου, αρκετά χαμηλότερα από την υπέργεια κατοικία και ακολουθώντας το φυσικό ανάγλυφο, οργανώνεται η υπόσκαφη κατοικία 2. Ακόμη χαμηλότερα, η κατοικία 3 εκμεταλλεύεται τις έντονες κλίσεις του εδάφους προκειμένου να ενταχθεί στο φυσικό τοπίο, παραμένοντας κι αυτή εξ ολοκλήρου υπόσκαφη.

Αμφότερες αποτελούνται από δύο τμήματα, τα οποία διαχωρίζονται από αίθριο. Το ένα υπόσκαφο τμήμα διαμορφώνει την ενότητα όπου βρίσκεται η είσοδος και οι χώροι διημέρευσης, ενώ στο άλλο υπόσκαφο τμήμα –υποβιβασμένο κατά ένα μέτρο– οργανώνονται τα υπνοδωμάτια και τα λουτρά. Η κατοικία 3 διαθέτει επιπλέον κι έναν ανεξάρτητο ξενώνα σε ακόμη χαμηλότερη στάθμη. Τα λουτρά και οι κουζίνες οργανώνονται στο πίσω μέρος, ενώ για τον φυσικό φωτισμό και αερισμό έχουν σχεδιαστεί κατακόρυφες δίοδοι.

Τα δώματά τους είναι σκεπασμένα με χώμα και φυτεμένα, προσφέροντας μόνωση και εναρμόνιση με το τοπίο. Οι πισίνες και τα εξωτερικά πλακόστρωτα του συγκροτήματος αναπτύσσονται παράλληλα με τις τρεις κατοικίες, σε άμεση επαφή με τους χώρους διημέρευσης, έχοντας θέα στη θάλασσα. Εντωμεταξύ, όλοι οι χώροι των τριών κατοικιών διαθέτουν άμεση πρόσβαση στην ύπαιθρο και στους διαμορφωμένους εξωτερικούς χώρους μέσω ευμεγεθών κουφωμάτων. Την επιλογή μεγάλων υαλοστασίων επέτρεψε άλλωστε και ο βορειοανατολικός προσανατολισμός των κτισμάτων.

Το συγκρότημα μελετήθηκε με γνώμονα τη δημιουργία λιτών και καθαρών όγκων. Τα κτίσματα παραμένουν ισόγεια και εντάσσονται στο γύρω περιβάλλον. Ο συνδυασμός υπέργειων και υπόσκαφων κτισμάτων, βατών δωμάτων και στεγών δημιουργεί ένα ιδιαίτερο και ενδιαφέρον σύνολο, ήπια ενταγμένο στο τοπίο της Ασίνης. Οι κατά τμήματα πέτρινοι τοίχοι, το σύστημα εξωτερικής θερμομόνωσης και τα φυτεμένα δώματα διατηρούν τις κατοικίες δροσερές το καλοκαίρι και ζεστές τον χειμώνα. Φυσικός κλιματισμός επιτυγχάνεται επιπλέον με κατάλληλα τοποθετημένα ανοίγματα σε κάθε χώρο, όπως βέβαια και με τις κατακόρυφες διόδους φωτισμού-αερισμού. Ο γύρω χώρος διαμορφώνεται με πλακοστρωμένα πλατώματα και πέτρινους τοίχους αντιστήριξης, ενώ το τοπίο ολοκληρώνεται με παλιά ελαιόδεντρα, κυπαρίσσια, καθώς και νέα φύτευση.

Ταυτότητα

Συνολική επιφάνεια κατοικιών: 350 τ.μ.
Μελέτη-κατασκευή: 2017-2018
Αρχιτεκτονική μελέτη : Α_2_ARCHITECTS
Ομάδα μελέτης: Σωτήρης Ανυφαντής, Σοφία Ζιώγα, Βίλμα Αγραφιώτη, Νίκος Ιωάννου
Κατασκευή: MYTINILINI DEVELOPMENT S.A.
Επίβλεψη κατασκευής: ΠΑΝΟΣ ΜΠΑΣΤΟΣ, ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΝΑΓΝΟΥ
Η/Μ μελέτη: E.M.G.
Στατική μελέτη: Αντώνης Κότης
Φωτογράφιση: Γιώργος Κορδάκης
Styling: Ιόλη Χιωτίνη

Secret Garden House

Το Secret Garden House είναι μια καλοκαιρινή κατοικία σχεδιασμένη σαν μέρος του τοπίου που την περιβάλλει, η οποία δίνει έμφαση στη σχέση αρχιτεκτονικής και υπαίθριας διαβίωσης. Αντί λοιπόν να είναι μία ακόμα λευκή κουκίδα στον χάρτη, ενσωματώνεται στην πλαγιά όπου έχει χτιστεί: αγκαλιάζει τη φύση αντί να την απομακρύνει, και εγκαθιδρύει ένα νέο είδος συμβιωτικής σχέσης ανθρώπου και τοπίου.

Η κατοικία βρίσκεται στον Φάραγγα, στο νοτιοδυτικό τμήμα της Πάρου, χτισμένη σε οικόπεδο ελαφρά επικλινές προς τη θάλασσα. Ένας μικρός ελαιώνας στη νότια πλευρά του και μια συστάδα πεύκων προς τα ανατολικά σηματοδοτούν τα σύνορά του, ορίζοντας και τον διαθέσιμο χώρο για την κατοικία. Από τον χώρο στάθμευσης στη νοτιοδυτική γωνία, ένα κλιμακωτό μονοπάτι οδηγεί προς την κύρια υπαίθρια περιοχή διημέρευσης, στο υψηλότερο σημείο της ιδιοκτησίας. Κάτω από την επιμήκη πέργκολα σκίασης αναπτύσσονται χώροι καθιστικού και φαγητού, πλαισιωμένοι από μια πλήρως εξοπλισμένη κουζίνα, ένα deck ηλιοθεραπείας, πεύκα και υδάτινο στοιχείο μειωμένου βάθους, το οποίο συμβάλλει στη βελτίωση του μικροκλίματος κατά τους ζεστούς θερινούς μήνες.

Προστατευμένη από τους βόρειους ανέμους των Κυκλάδων, η υπαίθρια περιοχή διημέρευσης προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς τον κήπο, τη θάλασσα και την Αντίπαρο. Η κυρίως κατοικία βρίσκεται χαμηλότερα στην πλαγιά, εμπρός και κάτω από την άνωθεν περιοχή διημέρευσης, αναπτυσσόμενη ως υπόσκαφο κτίσμα σύμφωνα με τις διατάξεις του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, που επιτρέπουν τον διπλασιασμό της επιφάνειας για τέτοιου είδους σπίτια. Είναι προσβάσιμη μέσω του ελαιώνα, ενώ επικοινωνεί με την υπαίθρια περιοχή μέσω κλιμακωτής επιμήκους διόδου φωτισμού και αερισμού πλάτους 2 μέτρων. Μεγάλα συρόμενα κουφώματα εξαφανίζονται πλήρως στους τοίχους όταν ανοίγουν, μετατρέποντας το σπίτι σε ανοιχτό υπόστεγο χώρο με πανοραμική θέα προς τον ελαιώνα και τη θάλασσα.

Οι κλειστοί χώροι περιλαμβάνουν μια ενότητα με καθιστικό, τραπεζαρία και κουζίνα, 2 μικρά υπνοδωμάτια, ένα κυρίως υπνοδωμάτιο με αποκλειστικό λουτρό και όλους τους απαιτούμενους βοηθητικούς χώρους. Εσωτερικές αυλές στο πίσω μέρος του υπόσκαφου εξασφαλίζουν τον επαρκή αερισμό, ενώ μία από αυτές λειτουργεί και ως υπαίθριο ντουζ.

Ισορροπώντας ανάμεσα στην ανθρώπινη παρέμβαση και στο τοπίο, το Secret Garden House ολοκληρώθηκε με έναν αντίστοιχο χειρισμό του landscape design, όπου η φύτευση και το ανάγλυφο αναδεικνύουν την έκταση της σύνθεσης σε όλο το οικόπεδο. Η αειθαλής φύτευση επιλέχθηκε με βάση την τοπική χλωρίδα, με τις μικρότερες δυνατές απαιτήσεις σε άρδευση, εμφανίζοντας μια χρωματική παλέτα που εναλλάσσεται διαρκώς μέσα στον χρόνο. Τα μονοπάτια έχουν κατασκευαστεί από γαιώδη, πορώδη υλικά, που εξαφανίζονται οπτικά στο έδαφος κρατώντας την παρουσία τους όσο διακριτική γίνεται. Η διατήρηση και αποκατάσταση του φυσικού ανάγλυφου, με την ένθεση της αρχιτεκτονικής σε αυτό, λειτουργεί απελευθερωτικά για την εμπειρία του χώρου.

Κρατώντας χαμηλό προφίλ κάτω από τα δέντρα, ευθυγραμμισμένη με την πλαγιά στην οποία βρίσκεται, η κατοικία υποβάλλει μια διάθεση επιλεκτικής απομόνωσης από την πολυκοσμία και την καλοκαιρινή ένταση ενός κοσμοπολίτικου νησιού σαν την Πάρο. Γιατί εν τέλει αυτό είναι το Secret Garden House: ένα μικρό καταφύγιο, όπου μπορεί κανείς να χαλαρώσει και να ξαναβρεί τον εαυτό του, κρυμμένος σε έναν μυστικό κήπο ενόσω απολαμβάνει την ουσία του παραθερισμού στις Κυκλάδες.

Ταυτότητα

Εμβαδόν Οικοπέδου: 1800μ²

Έτος ολοκλήρωσης: 2019

Αρχιτεκτονική μελέτη: Scapearchitecture / Γιώργος Ατσαλάκης – Σταυρούλα Χριστοφιλοπούλου

Στατική μελέτη: Λάμπρος Μπαμπίλης / Δρ. Structural Engineer

Μηχανολογική μελέτη: Technomech / Χάρης Μηλιώνης – Ζήσης Τσιάτσικας

Αρχιτεκτονική τοπίου: Elandscape / Έλλη Παγκάλου & Συνεργάτες

Σύμβουλοι φωτισμού: Prolight

Κατασκευή: ACRM S.A. / Διεύθυνση Έργου: Νίκος Μπακούλας

Φωτογραφίες: Ιωάννα Ρουφοπούλου

Διαβάστε ακόμα:

Δύο εντυπωσιακές κατοικίες με απίστευτη θέα στη Σέριφο -Μετατρέπουν το νησί σε design προορισμό

Το νέο Hilton στην Αθήνα θα έχει και ιδιωτικές κατοικίες

Λόφος Καστρί: Ο καλύτερα διατηρημένος αρχαίος οικισμός της Ελλάδας