Η εξάπλωση της μετάλλαξης Όμικρον δεν ανατρέπει, προς το παρόν τουλάχιστον, τις θετικές προοπτικές για τον ελληνικό τουρισμό στο σύνολο του 2022, αλλά χαμηλώνει τον πήχη για την εξέλιξη της εισερχόμενης ταξιδιωτικής κίνησης τους πρώτους μήνες του έτους, κυρίως στα αστικά κέντρα.
Επίσης, η μετάλλαξη Όμικρον επαναφέρει τον προβληματισμό σε συγκεκριμένους κλάδους του τουρισμού, όπως για παράδειγμα των ταξιδιωτικών γραφείων, αλλά και της διοργάνωσης συνεδριακών και εκθεσιακών εκδηλώσεων.
Πάντως, ο ελληνικός τουρισμός, σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε πριν από λίγο η Τράπεζα της Ελλάδος, φαίνεται ότι έκλεισε δυναμικά τη φετινή σεζόν. Ειδικότερα, για το διάστημα Ιανουαρίου-Οκτωβρίου, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις έφθασαν σε 10,2 δισ. ευρώ παρουσιάζοντας αύξηση κατά 142% σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2020. Επίσης, οι διεθνείς αφίξεις στο δεκάμηνο αυξήθηκαν κατά 93.8% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2020. Οι αφίξεις αντιπροσωπεύουν το 46% των αφίξεων του 2019 και οι εισπράξεις το 58% των εισπράξεων του 2019.
Τον Οκτώβριο, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις αυξήθηκαν κατά 159,8% φθάνοντας τα 1,44 δισ. ευρώ από 553,6 εκατ. ευρώ τον ίδιο μήνα του 2020. Να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο του 2019, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις είχαν φθάσει σε 1,46 δισ. ευρώ. Οι διεθνείς αφίξεις αυξήθηκαν με ποσοστό 124,5% σε σχέση με τον Οκτώβριο του 2020. Oι εισπράξεις και οι αφίξεις διαμορφώθηκαν στο 98,4% και στο 77,3% εκείνων του Οκτωβρίου του 2019 αντίστοιχα.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Πολιτικής Αεροπορίας ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών στα αεροδρόμια της χώρας για το διάστημα Ιανουαρίου-Νοεμβρίου ξεπέρασε τα 34 εκατ., παρουσιάζοντας άνοδο 75,3% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 όπου είχαν διακινηθεί 19,4 εκατ. επιβάτες. Τον Νοέμβριο, η διακίνηση επιβατών αυξήθηκε κατά 344,2%, ενώ και οι αφίξεις από το εξωτερικό κατέγραψαν αύξηση κατά 524,7% σε σχέση με τον Νοέμβριο του 2020.
Εξάλλου, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για το οκτάμηνο Ιανουαρίου – Αυγούστου παρατηρήθηκε σημαντική αύξηση των επισκέψεων και των εσόδων στα Μουσεία και τους Αρχαιολογικούς χώρους της χώρας σε σχέση με το ίδιο διάστημα του 2020, κυρίως, λόγω της έντονα ανοδικής κίνησης του Αυγούστου. Ειδικότερα, το σύνολο των επισκεπτών σε Μουσεία και Αρχαιολογικούς χώρους για το οκτάμηνο αυξήθηκε κατά 45,2% αγγίζοντας τα 4 εκατ. Η αύξηση των επισκεπτών στα Μουσεία έφθασε σε ποσοστό 26% (1,07 εκατ.) και στους Αρχαιολογικούς χώρους σε ποσοστό 53,9% (2,89 εκατ.). Το σύνολο των εισπράξεων στα Μουσεία και στους Αρχαιολογικούς Χώρους αυξήθηκε κατά 121,1% φθάνοντας σε 30,9 εκατ. ευρώ από σχεδόν 14 εκατ. ευρώ το 2020. Στο μεταξύ, για το 2022 όπως αναφέρεται σχετικά στον Προϋπολογισμό, στόχος είναι η ενίσχυση των εσόδων των μουσείων και πολιτιστικών χώρων μέσα από δράσεις όπως η επέκταση του ηλεκτρονικού εισιτηρίου σε περισσότερους χώρους πολιτισμού, η αξιοποίηση πωλητηρίων και αναψυκτηρίων, η αξιοποίηση χώρων πολιτισμού για οργάνωση εκδηλώσεων τρίτων κ.α.
Νέες ακυρώσεις Ελλήνων για ταξίδια στο εξωτερικό
Από την άλλη, οι ταξιδιωτικές δαπάνες των Ελλήνων στο εξωτερικό για το δεκάμηνο, διατηρήθηκαν σε χαμηλά επίπεδα. Επίσης, η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον που οδήγησε στην επιβολή εκ νέου περιοριστικών μέτρων ακόμη και σε δημοφιλείς προορισμούς του εξωτερικού, ανέτρεψε τα ταξιδιωτικά σχέδια αρκετών Ελλήνων που σχεδίαζαν για τις εορτές να πραγματοποιήσουν τις διακοπές τους εκτός των συνόρων της χώρας. Έτσι ένα μέρος, των εν δυνάμει ταξιδιωτών είτε προχώρησε σε ακυρώσεις είτε δεν έκανε καθόλου κρατήσεις για προορισμούς του εξωτερικού, επιλέγοντας τελικά ελληνικούς προορισμούς.
Ειδικότερα, οι δαπάνες των Ελλήνων στα ταξίδια τους στο εξωτερικό για το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου διαμορφώθηκαν στα 896,3 εκατ. ευρώ έναντι 723,2 εκατ. ευρώ την ίδια περίοδο του 2020 και 2,27 δισ. ευρώ το 2019. Επίσης, τον Οκτώβριο φέτος οι ταξιδιωτικές δαπάνες των Ελλήνων στο εξωτερικό έφθασαν σε 171,4 εκατ. ευρώ από 64 εκατ. ευρώ πέρυσι και 259 εκατ. ευρώ τον Οκτώβριο του 2019.
Οι αντιδράσεις διεθνών φορέων τουρισμού για τους νέους ταξιδιωτικούς περιορισμούς
Εξάλλου, οι νέοι ταξιδιωτικοί περιορισμοί που έχουν επιβάλλει οι κυβερνήσεις λόγω της μετάλλαξης Όμικρον, έχει προκαλέσει τις αντιδράσεις διεθνών φορέων των ταξιδίων και του τουρισμού ειδικότερα στο σκέλος που αφορά τους πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες.
Οι αντιδράσεις προέρχονται από την ECTAA που είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση Ταξιδιωτικών και Τουριστικών Πρακτόρων, την ETOA που είναι η εμπορική ένωση για βέλτιστο τουρισμό στην Ευρώπη από το HOTREC που είναι η ένωση ξενοδοχείων, εστιατορίων, μπαρ και καφέ και συναφών επιχειρήσεων στην Ευρώπη και από το WTTC που είναι ο φορέας που εκπροσωπεί τον ιδιωτικό τομέα Ταξιδιών και Τουρισμού παγκοσμίως. Όπως επισημαίνουν χαρακτηριστικά, η εκ νέου εφαρμογή ταξιδιωτικών περιορισμών για πλήρως εμβολιασμένους ταξιδιώτες από πολλά κράτη – μέλη ως απάντηση στη μετάλλαξη Όμικρον έχει γκρεμίσει τα σχέδια για αμέτρητες χιλιάδες πολιτών που ελπίζουν να περάσουν τα σύνορα για να δουν φίλους και συγγενείς κατά τη διάρκεια των εορτών και θέτει τους τουριστικούς πράκτορες και τους tour operator σε οικονομική δυσμένεια για άλλη μια φορά.
Επίσης, σημειώνουν ότι η τροποποίηση των ταξιδιωτικών περιορισμών σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα αποδυναμώνει την ταξιδιωτική εμπιστοσύνη και υπονομεύει όλες τις προσπάθειες που έχουν γίνει μέχρι τώρα, συμπεριλαμβανομένου του Ψηφιακού Πιστοποιητικού Covid της ΕΕ, για την άρση των περιορισμών μετακίνησης για τους πολίτες που είτε έχουν εμβολιαστεί είτε έχουν νοσήσει.
Στο πλαίσιο αυτό, υπογραμμίζουν ότι η νέα οδηγία που δημοσιεύθηκε από το ECDC υποδεικνύει ότι η μετάλλαξη Όμικρον είναι πλέον παρούσα σε όλη την Ευρώπη και οι λοιμώξεις οφείλονται κυρίως σε μεταδόσεις στην κοινότητα και όχι σε περιπτώσεις που σχετίζονται με ταξίδια. Το ECDC συνιστά την ενίσχυση των Μη Φαρμακευτικών Παρεμβάσεων, όπως η αποφυγή μεγάλων δημόσιων ή ιδιωτικών συγκεντρώσεων, η ενθάρρυνση της χρήσης μασκών προσώπου, η τηλεργασία κ.λπ. Δεν υπάρχει σύσταση για επαναφορά ταξιδιωτικών περιορισμών. Αυτό συμφωνεί με την προηγούμενη εκτίμηση ότι οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί είναι αναποτελεσματικοί στη μείωση της μετάδοσης του ιού, των νοσηλειών ή των θανάτων.
Η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και οι χειμερινές διακοπές για σκι, αντιπροσωπεύουν μια σημαντική τουριστική περίοδο συμπληρώνουν οι φορείς. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat 2018/19, το 33,7% όλων των διανυκτερεύσεων σε τουριστικά καταλύματα στην ΕΕ των 27 ήταν τη χειμερινή περίοδο (Νοέμβριο έως Απρίλιο). Οι διανυκτερεύσεις στην ΕΕ των 27 τον χειμώνα 2020-2021 μειώθηκαν κατά 71% σε σύγκριση με το χειμώνα 2018-2019. Αυτή είναι επίσης μια σημαντική περίοδος για τον προγραμματισμό των επερχόμενων καλοκαιρινών διακοπών. Με ασυντόνιστους ταξιδιωτικούς περιορισμούς η Ευρώπη θα χάσει και πάλι μια σημαντική τουριστική περίοδο καταλήγουν οι διεθνείς φορείς του τουρισμού. Με τις απόψεις αυτές συμφωνεί και ο Σύνδεσμος των εν Ελλάδι Τουριστικών και Ταξιδιωτικών Γραφείων.
