Σε εξέλιξη βρίσκεται το τρίτο μεγάλο Συνέδριο του Travel.gr και τέσσερις προσωπικότητες με επιδραστικότητα στην ελληνική αγορά μοιράστηκαν τις θέσεις και το όραμά τους για το μέλλον και τις προοπτικές της ελληνικής αγοράς.
Κωστής Χατζηδάκης: «Η Ελλάδα έχει ξεπεράσει την κρίση – Οι επιχειρήσεις κερδίζουν και χάνουν από τη χώρα τους»
Καίριες παρατηρήσεις για την πορεία της εθνικής οικονομίας στη τρέχουσα φάση αλλά και τις προοπτικές ανάπτυξης για το μέλλον έκανε μιλώντας στο συνέδριο του travel.gr και του Πρώτου Θέματος ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κωστής Χατζηδάκης.
Στο πλαίσιο της συζήτησής του με τους κ.κ. Σπύρο Θεοδωρόπουλο (επιχειρηματίας και πρόεδρος ΔΣ του ΣΕΒ), Βασίλειο Ψάλτη (Διευθύνων Σύμβουλος Alpha Bank) και την Μάρι Δασκαλαντωνάκη (Διευθύνουσα Σύμβουλο Ομίλου Grecotel), ο κ. Χατζηδάκης επισήμανε ότι «είναι σαφές πως η Ελλάδα έχει ξεπεράσει την κρίση. Στην Ευρώπη μας ξέρουν, γνωρίζουν την Ελλάδα, τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που προσφέρει. Θα ήθελα περισσότερη εξαγωγική προσπάθεια σε μεγάλες αγορές εκτός Ευρώπης, όπως είναι οι ΗΠΑ και γενικότερα η Βόρεια Αμερική, η Κίνα, η Ινδία. Και, πάντα, μιλώντας για εξαγωγές, σημασία έχει η αύξηση της ανταγωνιστικότητας, με την παράλληλη μείωση φόρων και εισφορών κ.ο.κ. Εμείς από την πλευρά μας, ως κυβέρνηση, κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε σε αυτό τον τομέα, τηρώντας, βεβαίως, τα δημοσιονομικά περιθώρια».
Μία από τις πιο σημαντικές παρατηρήσεις του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, αφορούσε στην πραγματική οικονομία: «Χάρη στην πολιτική της Κυβέρνησης, η οποία ενθαρρύνει τις επενδύσεις και την επιχειρηματικότητα, στηρίζει έμπρακτα την ανάπτυξη και όχι μόνο παρουσιάζοντας στοιχεία στη Βουλή, για να το πούμε απλά, 500.000 Έλληνες έχουν μεροκάματο στο σπίτι τους. Ενώ δεν είχαν πριν από το 2019. Είναι τόσο απλό».
Ο Κωστής Χατζηδάκης παρατήρησε επίσης ότι «περιμένουμε πολλά από τη ναυτιλία. Είναι γνωστό ότι οι Έλληνες εφοπλιστές είναι μια υπερδύναμη -και σε οικουμενική κλίμακα. Τελευταία, όμως, βλέπω με χαρά ότι αρκετοί Έλληνες εφοπλιστές επενδύουν στην Ελλάδα, όλο και περισσότερο. Σε τομείς όπως ο τουρισμός, η αγορά ακινήτων κ.λπ. Αυτό είναι πολύ σημαντικό, διότι, αν μη τι άλλο, δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
Σχετικά με το νέο φορολογικό νομοσχέδιο ο Υπουργός είπε ότι «έχει κατατεθεί, αλλά ακόμη δεν έχει ψηφιστεί από τη Βουλή». Σαν γενικότερο σχόλιο και κεντρικό μήνυμα από την παρέμβαση του Κωστή Χατζηδάκη στο συνέδριο του Τravel.gr και του Πρώτου Θέματος, θα μπορούσε κανείς να κρατήσει την εξής φράση: «Αν όλα ήταν χάλια στην εθνική οικονομία μας, θα ήμασταν ακόμα στα Μνημόνια. Όμως, για να βγαίνουν όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και όλα τα διεθνή ΜΜΕ και να λένε ότι η Ελλάδα ανεβαίνει, αυτό σημαίνει πως όντως, κάπως ανεβαίνουμε».
Μάρι Δασκαλαντωνάκη: Τι σημαίνει εθνικό brand
«Ένα εθνικό brand είναι εκείνο που ενσωματώνει την Ελλάδα, την ταυτότητά της, την κουλτούρα, την αυθεντικότητα και τη φιλοξενία της. Μας έχουν επιλέξει επισκέπτες από περισσότερες από 200 χώρες και το 2025 θα γιορτάσουμε 50 χρόνια πορείας, σε μια χώρα που έχει βιώσει τόσο θριάμβους όσο και σημαντικές κρίσεις. Δημιουργήσαμε ένα «love brand» που αντανακλά αξίες και συναισθήματα. Η στρατηγική μας εστιάστηκε στο να χτίσουμε εμπιστοσύνη και να μας γνωρίσει τόσο το διεθνές όσο και το ελληνικό κοινό. Επικοινωνούμε τη συλλογή μας, που περιλαμβάνει 40 ξενοδοχειακές μονάδες, κάθε μία από τις οποίες αντικατοπτρίζει την αισθητική και την ταυτότητα του τόπου όπου βρίσκεται. Δεν εκπροσωπούμε μόνο την Ελλάδα συνολικά· προβάλλουμε την Κέρκυρα, την Αλεξανδρούπολη, την Κρήτη, την Πελοπόννησο, τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα».
Στην ερώτηση για το πώς ένα brand μπορεί να περάσει με επιτυχία τα σύνορα και πόσο εύκολο είναι για μια ελληνική αλυσίδα να δραστηριοποιηθεί στο εξωτερικό, απάντησε: «Τόσο στο εξωτερικό όσο και στην εγχώρια αγορά, ένα brand έρχεται αντιμέτωπο με κολοσσούς. Εμείς έχουμε ήδη δραστηριοποιηθεί στο εξωτερικό και τα έχουμε καταφέρει, αλλά ο βασικός μας στόχος δεν είναι αυτός. Οι επενδυτές και οι διεθνείς ξενοδοχειακές εταιρείες που επιλέγουν να επενδύσουν στην Ελλάδα προσφέρουν θετικά στη χώρα. Μαζί με αυτούς, έρχονται και οι πελάτες τους, τοποθετώντας την Ελλάδα στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη με ακόμα περισσότερους επισκέπτες».
Σχετικά με το αν μπορούν να ανταγωνιστούν brand με ισχυρά ταμειακά διαθέσιμα, ανέφερε: «Νομίζω ότι τα καταφέρνουμε πολύ καλά». Για το πόσο εύκολο είναι μια αλυσίδα να αποκτήσει πρόσβαση στα κεφάλαια που χρειάζεται, σχολίασε: «Οι ελληνικές τράπεζες έχουν διαθέσει σημαντικά κεφάλαια για την ανάπτυξη των ξενοδοχείων στη χώρα μας. Είτε πρόκειται για ξένους οργανισμούς που επιθυμούν να επενδύσουν εδώ, είτε για Έλληνες επενδυτές, το ζήτημα της χρηματοδότησης έχει πλέον σταθερές βάσεις».
Όταν ο Αντώνης Σρόιτερ σημείωσε ότι ένας ξενοδοχειακός όμιλος είναι από τους καλύτερους πρεσβευτές της χώρας, η κα Δασκαλαντωνάκη συμφώνησε, προσθέτοντας: «Σίγουρα βοηθάει. Ωστόσο, πιστεύω ότι θα μπορούσε να γίνεται με πιο οργανωμένο τρόπο. Έχουμε ακόμη δρόμο μπροστά μας. Σε πολλές τουριστικές περιοχές, όπως το Αιγαίο, τα τοπικά προϊόντα χαρακτηρίζουν την εμπειρία, αλλά η παραγωγική τους δύναμη παραμένει περιορισμένη. Δεν είναι εύκολο να καλυφθούν οι ανάγκες για εξαγωγές, όμως αυτή είναι μια προσωπική άποψη που δεν βασίζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία».
Σπύρος Θεοδωρόπουλος: «Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικό εργατικό δυναμικό»
Ο Σπύρος Θεοδωρόπουλος, στο πλαίσιο του Greece Talks, αναφέρθηκε στις προκλήσεις και τις προοπτικές δημιουργίας ενός εθνικού brand:
«Η δημιουργία ενός εθνικού brand δεν είναι εύκολη υπόθεση, αλλά ούτε και ακατόρθωτη. Χρειάζεται συνέπεια και συνεχής προσπάθεια. Υπάρχουν πολλά ελληνικά brands που έχουν καταφέρει να γίνουν διεθνή. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το ελληνικό γιαούρτι. Πρόσφατα, βρισκόμουν στην Ινδία και είδα έναν κουβά με γιαούρτι που έγραφε «Green Yogurt». Δεν ήταν ελληνικό, αλλά μόνο το γεγονός ότι χρησιμοποιούσαν αυτό τον όρο κάτι σημαίνει».
Σε ερώτηση για επιτυχημένα παραδείγματα ελληνικών εταιρειών, ανέφερε: «Πολλές εταιρείες έχουν καταφέρει να σπάσουν τα σύνορα, όπως η ΦΑΓΕ, η 7 Days, η ΜΕΒΓΑΛ και η Κρι Κρι».
Ο Αντώνης Σρόιτερ ρώτησε ποια είναι τα βασικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές επιχειρήσεις. Ο κ. Θεοδωρόπουλος απάντησε: «Εκτός συνόρων, κάθε αγορά είναι διαφορετική. Μια ελληνική επιχείρηση πρέπει να προσαρμοστεί στις τοπικές ανάγκες και συνθήκες ανταγωνισμού. Είναι άλλο το brand της εταιρείας και άλλο το brand της χώρας. Προσωπικά, δεν έχω νιώσει ποτέ ότι το ‘Made in Greece’ είναι εμπόδιο για εξαγωγές. Αντίθετα, όταν ένας τουρίστας επισκέπτεται την Ελλάδα, ζει μια θετική εμπειρία, και αργότερα, όταν βλέπει ένα ελληνικό προϊόν σε ένα γερμανικό σούπερ μάρκετ, το αντιλαμβάνεται με θετικό τρόπο. Όποια υπηρεσία κι αν προσφέρουμε στον ελληνικό τουρισμό, συμβάλλουμε όλοι μαζί στη διαμόρφωση του brand της Ελλάδας».
Στη συζήτηση για τα πλεονεκτήματα της Ελλάδας, σημείωσε: «Η Ελλάδα διαθέτει εξαιρετικό εργατικό δυναμικό. Υπάρχει η λέξη «φιλότιμο», που δεν μεταφράζεται εύκολα σε άλλες γλώσσες. Έχουμε υψηλό επίπεδο γνώσης ξένων γλωσσών, εξαιρετική πρώτη ύλη και πολλά δυνατά σημεία. Παρόλο που συχνά εστιάζουμε στα μειονεκτήματά μας και γκρινιάζουμε, πιστεύω ότι πρέπει να δίνουμε έμφαση στα πλεονεκτήματά μας. Δεν χρειάζεται να αλλάξουμε τα πάντα για να ανταγωνιστούμε στο εξωτερικό – έχουμε ήδη πολλά πλεονεκτήματα».
Για τις εξαγωγές, ανέφερε: «Τα τελευταία οκτώ χρόνια, οι εξαγωγές μας βρίσκονται σε συνεχή άνοδο. Ωστόσο, κάθε επιχείρηση λειτουργεί σε διαφορετικό ανταγωνιστικό περιβάλλον και λαμβάνει αποφάσεις με βάση πολλούς παράγοντες, όπως η ηλικία των μετόχων και οι ιδιαιτερότητες της αγοράς. Πρέπει να ενισχύσουμε την παραγωγή στην Ελλάδα. Προχωράμε καλά, αλλά δεν έχουμε φτάσει ακόμα σε ιδανική κατάσταση. Αντιμετωπίζουμε ζητήματα, όπως το εμπορικό ισοζύγιο και τη χαμηλή παραγωγικότητα, ειδικά στις ψηφιακές τεχνολογίες. Ο τουρισμός είναι σημαντικός, αλλά η Ελλάδα δεν μπορεί να βασίζεται αποκλειστικά σε αυτόν».
Σχετικά με τις μικρότερες επιχειρήσεις και την τεχνολογία, τόνισε: «Το διαδίκτυο προσφέρει πλεονεκτήματα στις μικρότερες επιχειρήσεις απέναντι στους μεγαλύτερους ανταγωνιστές. Θεωρώ ότι λειτουργεί υπέρ των μικρών οικονομιών, δίνοντάς τους την ευκαιρία να ανταγωνιστούν σε παγκόσμιο επίπεδο».
Σε ερώτηση για την παραγωγή, χρησιμοποίησε το παράδειγμα της φέτας: «Η φέτα θα μπορούσε να παράγεται σε διπλάσια ποσότητα από τη σημερινή, ενώ παράλληλα συνεχίζουμε να εισάγουμε μεγάλο όγκο προϊόντων από το εξωτερικό. Αυτό δείχνει ότι έχουμε περιθώριο για μεγαλύτερη ανάπτυξη».
Βασίλης Ψάλτης: Οι τράπεζες έχουν εισέλθει σε φάση βιώσιμης κερδοφορίας
Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Alpha Bank, Βασίλης Ψάλτης, αναφέρθηκε στη σημασία ενός ισχυρού brand: «Η τράπεζά μας μετρά 145 χρόνια ζωής, και το brand της παραμένει ισχυρό. Αυτό διαπιστώσαμε κατά τη διάρκεια της απότομης κρίσης, καθώς και μετά την αποχώρησή μας από τα Βαλκάνια. Παρά τις δυσκολίες, για τους Έλληνες το brand διατήρησε τη δύναμή του και σήμερα συμβολίζει τη σταθερότητα και τη δυναμική της Ελλάδας. Αυτό αντικατοπτρίζεται και στις ομολογιακές εκδόσεις μας. Ως τραπεζικό σύστημα, οφείλουμε να λειτουργούμε ως προπομποί, στηρίζοντας ενεργά τις επιχειρήσεις. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η συμφωνία μας με την UniCredit, η οποία αποτελεί σημαντικό βήμα προς την ενοποίηση του ευρωπαϊκού τραπεζικού συστήματος και την ενίσχυση της διεθνούς παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων».
Σε ερώτηση σχετικά με την πιθανότητα επιστροφής των ελληνικών τραπεζών στο εξωτερικό, ειδικά στα Βαλκάνια, απάντησε: «Οι τράπεζες πλέον έχουν εισέλθει σε μια φάση βιώσιμης κερδοφορίας, έχουν διαχειριστεί τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια και έχουν ελέγξει το κόστος λειτουργίας τους. Έτσι, μπορούν να στηρίξουν αποτελεσματικά την ελληνική οικονομία και τις επιχειρήσεις. Ωστόσο, η κατάσταση έχει αλλάξει δραστικά σε σχέση με πριν από 15 χρόνια. Τότε, οι ελληνικές εξαγωγές επικεντρώνονταν κυρίως στα Βαλκάνια, κάτι που σήμερα δεν ισχύει. Το κρίσιμο ζήτημα για τις τράπεζες είναι να κατευθύνουν τα διαθέσιμα κεφάλαια στις κατάλληλες περιοχές. Αυτό είναι ένα θέμα που χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση και δεν έχει ακόμη επιλυθεί».
Όταν ρωτήθηκε αν οι ελληνικές τράπεζες διαθέτουν το απαιτούμενο μέγεθος για διεθνή παρουσία, σχολίασε: «Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αυτό είναι ένα πεδίο που χρειάζεται δουλειά. Η συνεργασία μας με την UniCredit εντάσσεται ακριβώς σε αυτή τη λογική».
Επιπλέον, ο κ. Ψάλτης υπογράμμισε τη συνεργασία της Alpha Bank με τον ξενοδοχειακό τομέα: «Η εξωστρέφεια είναι το κλειδί. Προέρχεται από τον τουρισμό και τις εξαγωγικές επιχειρήσεις, και εμείς υποστηρίζουμε ενεργά αυτές τις προσπάθειες».
