Υπάρχουν πολλοί τρόποι να ορίσει κανείς τα Ιωάννινα. Ως πόλη ζωντανή και σύγχρονη, γεμάτη νεανική φρεσκάδα. Ως πόλη των θρύλων, αρχαίων και νεότερων, με το ιστορικό βάρος να διατρέχει την ιστορία τριών θρησκειών για να εκβάλει στις σύγχρονες, άκρως ενδιαφέρουσες πολιτισμικές εμπειρίες θα μπορούσε να είναι η κατεξοχήν πόλη που γεφυρώνει το χθες με το σήμερα. Ακόμη ως πόλη-μητρόπολη, ικανή να δημιουργεί, να αναδεικνύει αλλά και να διασκεδάζει, ούσα η ίδια ορμητήριο τουριστικών εμπειριών.
Παμβώτιδα, κάτοπτρο της πόλης
Στον τόπο των Ιωαννίνων, θα ήταν λειψό οτιδήποτε δεν εκκινεί από το υδάτινο στοιχείο. Το ισχυρό brand του τόπου δεν είναι άλλο από τη λίμνη Παμβώτιδα με το μικρό Νησί στη μέση της. Κάτοπτρο η ίδια της ιστορικής πόλης και αντανάκλαση του διαχρονικού μεγαλείου της, η λίμνη επαναφέρει διαρκώς τη ζώσα μνήμη των πραγμάτων, προβάλλοντας ως διαρκή υπόμνηση τη σύναψη του χριστιανικού, του ισλαμικού και του εβραϊκού στοιχείου, σε μια διατράνωση του πολυπολιτισμικού χαρακτήρα των Ιωαννίνων.
Η Παμβώτιδα όμως, ως μια κατεξοχήν αστική λίμνη επιτελεί πολλαπλούς ρόλους. Με την αδιάλειπτη και συνεχή παρουσία της αποτελεί σημείο αναφοράς, ηρεμεί, παρέχει τον τόπο τον ιδανικό για να αρχίσεις και να κλείσεις τη μέρα, να πιεις τον πρώτο καφέ και να ρίξεις ένα τελευταίο βλέμμα στα θεόρατα πλατάνια που την περιβάλλουν, στον δρόμο για τον βραδινό γυρισμό. Τοπόσημο ξεχωριστό επίσης η εκκλησία του Αγίου Νικολάου των Κοπάνων, ονομασία που οφείλεται στο κοπάνισμα των ρούχων που έκαναν οι γυναίκες στις παραδοσιακές νεροτριβές της λίμνης και θρυλικός τόπος φυλάκισης της Κυρά-Φροσύνης.
Με άξονα το Κάστρο
Αφήνοντας πίσω μας τη λίμνη προβάλλει το περιβόητο ψαρονήσι της, από τα ελάχιστα κατοικημένα ευρωπαϊκών λιμνών και παράλληλα ανώνυμο. Ο διάπλους μέσα στην ομίχλη είναι μια εμπειρία ξεχωριστή αλλά και φαινόμενο συχνό για την πόλη. Επόμενη στάση, στο «μέτωπο» της λίμνης προς την πόλη, το ιστορικό κέντρο βάζει τον επισκέπτη στην ιστορία της πόλης και τις εικόνες που συνθέτουν τον μνημονικό της κόσμο. Καλή αφετηρία μιας περιήγησης, το εμβληματικό Ρολόι της πλατείας απέναντι από το Δημαρχείο.
Εμπειρία μοναδική όσο και απαραίτητη, ωστόσο, είναι η περιήγηση στο εμβληματικό Κάστρο, που αποτελεί τον άξονα πάνω στον οποίο οριοθετείται όλη η πόλη, τονίζοντας κάθε πτυχή της. Στο πνεύμα αυτό επιβάλλεται μια βόλτα στο τζαμί του Ασλάν Πασά όπου στεγάζεται το Δημοτικό Εθνογραφικό Μουσείο Ιωαννίνων, φιλοξενώντας τρεις συλλογές, αντιπροσωπευτικές των κατοίκων του Κάστρου κατά τη διάρκεια της μακραίωνης ιστορίας του και συνοπτικές της γνωριμίας σας με την πόλη. Αλλά και στο εξαιρετικά πρωτότυπο Μουσείο Αργυροτεχνίας στην ακρόπολη του Ιτς Καλέ, που τιμά την άρρηκτα συνδεδεμένη με την λαϊκή τέχνη τοπική ιστορία.
Τα καταστήματα των αργυροχρυσοχόων, η Οικία Χουσείν Ματέι, το Οθωμανικό Τέμενος του Βελή Πασά, η εβραϊκή Συναγωγή και η Στοά Λούλη, όπου οι τρεις αβρααμικές θρησκείες συναντήθηκαν και συνεργάστηκαν, αλλά και ολόκληρο το ιστορικό κέντρο των Ιωαννίνων αποτελούν μερικά ακόμη αξιοθέατα ιδιαίτερα και πλούσια στο πολιτιστικό και γνωσιακό τους φορτίο.
Τόπος θρησκευτικής πολυφωνίας
Αν κάτι ακόμη αξιοθαύμαστο καταφέρνουν τα Ιωάννινα, είναι να έχουν διαμορφώσει ένα κοινό πεδίο συνύπαρξης για τις θρησκευτικές κοινότητες της πόλης αλλά και απότισης φόρου τιμής στο συνθετικό παρελθόν. Εδώ, συνυπάρχουν η ελληνορθόδοξη χριστιανική λατρεία μέσα από τους πολλούς νεοβυζαντινής τεχνοτροπίας ναούς και μονές, το οθωμανικό στοιχείο, η εβραϊκή παράδοση αλλά και μια μικρή όσο και δραστήρια ευαγγελική κοινότητα.
Η Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου των Φιλανθρωπηνών που κοσμείται με τοιχογραφίες του 16ου αιώνα, ο Μητροπολιτικός Nαός των Ιωαννίνων στη δυτική όχθη του Νησιού, με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του κι η πλούσια σε διακοσμητικά στοιχεία Μονή Ντίλιου είναι σημεία χαρακτηριστικά της ορθοδοξίας. Το Φετιχιέ τζαμί και το Τζαμί της Καλούτσιανης φέρουν όλο το παρελθόν της μουσουλμανικής ιστορίας και της οθωμανικής αρχιτεκτονικής, ενώ η προαναφερθείσα Συναγωγή συνιστά τεκμήριο ιστορίας της εβραϊκής κοινότητας. Πόλη που κοιτά την ποικιλομορφία της στα μάτια τα Ιωάννινα περηφανεύονται και για την Ευαγγελική Εκκλησία με την 90ετή σχεδόν ιστορία της και τους δεκάδες πιστούς της να αποτελούν μια ζωντανή και αγαπητή κοιτίδα του γιαννιώτικου ψηφιδωτού.
Κόμβος αρχιτεκτονικής πρωτοπορίας
Η ιστορία μίξης ανθρώπων, πολιτισμών και τάσεων εκφράζεται και μέσω της αρχιτεκτονικής ιστορίας των Ιωαννίνων. Σε αυτή ακριβώς την ιστορία -και πέρα από τη θρησκευτική διάσταση- συνυπάρχουν τα νεοκλασικά στοιχεία, όπως αποτυπώνονται στο κτίριο του σημερινού Ταχυδρομείου που χτίστηκε το 1905, το νεοβυζαντινής τεχνοτροπίας Καπλάνειο Μέγαρο, και το μεταβυζαντινό κτίριο του Δημαρχείου, με την προεξέχουσα, τονισμένη είσοδο του με τους βυζαντινούς κίονες και τα κιγκλιδώματα γιαννιώτικης τεχνοτροπίας.
Εκκλησιαστική μεγαλοπρέπεια θα βρει κανείς επίσης στη Ζωσιμαία Παιδαγωγική Ακαδημία, ενώ η αρχοντική οικία Πυρσινέλλα εντυπωσιάζει με τον συνδυασμό από νεοκλασικά και νεοαναγεννησιακά στοιχεία.
Γεύσεις μεταξύ Δύσης και Ανατολής
Τα Ιωάννινα αποτελούν όμως και πολύτιμο γευστικό προορισμό. Η τοπική κουζίνα, με τις ξακουστές πίτες, αλμυρές και γλυκές, με τα ντόπια κρέατα και γαλακτοκομικά να πρωταγωνιστούν, και τα γλυκά της, τα περίφημα γιαννιώτικα σιροπιαστά, με κυρίαρχο τον μπακλαβά. Δεν μπορεί φυσικά μια επίσκεψη στα Γιάννενα να μην περιλαμβάνει τον ιδιαίτερο τοπικό μεζέ, τα βατραχοπόδαρα, τον οποίο η γαστρονομική σκηνή έχει φροντίσει να ντύσει με κάθε εύκολα προσβάσιμη στο ευρύ κοινό παραλλαγή.
Δεν λείπουν βέβαια και οι νεωτερικές προτάσεις, επιβεβαίωση πολλαπλή ότι τα Ιωάννινα ανανεώνονται μέσα από την έντονη παρουσία της νεότερης γενιάς που καινοτομεί, επιμένοντας ταυτόχρονα στις καλές πρώτες ύλες. Κάθε μπουκιά γιαννιώτικη και κάθε λιχουδιά του τόπου εξάλλου είναι κι αυτά μια υπενθύμιση της γεωγραφικής θέσης της πόλης, στο μεταίχμιο Βαλκανίων και Ιταλίας, Δύσης και Ανατολής.
Πόλη γεμάτη ζωή
Είναι αυτή η διαρκής επιστροφή στη μίξη, στην αξία της σύνθεσης και της συνέχειας που διαπνέει την πόλη, δίχως να την καθηλώνει στο παρελθόν. Τα Ιωάννινα δικαιώνουν το λογότυπο «Old New you», όπου το χθες συναντάται με το σήμερα και φτιάχνει το αύριο. Μικροί, μικρότεροι και μεγάλοι διεκδικούν τον χώρο που τους αντιστοιχεί σε διασκέδαση, ψυχαγωγία και δημιουργία. Το πανεπιστήμιο, με περισσότερους από 20.000 φοιτητές ζωντανεύουν την ημέρα και τη νύχτα της πόλης. απολαμβάνουν το φαγητό και το ποτό, γεμίζουν τα μαγαζιά, «φορτίζουν» τον τόπο με ζωντάνια, ένταση γόνιμη και δημιουργική διάθεση.
Η ύλη των αισθημάτων είναι παρούσα παντού, ο έρωτας μέσα στην πόλη και δια μέσου αυτής για την πόλη, εκφράζεται στα τοπικά μουσικά σχήματα που μπερδεύουν τα τοπικά ιδιώματα με την παγκόσμια συγκυρία, στον βόμβο των νέων ανθρώπων που καλλιτεχνούν και στα πεδία της εικαστικής τέχνης και του θεάτρου. Την ίδια στιγμή, οι εστίες χαλάρωσης δεν λείπουν, στα καφέ δίπλα στη λίμνη και αλλού, εντός του αστικού ιστού και με την ομίχλη να δίνει τις δικές της απόκοσμες πινελιές.
Η πόλη προσφέρει επίσης όλες τις εμπειρίες της σύγχρονης ζωής. Σε επίπεδο αγοραστικής ποιότητας, αξίζει να ψωνίσετε χειροποίητα είδη λαϊκής τέχνης και κοσμήματα φτιαγμένα από Γιαννιώτες χρυσοχόους, αργυροχόους και ξυλογλύπτες που φέρνουν την παράδοση στο σήμερα μέσα από τις μοναδικές δημιουργίες τους. Η μόνιμη έκθεση αργυροτεχνίας στο ιστορικό «Θησαυροφυλάκιο» που περιλαμβάνει όψεις της συγκεκριμένης τέχνης δίνει μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία για την επαφή με τον συγκεκριμένο δημιουργικό κόσμο.
Προορισμός για κάθε εποχή
Η πόλη «απογειώνεται» την περίοδο των Χριστουγέννων, της Πρωτοχρονιάς και των Φώτων, φτιάχνοντας τις αφορμές εκείνες ώστε κάποιος να την επισκεφθεί. Στο Ψυχαγωγικό Πάρκο Φρόντζου, κάθε χρόνο στήνεται το χωριό του Άγιου Βασίλη, με υπαίθρια αγορά και πολλά events για τα παιδιά και τους μεγάλους. Η πόλη είναι παράλληλα γενναιόδωρη, ορμητήριο ανοικτό σε κοντινούς προορισμούς όπως το χιονοδρομικό κέντρο Βασιλίτσας και η λίμνη της Ζαραβίνας. Λιγότερο από μία ώρα μακριά από τα Ιωάννινα, βρίσκεται δε, η διαδρομή εκείνη που οι λάτρεις του βουνού αδυνατούν να προσπεράσουν: τα Ζαγοροχώρια.
Είναι παράλληλα ένας προορισμός πλήρης και αντισυμβατικός, αφού το δροσερό κλίμα της περιοχής και η προσωπικότητά της, την κάνουν ιδανική επιλογή για την άνοιξη αλλά και το καλοκαίρι.
Φυσική ομορφιά, Ιστορία, διασκέδαση, ψυχαγωγία. Tο ταξίδι στα πολυπολιτισμικά Ιωάννινα είναι ένα ταξίδι στο χρόνο με πολλές και ποικίλες στάσεις. Ένα ταξίδι, που θα ικανοποιήσει κάθε απαιτητικό ταξιδευτή και θα ενώσει γεύσεις, παραστάσεις, θεάματα και διαθέσεις κάτω από την σκέπη μιας πόλης βουτηγμένης στους θρύλους αλλά και σε αέναη κίνηση.