Όταν, πριν από μερικά χρόνια, κάποιοι φίλοι μάς πρότειναν να κάνουμε διακοπές στη Σκύρο, δεν μπορούσα να φανταστώ ότι αυτός ο προορισμός θα αποκτούσε τόσο ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου και θα γινόταν το «χωριό» μου – ο τόπος στον οποίο θα ήθελα να επιστρέφω ξανά και ξανά.
Από τη στιγμή που πατώ το πόδι μου στη Σκύρο, ξεκινά μια «μετακίνηση» μέσα μου. Η αίσθηση του χρόνου αλλάζει, επικρατεί μια εσωτερική ησυχία, μια ηρεμία που γαληνεύει την ψυχή μου. Αυτός ο προορισμός μού είναι πια τόσο οικείος, τόσο βαθιά δικός μου, που αρκούν 24 ώρες για να αφήσω την Αθήνα πίσω μου, να ενσωματωθώ, να γίνουμε ένα, σαν να ήμουν εκεί από πάντα. Στη Σκύρο, έχω γνωρίσει ανθρώπους που έχουν γίνει οικογένειά μου – η «φυλή» μου.
Έχουμε μοιραστεί μοναδικές στιγμές: χαρές, τρέλες, φόβους, πάθη, ανασφάλειες, μεγαλόπνοα σχέδια, απώλειες, αδυναμίες, τσακωμούς, μυστικά, όνειρα, αγάπες. Με τους περισσότερους δεν βλεπόμαστε συχνά – το ραντεβού μας είναι καλοκαιρινό – αλλά έχουν γίνει μάρτυρες πολλών, διαφορετικών και ιδιαίτερων στιγμών. Στους φίλους-οικογένεια της Σκύρου, δεν υπάρχει «το δικό μου» και «το δικό σου», αλλά μόνο «το δικό μας».
Το μοίρασμα και η φιλοξενία είναι χαρακτηριστικά των ανθρώπων της. Μια ανοιχτωσιά που σε μεταφέρει σε άλλες εποχές, πιο αθώες. Ένα ταξίδι στο χρόνο, γεμάτο με τα ελέη του Θεού. Πάντα θυμάμαι τον Δημήτρη, τον «Πρόεδρο», τον Σκυριανό φίλο μου. Με τα χέρια πάντα γεμάτα, φουλαρισμένα όπως και η καρδιά, με καλούδια από τον μπαξέ, μοσχομυριστά φαγητά σε ταπεράκια της κυρά Φρόσως, φροντισμένα με μαμαδίσια αγάπη ανιδιοτελή και ακέραιη, και με ένα κλωνάρι βασιλικό στο αυτί, να στο προσφέρει για να μοσχομυρίζει η μέρα σου.
Η Σκύρος είναι για μένα μυρωδιές από αγνή αγάπη, ήλιο, θάλασσα και αρμύρα, τσαντίρια χτισμένα στην άμμο, ηλιοβασιλέματα, βραδιές με φεγγάρι, τραγούδια, αστέρια και μια Αυγουστιάτικη πανσέληνο. Θα χρειαστείτε περίπου 5 ώρες για να φτάσετε στη Σκύρο: 3 ώρες οδικώς μέχρι την Κύμη της Εύβοιας και 1 ώρα και 45 λεπτά από την Κύμη στο λιμάνι της Σκύρου, τη Λιναριά. Το πλοίο της γραμμής, ο Αχιλλέας, που ανήκει σε σκυριανή ακτοπλοϊκή εταιρεία, εκτελεί καθημερινά δρομολόγια με υποδειγματική εξυπηρέτηση. Υπάρχει και η επιλογή του αεροπλάνου για όσους θέλουν να φτάσουν πιο γρήγορα, αλλά δεν καταλαβαίνεις καλοκαιρινές διακοπές αν δεν μπεις σε πλοίο.
Μόλις φτάσετε στη Σκύρο, μια απαραίτητη στάση για καλωσόρισμα είναι στα γλυκά της Φαλταΐνας. Κλασικές παραδοσιακές γεύσεις αμυγδαλωτού και φρέσκο χειροποίητο παγωτό θα σας βάλουν αμέσως στο κλίμα. Η Σκύρος είναι ένα νησί που θυμίζει λίγο Κυκλάδες, με το νότιο τμήμα της να είναι ξερό, και λίγο Σποράδες, καθώς το βόρειο τμήμα έχει πράσινο που φτάνει μέχρι τη θάλασσα. Πάνω από την παραλία του Μώλου και τα μαγαζιά, βρίσκεται η Χώρα, η πρωτεύουσα και μεγαλύτερος οικισμός της Σκύρου, που αποπνέει μια κυκλαδίτικη αίσθηση. Χτισμένη ψηλά, εποπτεύει όλη τη βορειοανατολική πλευρά του νησιού. Τα καλντερίμια, τα δαιδαλώδη σοκάκια και τα λευκά ασβεστωμένα σπίτια με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φτάνουν μέχρι το βυζαντινό μοναστήρι του Άη Γιώργη και το ενετικό κάστρο, χτισμένα αμφιθεατρικά, προσφέροντας μια μαγική θέα.
Περπατώντας στα γραφικά στενά, θα βρείτε την πλατεία της αιώνιας ποίησης, γνωστή και ως πλατεία του Μπρουκ. Εκεί, προς τιμήν του ποιητή, δεσπόζει το ορειχάλκινο άγαλμα ενός νεαρού άνδρα. Ένα πραγματικό στολίδι για μια ιστορική αναδρομή είναι το Λαογραφικό Μουσείο, η κατοικία του Μανώλη Φαλτάιτς. Διαθέτει εξαιρετικά σπάνια βιβλία, ενδυμασίες, έγγραφα και μια πλούσια συλλογή από αντικείμενα σκυριανού νοικοκυριού. Τα προϊστορικά αντικείμενα που βρέθηκαν στο νησί φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο.
Η Σκύρος δεν είναι το νησί της έντονης νυχτερινής ζωής και των πάρτι, αλλά πολλές παρέες διασκεδάζουν πίνοντας το ποτό τους στις ταράτσες, απολαμβάνοντας τη θέα και τον έναστρο ουρανό. Ένα όμορφο γραφικό μπαράκι με ποιοτική μουσική είναι η Καλυψώ, ενώ, αν θέλετε να χορέψετε, υπάρχουν επιλογές.
Το κάστρο της Σκύρου βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Χώρας, σε έναν βράχο ύψους 179 μέτρων. Από εκεί, κατεβαίνοντας τα σκαλάκια, θα απολαύσετε μια υπέροχη διαδρομή με θέα στη θάλασσα, φτάνοντας στην παραλία του Μώλου. Είναι η μεγαλύτερη και δημοφιλέστερη παραλία του νησιού, με άμμο και αρκετό ελεύθερο χώρο, παρά τις ξαπλώστρες και ομπρέλες που διαθέτει. Το νότιο άκρο της ονομάζεται Μαγαζιά.
Στον Μώλο, αξίζει να φάτε στις «Ιστορίες του Μπάρμπα», ένα πανέμορφο ταβερνάκι δίπλα στη θάλασσα με κυκλαδίτικη αισθητική και παραδοσιακές τοπικές γεύσεις, που δεν βρίσκετε εύκολα. Φρέσκια σουπιά με ρεβίθια, χταπόδι κοκκινιστό με πλιγούρι, χταπόδι στιφάδο αλλά και αστακό με σκυριανό στριφτάρι.
Ακριβώς πάνω από την αποβάθρα του Μώλου, υπάρχει μια περιοχή που ονομάζεται Πουριά, όμορφη σαν παραμύθι, με μοναδικό θέαμα. Τα Πουριά είναι γνωστά για τις δύο εκκλησίες τους: το λιλιπούτειο και εντυπωσιακό εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου, λαξευμένο στο βράχο δίπλα στη θάλασσα, και τον Άγιο Ερμόλαο, που βρίσκεται σε ένα μικρό νησάκι ακριβώς έξω από την ακτή. Αξίζει να επισκεφθείτε την περιοχή κατά το ηλιοβασίλεμα, για να απολαύσετε τα εκπληκτικά χρώματα. Στο ακρωτήρι υπάρχει ένας ανεμόμυλος, και ακριβώς από κάτω, το ομώνυμο καφέ όπου μπορείτε να απολαύσετε το ποτό ή τον καφέ σας, καθώς και πάνκεϊκς με τυρί μασκαρπόνε και μαρμελάδα φράουλα.
Απέναντι από τα Πουριά βρίσκονται τα Βρυκολακονήσια, που πήραν το όνομά τους από την εγκατάσταση ασθενών από πανώλη, κατά την επιδημία που έπληξε την περιοχή πριν από 200 χρόνια. Για τους λάτρεις του άγριου φυσικού περιβάλλοντος, μια διαφορετική παραλία είναι η Καρεφλού, στα βορειοανατολικά του νησιού. Όταν την πιάνει ο καιρός, είναι απλησίαστη. Χωρίς ομπρέλες και ξαπλώστρες, χωρίς παρεμβάσεις από τον πολιτισμό, προσφέρει μια αυθεντική εμπειρία μπάνιου και διαθέτει φυσικό άργιλο για μάσκες ομορφιάς. Η πρόσβαση γίνεται μέσω χωματόδρομου.
Μια δεύτερη, πολύ αγαπημένη παραλία, και κατά τη γνώμη μου από τις καλύτερες του νησιού, είναι η Αγαλίπα. Λίγο πριν τον Άγιο Πέτρο ξεκινά το μονοπάτι πεζοπορίας που οδηγεί σε αυτή. Η πρόσβαση δεν είναι εύκολη και απαιτεί περίπου 35 λεπτά περπάτημα, με το τελευταίο κομμάτι να έχει λίγο απότομη κατάβαση, όπου υπάρχουν σκοινιά για βοήθεια. Αν προτιμάτε την άνεση, έχετε μικρά παιδιά ή ανήκετε στην τρίτη ηλικία, ίσως να μην είναι η ιδανική επιλογή για εσάς. Όμως, αν φτάσετε, το τοπίο θα σας ανταμείψει: γαλαζοπράσινα νερά, ψιλή άμμος και πολύχρωμα βράχια, λόγω των ορυκτών που τα συνθέτουν. Αν ακολουθήσετε τα σημάδια για την παραλία στα αριστερά, θα ανακαλύψετε ένα ναυάγιο δίπλα στο δάσος.
Φεύγοντας από τις παραλίες του Αγίου Πέτρου, της Αγαλίπας και του Ναυαγίου, θα συναντήσετε την ταβέρνα του Τάκου «Άγιος Πέτρος», μέσα σε μια πανέμορφη τοποθεσία με δέντρα και πράσινο. Εκεί θα απολαύσετε λαχανικά και σαλάτες δικής του παραγωγής, καθώς και καλομαγειρεμένα ντόπια κρέατα σε extra large μερίδες. Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε τη λαδόπιτα με γαλοτύρι. Ο χώρος διαθέτει παιδική χαρά, οπότε αν έχετε παιδιά, μπορείτε να χαλαρώσετε όσο αυτά παίζουν.
Πριν ή μετά το μπάνιο, κάντε μια στάση στο Τραχύ, στο παντοπωλείο της Ευφροσύνης. Εκεί θα βρείτε και καταλύματα, και μπορείτε να απολαύσετε έναν καφέ ή το υπέροχο γιαούρτι της με σπιτικά γλυκά. Πίτες, τυριά, φρέσκα φρούτα και λαχανικά από τον κήπο της, μαρμελάδες και τραχανάς, όλα φτιαγμένα με μεράκι από την πάντα ευγενική Ευφροσύνη.
Ακριβώς απέναντι βρίσκεται το «Πέρασμα», ένας καλοφτιαγμένος χώρος με σκιερό αίθριο, όπου θα απολαύσετε μαγειρευτά και κρεατικά από φρέσκα, ντόπια υλικά δικής του παραγωγής. Μια ήσυχη, φιλική προς τα παιδιά παραλία με άμμο και διάφανα νερά είναι ο Άγιος Φωκάς, που πήρε το όνομά του από το εκκλησάκι που βρίσκεται λίγο πιο πάνω. Αν και δεν είναι οργανωμένη, η Αμερίσα με την ταβέρνα της «κυρά Καλή» φροντίζει για την εξυπηρέτησή σας. Η «κυρά Καλή» είναι φημισμένη για τις γεύσεις της, με πιάτα μαγειρεμένα σε κατσαρόλες με πετρογκάζ και ψησταριά που ανάβει με ξύλα από αγριόδεντρα. Σερβίρει φρέσκα ψάρια από το καΐκι του άντρα της, σκυριανή φάβα, ντόπιο κατσικάκι, κακαβιά και την καλύτερη αστακομακαρονάδα – στη Σκύρο υπάρχει άφθονη.
Δεξιά και αριστερά από τον Άγιο Φωκά, φεύγοντας από την «κυρά Καλή» με κατεύθυνση προς τη Χώρα, θα περάσετε από το πιο γραφικό σημείο του νησιού, την Ατσίτσα. Η Ατσίτσα είναι ένας πανέμορφος παραθαλάσσιος οικισμός που φημίζεται για την υψηλής ποιότητας αγορά του. Εκεί θα βρείτε μια από τις πιο γραφικές παραλίες, με πλούσια βλάστηση κυρίως από πεύκα, που δίνουν στα κρυστάλλινα νερά της ένα γαλαζοπράσινο χρώμα. Παλαιότερα, ο κόλπος χρησίμευε ως λιμάνι για τα μεταλλεία σιδήρου. Στην παραλία στέκουν ακόμα πέτρινες κολώνες, απομεινάρια της σιδηροδρομικής γραμμής του 1900, οι οποίες χρησιμοποιούνταν για τη μεταφορά σιδηρομεταλλευμάτων από τα ορυχεία του βουνού.
Αξίζει να θαυμάσετε το σκυριανό ηλιοβασίλεμα από το κτήμα Ατσίτσα. Το περιβάλλον είναι ονειρικό και ήσυχο, με απολαυστική δροσιά κάτω από τα πεύκα. Είναι το ιδανικό μέρος για να διαβάσετε ένα βιβλίο, να χαλαρώσετε και να απολαύσετε πορτοκαλόπιτα με φύλλο κρούστας, καφέ, τσάι ή ένα ποτό. Μια άλλη δραστηριότητα που μπορείτε να απολαύσετε στο νησί είναι μια βόλτα με το σκυριανό αλογάκι. Αυτό το σπάνιο και πολύτιμο είδος, που δεν υπάρχει σε κανένα άλλο μέρος, θεωρείται μία από τις μικρότερες φυλές του κόσμου και κατατάσσεται στα πόνι, αν και τα μορφολογικά του χαρακτηριστικά, εκτός του ύψους, είναι κοινά με εκείνα των αλόγων.
Τα σκυριανά αλογάκια διακρίνονται για την ηρεμία τους και τον φιλικό τους χαρακτήρα και είναι κατάλληλα για ιπποθεραπεία σε παιδιά. Αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παράδοσης του νησιού. Συνήθως, οι βόλτες διοργανώνονται στο καταπράσινο δάσος της βορειοδυτικής Σκύρου και καταλήγουν στην παραλία Αγαλύπα. Μια θαλάσσια εκδρομή που αξίζει να κάνετε είναι να πάρετε το καΐκι από τη Λιναριά ή από τον Πεύκο, με προορισμό τη Γλυφάδα, την παραλία με τα διάφανα γαλαζοπράσινα νερά στο Σαρακήνικο.
Στη διαδρομή, τα σκαφάκια κάνουν στάσεις σε δύο σπηλιές του νησιού για μπάνιο και βουτιές. Αξίζει να δείτε το βυθό με μάσκα και να απολαύσετε τα πεντακάθαρα νερά. Θα σας προσφέρουν γαριδομακαρονάδα, γαύρο μαρινάτο, ψωμί με σκυριανό τυρί, και τσικουδιά. Πριν φύγετε από το νησί, κάντε μια στάση στο Τραχύ, στο τυροκομείο του Τάκου, για να φορτώσετε τις αποσκευές σας με βραβευμένα γαλακτοκομικά προϊόντα και τυριά. Δώστε στο φαγητό της Αθήνας νησιώτικη νοστιμιά, άρωμα θυμαριού και αέρα θαλασσινό.
Μια τελευταία στάση στο λιμάνι, λίγο πριν αναχωρήσετε και γίνουν όλα θύμησες, για ένα τελευταίο αγνάντεμα και ίσως μια βουτιά από τον «Κάβο», το υπέροχο lounge cafe, κυριολεκτικά κρεμασμένο στην απόκρημνη πλαγιά της Λιναριάς. Κάθε άφιξη πλοίου συνοδεύεται από τους ήχους του γνωστού soundtrack από την Οδύσσεια του Διαστήματος του R. Strauss. Η μουσική δυναμώνει, σας καλωσορίζει ή σας αποχαιρετά, υπενθυμίζοντας ότι η Σκύρος είναι μία και μοναδική.
Εκτός από τους καλοκαιρινούς μήνες, αξίζει να επισκεφθείτε το νησί και τον χειμώνα, για να ζήσετε τη σκυριανή Aποκριά. Βασικό χαρακτηριστικό της είναι το έθιμο του Γέρου και της Κορέλας, με Διονυσιακή προέλευση, συνδεδεμένο με τις αρχαίες γιορτές της γονιμότητας και την υποδοχή της άνοιξης. Το έθιμο ξεκινά με την έναρξη του Τριωδίου, και στα σοκάκια της Χώρας αντηχούν οι ήχοι των κουδουνιών, ενώ πραγματοποιείται ο περίφημος χορός των Γέρων. Την Καθαρά Δευτέρα, το έθιμο της Τράτας παραπέμπει σε Αριστοφανική πρακτική, με έμμετρη απαγγελία σατιρικών στίχων και κορυφώνεται με χορό στην κεντρική πλατεία, όπου όλοι φορούν παραδοσιακές ενδυμασίες. Στις Απόκριες θα ευχαριστηθείτε πίτες όλων των ειδών, καθώς και μακαρόνια με «ζούμη», τη χειροποίητη ζύμη των Σκυριανών νοικοκυρών.
Ακόμη, δοκιμάστε τεροπτάρια, αλμυρά τυροπιτάκια με τυρί και αγριόχορτα ή τραχανά, καθώς και γλυκά με ρύζι και γάλα. Δεν λείπουν οι τυρόπιτες από εφτάζυμο, γεμισμένες με κολοκύθα, μυζήθρα και καρυκεύματα, που ψήνονται παραδοσιακά στο τσεράμι, την κεραμική πλάκα στο τζάκι. Η Σκύρος προσφέρει ό,τι χρειάζεστε για να περάσετε καλά: ωραίες παραλίες για όλα τα γούστα – οργανωμένες ή ερημικές, με καθαρά νερά – σημαντικά αξιοθέατα, γραφική Χώρα, νόστιμο φαγητό και άφθονο πράσινο. Το πιο σημαντικό προσόν της, όμως, είναι ότι αντιστέκεται στον μαζικό τουρισμό, κρατώντας το δικό της αυθεντικό στυλ και χαρακτήρα. Οι κάτοικοι παραμένουν γνήσιοι και αυθεντικοί, όπως και η αγάπη μας για αυτήν.
*Η Σοφία Πανάγου είναι ηθοποιός.
Διαβάστε ακόμα:
Σκύρος: 6 τοπ πεζοπορικές διαδρομές στο νησί με την ακατέργαστη ομορφιά
Best of Σκύρος: Αξιοθέατα, παραλίες, διαμονή και διευθύνσεις για φαγητό
Σκύρος: Μυστηριώδης γοητεία, ερημικές παραλίες με σμαραγδένια νερά και μια Χώρα-κομψοτέχνημα
