Σε εξέλιξη βρίσκεται το 3ο μεγάλο συνέδριο του Travel.gr με θέμα «Identity, Future & the Traveler». Ανάμεσα στους ομιλητές, ο κ. Νικόλαος Σταμπολίδης, Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, και η κυρία Αγγελική Κοτταρίδη, Επίτιμη Έφορος Αρχαιοτήτων, οι οποίοι συμμετείχαν σε μία ενδιαφέρουσα συζήτηση που είχε σαν στόχο να εστιάσει στους τρόπους με τους οποίους ένα μουσείο να αποτελέσει από μόνο του ταξιδιωτικό προορισμό. Δύο άνθρωποι με τεράστια εμπειρία και βαθιά γνώση στον τομέα του ελληνικού πολιτισμού. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε η Τίνα Μανδηλαρά που συντόνισε τη συζήτηση: «Αν ο Έλον Μασκ ήθελε να στείλει στο διάστημα δύο αληθινούς εκπροσώπους του ελληνικού πολιτισμού, τότε, αυτοί θα ήταν ο κ. Σταμπολίδης και η κ. Κοτταρίδη».
Την κουβέντα ξεκίνησε ο Γενικός Διευθυντής του Μουσείου Ακρόπολης, λέγοντας: «Να ξεκινήσω από το κέντρο. Πρέπει να πω ότι είμαι ευτυχής διότι καταλαβαίνω ότι αυτό το συνέδριο έχει να κάνει με την καρδιά του πολιτισμού και της οικονομίας. Θα ξεκινήσω πρώτα με τους αριθμούς, από τη στιγμή που άνοιξε το μουσείο της Ακρόπολης σήμερα γιορτάζουμε την επισκεψιμότητα.
Το 2009 το Μουσείο της Ακρόπολης είχε 1,34 εκατ, το 2018 – 2019 είχαμε φτάσει στο 1,7 εκατ. Η πανδημία κατέβασε τον αριθμό στο μισό εκατομμύριο. Το 2023 φτάσαμε περίπου τα 2 εκατ. και μέχρι τον Οκτώβριο του 2024 έχουμε τον ίδιο αριθμό με το 2023. Αυτό το αναφέρω γιατί δεν θέλω να δαιμονοποιείται ο τουρισμός. Υπάρχει όντως υπερτουρισμός, αλλά αυτό οφείλεται στην ελλιπή διαχείριση ορισμένων τοπίων και χώρων, πρέπει να διορθωθούν πράγματα. Εμείς, στο Μουσείο της Ακρόπολης, μπορούμε να υποδεχτούμε 15.000 επισκέπτες ημερησίως και το καταφέρνουμε αλλά αυτό δεν είναι το ταβάνι μας. Είναι το Μουσείο της Ακρόπολης, ένα διεθνές μουσείο, επομένως είναι πολύ χαρακτηριστικό κυρίως για τους μήνες από την άνοιξη έως το φθινόπωρο. Δεν μπορεί να είναι μόνο η Ρώμη, το Παρίσι το Λονδίνο πρωτεύουσες που ελκύουν κόσμο όλο τον χρόνο. Και η Αθήνα μπορεί να ελκύει όλο το διάστημα και εκείνη τουρισμό. Άνθρωποι και λαοί από βόρεια τμήματα του κόσμου επισκέπτονται τη χώρα μας το καλοκαίρι και μπορεί να μην τους αρέσει. Ήταν πάντα το όνειρό μου να γίνουν εκθέσεις αρχαιολογικές και σύγχρονης τέχνης όχι μόνο σε διάλογο αλλά και διαχρονικές. Όπως έκανε η έκθεση «Νοήματα» -γι’ αυτό είδαμε τον αριθμό να αυξάνεται. Αρχαιότητα, Βυζάντιο Αναγέννηση, Μοντέρνα και Σύγχρονη Τέχνη. Όπως εμείς έχουμε την τάση να φύγουμε ένα Σαββατοκύριακο να πάμε στο Λονδίνο να δούμε μια έκθεση, γιατί να μην έρθουν στην Ελλάδα αυτοί να κάνουν το ίδιο. Το θέμα είναι αν σηκώνει η Αθήνα υπερτουρισμό. Εγώ θα πω ναι. Αλλά είναι λάθος κατανεμημένος. Χρειάζεται μια ισορροπία στα πράγματα».
Η κ. Κοτταρίδη υποστήριξε ότι στη Μακεδονία η εικόνα είναι αρκετά διαφορετική: «Η Μακεδονία τουριστικά είναι μηδέν. Το 1993 πριν ανοίξει το κέλυφος προστασίας, οι επισκέπτες ήταν μόλις μερικές εκατοντάδες. Αυτό αυξήθηκε σταδιακά και πλέον με το νέο μουσείο φέτος, από τη στιγμή που σηκώθηκε και το ανάκτορο, φτάσαμε να έχουμε 320.000 επισκέπτες στο μουσείο στις Αιγές. Ένα πολυκεντρικό μουσείο, δηλαδή ένα μουσείο που περιλαμβάνει όλο τον αρχαιολογικό χώρο».
Και πρόσθεσε: «Eσείς του τουρισμού μιλάτε συχνά για brand name. Θα σας πω τι είναι brand name. Για ένα ταξίδι που έκανα, κάθισα και έψαξα στην Google τον Αλέξανδρο. Και είδα ότι είχε πάνω από 100 εκατομμύρια αναφορές. Σκέφτηκα ότι είναι πάρα πολλές και άρχισα να ψάχνω κι άλλα ονόματα, για παράδειγμα ο Τραμπ που ήταν τότε πάλι Πρόεδρος είχε 800 χιλιάδες αναφορές, ο Ναπολέοντας 200 χιλιάδες, άλλοι παλιοί ακόμα λιγότερες. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, ότι ο Αλέξανδρος είναι ένα φοβερό brand name. Απλά, στην Ελλάδα δεν τον διαχειριζόμαστε σωστά ή αφήνουμε να τον διαχειρίζονται περίεργα κοινά.
Πόσο σημαντικό είναι για τον σύγχρονο επισκέπτη η εμπειρία; Η κ. Κοτταρίδη είπε σχετικά: «;Eχουμε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα αρχαιολογικό χώρο. Οπότε μπορούμε να κάνουμε την ανασκαφή ως εμπειρία. Έχει εγκριθεί αυτή η ιδέα από το 2010 αλλά δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ. Πολλά πράγματα έχουν εγκριθεί και δεν γίνεται τίποτα. Τρία χρόνια προσπαθούσα να υπάρξει ενιαίο εισιτήριο 3 ημερών. Γιατί ο επισκέπτης δεν προλαβαίνει να δει ολόκληρο το μουσείο των Αιγών σε μία μόνο ημέρα. Ξέρετε στη Μακεδονία έχουμε ιστορία, δεν έχουμε μύθους. Έχουμε ιστορικά πρόσωπα, έχουμε ιστορικά δεδομένα. Υπάρχει, για παράδειγμα, ο Αλέξανδρος που είναι ιστορικό πρόσωπο που έγινε μύθος. Αλλά υπήρξε. Όταν μας ζητούν να το κάνουμε ίδιο με άλλα μουσεία, ε, απλά δεν γίνεται».
«Το άλλο μεγάλο θέμα που έχουμε στη Θεσσαλονίκη είναι ότι οι Μακεδόνες ως κληρονομιά και αξία είναι αρκετά άγνωστοι. Πράγμα που σημαίνει ότι έχουμε μεγάλο επιστημονικό πεδίο. H oικουμένη μίλησε ελληνικά γιατί υπήρχαν παντού Γυμνάσια, τα οποία ίδρυσε ο Αλέξανδρος. Αυτή τη στιγμή σκάβουμε το Γυμνάσιο του Αριστοτέλη, που είναι 30 στρέμματα, ενδεχομένως να περιλαμβάνει ακόμα και θέατρο. Η ανασκαφή δημιουργεί κινητικότητα γιατί θα διαβάσουν σε όλο τον κόσμο ότι βρέθηκε το τάδε κτήριο, το τάδε ανάκτορο, το τάδε σχολείο και θα έρθουν».
Φυσικά, από τη συζήτηση δεν γινόταν να λείπει η αναφορά στο γλυπτά του Παρθενώνα με τον κ. Σταμπολίδη να λέει χαρακτηριστικά: «Όλα τα γλυπτά του Παρθενώνα δεν ήταν τίποτε άλλο από την παράδοση της ψυχής στην πολιτιστική σημασία. Αγάλλεσαι. Είναι αυτό για το οποίο ευχαριστιέσαι. Με ανασκαφή που βρίσκεται κάτω από το μουσείο φέραμε 1.150 αντικείμενα και φτιάξαμε το μουσείο κάτω από το μουσείο, το μουσείο της ανασκαφής. Ένα ακόμη επιχείρημα γιατί πρέπει τα γλυπτά να γυρίσουν πίσω. Με σπίτια διαχρονικά από 4.000 χρόνια μέχρι σήμερα, όπως θα έλεγε ο Ανανγνωστάκης, ποιητικά «δρόμοι παλιοί στον ίσκιο τους περνάμε». Πρέπει να πω ότι ο ελληνικός πολιτισμός είναι ανθρωποκεντρικός πολιτισμός. Οι αρχαίοι έπλασαν κατ’εικόνα και καθ’ ομοίωση τους θεούς τους. Η ελληνική γλώσσα είναι μια σπουδαία γλώσσα και θα το μετανιώσουν που διώκονται οι κλασσικές σχολές. Κλασικό δεν σημαίνει συντηρητικό αλλά ότι βρίσκεται στην κορύφωσή του.
Και συνέχισε: «Το 2021, η UNESCO έβγαλε απόφαση ότι είναι δίκαιο ορθό και ηθικό το ζήτημα επιστροφής, και ευρύτερα πολιτικό, διότι δεν πρόκειται μια επιστροφή πρόκειται για μέλη ενός συνόλου του οποίου λείπουν. Επομένως είναι επανένωση όχι επιστροφή. Γιατί, λοιπόν, ζητάμε την επιστροφή; για την αρχιτεκτονική του τελειότητα ή την υπέροχη; Η απάντηση είναι γιατί είναι σύμβολο δημοκρατίας. Δεν μπορείς να χαρείς τα γλυπτά του Παρθενώνα οπουδήποτε αλλού, πέρα από το μουσείο της Ακρόπολης. Οι αρχαίοι έβαζαν πάντοτε γλυπτά, στους ναούς, που απεικόνιζαν μύθους. Ολόκληρος ο δυτικός κόσμος είναι προσωποποιημένος μέσα στο μνημείο της Ακρόπολης. Είναι καιρός οι φίλοι μας να καταλάβουν ότι αυτά τα γλυπτά ανήκουν εδώ».
Σε αυτό το σημείο, η κ. Κοτταρίδη σχολίασε: «Αν υπάρχει ένας αρχαιολόγος που μπορεί να καταφέρει την επιστροφή των μαρμάρων από τη Βρετανία αυτός είναι ο Σταμπολίδης, γιατί μπορεί να το στηρίξει επί της ουσίας, όχι με επιχειρηματικά επιχειρήματα. Να πει την ουσία». Ο κ. Σταμπολίδης σημείωσε χαρακτηριστικά: «Δεν με ενδιαφέρει ποιος θα τα φέρει, αρκεί να έρθουν».
