Κινούμαστε βορειοδυτικά, εδώ που η ομορφιά χτυπάει κόκκινο, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί καλά κρυμμένο μυστικό. Μία φορά αν έρθετε στην περιοχή, θα βρεθείτε μπροστά σε εικόνες μοναδικές που δύσκολα θα φύγουν από τη σκέψη σας.
Είμαστε στη Δυτική Μακεδονία, στο Αμύνταιο Φλώρινας, εδώ που τέσσερις λίμνες, φτιάχνουν το δικό τους μικροκλίμα και ταυτόχρονα μοναδικές εικόνες φυσικής ομορφιάς. Βεγορίτιδα, Ζάζαρη, Πετρών και Χειμαδίτιδα, είναι ένα ολόκληρο σύμπαν, ζωηρό, γοητευτικά φιλικό, ανθρώπινο, έντονο και αυθεντικό, όπου μαζί με τη γύρω περιοχή, μετατρέπουν αυτόματα τον απλό επισκέπτη σε εραστή της περιοχής.
Οι πανέμορφοι καταπράσινοι αμπελώνες, απλώνονται γύρω από τις τέσσερις λίμνες, παράγοντας μοναδικά κρασιά που μεταφέρουν σε όλο τον πλανήτη τα αληθινά αρώματα της περιοχής. Την ίδια στιγμή, θα συναντήσετε καταφύγια σπάνιων πουλιών, αλλά και πλούσια πανίδα που εντυπωσιάζει. Το ιδανικό σκηνικό, έρχονται να συμπληρώσουν τα φρουτόδεντρα που όταν ανθίζουν μετατρέπουν το τοπίο σε ποίηση, ενώ τα φρούτα πάνω στα δέντρα μετατρέπουν τους κάμπους σε ατελείωτα καλάθια. Την ίδια στιγμή το σκηνικό θα συμπληρώσουν οι προϊστορικοί παραλίμνιοι οικισμοί, οι ολοζώντανες βυζαντινές εκκλησίες, τα καυτά λουτρά αλλά και μια γλυκιά, ιαματική δροσιά που θα σας αγκαλιάσει.
Ο κάμπος με τις μηλιές
Πιάνοντας το νήμα από την αρχή, θυμάμαι ξεκάθαρα την πρώτη φορά που πέρασα από το Αμύνταιο της Φλώρινας, με κατεύθυνση αυτό το μαγικό μέρος. Περπατούσαμε μέσα στις καλλιέργειες με τις μηλιές που είχαν έτοιμα τα κατακόκκινα μήλα τους. Ήταν λες και ο κάμπος είχε στολιστεί ολόκληρος, ενώ λίγο πιο πάνω οι ροδακινιές έβαζαν τα δυνατά τους για να ετοιμάσουν τους καλύτερους καρπούς.
Στη Βεγορίτιδα
Με μία «πλάβα», τη χαρακτηριστική βάρκα χωρίς καρίνα, εξερευνήσαμε κάθε γωνιά της Βεγορίτιδας, είδαμε μπροστά στα μάτια μας εικόνες παραμυθένιες, σαν αυτές που φτιάχνουμε συχνά στο μυαλό μας. Την ώρα που δέναμε στην προβλήτα, μία παρέα παιδιών συναγωνίζονταν στις βουτιές. Η δύναμη του νερού παρούσα και καταλυτική. Η Βεγορίτιδα, είναι μία από τις βαθύτερες λίμνες της χώρας, καθώς φτάνει τα 50 μέτρα βάθος, ενώ βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μέτρων. Γριβάδια, γληνιά, τσιρόνια, τούρνες, ζουν στα γλυκά νερά της, ενώ στον υδροβιότοπο που διαμορφώνεται στις όχθες της βρίσκουν φιλόξενο καταφύγιο δεκάδες πουλιά, με τους αργυροπελεκάνους και τα χρυσογέρακα να δεσπόζουν.
Στα αμπέλια του Κτήματος Άλφα
Βρεθήκαμε πάνω σε μία καρότσα ενός αυτοκινήτου και διασχίσαμε δεκάδες στρέμματα με αμπέλια. Σταθήκαμε στα σημεία που η θέα των λιμνών ήταν το ιδανικό φόντο για τα καταπράσινα φύλλα του αμπελιού. Τα σταφύλια, έδιναν την υπόσχεση, για ένα κρασί που ξεχωρίζει. Στην καρδιά των αμπελιών περάσαμε την επιβλητική πύλη του κτήματος Άλφα, όπου μας περίμεναν ο Μάκης Μαυρίδης και ο Άγγελος Ιατρίδης. Δύο εκπληκτικοί γνώστες του κρασιού, επέλεξαν την περιοχή του Αμυνταίου για να δημιουργήσουν το δικό τους οινικό σύμπαν. Δοκιμάσαμε κρασιά με βαθιά επίγευση, με την ένταση των ορεινών αμπελώνων και τον ποικιλιών, όπως αυτές εκφράζονται στο μοναδικό terroir της Δυτικής Μακεδονίας.
Η λίμνη των χειμαδιών, η Χειμαδίτιδα
Μία άλλη λίμνη που εντάσσεται στο δίκτυο των λιμνών της περιοχής, είναι η Χειμαδίτιδα, η οποία τροφοδοτείται από την κοντινή λίμνη Ζάζαρη και αυτή με την σειρά της τροφοδοτεί με κανάλι την λίμνη Πετρών. Η Χειμαδίτιδα οφείλει το όνομά της στο γεγονός ότι υπήρξε τόπος χειμαδιών καθώς χάρη στο ήπιο κλίμα που διαμορφώνεται γύρω από την λίμνη, ξεχειμώνιαζαν σ’ αυτή οι κτηνοτρόφοι των γύρω ορεινών περιοχών. Η λίμνη αποτελεί σήμερα πολύ σημαντικό οικοσύστημα και είναι ο σημαντικότερος τόπος αναπαραγωγής της βαλτόπαπιας που θεωρείται απειλούμενο είδος. Η Χειμαδίτιδα και η γειτονική της Ζάζαρη ανήκουν στο δίκτυο Natura 2000. Πρόκειται για μία πολύ ρηχή λίμνη καθώς το μεγαλύτερο βάθος της δεν ξεπερνάει τα 3,5 μέτρα.
Η Πετρών
Η Πετρών, δημιουργεί το δικό της μικροκλίμα και βρίσκεται σε υψόμετρο 560 μέτρων. Σ’ αυτήν αναπαράγονται πολλά είδη πουλιών μεταξύ των οποίων και ορισμένα σπάνια όπως η λαγγόνα. Σημαντική και εδώ η παρουσία της βαλτόπαπιας. Πάνω από τη λίμνη συχνά πετάει ο σπάνιος θαλασσαετός, ενώ περιστασιακά στα λιβάδια γύρω από τη λίμνη σταθμεύει η νανόχηνα. Το βάθος της φτάνει τα 5 μέτρα ενώ αν την επισκεφτείτε το χειμώνα, μπορεί να απολαύσετε το πανέμορφο θέαμα μιας παγωμένης επιφάνειας. Στα βόρεια της αναπτύσσονται λόφοι ενώ στα νότια, λίγο μετά τις όχθες της ξεκινάνε τα εύφορα χωράφια με τις καλλιέργειες της περιοχής. Ένα τοπίο που τα έχει όλα.
Στη Ζάζαρη
Ένας από τους σημαντικότερους υδροβιότοπους της Μακεδονίας, ο οποίος ανήκει στο δίκτυο Natura 2000, είναι η λίμνη Ζάζαρη. Είναι μία αβαθής λίμνη, η οποία παγώνει συχνά το χειμώνα. Βρίσκεται σε υψόμετρο λίγο πάνω από τα 600 μέτρα, και στις όχθες της είναι το Λιμνοχώρι, ο παραλίμνιος οικισμός της περιοχής.
Στη λίμνη Ζάζαρη έχουν καταγραφεί επτά είδη αμφιβίων, 185 είδη βατράχων, πολλά ερπετά καθώς και ψάρια του γλυκού νερού. Παράδεισος για τους λάτρεις της παρατήρησης πουλιών, με κυρίαρχους τους πανέμορφους ερωδιούς και τις αετογερακίνες.
Γευσεις του τόπου
Ιδανικό μέρος για να γευτούμε αυτόν τον ιδιαίτερο τόπο ήταν κατ’ αρχήν το εστιατόριο Θωμάς, στο χωριό Σκλήθρο. Αστικό περιβάλλον, σαν παλιό αρχοντικό πλούσιων εμπόρων του περασμένου αιώνα, με έπιπλα που έφταναν τότε με καράβια από την Κεντρική Ευρώπη. Σήμερα πολυβραβευμένο και διάσημο, μας υποδέχθηκε για άλλη μια φορά για να μας σεργιανίσει σε μια κουζίνα με γεύσεις που εμπεριέχουν όλη την ένταση των ορεινών Βαλκανίων, τη δημιουργικότητα ενός τολμηρού μάγειρα και φυσικά μια κάβα με όλες τις εντυπωσιακές ετικέτες από τους δεκάδες οινοποιούς που υλοποίησαν το οινικό θαύμα της Δυτικής Μακεδονίας. Ρουστίκ προϊόντα σε ανάλαφρες και ανατρεπτικές υφές, γλυκά με τη γοητεία της ανατολής στον πυρήνα τους, αλλά μοντέρνα και αέρινα και φυσικά από κρασιά Ξινόμαυρο.
Δεύτερη καθιερωμένη στάση το χωριό Ξινό Νερό κοντά στο Αμύνταιο. Στο περίφημο εστιατόριο που ίδρυσε ο αείμνηστος Νίκος Κοντοσώρος, αποφασίσαμε να δοκιμάσουμε τη νέα γενιά του Ξινόμαυρου. Κρασιά της περίφημης ποικιλίας, αλλά στρογγυλεμένα, ήπια, φιλικά, που ταιριάζουν ακόμη και με ελαφριά πιάτα και γιατί όχι, πίνονται και μόνα τους. Κάποια από αυτά αποδείχθηκαν πραγματικά meditation wines. Φυσικά μαζί με μοσχαρίσια μάγουλα, τα περίφημα μακεδονίτικα μανιτάρια, έναν αέρινο πουρέ από σελινόριζα και αξέχαστες χυλοπίτες, ως γλυκό επιδόρπιο.
Στην λίμνη της Βεγορίτιδας, στον Άγιο Παντελεήμονα, βρεθήκαμε στο εστιατόριο Ναουμίδης, ένα χώρο που καταφέρνει να συνδυάσει ιδανικά τη γεύση με τη θέα στη λίμνη.
