Ο Άγιος Νικόλαος είναι ένας κρυμμένος θησαυρός. Κρυμμένος και από τον ίδιο του τον εαυτό. Πιθανότατα πολλοί δεν γνωρίζουν την πόλη, είτε έχουν πάει στους άλλους νομούς αλλά όχι στο Λασίθι, είτε έχουν περάσει χωρίς να σταματήσουν για κάποια δουλειά είτε θεωρούν ότι πρωτεύουσα του νομού είναι άλλη. Το πολύ να έχουν ακουστά τα ξενοδοχεία της Ελούντας και τη Σπιναλόγκα.
Για μένα ο Άγιος Νικόλαος είναι ο τόπος που μεγάλωσα, που έφυγα και αγαπώ να επιστρέφω. Πιθανότατα το google search στην αναζήτηση «Άγιος Νικόλαος, Λασίθι, Κρήτη» θα εμφανίσει ένα λήμμα στη Wikipedia με τα βασικά ιστορικά και πολιτισμικά χαρακτηριστικά του τόπου και σίγουρα διαφημίσεις για ξενοδοχεία και τουρισμό. Στη δική μου αναζήτηση ο Άγιος Νικόλαος είναι ένα όμορφο μικρό μέρος, μέσα στον κόλπο Μεραμβέλλου, όπου μπορείς να ξεκουραστείς, να τριγυρίζεις με τα πόδια, μιας και όλα είναι δίπλα, αλλά και να κάνεις τις βουτιές σου σε κοντινά καθαρά νερά.
Ψηλά στη λίστα με τα αξιοθέατα είναι η λιμνοθάλασσα της Βουλισμένης, στο κέντρο της πόλης, που συνδέεται με το λιμάνι. Ένα εντυπωσιακό σημείο, με τους μύθους που το συνοδεύουν να είναι εξίσου συναρπαστικοί, καθώς εκεί λούζονταν οι θεές Άρτεμη και Αφροδίτη, ενώ ο σύγχρονος αστικός πια θρύλος λέει ότι η «λίμνη» (σύμφωνα με τους ντόπιους) δεν έχει πυθμένα και συνδέεται με το ηφαίστειο της Σαντορίνης. Η αλήθεια είναι, βέβαια, πως και πυθμένα έχει και πολεμικό υλικό που εγκατέλειψαν στον πάτο της οι Γερμανοί αποχωρώντας στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, τμήματα του οποίου συχνά ανασύρονται.
Το σημείο αυτό ήταν παλιά το κολυμβητήριο της πόλης και έχει αποτυπωθεί στον κινηματογραφικό φακό στην ταινία «Η Νεράιδα και το Παλικάρι» με τους Βροντάκηδες και τους Φουρτουνάκηδες να λογομαχούν εκεί δίπλα.
Ο πρώτος καφές που πίνω κάθε φορά που επιστρέφω στον τόπο μου είναι στο «Περίπου», στον πεζόδρομο της πόλης, το αγαπημένο μου στέκι από τα εφηβικά μου χρόνια. Εκεί μέσα έχω δει τα περισσότερα live στη ζωή μου, μιας και ο χώρος εκτός από cafe bar λειτουργεί για πάνω από 20 χρόνια σαν μουσική σκηνή, φιλοξενεί παρουσιάσεις βιβλίων και κάθε λογής πολιτιστικά δρώμενα. Είτε στο μπαλκόνι του με θέα στη λίμνη, είτε στα τραπεζάκια στον πεζόδρομο ή στην αγαπημένη μου μαύρη μπάρα στη γωνία, το «Περίπου» είναι το πρώτο μέρος που λέω σε όλους να πάνε για να πάρουν μια γεύση Αγίου Νικολάου.
Στην άλλη πλευρά της πόλης, στην περιοχή του Γαργαδώρου, βρίσκεται το πιο απόκοσμα όμορφο cafe «Βότσαλο», πάνω από την ομώνυμη παραλία με θέα στο άπειρο της θάλασσας και στα βουνά της Σητείας απέναντι.
Αντίστοιχα, απολαμβάνω την παραλία Αμμούδι και στο πιο ακριανό σημείο της τον «Πολύδωρο», στον οποίο μπορείς να τρως την φημισμένη ομελέτα του σχεδόν βουτώντας τα πόδια στη θάλασσα.
Στη δικιά μου αναζήτηση αποφεύγω να βλέπω τον Άγιο Νικόλαο σαν ένα μέρος που ζει και αναπνέει για τον τουρισμό. Μπορώ, όμως, πολύ εύκολα να χάνομαι στις παραλίες του Καλού Χωριού, ειδικά σε περιόδους χωρίς πολυκοσμία, όταν όλα μοιάζουν μαγικά (αναζητήστε την παραλία Βούλισμα και θα καταλάβετε). Να εξερευνώ χωριά και νέα μέρη περιφερειακά της πόλης, αφού οι αποστάσεις είναι μικρές και ο χρόνος σύμμαχος για νέες ανακαλύψεις. Μπορώ να γράφω για ώρες πόσο απολαμβάνω τον Κρούστα, (χωριό μου το λέω εγώ αυτό το μέρος, παρόλο που δεν είναι αλλά και είναι αφού το έχω επιλέξει), που βρίσκεται σε απόσταση 15 χλμ. από την πόλη, πάνω στο βουνό. Ένα μικρό χωριό με αρκετούς μόνιμους κατοίκους, ανάμεσά τους και πολλοί φίλοι μου, ένα καταφύγιο για κάθε εποχή του χρόνου. Ρακάδικα-καφενεία, όπως τα φαντάζεστε, με καλή ρακή και πολύ ποιοτικό φαγητό. Πρέπει οπωσδήποτε να φάτε «φτάζυμο» ψωμί από τα χέρια των γυναικών του χωριού, οι οποίες ακολουθούν μια συνταγή που δεν αποκαλύπτουν σε κανέναν, και χειροποίητα σιουφιχτά μακαρόνια. Α, και το καλοκαίρι ανεβαίνουμε Κρούστα με μπουφανάκι γιατί έχει δροσιά. Μαγεία.
Αν φτάσεις στον Άγιο Νικόλαο Αύγουστο μπορεί να πέσεις πάνω σε τοπικά πανηγύρια ή να περάσεις από τον μοναδικό υδροβιότοπο του Αλμυρού και να γίνεται πάνω στην παραλία το μοναδικό φεστιβάλ Reggae μουσικής από τον Professor Skank ή να συναντήσεις μπροστά σου μια εικαστική εγκατάσταση του ντόπιου ζωγράφου και σκηνοθέτη Άγγελου Σπάρταλη. Μπορεί να σου πουν ότι εδώ βρίσκεται η βίλα του Κούνδουρου αλλά και να βρεθείς στο σκηνικό γυρίσματος ταινίας. Μπορεί και να πίνεις το ποτό σου στο «Περίπου» και να εμφανιστεί ο Γιάννης Χαρούλης για απρογραμμάτιστο και μη ανακοινωμένο live. Ποιος ξέρει;
Στον Άγιο Νικόλαο αν καταφέρει κανείς να προσπεράσει το προφανές και να δει έξω από το κουτί, θα αντιληφθεί ότι έχει βρεθεί σε έναν τόπο που μπορεί να προσφέρει ποιότητα ζωής όσο λίγα μέρη. Και αυτό γιατί προσφέρει απλόχερα στον επισκέπτη και στον κάτοικο την έννοια του «αναζητώντας το χαμένο χρόνο», έναν τόπο όπου όλα είναι πιθανά. Και ο χρόνος άπλετος αρκεί να βρεις τρόπο να τον διαχειριστείς. Και τότε η πόλη αλλά και ο ολόκληρος ο νομός αλλάζει πρόσωπο και μετασχηματίζεται σε κάτι που φέρεις μέσα σου και ας μην συμφιλιώνεται με το έξω σου.
Χρήσιμες διευθύνσεις:
«Περίπου», 28ης Οκτωβρίου 25, Άγιος Νικόλαος, 2841 024876
«Βότσαλο», Γαργαδώρος, Αγιος Νικόλαος, 2841028048
«Πολύδωρος», Αμμούδι, Αγιος Νικόλαος, 2841022623
*Η Έφη Χρυσού γράφει για το βιβλίο και το θέατρο στο debop.gr και μόλις κυκλοφόρησε η πρώτη της ποιητική συλλογή με τίτλο «Αποτύπωμα» από τις εκδόσεις Ars Nocturna.
