Η οροσειρά της Πίνδου είναι το στολίδι της Ελλάδας: σε αυτή περιλαμβάνονται μερικά από τα ωραιότερα και ψηλότερα βουνά της και μερικά από τα πιο γραφικά χωριά της. Ως βόρειο άκρο της, λογίζεται ο Γράμμος και ως νότιο, οι απολήξεις της Γκιώνας και των βουνών του Κορινθιακού Κόλπου.
Ως εκ τούτου, είναι δύσκολο να καλύψουμε σε ένα κείμενο όλα τα χωριά της Πίνδου, γι’ αυτό και αρχικά περιοριστήκαμε σε αυτά της βόρειας Πίνδου όπως ορίζεται από το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου που περιλαμβάνει τον Σμόλικα, την Τύμφη, τη Βασιλίτσα, την Τραπεζίτσα, τον Όρλιακα, τον Λίγκο, τον Ζυγό και άλλα βουνά, όχι, όμως, τα Αθαμανικά όρη.
Στα βουνά λοιπόν που ορίζουν το Εθνικό Πάρκο Βόρειας Πίνδου φωλιάζουν πολλά χωριά το καθένα με τη δική του ομορφιά. Ακολουθούν 10 από αυτά, με ξεχωριστό χαρακτήρα.
Μικρό Πάπιγκο
Είναι ένα από τα πιο διάσημα χωριά του Ζαγορίου. Εκτός από την υπέροχη φύση που το περιβάλλει, έχει διατηρήσει σχεδόν εξ ολοκλήρου την παραδοσιακή αρχιτεκτονική με τη γκρι πέτρα στους τοίχους και τις σχιστόπλακες στις στέγες. Tα δρομάκια του είναι και χτισμένα με την ίδια, γκρι πέτρα. Ακόμα και η διαδρομή, παρά τις στροφές της, είναι πανέμορφη.
Στο φόντο, υψώνονται επιβλητικοί κάθετοι βράχοι, οι λεγόμενοι Πύργοι της Αστράκας, μιας από τις κορυφές της Τύμφης. Η βόλτα στις Κολυμπήθρες στις μικρές γούρνες που έχει σμιλέψει το ρέμα του Ρογκοβού μέσα στο φαράγγι είναι στα must, όπως και μια στάση στον Βοϊδομάτη στο πέτρινο γεφύρι πριν ξεκινήσετε τις ανηφορικές στροφές για το χωριό.
Το νερό είναι παγωμένο ακόμα και το καλοκαίρι. Από το χωριό, ξεκινούν επίσης και διάφορες πεζοπορικές διαδρομές, όπως αυτή που φτάνει στο καταφύγιο της Αστράκας και τη Δρακόλιμνη της Τύμφης.
Γαναδιό
Το Γαναδιό είναι ένα μικρό χωριό του δήμου Κόνιτσας, χαρακτηρισμένο ως παραδοσιακός οικισμός, στα 890 μ., κυριολεκτικά μέσα στο πράσινο. Ανεβαίνοντας τις στροφές για το χωριό, τα πλατάνια, οι βελανιδιές και τα σφενδάμια, θα σας συντροφεύουν σε όλη τη διαδρομή. Θα διασχίσετε το μικρό χωριό της Μόλιστας και αφού περάσετε το γεφυράκι, το Γαναδιό είναι περίπου ένα χιλιόμετρο μακριά. Θα αφήσετε το αυτοκίνητό σας στο πλάτωμα έξω από το χωριό και θα περπατήσετε το καλντερίμι.
Στα αριστερά σας, βρίσκεται ο πέτρινος ναός των Ταξιαρχών και στα δεξιά σας το μεγάλο πλατάνι και το μοναδικό καφενείο του χωριού. Τον χειμώνα, το χωριό έχει περίπου 15 μόνιμους κατοίκους, το καλοκαίρι, όμως, αποκτά ζωή. Δεν θα χρειαστείτε πολλή ώρα για να το γυρίσετε. Παλιά πετρόχτιστα σπίτια δεσπόζουν σε όλο το χωριό, άλλα διώροφα και άλλα χαμηλά, κάποια με κόκκινες σκεπές, τα περισσότερα όμως με γκρι σχιστόπλακες.
Μόλιστα
Πριν φτάσετε στο Γαναδιό, συναντάτε τη Μόλιστα, ένα χωριουδάκι που συγκαταλέγεται στα Μαστοροχώρια της Ηπείρου, αυτά που βγάλανε τους ξακουστούς μαστόρους που η φήμη τους έφτασε εκτός των συνόρων της Ελλάδας. Η αρχιτεκτονική του χωριού χαρακτηρίζεται από κτήρια με απλές, λιτές γραμμές, κυρίως φρουριακού τύπου, με λίγα ανοίγματα, χοντρούς τοίχους, με σκούρα γκρι πέτρα και γερές ξυλοδεσιές.
Τα διακοσμητικά στοιχεία περιορίζονται στα πέτρινα υπέρυθρα των σπιτιών. Εδώ, θα έρθετε για να απολαύσετε τη μοναδική ησυχία του τοπίου αλλά και την υπέροχη ομορφιά του, καθώς το χωριό περιτριγυρίζεται από πλούσιο δάσος.
Δοτσικό
Το Δοτσικό είναι ένα μικρό χωριό στη σκιά του Σμόλικα στα 1060 μ. υψόμετρο στο νομό Γρεβενών. Το χωρίζει στα δυο ο ποταμός Δοτσικιώτης, παραπόταμος του Βενέτικου που γεφυρώνεται με ένα υπέροχο πέτρινο μονότοξο γεφύρι χτισμένο πιθανότατα μέσα στον 19ο αι.
Σημείο συνάντησης, η μικρή πλατεία με το μεγάλο πλατάνι που βλέπει στο γεφύρι: εκεί χτυπά η καρδιά του χωριού και εκεί θα μάθετε τα πάντα. Για την ιστορία του χωριού, για τις όμορφες διαδρομές που μπορείτε να κάνετε στην περιοχή και φυσικά για προϊόντα του. Στο Δοτσικό, μάλιστα, την δεκαετία του ‘70 γυρίστηκαν αρκετές σκηνές για την ταινία «Μεγαλέξανδρος» του Θεόδωρου Αγγελόπουλου.
Μηλιά
Η Μηλιά είναι ένα από τα βλαχοχώρια των Ιωαννίνων κοντά στην τεχνητή λίμνη του Αώου και το Μέτσοβο. Θα την βρείτε στα 1.160 μ. υψόμετρο περιτριγυρισμένη από πυκνό πράσινο. Κύριο αξιοθέατο του χωριού είναι το σπίτι της Αρκούδας, ένα γυάλινο περίπτερο στο οποίο βρίσκεται μια βαλσαμωμένη αρκούδα, την οποία βρήκε τραυματισμένη στις αρχές της δεκαετίας του ‘90, ένας ντόπιος που παρά τις προσπάθειες δεν κατάφερε να την σώσει.
Σκοπός της έκθεσης της αρκούδας ήταν και είναι η ευαισθητοποίηση για τη διάσωση των άγριων ζώων. Στο σεργιάνι σας στο χωριό αξίζει να σταθείτε στις πετρόχτιστες εκκλησίες του Αγίου Νικολάου του πολιούχου του χωριού, του Αγίου Αθανασίου, και της Παναγίας, τη νεροτριβή που είναι δίπλα στο μικρό ποτάμι αλλά και τα εργαστήρια ειδών λαϊκής τέχνης γλυπτικής και επεξεργασίας ξύλου.
Αν ο καιρός το επιτρέπει, μπορείτε να πάτε μέχρι τον καταρράκτη Μπουλουβάρου που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό στο δρόμο προς την Κρανιά μέσω σηματοδοτημένου μονοπατιού. Το χωριό δεν έχει τουριστικά καταλύματα, ωστόσο αν βρίσκεστε στο κοντινό Μέτσοβο είναι μια πολύ όμορφη εκδρομή.
Δίλοφο
Απλώνεται στις πλαγιές της Τύμφης στα 900 μ. υψόμετρο και το κυκλώνει μαγευτική φύση. Είναι και αυτό χαρακτηρισμένος διατηρητέος παραδοσιακός οικισμός και αυτοκίνητα μέσα στο χωριό δεν μπαίνουν. Θα αφήσετε το όχημά σας εκτός του οικισμού και θα περπατήσετε στα καλντερίμια του θαυμάζοντας την εξαιρετική ηπειρώτικη αρχιτεκτονική και φύση.
Τα σπίτια είναι χτισμένα με πέτρα, κάπως πιο ανοιχτόχρωμη από τη σκούρα γκρι του Πάπιγκου, εξίσου όμως όμορφα, είτε είναι δίπατα αρχοντόσπιτα με μαεστρία φτιαγμένα είτε είναι χαμηλά πιο ταπεινά αλλά με περισσό μεράκι δουλεμένα.
Η πλατεία του χωριού με το αιωνόβιο πλατάνι προφανώς και αποτελεί το σημείο συνάντησης όλων, -επισκεπτών και ντόπιων- όπως επίσης και η εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου του 1850. Πολύ κοντά στο χωριό, στο δρόμο προς το Κουκούλι βρίσκεται και το Γεφύρι του Νούτσου ή Κόκκορη που αποτελεί μια όμορφη βόλτα, ενώ εάν θέλετε να κάνετε πεζοπορίες, σημειώστε ότι από το Δίλοφο ξεκινούν διάφορα μονοπάτια που βγάζουν σε ξωκλήσια αλλά και σε γειτονικά χωριά.
Κήποι
Το χωριό πήρε το όνομά του από τους λουλουδιασμένους κήπους των σπιτιών. Λίγο πιο άναρχα και πάνω σε μικρό λόφο, χτισμένο βρίσκεται και αυτό στη σκιά της Τύμφης, στην εκπνοή του φαραγγιού του Βίκου. Γεμάτο καλντερίμια που βγάζουν σε παλιές βρύσες και σε πετρόχτιστα σπίτια με πόρτες με λογιών λογιών χρώματα (κίτρινες, θαλασσιές, κόκκινες και πράσινες) και με όμορφη θέα στα στις κορυφές της Τύμφης, είναι σαν πίνακας ζωγραφικής.
Σήμα κατατεθέν, το ψηλό καμπαναριό με το ρολόι στο ναού του Αγίου Νικολάου με την όμορφη αρχιτεκτονική. Δίπλα στο χωριό, βρίσκονται και μερικά από τα ομορφότερα γεφύρια της Ηπείρου όπως αυτά του Κοντοδήμου ή Λαζαρίδη του 1764 που μπορείτε να πάτε και περπατώντας, του Κόκκορη του 1750 και το τρίτοξο Καλογερικό του 1748. Αν θέλετε να πεζοπορήσετε, μια καλή πρόταση είναι το μονοπάτι που οδηγεί στο γειτονικό Κουκούλι και φυσικά αν είστε καλοί πεζοπόροι, το φαράγγι του Βίκου.
Τσεπέλοβο
Το Τσεπέλοβο ανήκει και αυτό στο Ζαγόρι, αν και είναι κάπως πιο απομακρυσμένο από τα υπόλοιπα χωριά της περιοχής. Υπήρξε το διοικητικό κέντρο του Ζαγορίου από τον 18ο αιώνα και γνώρισε εμπορική ακμή κατά τα οθωμανικά χρόνια κυρίως λόγω του εμπορίου ξυλείας. Φωλιάζει στις πλαγιές της Τύμφης σε υψόμετρο 1.080 μ. και δεν συγκαταλέγεται στα διάσημα χωριά. Ακριβώς για αυτό έχει και μια γοητεία παραπάνω.
Όπως όλα τα χωριά της περιοχής, έτσι και το Τσεπέλοβο, είναι γεμάτο από πέτρινα κτίρια με όμορφες εισόδους μερικά εκ των οποίων με εξώστες ενώ πολλά έχουν τα πορτοπαράθυρά τους βαμμένα στις αποχρώσεις του γαλάζιου που σπάει κάπως την αυστηρότητα της πέτρας. Μια βόλτα στα πέτρινα στενά του, θα σας αποκαλύψει όλες τους τις ομορφιές όπως το καταπράσινο τοπίο και την παραδοσιακή μοναδική ζαγορίσια αρχιτεκτονική.
Στην πλατεία, δεσπόζει ένας αιωνόβιος πλάτανος παρατηρητής όλης της ιστορίας του χωριού αλλά και η εκκλησία του Αγίου Νικολάου του 18ου αι. μια τρίκλιτη βασιλική με τρούλο που αγιογραφήθηκε το 1786 από καπεσοβιώτες αγιογράφους. Πριν φύγετε από το χωριό, αξίζει και μια επίσκεψη στη Μονή Αη-Γιάννη Ρογκοβού που ιδρύθηκε από την Πουλχερία, αδερφή του Βυζαντινού αυτοκράτορα Ρωμανού Γ’ του Αργυρού, στις αρχές του 11ου αι. με αξιόλογες τοιχογραφίες που χρονολογούνται από το 18ο αι. και μετά καθώς το παρόν κτίριο είναι ανακατασκευή του παλαιότερου το οποίο καταστράφηκε.
Καπέσοβο
Το Καπέσοβο είναι μια σταλιά χωριό που όμως είναι πανέμορφο. Στα 1.100 μέτρα υψόμετρο έχει από τα βόρεια τη χαράδρα της Μεζαριάς και δυτικά το φαράγγι του Βίκου τα οποία δίνουν στο τοπίο μια άγρια ομορφιά. Το χωριό, αν και μικρό, έβγαλε πολλούς αγιογράφους, οι οποίοι ήταν ξακουστοί για την τέχνη τους εντός και εκτός Ηπείρου.
Περπατώντας στα λιθόστρωτα στενά του που συνήθως τα καλύπτει ένα λεπτό στρώμα από καταπράσινο χορτάρι, θα χαζέψετε τα περιποιημένα σπίτια με τις όμορφες πόρτες και τα χρωματιστά λουλούδια και τα διάφορα κτίρια: ξεχωρίζει αυτό της Πασχαλείου Σχολής που ιδρύθηκε το 1861 από δωρεά που έκαναν οι καπεσοβίτες έμποροι Κωνσταντίνος και Παύλος Πασχάλης.
Εκτός από τη δωρεά για την κατασκευή του σχολείου, δημιούργησαν και μια πλούσια βιβλιοθήκη: εκεί φυλάσσεται και ένα από τα 13 αντίγραφα της Χάρτας του Ρήγα Φεραίου. Αν θέλετε να βγείτε πιο έξω από το χωριό υπάρχουν εξαιρετικές περιπατητικές διαδρομές που βγάζουν στο Βραδέτο, το Μονοδένδρι, το Τσεπέλοβο και τους Κήπους.
Άνω Πεδινά
Στα νοτιοδυτικά της Τύμφης, στο Κεντρικό Ζαγόρι, μεταξύ του Ελαφότοπου και του Μονοδενδρίου βρίσκονται τα Άνω Πεδινά. Πιο τακτοποιημένο χωριό από τους Κήπους και χτισμένο με την ίδια υπόλευκη πέτρα όπως και το Δίλοφο, είναι και αυτό πανέμορφο. Στην είσοδο του χωριού θα σας καλωσορίσει η Μονή Ευαγγελίστριας, φρουριακής μορφής, το καθολικό της οποίας χτίστηκε το 1793 αλλά και ένα γραφικό σκηνικό γεμάτο περιποιημένα πέτρινα αρχοντικά.
Είναι από αυτά τα χωριά που είναι καλά οργανωμένο με όμορφους ξενώνες αλλά και παραδοσιακές ταβέρνες και μπορεί να αποτελέσει μια πολύ καλή βάση για να γνωρίσετε τη γύρω περιοχή.
Διαβάστε ακόμα:
Οι αλπικές λίμνες της Ελλάδας: Μεγαλοπρεπή απομεινάρια των παγετώνων που ονομάζονται και δρακόλιμνες
Τσεπέλοβο: Ένα αρχοντικό χωριό στο Ζαγόρι παραδομένο στην ανεπιτήδευτη ομορφιά της Τύμφης
5 Ζαγοροχώρια για τα Χριστούγεννα, εκτός από το διάσημο Μεγάλο Πάπιγκο
