Ο τουρισμός είναι κρίσιμος παράγοντας για την ανάπτυξη της Περιφέρειας Πελοποννήσου καθώς ο σχετικός τομέας αναπτύσσεται με αξιόλογους ρυθμούς, διατηρώντας παράλληλα ένα δυναμικό ποσοστό συμμετοχής στη συνολική τουριστική δραστηριότητα της χώρας.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου διαθέτει στο σύνολο της, μια σειρά από μοναδικά και αυθεντικά πλεονεκτήματα τα οποία προσδιορίζονται στο Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης για την προγραμματική περίοδο έως το 2025 που εγκρίθηκε από το Υπουργείο Ανάπτυξης και Επενδύσεων.
Μερικά από αυτά είναι το κλίμα της περιοχής, ο βαθμός προσπελασιμότητας και η πλούσια μορφολογία του εδάφους με 1.200 χλμ ακτογραμμής και τους ορεινούς όγκους, τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους,οι βιότοποι, οι περιοχές NATURA, τα διατηρητέα μνημεία φύσης, τα σπήλαια, οι παραδοσιακοί οικισμοί, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία με τα βυζαντινά και μεταβυζαντινά μνημεία και τα ενεργά μοναστήρια.
Στην Περιφέρεια εντοπίζονται περιοχές ώριμης τουριστικής ανάπτυξης, όπως είναι οι αστικές περιοχές του Ναυπλίου, Λουτρακίου και της Καλαμάτας, οι παραθαλάσσιες περιοχές (όπως το Πόρτο Χέλι, Ερμιόνη, Τολό, Γύθειο, Μονεμβασιά, παράλια Μεσσηνίας και Μάνης κ.α.), καθώς και οι περιοχές παραθεριστικής κατοικίας γύρω από τα ημιαστικά κέντρα (όπως το Ξυλόκαστρο, Μελίσσι, Κιάτο, Βραχάτι και οι Άγιοι Θεόδωροι).
Αντίστοιχα στις ορεινές ζώνες εντοπίζονται δυναμικές τουριστικές περιοχές (Γορτυνία, Βόρεια Μαντινεία), περιοχές ενταγμένες σε δίκτυα περιήγησης-διημέρευσης-επίσκεψης (Μυστράς, Μάνη) και άλλες ορεινές περιοχές όπου κυριαρχεί ο περιηγητικός και φυσιολατρικός τουρισμός, μια μορφή τουρισμού που έχει έντονα ποιοτικά χαρακτηριστικά και συγκεντρώνει επισκέπτες με ειδικά ταξιδιωτικά ενδιαφέροντα.
Ορειβατική δραστηριότητα, rafting, kayak και ιαματικός τουρισμός
Ορειβατική δραστηριότητα αναπτύσσεται στους ορεινούς όγκους της Ζήρειας, του Μαινάλου, των Γορτυνιακών Βουνών, του Πάρνωνα και του Ταϋγέτου, ενώ οι δραστηριότητες rafting και kayak που οργανώνονται στους ποταμούς Λούσιο και Αλφειό συγκεντρώνουν επισκέπτες από όλη την Ελλάδα.
Επίσης, οι μοναδικές οργανωμένες περιοχές ιαματικού τουρισμού εντοπίζονται στο Λουτράκι. Σημαντικές ευκαιρίες προκύπτουν και από την περαιτέρω ανάπτυξη του περιπατητικού τουρισμού, μιας και η ζήτηση και το ενδιαφέρον από τουρίστες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης αυξάνεται, ενώ η Περιφέρεια περιλαμβάνει πολλά μονοπάτια, όπως αυτά του Μαινάλου, του Ταϋγέτου ή το Ευρωπαϊκό Ορειβατικό Μονοπάτι Ε4.
Οι τουριστικές υποδομές
Ο αριθμός των τουριστικών καταλυμάτων παρουσιάζει σημαντική αύξηση την περίοδο 2014-2018, από 1.781 το 2014 στα 2.024 το 2018. Αντίστοιχα, ο μέσος βαθμός πληρότητας των καταλυμάτων επιδεικνύει σημαντική άνοδο από 26,7% το 2014 στο 33,2% το 2018, ωστόσο αναδεικνύει και την σημασία περαιτέρω ενίσχυσης του τομέα, μιας και παραμένει χαμηλότερος από το μέσο επίπεδο πληρότητας της χώρας που ανέρχεται στο 51,2% το 2018. Ομοίως, ο αριθμός διανυκτερεύσεων σε τουριστικές υποδομές δείχνει να αυξάνεται από 3.404.443 το 2014 στις 4.449.934 το 2018.
Συνολικά, ο τουρισμός στην Περιφέρεια Πελοποννήσου συγκεντρώνει το ενδιαφέρον τόσο για ορεινές όσο και για παραθαλάσσιες δραστηριότητες που ωστόσο η μεταξύ τους σχέση είναι αδύναμη έως ανύπαρκτη. Ο ορεινός τουρισμός κυριαρχεί στην ενδοχώρα και προσελκύει επισκέπτες με ειδικά ταξιδιωτικά ενδιαφέροντα (περιήγηση, τουρισμός εμπειρίας) και ο παραθαλάσσιος στις περιοχές εγκατάστασης ξενοδοχειακών συγκροτημάτων μαζικού τουρισμού (παράλια Κορινθίας και Καλαμάτας), εσωτερικού τουρισμού και τουρισμού που προσελκύει ξένους επισκέπτες.
Οι κατευθύνσεις της νέας περιόδου για τουριστική ανάπτυξη
Χαρακτηριστικά του προς ανανέωση αναπτυξιακού προτύπου, στα οποία διαθέτει συγκριτικό πλεονέκτημα η Περιφέρεια Πελοποννήσου αποτελούν:
-Η δυνατότητα ανάπτυξης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού με την αξιοποίηση των μοναδικής αξίας φυσικών πόρων (περιοχές φύσης υπό προστασία που καλύπτουν το 25% της έκτασης της Περιφέρειας, μη επιβαρυμένες από την ανθρώπινη δραστηριότητα αξιόλογες ορεινές και θαλάσσιες περιοχές μοναδικού κάλους διαθέσιμες για εμπειρίες και περιήγηση), καθώς και του πλούσιου πολιτιστικού, ιστορικού και αξιόλογου κτιριολογικού αποθέματος (Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ, λοιποί αρχαιολογικοί πόροι και ιστορικά μνημεία και περιοχές, παραδοσιακοί οικισμοί)
-Η δυνατότητα διαμόρφωσης και προώθησης ολοκληρωμένων τουριστικών πακέτων, που αξιοποιούν το συγκριτικά πλεονεκτήματα και το ειδικό απόθεμα των επιμέρους περιοχών και θα ικανοποιούν διαφορετικές ανάγκες και εμπειρίες (θάλασσα, περιήγηση σε τοπία φύσης και παραδοσιακούς οικισμούς, πολιτιστικά δρώμενα/φεστιβάλ και εκδηλώσεις, αθλητικές δραστηριότητες στη θάλασσα και στο βουνό)
-Η δυνατότητα ολοκλήρωσης του τουριστικού προϊόντος με την αξιοποίηση συνεργειών με τους παραδοσιακούς κλάδους και τις τοπικές δραστηριότητες της περιοχής (δρόμοι κρασιού και λαδιού, προϊόντα ΠΟΠ, υπηρεσίες εστίασης και τοπική γαστρονομία) και την ανάπτυξη διατομεακών/κλαδικών συνεργασιών για την προσέλκυση τουριστών
-Τα μεγάλα εθνικής και διεθνούς εμβέλειας πολιτιστικά και άλλα γεγονότα, όπως είναι το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου.
Προϋπόθεση βέβαια για την εφαρμογή μιας ανανεωμένης προσέγγισης τουριστικής ανάπτυξης, αποτελεί η βελτίωση και αναβάθμιση των υποδομών και των υπηρεσιών τουρισμού, η αναδιάταξη του τρόπου προώθησης του τουριστικού προϊόντος, με τη χρήση σύγχρονων εργαλείων και μηχανισμών και την αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, η διαμόρφωση ισχυρού brand name τουριστικού προορισμού και η βελτίωση των υποδομών της Περιφέρειας (οδικές και θαλάσσιες μεταφορές και επικοινωνίες, τουριστικά καταφύγια και μαρίνες, βασικές υποδομές και δίκτυα ποιότητας ζωής).
City Break και στην Πελοπόννησο
Η γεωγραφική θέση της Περιφέρειας Πελοποννήσου της δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξει το τουριστικό προϊόν City Break, δηλαδή να αποτελέσει αυτόνομο προορισμό μικρής διάρκειας.
Σε αυτό βοηθάει και η γειτνίαση με τα μεγαλύτερα αστικά κέντρα της Ελλάδας, όπως η Αθήνα, ο Πειραιάς και η Πάτρα. Πόλεις ιδιαίτερα όπως το Ναύπλιο και η Καλαμάτα έχουν τις προϋποθέσεις ανάπτυξης του τουριστικού προϊόντος City Break. Αυτό σημαίνει όμως ότι πρέπει να βελτιώσουν την αρχιτεκτονική τους εικόνα, τις υποδομές τους, τα μέσα μαζικής μεταφοράς, την οδική σήμανση, τις υπηρεσίες ενημέρωσης επισκεπτών, τις ξενοδοχειακές τους εγκαταστάσεις, τα κάστρα που διαθέτουν, να αναδείξουν το ιστορικό τους κέντρο. Στο πλαίσιο αυτό πρέπει να γίνει σύνδεση με το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον που διαθέτουν, προβάλλοντας τα ιστορικά τους μνημεία, τους αρχαιολογικούς τους χώρους και τα μουσεία τους, και να αναβαθμίσουν τις διάφορες πολιτιστικές και άλλες εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή τους.
Ο συνεδριακός τουρισμός στην Περιφέρεια Πελοποννήσου δεν έχει αναπτυχθεί στον βαθμό που θα μπορούσε λόγω κυρίως έλλειψης υποδομών. Η Κόρινθος, το Ναύπλιο, η Καλαμάτα, οι συνεδριακοί χώροι στην Costa Navarino στη νοτιοδυτική πλευρά της Πελοποννήσου προσφέρονται γι’ αυτό το είδος του τουρισμού, ο οποίος μπορεί να συνδεθεί και με άλλες μορφές τουρισμού και να συνεισφέρει στην τοπική οικονομία, στην απασχόληση και γενικά στην ανάπτυξη της Πελοποννήσου.
