H εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία προκαλεί νέες αναταράξεις και ρευστότητα στην ευρωπαϊκή τουριστική οικονομία.

21

Ενόψει μίας σεζόν που προδιαγράφοταν ιδιαίτερα θετική για τις κύριες ανταγωνίστριες χώρες στη νότια Μεσόγειο, τα νέα δεδομένα οδηγούν σε επανακαθορισμό των στρατηγικών σχεδιασμών των τουριστικών επιτελείων των προορισμών. Προς το παρόν, πέραν της κάθετης μείωσης των πωλήσεων ταξιδιωτικών πακέτων στη Ρωσία για προορισμούς του εξωτερικού, καταγράφεται μία τάση ανακοπής της εισροής νέων κρατήσεων από τις βασικές αγορές, που δείχνουν να τηρούν στάση αναμονής. Αρνητική, προφανώς, εξέλιξη πέραν των γεγονότων στην Ουκρανία, αποτελεί η αύξηση του ενεργειακού κόστους για όλα τα νοικοκυριά των ευρωπαϊκών χωρών, που μπορεί να μειώσει το διαθέσιμο εισόδημα για ταξίδια κυρίως για δυνητικούς επισκέπτες με μικρομεσαία εισοδήματα.

Η Ελλάδα, διαθέτοντας μικρή, πλέον, εξάρτηση από τη ρωσική αγορά και παρά τις θετικές προσδοκίες που είχαν αναπτυχθεί πριν την εισβολή για αυξητική τάση των κρατήσεων, δεν φαίνεται ότι θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στα συνολικά τουριστικά μεγέθη της, ακόμη και αν χάσει τελείως για το 2022 τη ρωσική αγορά. Από την άλλη, σε τοπικό επίπεδο, ορισμένοι προορισμοί που δέχονταν μεγαλύτερο μερίδιο Ρώσων τουριστών, μπορεί να επηρεαστούν περισσότερο, αν και υπάρχει χρόνος για κάλυψη εν όλω ή εν μέρει των κενών κατά τη διάρκεια της σεζόν. Ζητούμενο αποτελεί η διάρκεια που θα κρατήσει η κρίση, από την οποία θα εξαρτηθεί και η χρονική στιγμή για την επανατροφοδότηση των κρατήσεων από τις άλλες βασικές αγορές.  

Υπό τις παρούσες συνθήκες, σε αυτή τη φάση, και αν δεν υπάρξουν άλλες απρόβλεπτες εξελίξεις, ο στόχος που είχε θέσει, πριν την κρίση, ο υπουργός Τουρισμού κ. Βασίλης Κικίλιας για εισπράξεις και διανυκτερεύσεις τη φετινή χρονιά στο 75% των αντίστοιχων εισπράξεων και διανυκτερεύσεων του 2019 και για αφίξεις στο 70% των αντίστοιχων αφίξεων του 2019, δεν ανατρέπεται.

Άλλωστε και το 2021 όπως είχε γράψει το Travel.gr – από πέρυσι τον Ιούλιο – δεν υπήρχαν προσδοκίες για κάποια σημαντικά οφέλη από τη ρωσική αγορά. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι επί συνόλου 10,6 δισ. ευρώ συνολικών τουριστικών εσόδων για τη χώρα, τα έσοδα από τους Ρώσους τουρίστες ήταν 115,2 εκατ. ευρώ. Αντίστοιχα, το 2020 επί συνόλου 4,4 δισ. ευρώ τουριστικών εσόδων τα έσοδα από τους Ρώσους ήταν 14,3 εκατ. ευρώ και το 2019 επί συνόλου 18,2 δισ. ευρώ τα έσοδα από τους Ρώσους ήταν 433,4 εκατ. ευρώ. Σε ότι αφορά τις αφίξεις από τη Ρωσία πέρυσι έφθασαν σε 119.500, το 2020 ήταν 25.700 και το 2019  ήταν 582.900.

Υπενθυμίζεται ότι στην πενταετία 2015 – 2019, οι ταξιδιωτικές εισπράξεις από τους Ρώσους τουρίστες κινήθηκαν σε χαμηλότερα επίπεδα από την πενταετία 2010 -2014, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Έτσι, στην πενταετία πριν την πανδημία, οι καλύτερες χρονιές ήταν το 2016 και το 2019, με τις εισπράξεις να κινούνται, περίπου, στα ίδια επίπεδα. Χρονιά ρεκόρ ήταν το 2013, με έσοδα 1,34 δισ. ευρώ από τους Ρώσους τουρίστες και ακολούθησαν το 2014, με 1,15 δισ. ευρώ και το 2012 με 943,9 εκατ. ευρώ. Σε επίπεδο αφίξεων, στην πενταετία 2015-2019 οι αφίξεις κινούνταν μεταξύ 512.000 και 595.000 ανά έτος. Οι μόνες χρονιές που οι αφίξεις διαμορφώθηκαν πάνω από 1 εκατ. ήταν το 2013 και το 2014, οπότε έφθασαν σε 1,35 εκατ. και 1,25 εκατ. αντίστοιχα.

Η Τουρκία κλείνει το μάτι στη Ρωσία

Από την πλευρά της η Τουρκία παρέχοντας άμεσες ή έμμεσες διευκολύνσεις στη Ρωσία, ειδικά τις πρώτες ημέρες της κρίσης, φαίνεται ότι θα είναι μία από τις διασφαλισμένα ανοιχτές αγορές για τους Ρώσους τουρίστες το καλοκαίρι.

Άλλωστε και το 2021 ήταν η πρώτη τουριστική αγορά για τη γειτονική χώρα, με αφίξεις 4,7 εκατ. Ρώσων και αύξηση 120,5% σε σχέση με το 2020. Επίσης, η Ουκρανία ήταν τρίτη τουριστική αγορά με αφίξεις άνω των 2 εκατ. και αύξηση 106,5% σε σχέση με το 2020. Υπενθυμίζεται ότι συνολικά πέρυσι η Τουρκία δέχθηκε 24,7 εκατ. ξένους τουρίστες από 12,7 εκατ. το 2020 και 45 εκατ. το 2019.

Η χρονιά ξεκίνησε θετικά για τον τουρκικό τουρισμό, με αύξηση των διεθνών αφίξεων κατά 151,4%. Ειδικότερα, οι αφίξεις έφθασαν σε 1,28 εκατ. από 509.787 τον ίδιο μήνα του 2021. Πρώτη αγορά για την Τουρκία και τον Ιανουάριο ήταν η Ρωσία, με 134.215 τουρίστες έναντι 89.411 τουριστών τον αντίστοιχο μήνα του 2021. Οι φιλόδοξοι στόχοι της Τουρκίας κάνουν λόγο για τουριστικά έσοδα 35 δισ. δολ. και 42 εκατ. διεθνείς αφίξεις τη φετινή χρονιά, καθώς και για τουριστικά έσοδα 55 δισ. δολ. και 63 εκατ. διεθνών αφίξεων το 2023. Επίσης, το 2028 εκτιμά ότι τα τουριστικά έσοδα μπορούν να φθάσουν σε 120 δισ. δολ. και οι διεθνείς αφίξεις σε 100 εκατ. Να σημειωθεί ότι η συμμετοχή της Τουρκίας θα είναι ενισχυμένη και στην ταξιδιωτική έκθεση  MITT, η οποία θα πραγματοποιηθεί από  τις 15 έως τις 17 Μαρτίου στη Μόσχα. Οι διοργανωτές ανακοίνωσαν ότι η έκθεση θα πραγματοποιηθεί κανονικά, παρά τις ακυρώσεις συμμετοχών από χώρες όπως η Ελλάδα, η Κύπρος, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Ουγγαρία, η Ιταλία κ.α.

Μικρός ο αντίκτυπος στην Ισπανία

Χαμηλός αναμένεται να είναι ο αντίκτυπος από την πιθανή μείωση των Ρώσων τουριστών στην Ισπανία και αναμένεται η εκτίμηση των εξελίξεων το επόμενο διάστημα για την πορεία των κρατήσεων από τις άλλες αγορές, που πριν την εισβολή στην Ουκρανία είχαν μία έντονη δυναμική.  

Πάντως, με κεκτημένη ταχύτητα από το δεύτερο εξάμηνο του 2021, η τουριστική χρονιά για την Ισπανία ξεκίνησε εντυπωσιακά. Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία που ανακοινώθηκαν σήμερα, τα συνολικά τουριστικά έσοδα από τους ξένους επισκέπτες τον Ιανουάριο αυξήθηκαν κατά 561,7% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021. Σε επίπεδο αγορών, οι Βρετανοί τουρίστες ξόδεψαν 450 εκατ. ευρώ, οι Γερμανοί ξόδεψαν 398 εκατ. ευρώ και οι Γάλλοι 255 εκατ. ευρώ.

Η μέση δαπάνη ανά τουρίστα ανήλθε σε 1.217 ευρώ, με ετήσια αύξηση 16,5%. Η μέση ημερήσια δαπάνη αυξήθηκε κατά 16,7%, στα 124 ευρώ, ενώ η μέση διάρκεια των διεθνών τουριστικών ταξιδιών ήταν 9,9 ημέρες, στα ίδια επίπεδα με τον Ιανουάριο του 2021.

Οι αφίξεις ξένων τουριστών στην Ισπανία τον Ιανουάριο έφθασαν σε 2,5 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 64,4% σε σχέση με το 2020 και μείωση κατά 62,7% σε σχέση με το 2019. Οι βασικές αγορές ήταν η Γαλλία με 5,8 εκατ. αφίξεις, η Γερμανία με 5,2 εκατ. αφίξεις και η Βρετανία με 4,3 εκατ. αφίξεις.  

Τον περασμένο Δεκέμβριο, οι διεθνείς αφίξεις έφθασαν σε 2,9 εκατ. παρουσιάζοντας αύξηση κατά 467,7% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021. Η Βρετανία ήταν η πρώτη αγορά, με 363.150 αφίξεις τουριστών (αύξηση 1.461,3%) και καταλαμβάνοντας μερίδιο 14,6% επί του συνόλου. Ακολούθησαν η Γαλλία με 347.955 αφίξεις (αύξηση 195,6%) και η Γερμανία με 282.280 (αύξηση 452,2%).

Σοβαρότερες οι επιπτώσεις στην Κύπρο 

Τις σοβαρότερες επιπτώσεις από τις απώλειες Ρώσων τουριστών, αναλογικά, επί του συνόλου των ταξιδιωτικών εισπράξεων και αφίξεων, φαίνεται ότι θα έχει η Κύπρος.  

Πριν την πανδημία, οι αφίξεις τουριστών από τη Ρωσία προς την Κύπρο είχαν κυμανθεί το 2018 στις 752.267 και το 2019 στις 782.000 και από την Ουκρανία στις 69.600 το 2018 και στις 95.000 το 2019. Ήδη το υφυπουργείο Τουρισμού της Κύπρου αναζητεί λύση για την αναπλήρωση των κενών που θα έχει φέτος, κυρίως από τη ρωσική αγορά, που ήταν η δεύτερη σημαντικότερη για την Κύπρο, αλλά και από την ουκρανική αγορά.

Πάντως, η τουριστική χρονιά ξεκίνησε καλά και για την Κύπρο. Οι αφίξεις τουριστών τον Ιανουάριο ανήλθαν σε 43.944, σε σύγκριση με 3.889 που καταγράφηκαν τον Ιανουάριο του 2021. Οι αφίξεις από τη Ρωσία υπήρξαν η κυριότερη πηγή τουρισμού για τον Ιανουάριο, αφού αποτέλεσαν το 14,6% (6.414) των συνολικών αφίξεων, οι αφίξεις από την Ελλάδα το 14% (6.141), οι αφίξεις από το Ηνωμένο Βασίλειο το 13% (5.708), οι αφίξεις από την Ουκρανία το 11,2% (4.942), οι αφίξεις από την Πολωνία το 6,6% (2.890) και οι αφίξεις από το Ισραήλ το 6,3% (2.784).

Διαβάστε ακόμα:

Πάγωσαν οι νέες κρατήσεις για διακοπές στην Ευρώπη

ΙΝΣΕΤΕ: 1 στις 5 θέσεις δεν καλύφθηκαν στα ξενοδοχεία στην αιχμή της θερινής σεζόν 2021

Καταργείται η συμπλήρωση του PLF για τους επισκέπτες της Ελλάδας